Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący:	SSA Andrzej Daczyński
Sędziowie:	SA Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga /spr./ SA Jacek Nowicki
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Izabela Kyc

po rozpoznaniu w dniu 15 października 2015 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. s.r.l. z siedziba w F. (...)

przeciwko A. S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 17 grudnia 2014 r. sygn. akt IX GC 393/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki 3.636,10 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

/-/ Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga /-/ Andrzej Daczyński /-/ Jacek Nowicki

Sygn. akt IACa 494/15

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z 17 grudnia 2014 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu zasądził od pozwanego A. S. na rzecz powoda A. s.r.l. z siedzibą w F. (...) kwotę 23.010,00 Euro z odsetkami od 19 stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. w wysokości 8% w skali roku; od 1 stycznia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r. w wysokości 7,75 % w skali roku; od 1 lipca 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. w wysokości 7,5% w skali roku; od 1 stycznia 2014 r. do 30 czerwca 2014 r. w wysokości 7,25% w skali roku; od 1 lipca 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. w wysokości 7,15% w skali roku oraz z dalszymi odsetkami ustawowymi w wysokości według prawa włoskiego i orzekł o kosztach postępowania.

Wydając powyższy wyrok Sąd I instancji ustalił, że powód jest zarejestrowany we włoskim Rejestrze Przedsiębiorstw Izby Handlu, (...), Rzemiosła i (...) w F.. Pozwany natomiast prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą A. S. (...) wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej pozwany dokonywał zakupu sprzętu od powoda, a następnie sprzedawał go współpracującym z nim podmiotom gospodarczym na terytorium Polski.

Na podstawie umowy z dnia 9 sierpnia 2011 r. pozwany zobowiązał się do dostarczenia na rzecz swojego klienta- (...). z siedzibą w B. nabytego od powoda na podstawie oferty urządzenia (instalacji silosu) wraz z systemem dozowania. W terminie od 31 października 2011 r. do 5 listopada 2011 r. dostawy i montażu silosu wraz z systemem dozowania dokonali pracownicy powoda. Z czynności tych został sporządzony w dniu 5 listopada 2011 r. protokół zdawczo - odbiorczy podpisany przez pozwanego oraz jego kontrahenta - (...) sp. z o.o. (...) pozwany dokończył montaż obudowy zewnętrznej. Powód z tytułu sprzedaży i dostawy towaru wystawił pozwanemu następujące faktury: nr (...) z dnia 7 października 2011 r. na kwotę 4.710 euro z terminem płatności po dostawie towaru i nr 108/ (...) z dnia 19 października 2011 r. na kwotę 56.750 euro z terminem płatności w terminie 60 dni od daty wystawienia faktury.

Pozwany należności wynikające z wystawionych przez powoda faktur uregulował tylko częściowo. Z tytułu faktury nr (...) z dnia 7 października 2011 r. uregulował zapłatę w wysokości 44.050 euro, zaś z tytułu faktury nr (...) z dnia 19 października 2011 r. uregulował zapłatę w wysokości 34.050 euro.

Protokołem zdawczo - odbiorczym z dnia 5 listopada 2011 r. do umowy z dnia 9 sierpnia 2011 r. na zakup instalacji silosów wraz z systemem dozowania z obudową zewnętrzną pozwany oraz spółka (...). z siedzibą w B. wskazali na usterki instalacji silosów wraz z systemem dozowania. Pismem z dnia 6 listopada 2011 r. pozwany poinformował powoda o usterkach instalacji silosów oraz wezwał do ich usunięcia w terminie 7 dni. Zaznaczył, że nieusunięcie usterek w wyznaczonym terminie spowoduje naprawę przez pozwanego urządzeń na koszt powoda oraz naliczanie odsetek w wysokości 273 euro dziennie.

E-mailem z dnia 20 grudnia 2011 r. pozwany został wezwany do uregulowania kwoty 22.700 z tytułu faktury VAT nr (...) z dnia 19 października 2011 r. oraz kwoty 310 euro z tytułu faktury nr (...) z dnia 7 października 2011 r. E-mailem z dnia 11 stycznia 2012 r. pozwany poinformował powoda, że według zawartej umowy zapłata za urządzenie nastąpi po dostawie kompletnego urządzenia i prawidłowym jego zamontowaniu na rzecz (...)

Protokołem odbiorczym instalacji silosów wraz z systemem dozowania z obudową zewnętrzną z dnia 18 stycznia 2012r. zawartym pomiędzy (...)., powodem i (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. strony protokołu stwierdziły, że instalacja urządzeń wraz z systemem dozowania działa prawidłowo i jest zgodna z zapytaniem ofertowym.

W dniu 17 kwietnia 2012 r. pomiędzy (...). a pozwanym w związku z wykonaniem przez pozwanego w roku 2011 robót montażowych oraz dokonaniem sprzedaży urządzeń objętych umową z dnia 9 sierpnia 2011 r. zostało zawarte porozumienie. W § l ust. l jego strony ustaliły, że (...). przejmie na siebie wszelkie obowiązki związane z wyjaśnieniem i usunięciem zgłoszonych przez siebie uwag oraz zobowiązuje się we własnym zakresie do wykonania usług serwisowych urządzeń. W § 2 w związku z wykonaniem przez (...) czynności określonych w ust. l uregulowano, że pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz spółki (...) wynagrodzenie w wysokości równowartości 8.500 euro netto plus VAT liczone według średniego kursu NBP obowiązującego na dzień poprzedzający wystawienie faktury VAT przez (...)

W tak ustalonym stanie faktycznym, po przeprowadzeniu oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

W myśl art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Unia ma kompetencje do wydawania m.in. rozporządzeń. Rozporządzenie ma zasięg ogólny, wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich. Rozporządzeniem, które winno mieć zastosowanie w niniejszej sprawie jest rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) (...)w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (R. I), które, na podstawie przepisu art. 91 ust. 3 Konstytucji RP oraz art. 33 ustawy z 4 lutego 2011 r. - Prawo prywatne międzynarodowe, ma pierwszeństwo przed prawem krajowym. Główną zasadą jaka jest proklamowana przez owe rozporządzenie, to określona w art. 3 zasada swobody wyboru prawa właściwego przez strony, które mogą dokonać tego wyboru równocześnie z zawarciem kontraktu przez zamieszczenie w tym celu w kontrakcie odpowiedniej klauzuli albo w oddzielnej umowie. W niniejszej sprawie strony zgodnie twierdziły, że przy zawieraniu umów sprzedaży, ani w terminie późniejszym nie poczyniły ustaleń co do prawa właściwego. Stosownie, więc do art. 4 ust. l lit. a) umowa sprzedaży towarów podlega prawu państwa, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu. Niewątpliwie w niniejszym stosunku sprzedawcą był powód, którego siedziba znajduje się na terenie W.. Z powyższego wynika, więc iż do oceny przedmiotowej sprawy winno mieć zastosowanie włoskie prawo materialne.

W zakresie oceny materialnoprawnego roszczenia powoda zwrócić uwagę należy, że w myśl art. 25 ust. 2 R. I, ma on pierwszeństwo w stosunku do konwencji międzynarodowych, których stronami są wyłącznie państwa członkowskie UE. Nie uchybia zaś konwencjom, których stroną jest choćby jedno państwo nieczłonkowskie. Z uwagi na powyższe swoje pierwszeństwo zachowuje, więc Konwencja Narodów Zjednoczonych z dnia 11 kwietnia 1980 r. o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, która weszła w życie w stosunku do Polski w dniu l czerwca 1996 r., a w stosunku do Holandii w dniu l stycznia 1992 r. Dz.U.1997.45.286. Zgodnie z zawartym w wyżej wymienionej konwencji art. l ust. l lit. a konwencja wiedeńska ma zastosowanie do umów sprzedaży między stronami mającymi siedziby handlowe w różnych państwach, jeżeli państwa te są stronami konwencji wiedeńskiej. Bezspornie zaś strony umów sprzedaży w 2011 i 2012 roku miały siedziby handlowe w rożnych państwach stronach konwencji wiedeńskiej. W państwach konwencyjnych konwencja wiedeńska ma zasadniczo pierwszeństwo przed ustawodawstwem krajowym. Konwencja wiedeńska reguluje jedynie zawarcie umowy sprzedaży oraz prawa i obowiązki stron wynikającej z tej umowy (art. 4) i w tym zakresie jest to prawo właściwe, natomiast w pozostałym zakresie materialnym prawem właściwym dla oceny stosunków zobowiązaniowych stron było prawo włoskie.

Obowiązki sprzedającego zostały określone w przepisie art. 30 Konwencji wiedeńskiej, z którego wynika, że sprzedający obowiązany jest dostarczyć towary, przekazać wszelkie dokumenty ich dotyczące oraz przenieść własności towarów, zgodnie z umowa i niniejszą konwencją. Natomiast obowiązki kupującego zostały określone w przepisie art. 53 konwencji wiedeńskiej, z którego wynika, że kupujący obowiązany jest zapłacić cenę za towary i przyjąć dostawę, zgodnie z umową i niniejszą konwencją.

Mówiąc o prawie właściwym mowa jest zazwyczaj o prawie materialnym, a zasadą jest, że Sąd orzekający w danej sprawie stosuje swoje przepisy proceduralne. Nie inaczej było w tej sprawie, albowiem zgodnie art. l ust. 3 rozporządzenia nie stosuje się go do dowodów i postępowania, bez uszczerbku dla art. 18. Stosując zatem polskie przepisy proceduralne, zwrócić trzeba szczególną uwagę na fakt, że zgodnie z art. 232 zd. I k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Biorąc zaś pod uwagę essentialia negotii umowy międzynarodowej sprzedaży towarów, określone w art. 30 i art. 53 konwencji wiedeńskiej, rzeczą powoda było wskazanie takich dowodów, których przeprowadzenie pozwoliłoby na ustalenie faktu zawarcia umowy sprzedaży na podstawie której powód dostarczyć miał pozwanemu towar w postaci silosu oraz wystawić faktury których zapłaty domaga się w niniejszym procesie. Sąd I instancji uznał, że powód powyższe okoliczności wykazał.

Zgodnie z art. 11 konwencji wiedeńskiej umowa sprzedaży nie wymaga do jej zawarcia lub potwierdzenia formy pisemnej i nie podlega żadnym innym wymogom co do formy. Umowa sprzedaży może być udowodniona w jakikolwiek sposób, w tym również na podstawie zeznań stron. W sprawie zawarcie umowy sprzedaży, jak i dostarczenie pozwanemu towarów nią objętych było w zasadzie bezsporne.

Uzasadniając niesłuszność roszczenia powoda pozwany powoływał się na nienależyte wykonanie umowy przez powoda. Pozwany zarzucał powodowi usterki oraz braki dotyczące instalacji urządzeń w postaci silosu (niekompletność). Zgodnie z art. 38 ust. l konwencji wiedeńskiej kupujący powinien dokonać kontroli towarów lub spowodować dokonanie kontroli w najkrótszym, praktycznie możliwym w danych okolicznościach terminie. Ust. 2 mówi, że jeżeli umowa przewiduje przewóz towarów, kontrola może być dokonana w terminie późniejszym, po dostarczeniu towarów na miejsce przeznaczenia. Stosownie zaś do art. 39 ust. l omawianej konwencji kupujący traci prawo do powoływania się na brak zgodności towarów, jeżeli nie zawiadomi sprzedającego o charakterze występujących niezgodności w rozsądnym terminie od chwili, w której niezgodności te zostały przez niego wykryte lub powinny były zostać wykryte. Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że pozwany niezwłocznie po odbiorze urządzenia protokołem zdawczo-odbiorczym z dnia(...)r., pismem z dnia (...)poinformował powoda o usterkach instalacji silos oraz wezwał do jej usunięcia w terminie 7 dni, wskazując, że nie usunięcie usterek w wyznaczonym terminie spowoduje naprawę przez pozwanego urządzeń na koszt powoda oraz naliczanie odsetek w wysokości 273 euro dziennie. W związku z tym należy wskazać, że pozwany miał prawo do powoływania się na brak zgodności towarów w świetle art. 39 konwencji wiedeńskiej.

Za niesłuszne Sad Okręgowy uznał stanowisko pozwanego, który twierdził, że nieusunięcie usterek przez powoda warunkuje powstrzymanie się przez pozwanego od zapłaty nieuregulowanego w części zobowiązania w łącznej kwocie 23.010 euro. Zgodnie z art. 66 konwencji wiedeńskiej utrata lub uszkodzenie towarów po przejściu ryzyka na kupującego nie zwalnia go od obowiązku zapłaty ceny, chyba że utrata lub uszkodzenie wynikało z działania lub zaniechania sprzedającego. Jak wynika z przywołanego zapisu dotyczy on sytuacji w której przez działanie lub zaniechanie powoda doszłoby do zniszczenia towaru, czego w niniejszej sprawie pozwany nie udowodnił. Nadto pomimo składanych przez pozwanego zastrzeżeń co do dostarczanego towaru, ostatecznie protokołem odbiorczym instalacji silosu wraz z systemem dozowania i obudową zewnętrzną z dnia (...) r. strony protokołu stwierdziły, że instalacja urządzeń wraz z systemem dozowania działa prawidłowo i jest zgodna z zapytaniem ofertowym. Przede wszystkim jednak pozwany w niniejszym procesie nie wystąpił z żadnym konkretnym zarzutem przeciwko roszczeniu powoda o zapłatę ceny (np. zarzutem potrącenia wynikającym z wcześniejszego oświadczenia o poniesieniu szkody, czy usuwaniu usterek na koszt powoda). Niezależnie od tego jednak pozwany nie wykazał, aby powód nie usunął wad rzeczy sprzedanych. Powód przedstawił bowiem późniejszy dokument, który potwierdza sprawność i kompletność dostarczonego urządzenia.

Kolejnym środkiem obrony, który podniósł pozwany było powołanie na poniesione przez niego szkody w związku z nieprawidłowym wykonaniem umowy przez powoda. Stosownie do art. 74 konwencji wiedeńskiej odszkodowanie za naruszenie umowy przez jedną stronę obejmuje sumę równą stracie, w tym utratę zysku, poniesioną przez drugą stronę w rezultacie naruszenia. Odszkodowanie takie nie może przewyższać straty, którą strona naruszająca przewidywała lub powinna była przewidywać w chwili zawarcia umowy, w świetle okoliczności, które znała lub powinna była znać, jako możliwy rezultat naruszenia umowy. Sąd nie jest też zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach, a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne. Zgodnie z powyższymi rozważaniami, pozwany podnosząc zarzut naruszenia umowy przez powoda i zaistnienie z tego tytułu szkody, wskazać winien wysokość tej szkody oraz sposób jej wyliczenia, a przede wszystkim podnieść w procesie odpowiedni zarzut wskazujący na wolę rozliczenia tego odszkodowania, tj. zarzut potrącenia. To wykazanie szkody winno w pierwszej kolejności przybrać postać przedstawienia, na czym szkoda polega oraz w jaki sposób poszkodowany wylicza jej wysokość. Jest to niezbędne w celu umożliwienia zarówno Sądowi, jak i stronie przeciwnej dokonania wstępnej weryfikacji zasadności zgłaszanego roszczenia. W sprawie pozwany nie wskazał sposobu wyliczenia rzekomo powstałej szkody. Na okoliczność istnienia oraz ustalenia wysokości szkody pozwany powołał dowód z dokumentu w postaci porozumienia z dnia (...) zawartego przez niego ze (...). Z dokumentu tego nie wynika jednak, że pozwany poniósł szkodę z tytułu stwierdzonych usterek sprzętu do których naprawy wzywał uprzednio powoda.

Za nieuwzględnieniem powództwa nie przemawiał też zarzut przedawnienia roszczenia dochodzonego przez powoda w niniejszym postępowaniu, oparty na bazie przepisów polskiego prawa materialnego. Pozwany w oparciu o art. 554 k.c. wywodził, że roszczenia powoda przedawniały się po dwóch latach o daty ich wymagalności. W przypadku zawarcia umowy sprzedaży lub dostawy pomiędzy włoskim sprzedawcą a polskim kupującym, do zagadnienia przedawnienia roszczeń wynikających z tego zobowiązania zastosowanie znajdzie prawo włoskie. Konieczność odwołania się do włoskiego porządku wewnętrznego jest konsekwencją braku ratyfikacji przez Republikę Włoską Konwencji o przedawnieniu w międzynarodowej sprzedaży towarów, sporządzonej w Nowym Jorku dnia (...). Mając powyższe na uwadze wskazać należy, iż do roszczeń z tytułu sprzedaży profesjonalnej zastosowanie znajdzie art. 2946 włoskiego kodeksu cywilnego, przewidujący 10- letni termin przedawnienia. Wobec powyższego roszczenie wynikające z faktury nr (...) z dnia (...), które stało się wymagalne w terminie 60 dni od daty wystawienia faktury tj. z dniem 19 grudnia 2011 r. oraz roszczenie wskazane w treści faktury nr (...) z dnia 7 października 2011 r., którego wymagalność przypadała z terminem płatności po dostawie towaru w dniu (...)r. nie uległy przedawnieniu.

Stosownie do art. 78 konwencji, jeżeli strona nie dokona zapłaty ceny lub innej należności, druga strona ma prawo do odsetek od zaległej sumy, niezależnie od żądania odszkodowania należnego na podstawie art. 74. O wysokości stopy odsetek ustawowych za opóźnienie należnych wierzycielowi na podstawie art. 78 konwencji Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów sporządzonej w W. dnia (...). (Dz.U. z 1997 r. Nr 45, poz. 286) rozstrzyga prawo właściwe dla umowy wskazane przez normę kolizyjną legis fori (art. 7 ust. 2 konwencji) - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 października 2008 r., w sprawie V CSK 63/08. Zgodnie, więc z poczynionymi wyżej ustaleniami wysokość stopy odsetek ustawowych za opóźnienie należało rozstrzygnąć na podstawie prawa włoskiego. We W. obowiązują odsetki ustalone na podstawie ustawy z dnia 9 października 2002 r. (opubl. w Dz. U. Nr 249 z 23 października 2002 r.), którą implementowano dyrektywę Rady UE (...) z dnia 29.06.2000r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych oraz ustawy z dnia 9 listopada 2012r. nr 192, która wprowadziła zmiany w ustawie z dnia 9 października 2002 r. mając na uwadze Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych. W myśl powyższych przepisów odsetki ustawowe w obrocie między przedsiębiorcami w prawie włoskim kształtowały się następująco: w okresie od l lipca 2011 r. do 31 grudnia 2011 r. - 8,25% w skali roku; w okresie od l stycznia 2012 r. do 31 grudnia 2012 r. - 8,00% w skali roku; w okresie od l stycznia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r. - 8,75% w skali roku; w okresie od l lipca 2013 r. do 31 grudnia 2013 r. -8,5% w skali roku; w okresie od l stycznia 2014 r. do 30 czerwca 2014 r. - 8,25% w skali roku; w okresie od l lipca 2014 r. do 31 grudnia 2014 r. - 8,15% w skali roku;

Mając powyższe na uwadze, Sąd I instancji orzekł jak w punkcie l wyroku zasądzając kwotę 23.010,00 euro wraz z odsetkami. W punkcie 2 Sąd orzekł o kosztach procesu na podstawie art. 98 § l i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c.

We wniesionej od tego wyroku apelacji pozwany zaskarżył go w całości i wniósł o jego zmianę w kierunku oddalenia powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym w podwójnej wysokości według norm przepisanych, ewentualnie o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi l instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów postępowania apelacyjnego jako części kosztów procesu.

Skarżący zarzucił sprzeczność istotnych ustaleń stanu faktycznego z treścią zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego, poprzez przyjęcie, że:

–

powód prawidłowo oraz w całości wykonał w stosunku do pozwanego spoczywające na nim zobowiązanie, podczas gdy nie dostarczył pozwanemu zamówionego urządzenia, co jednoznacznie potwierdzają dowody zgromadzone w toku postępowania;

–

na podstawie protokołu zdawczo odbiorczego z (...)r. stwierdzono tylko usterki urządzenia dostarczonego przez powoda, podczas gdy na podstawie powyższego protokołu doszło również do stwierdzenia jego braków, co przesądza o tym, że powód nie wykonał zobowiązania spoczywającego na nim w stosunku do pozwanego;

–

odbiorca końcowy urządzenia dostarczonego przez powoda - (...) nie podważał prawidłowego działania urządzenia, podczas gdy w treści porozumienia podpisanego przez pozwanego w dniu (...) mowa jest o uwagach kupującego dotyczących ww. urządzenia, a ponadto w treści pisma z (...) (...) wskazała, że urządzenie nie jest sprawne i kompletne, w rezultacie czego nie zostało zamontowane;

–

dostarczenie pozwanemu towaru objętego umową zawartą z powodem stanowi okoliczność bezsporną, podczas gdy w treści sprzeciwu od nakazu zapłaty wydanego w elektronicznym postępowaniu upominawczym pozwany kwestionował roszczenie zgłoszone przez powoda zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, a jednocześnie w toku postępowania pozwany wykazał, że powód nie dostarczył kompletnego i sprawnego urządzenia;

–

dostarczone przez powoda urządzenie było sprawne i kompletne, podczas gdy w toku postępowania pozwany wykazał, że w wyniku zgłoszenia wad i braków urządzenia, powód proponował pozwanemu nabycie za dodatkowym wynagrodzeniem tych elementów, do dostarczenia których był zobowiązany na podstawie umowy z pozwanym, a których nie dostarczył, a tym samym nie wykonał spoczywającego na nim zobowiązania;

–

poprzez pominięcie okoliczności, że protokół z dnia (...) nie został podpisany przez pozwanego, a zatem nie dokumentuje wykonania zobowiązania przez powoda wobec pozwanego;

dalej naruszenie przepisów postępowania w granicach:

–

art. 233 § l k.p.c. poprzez:

○

nieprawidłową ocenę materiału dowodowego, a w rezultacie nieprawidłowe przyjęcie, że powód prawidłowo oraz w całości wykonał w stosunku do pozwanego spoczywające na nim zobowiązanie, podczas gdy postępowanie dowodowe wykazało jednoznacznie, że powód nie dostarczył pozwanemu zamówionego przez niego urządzenia;

○

nieprawidłową ocenę materiału dowodowego i w rezultacie nieprawidłowe przyjęcie, że pozwany zobowiązany jest do zapłaty ceny na rzecz powoda i nie wykazał faktu poniesienia przez siebie szkody na skutek nieprawidłowego wykonania zobowiązania przez powoda, podczas gdy w przedmiotowej sprawie dla oceny zasadności powództwa miał znaczenie fakt, że powód nie dostarczył urządzenia pozwanemu, a nie dalej idące okoliczności związane z poniesieniem szkody przez pozwanego na skutek niewykonania umowy przez powoda;

○

nieprawidłową ocenę materiału dowodowego, a w rezultacie nieprawidłowe przyjęcie, że zeznania złożone przez prezesa zarządu powoda są logiczne oraz spójne z pozostałym materiałem dowodowym, podczas gdy w trakcie rozprawy przeprowadzonej przez Sąd l instancji w dniu 4 grudnia 2014 r. zeznał on między innymi, że powództwo dotyczyło dwóch zamówień oraz prawdopodobnie powódka pokryła koszty transportu, przy czym zeznania te są sprzeczne z materiałem dowodowym, a powód nie udowodnił przysługującego mu roszczenia, jak również jego wysokości;

○

przyjęcie, że dokument – protokół z (...) - podpisany przez powoda z osobą trzecią (...) dotyczy wykonania umowy zawartej przez powoda z pozwanym potwierdza sprawność i kompletność urządzenia dostarczonego przez powoda pozwanemu, podczas, gdy pozwany nie brał udziału w bliżej nieokreślonych czynnościach odbiorowych, nie odebrał nigdy kompletnych urządzeń i nie potwierdził tego faktu, a ponadto z treści porozumienia z 17 kwietnia 2012 r., jak również pisma (...) z (...). wynika, że urządzenie sprzedane przez powoda nie było sprawne i kompletne, wobec czego nie zostało zamontowane;

–

art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, że w toku postępowania powód wykazał przysługujące mu roszczenie oraz jego wysokość, podczas gdy roszczenie powoda zostało oparte jedynie na wystawionych przez niego fakturach, a powód nie przedstawił jakiejkolwiek dokumentacji potwierdzającej fakt dostarczenia pozwanemu kompletnego oraz sprawnego urządzenia;

–

art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak odniesienia się przez Sąd l instancji do wniosków dowodowych pozwanego zgłoszonych pismem dnia(...), w tym brak wyjaśnienia, czy Sąd l instancji oparł rozstrzygnięcie na dowodach zgłoszonych ww. pismem, czy też odmówił wiarygodności przedmiotowym dowodom;

–

art. 98 § l k.p.c., poprzez obciążenie pozwanego kosztami postępowania, podczas gdy pozwany winien zostać uznany za stronę wygrywającą proces w całości, a powództwo winno ulec oddaleniu;

a nadto naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

–

art. 4 ust. l lit a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE)(...) z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych, poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że strony zawarły umowę sprzedaży, podczas gdy strony zawarły umowę dostawy, a w rezultacie błędne przyjęcie, że w niniejszej sprawie zastosowanie znajdują przepisy włoskiego k.c.;

–

art. l ust. l lit a) oraz art. 4 Konwencji Narodów Zjednoczonych z dnia 11 kwietnia o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, poprzez błędne zastosowanie ww. konwencji, podczas gdy nie znajduje ona zastosowania w niniejszej sprawie, albowiem strony nie zawarły umowy sprzedaży;

–

art. 30 ww. Konwencji, poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że powód dostarczył pozwanemu sprawne i kompletne urządzenie, podczas gdy z postępowania dowodowego wynika, że powód takiego urządzenia nie dostarczył;

–

art. 66 ww. Konwencji, poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że brak kompletności oraz wady urządzenia nie wynikają z okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi powód, a tym samym przyjęcie, że pozwany nie był uprawniony do odmowy zapłaty części ceny;

–

art. 498 § l k.c., poprzez przyjęcie, że w niniejszej sprawie pozwany winien złożyć oświadczenie o potrąceniu wierzytelności, a następnie podnieść zarzut potrącenia wierzytelności, podczas gdy powód nie wykonał w całości spoczywającego na nim względem pozwanego zobowiązania, wobec czego nie przysługuje mu w stosunku do pozwanego wierzytelność mogąca stanowić przedmiot potrącenia;

–

art. 554 w zw. z art. 118 k.c., poprzez ich niezastosowanie, a w rezultacie błędne przyjęcie, że w zakresie przedawnienia roszczenia zgłoszonego przez powoda zastosowanie znajdują regulacje włoskiego kodeksu cywilnego, podczas gdy w tym przedmiocie zastosowanie znajdują regulacje k.c., a zatem zarzut przedawnienia roszczenia podniesiony przez pozwanego winien zostać uwzględniony;

–

art. 6 k.c., poprzez przyjęcie, że w toku postępowania powód wykazał przysługujące mu roszczenie oraz jego wysokość, podczas gdy do pozwu powód dołączył jedynie wystawione przez siebie faktury, nie przedstawiając jednocześnie jakiejkolwiek dokumentacji potwierdzającej fakt dostarczenia pozwanemu kompletnego oraz sprawnego urządzenia;

–

art. 33 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe, poprzez jego zastosowanie, podczas gdy przepis ten odnosi się do zagadnień związanych z prawem właściwym dla zdarzeń niebędących czynnościami prawnymi, a co za tym idzie nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie;

–

brak wyjaśnienia podstaw uzasadniających zastosowanie w niniejszej sprawie regulacji włoskiego kodeksu cywilnego, w tym przede wszystkim w zakresie przedawnienia roszczenia zgłoszonego przez powoda;

–

brak wyjaśnienia wysokości stopy procentowej zasądzonych na rzecz powoda odsetek, jak również brak wyjaśnienia dat, od których odsetki te zostały zasądzone według różnej stopy procentowej.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego według spisu kosztów złożonego na rozprawie, a w przypadku jego niezłożenia, według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja pozwanego okazała się bezzasadna.

Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy i ustalenia te Sąd Apelacyjny całkowicie podziela i czyni częścią swoich rozważań.

W szczególności Sąd prawidłowo ustalił okoliczności dotyczące wykonania przez powoda umowy, okoliczności dostawy i montażu silosu z systemem dozowania oraz spisania na tę okoliczność w dniu (...) protokołu zdawczo – odbiorczego, stwierdzenia w tym protokole usterek i powiadomienia o nich powoda przez pozwanego oraz podpisania przez (...) powoda i (...) sp. z o.o. z siedzibą w B. protokołu odbiorczego instalacji silosów wraz z systemem dozowania z obudową zewnętrzną z dnia (...) w którym strony protokołu stwierdziły, że instalacja urządzeń wraz z systemem dozowania działa prawidłowo i jest zgodna z zapytaniem ofertowym. Sąd I instancji wyraźnie przy tym wskazał, że przedmiot umowy miał usterki (i braki, które pozwany sam w protokole zbiorczo nazwał usterkami), za niesłuszne uznając jednocześnie stanowisko pozwanego, który twierdził, że ich nieusunięcie warunkuje powstrzymanie się pozwanego od zapłaty, motywując tu jednak swoje stanowisko nie tyle na gruncie faktów, co prawa materialnego, o czym dalej. Prawidłowe było także ustalenie Sądu Okręgowego co do tego, jakie było stanowisko odbiorcy końcowego urządzenia dostarczonego przez powoda - (...) zawarte zarówno w protokole z (...)., jak i w treści porozumienia podpisanego przez pozwanego w dniu (...)

Wbrew stanowisku prezentowanemu w apelacji, Sąd Okręgowy dokonał także prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego. Za nieskuteczne należy przy tym uznać podnoszone przez pozwanego zarzuty naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. związane z rzekomo nieprawidłowymi ustaleniami faktycznymi, przepis art. 233 § 1 k.p.c. reguluje jedynie kwestię oceny wiarygodności i mocy dowodowej przeprowadzonych w sprawie dowodów, a nie poczynionych ustaleń faktycznych, czy wyprowadzonych z materiału dowodowego wniosków. Uchybienia w tym zakresie winny się skonkretyzować w zarzucie sprzeczności ustaleń faktycznych z materiałem dowodowym. Dotyczy to tak ustaleń o dostarczeniu przez powoda pozwanemu zamówionego urządzenia, jak i tego czy dokument – protokół z (...) - dotyczy wykonania umowy zawartej przez powoda z pozwanym i potwierdza sprawność i kompletność urządzenia dostarczonego przez powoda pozwanemu. Nie można też zaaprobować stanowiska pozwanego, że Sąd I instancji nieprawidłowo ocenił zeznania prezesa zarządu powoda. Ocena tych zeznań jest przekonująco umotywowana, a temu, że są one wiarygodne nie przeczy okoliczność, że zeznawał on między innym o tym , że powództwo dotyczyło dwóch zamówień oraz że prawdopodobnie powódka pokryła koszty transportu, albowiem w świetle zgromadzonego materiału, w szczególności dwóch faktur wystawionych przez powódkę wynika, że prezesowi zarządu powoda chodziło tu zapewne o dwie części jednego zamówienia potwierdzone tymi fakturami, do których wyraźnie się odnosi. Dla trafności oceny czy prezes zarządu powódki zeznawał, jak słusznie uznał Sąd Okręgowy, prawdę nie może mieć decydującego wpływu to, że wskazał on, że „prawdopodobnie powódka pokryła koszty transportu”. Z powyższego wynika jedynie, że nie był on pewien czy tak było na pewno i zeznał na powyższą okoliczność zgodnie ze swoją wiedzą.

Nietrafny okazał się też podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 232 k.p.c. Przepis art. 232 zd. 1 k.p.c. nie jest przepisem określającym rozkład ciężaru dowodu, lecz źródłem ustawowego obowiązku stron wskazywania dowodów. Sąd nie może naruszyć przepisu będącego źródłem obowiązku stron. Nie można też uznać , że doszło do naruszenia dyspozycji zawartej w zdaniu drugim tego przepisu.

Chybiony okazał się również zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. O uchybieniu temu przepisowi można mówić jedynie wtedy, gdyby uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia nie zawierało danych pozwalających na kontrolę tego orzeczenia. W niniejszej sprawie sytuacja taka nie występowała, a treść uzasadnienia w pełni pozwalała na procedowanie przed sądem II instancji.

Sąd Okręgowy prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego. Sąd Apelacyjny całkowicie podziela wywód dotyczący zastosowania właściwego dla tego stosunku prawnego prawa materialnego, co implikuje stwierdzenie, iż słusznie Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do stosowania art. 554kc w zw. z art. 118 k.c., uznając, że w sprawie podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia jest bezzasadny.

W żaden sposób nie można zgodzić się z apelującym co do tego, że Sąd nieprawidłowo zastosował art. 4 ust. l lit a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (...) z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych i art. l ust. l lit a) oraz art. 4 Konwencji Narodów Zjednoczonych z dnia 11 kwietnia o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, wadliwie przyjmując, że strony zawarły umowę sprzedaży, podczas gdy strony zawarły umowę dostawy. Nie budzi wątpliwości, że essentalia negotii zawartej przez strony umowy odpowiadają umowie sprzedaży, nie zaś dostawy. Aż do czasu wszczęcia postępowania apelacyjnego żadna ze stron nie wskazywała, że łącząca je umowa jest umową dostawy. Wręcz przeciwnie, sam pozwany w piśmie procesowym z (...)r. po wielokroć wskazywał, że jest to umowa sprzedaży. Obecnie zgłaszane twierdzenia należy pominąć jako nie znajdujące potwierdzenia w zaistniałym stanie faktycznym i podnoszone wyłącznie na użytek postępowania apelacyjnego.

Sąd Okręgowy nie naruszył też art. 30 Konwencji, prawidłowo na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego uznając, że powód dostarczył pozwanemu urządzenie i tym samym wypełnił swoje zobowiązanie. Wbrew stanowisku pozwanego, Sąd I instancji nie poczynił wcale ustaleń, że urządzenie w momencie dostarczenia do Polski było wolne od usterek, przeciwnie jasno wskazał, że pozwany miał prawo do powoływania się na brak zgodności towarów w świetle art. 39 konwencji wiedeńskiej, co nie zmienia faktu, że powód swoje zobowiązanie spełnił i towar objęty umowa dostarczył.

Podobnie nie jest trafny zarzut naruszenia art. 66 ww. Konwencji, bowiem Sąd Okręgowy nie wskazał też, co sugeruje pozwany, że brak kompletności oraz wady urządzenia nie wynikają z okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi powód, wyjaśniając, że zapis ten dotyczy sytuacji w której przez działanie lub zaniechanie powoda doszłoby do zniszczenia towaru, czego w niniejszej sprawie pozwany nie udowodnił. Nadto Sąd I instancji trafnie zwrócił w tym względzie uwagę na okoliczność, że pomimo składanych przez pozwanego zastrzeżeń co do dostarczanego towaru, ostatecznie protokołem odbiorczym instalacji silosu wraz z systemem dozowania i obudową zewnętrzną z dnia 18 stycznia 2012 r. strony protokołu stwierdziły, że instalacja urządzeń wraz z systemem dozowania działa prawidłowo i jest zgodna z zapytaniem ofertowym. Przyjęcie jednak, że pozwany nie był uprawniony do odmowy zapłaty części ceny było podyktowane przede wszystkim tym, że pozwany w niniejszym procesie nie wystąpił z żadnym konkretnym zarzutem przeciwko roszczeniu powoda o zapłatę ceny ( np. zarzutem potrącenia wynikającym z wcześniejszego oświadczenia o poniesieniu szkody, czy usuwaniu usterek na koszt powoda), z czym należy się zgodzić. Zarzuty takie powinien zatem wyraźnie sformułować w toku postępowania przed sądem I instancji zwłaszcza, że pozwany reprezentowany był przez fachowego pełnomocnika.

Sąd Okręgowy nie dopuścił się naruszenia art. 498 § l k.c., ponieważ, co wskazano już wyżej, prawidłowo ustalił, że powód swoje zobowiązanie spełnił, a pozwany nie podniósł skutecznie żadnych zarzutów, które mogłyby te ustalenia podważyć .

Sąd I instancji nietrafnie powołał się na art. 33 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe, który odnosi się do zagadnień związanych z prawem właściwym dla zdarzeń niebędących czynnościami prawnymi, a co za tym idzie nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie; jednak prawidłowo wskazał przy tym na treść przepisu art. 28 tej ustawy, zgodnie z którym prawo właściwe dla zobowiązania umownego określa rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady(...) z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (R. I), wobec czego naruszenie to nie miało wpływu na wynik postępowania.

Wbrew stanowisku prezentowanemu w apelacji Sąd Okręgowy wyczerpująco omówił też podstawy zasądzenia odsetek we wskazanych wysokościach i rozważania w tym przedmiocie Sąd Apelacyjny w całości podziela.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. apelację pozwanego jako pozbawioną uzasadnionych podstaw oddalił.

O kosztach postępowania w instancji odwoławczej orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 108 § 1 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c. obciążając nimi pozwanego, jako przegrywającego postępowanie odwoławcze w całości. Na koszty poniesione przez powoda, które winien zwrócić mu pozwany złożyły się: wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 2.700 zł - zgodnie z § 6 pkt 6, w zw. z § 13 ust 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t. j. Dz.U.2013.461 ze zm.), koszty przejazdu pełnomocnika do siedziby Sądu Apelacyjnego w wysokości 712,10 zł i koszt noclegu pełnomocnika w wysokości 224 zł.

Andrzej Daczyński Małgorzata Mazurkiewicz-Talaga Jacek Nowicki