Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 24 lipca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSA Elżbieta Fijałkowska

Sędziowie: SA Jan Futro (spr.), SA Roman Stachowiak

po rozpoznaniu dnia 24 lipca 2014 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko D. P.

o zapłatę

na skutek zażalenia pozwanej

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 8 maja 2014 r.

sygn. akt XII C 1643/13

1.  oddala zażalenie;

2.  rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego pozostawia do orzeczenia końcowego.

Roman Stachowiak Elżbieta Fijałkowska Jan Futro

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił zarzuty pozwanej, których uwzględnienie skutkowałoby odrzuceniem pozwu.

W uzasadnieniu wskazał, że powód M. P. wniósł o zasądzenie od pozwanej D. P. kwoty 102 000 zł. Podał, że prawomocnym wyrokiem z 15 października 2007 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu rozwiązał małżeństwo stron przez rozwód. Podał także, że 24 listopada 2007 r. strony nabyły samochód marki B. za kwotę 124 000 złotych, z czego kwota 102 000 złotych - zdaniem powoda - pochodziła z jego majątku osobistego i miała stanowić rozliczenie majątku wspólnego. Dodatkowo wskazał, że z wniosku pozwanej Sąd Rejonowy Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu dokonał podziału majątku wspólnego powoda i pozwanej. Wskazany Sąd odmówił wiary zeznaniom powoda zgodnie, z którymi strony dokonały zgodnego podziału majątku wspólnego w następstwie którego pozwana otrzymała prawo własności mieszkania na osiedlu (...) i dopłatę w wysokości 102 000 zł w cenie samochodu osobowego B.. Powód zacytował w pozwie fragment uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego, z którego wynikało, że nie ma podstaw do przyjęcia, aby doszło między stronami do podziału majątku wspólnego choćby w formie ustnej, obejmującego postanowienie, że kwota 102 000 złotych stanowi całość lub część dopłaty pozwanej tytułem udziału w majątku wspólnym. W związku z tym – jego zdaniem - roszczenie zgłoszone w pozwie dotyczy zwrotu świadczenia z powodu nie osiągnięcia jego zamierzonego celu ( art. 410§ 2 k.c.)

W piśmie z 5 marca 2014 r. pozwana wniosła o odrzucenie pozwu z uwagi na to, że majątek wspólny małżonków został już prawomocnie podzielony w postępowaniu toczącym się przed Sądem Rejonowym (sygn. akt I Ns 48/10) i wszystkie kwestie dotyczące podziału majątku wspólnego stron w tym roszczenia powoda zgłoszonego w tym procesie zostały już prawomocnie rozstrzygnięte.

Sąd Okręgowy wskazał, że zgodnie z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. sąd odrzuci pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona.

W ocenie Sądu Okręgowego już z treści prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Poznaniu z 28.04.2011 r. o sygn. akt I Ns 48/10 ( k. 78 i nast.) wynika, że roszczenie powoda zgłoszone w tym procesie nie było przedmiotem rozstrzygnięcia ww. sprawie. Gdyby nawet odnieść się do treści pisemnego uzasadnienia orzeczenia Sądu Rejonowego to wynika z niego, że spór między stronami sprowadzał się w tym zakresie wyłącznie do ustalenia czy do majątku wspólnego stron należało m.in. prawo własności nieruchomości w K. i w K. czy też akcje zgromadzone na rachunku bankowym prowadzonym przez (...) S.A.

Na postanowienie to zażalenie wniosła pozwana domagając się jego zmiany poprzez uwzględnienie zarzutów pozwanej i odrzucenie pozwu z dnia 14 kwietnia 2013 r. Wniosła także o orzeczenie o kosztach postępowania zażaleniowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że powód jako podstawę prawną swojego roszczenia wskazał na art. 410 § 2 k.c. podając jednocześnie, iż zamierzony cel świadczenia, który nie został osiągnięty, to podział majątku wspólnego miedzy małżonkami. Pozwana podkreśla, iż podział majątku wspólnego stron został już dokonany i wszystkie kwestie dotyczące podziału majątku wspólnego stron zostały już prawomocnie osądzone, w tym również kwestia będąca przedmiotem roszczenia powoda w niniejszej sprawie.

Skoro kwota 102 000 zł nie była elementem podziału majątku wspólnego stron, to oczywistym jest, iż kwota ta nie mogła zostać ujęta w sentencji orzeczenia dotyczącego podziału majątku wspólnego stron. Nie oznacza to jednak, że kwota 102 000 zł nie była przedmiotem rozstrzygnięcia w sprawie o podział majątku wspólnego, w szczególności biorąc pod uwagę treść sformułowanego przez powoda w niniejszej sprawie roszczenia.

Pozwana podniosła, że zgodnie z treścią art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. W niniejszym postępowaniu występują te same strony, co w prawomocnie zakończonej sprawie o podział majątku wspólnego toczącej się przed Sądem Rejonowym Poznań - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu pod sygn. akt: I Ns 48/10. Ponadto, w związku z ostatecznym sformułowaniem przez pełnomocnika powoda podstawy prawnej roszczenia w niniejszej sprawie stwierdzić należy, iż przedmiotem sporu w niniejszej sprawie byłoby ponowne rozstrzygnięcie kwestii związanych z podziałem majątku wspólnego stron.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie jest niezasadne.

Zgodnie z powołanym w zaskarżonym postanowieniu art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., pozew winien być odrzucony, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa została już prawomocnie osądzona. Prawomocnie osądzona sprawa, zgodnie z art. 366 k.p.c. korzysta z przymiotu powagi osądzonej, co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto pomiędzy tymi samymi stronami. Ponowne orzekanie o tym samym pomiędzy tymi samymi stronami stanowi uchybienie procesowe prowadzące do nieważności postępowania (art. 379 pkt 3 k.p.c.). Badając, czy w sprawie zachodzi powaga rzeczy osądzone sąd ocenia zatem treść zgłoszonego w drugiej sprawie roszczenia oraz przedmiot rozstrzygnięcia wydanego w sprawie poprzednio osądzonej z udziałem tych samych stron. O wystąpieniu przeto stanu powagi rzeczy osądzonej rozstrzyga nie tylko tożsamość stron, występujących w obu procesach, ale równocześnie tożsamość podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia. Dopiero kumulacja wszystkich tych przesłanek przesądza o kwalifikacji stanu sprawy jako res iudicata (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2007 r., I CSK 479/06, LEX nr 253401; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 2007 r., IV CSK 267/07, LEX nr 492179).

Powód w uzasadnieniu nie wskazuje, że nieosiągniętym jego celem było uzyskanie podziału majątku wspólnego. Zdaniem powoda zadysponował on należącą do niego kwotą wschodzącą w skład jego majątku odrębnego, celem zwolnienia się ze zobowiązania wobec pozwanej. Ten cel nie został osiągnięty. Jak wskazuje sama pozwana w zażaleniu kwota 102 000 zł nie była elementem podziału majątku wspólnego. Jak słusznie wskazał też Sąd Okręgowy, sąd orzekający o podziale majątku wspólnego stron ustalił, co wchodzi w skład majątku wspólnego stron i dokonał jego podziału. Gdyby rzeczywiście – co na gruncie art. 567 § 1 k.p.c. było możliwe – powód w postępowaniu o podział majątku wspólnego dochodził zwrotu nakładu z majątku odrębnego na majątek wspólny i wniosek jego został postanowieniem rozstrzygnięty, zachodziłaby tożsamość i stron i sporu. Powód jednak w sprawie nieprocesowej twierdził, że dokonał nakładu z własnego majątku odrębnego na majątek odrębny pozwanej (jej samochód). Tego rodzaju spór nie leżał nawet w kognicji sądu orzekającego o podziale majątku wspólnego stron.

Wobec powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. z art. 397 § 2 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 postanowienia.

Zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Nie jest takim orzeczeniem niniejsze postanowienie.

Zasada odpowiedzialności za wynik procesu. jest naczelną zasadą w zakresie kosztów procesu przyjętą przez kodeks postępowania cywilnego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 października 2011 r,. I CZ 67/11 LEX nr 1084691) Zgodnie z tą zasadą powód wygrywający proces ma prawo żądać zwrotu także kosztów postępowania incydentalnego. ( z uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1973 II CR 159/73 - OSNC 1974/5/90).

Roman Stachowiak Elżbieta Fijałkowska Jan Futro