Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 października 2019 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Piotr Górecki

Sędziowie: Bogusława Żuber

Ryszard Marchwicki

Protokolant: st. sekr. sądowy Ewa Gadomska

po rozpoznaniu w dniu 16 października 2019 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa A. Z. i J. N.

przeciwko (...) spółce z o.o. w P.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 14 sierpnia 2018 r. sygn. akt XVIII C 546/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach 1 i 2 w ten tylko sposób, że datę początkową odsetek od zasądzonych tam kwot ustala:

a)  od kwoty 20.000 zł od dnia 16 marca 2018 r.;

b)  od kwoty 2.687,33 zł od dnia 8 sierpnia 2018 r., oddalając powództwo o odsetki w pozostałym zakresie;

II.  oddala apelację w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanej na rzecz powódek 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Bogusława Żuber Piotr Górecki Ryszard Marchwicki

Sygn. akt IACa 1132/18

UZASADNIENIE

Powódki A. Z. i J. N. wniosły o zasądzenie na swoją rzecz solidarnie od pozwanego (...) sp. z o.o. w P. kwoty 81.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, w tym kwoty 30.000 zł tytułem odszkodowania związanego z koniecznością poniesienia nakładów akustycznych w budynku powódek i kwoty 51.000 zł tytułem częściowego odszkodowania za spadek wartości nieruchomości powódek oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W odpowiedzi na pozew pozwana spółka wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie solidarnie od powodów na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wyrokiem częściowym z dnia 28 lipca 2015 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu zasądził od pozwanej na rzecz każdej z powódek tytułem spadku wartości nieruchomości po 35.900 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 4 marca 2013 r. do dnia zapłaty (sygn. akt XVIIIC 546/15).

Pismem z dnia 3 sierpnia 2018 r., doręczonym pełnomocnikowi pozwanej na rozprawie w dniu 7 sierpnia 2018 r., powódki powołując się na opinię biegłego z dziedziny budownictwa sporządzoną w sprawie, rozszerzyły powództwo w zakresie nakładów rewitalizacyjnych o kwotę 15.374,66 zł i wniosły o zasądzenie od pozwanej na rzecz powódek 45.374,66 zł tytułem rewitalizacji akustycznej wraz z odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu.

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa również w rozszerzonej części.

Wyrokiem z dnia 14 sierpnia 2018 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu:

1) zasądził od pozwanej na rzecz powódki A. Z. tytułem nakładów rewitalizacyjnych na nieruchomość 22.687,33 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 4 marca 2013 r. do dnia zapłaty;

2) zasądził od pozwanej na rzecz powódki J. N. tytułem nakładów rewitalizacyjnych na nieruchomość 22.687,33 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 4 marca 2013 r. do dnia zapłaty;

3) oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

4) orzekł o kosztach procesu obciążając tymi kosztami w całości pozwanego (sygn. akt XVIII C 546/15).

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

Lotnisko P. - Ł. powstało w 1913 r. jako pruskie lotnisko wojskowe w Ł. pod P.. W latach 1931 - 1938 nastąpiła rozbudowa cywilnej części lotniska, a port w Ł. stał się drugim po W. - O. lotniskiem w kraju. W 1987 r. powstało Przedsiębiorstwo Państwowe (...), które przejęło zarządzanie lotniskiem w Ł.. W 1993 r. przystąpiono do budowy nowego terminalu pasażerskiego, uruchomiono pierwsze połączenie zagraniczne do D.. W 1996 r. rozpoczęto rozbudowę i modernizację terminalu (przeprojektowanie całego obiektu, zmiana funkcjonalności pomieszczeń, połączenie hal przylotów i odlotów) oraz podpisano porozumienia w sprawie utworzenia spółki (...). W dniu 11 lipca 1997 r. utworzono spółkę (...), której udziałowcami zostali Przedsiębiorstwo Państwowe (...), Miasto P. oraz Skarb Państwa. W 2000 r. rozpoczęto prace przy budowie terminalu pasażerskiego, przystąpiono do modernizacji i rozbudowy płyty postojowej samolotów, uruchomiono połączenia do B. i zawarto porozumienia o współpracy z F. A.. W 2001 r. oddano do użytku dwa nowoczesne terminale: pasażerski i cargo oraz nową płytę postojową. W 2002 r. uruchomiono połączenia do W. i F.. W 2003 r. uruchomiono połączenia do K./B., W., M. i L., a także oddano do użytkowania zmodernizowany terminal (...). W 2004 r. uruchomiono połączenia do B. i M.. W latach 2005 - 2007 uruchomiono kolejne połączenia do L. L., L. S., D., L., S., B.-G., B., D., (...), L. G., E., P.-B., R.-C. i K.. W 2008 r. przystąpiono do rozbudowy terminala pasażerskiego i dostosowano infrastrukturę do obsługi ruchu w strefie S.. W dniu 28 lutego 2011 r. (...) Dyrektor Ochrony Środowiska w P. wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia „Rozbudowa i modernizacja (...)”. W kwietniu 2011 r. rozpoczęto rozbudowę terminala pasażerskiego, a w czerwcu 2011 r. rozpoczęto rozbudowę płaszczyzn lotniskowych. W 2000 r. skorzystało z lotniska 227.847 pasażerów, przy liczbie 13.225 operacji lotniczych. W 2008 r. natomiast z portu skorzystało już 1.274.679 pasażerów, a operacji lotniczych odnotowano w liczbie 23.609. W 2012 r. z portu skorzystało 1.595.221 pasażerów i odbyło się 25.261 operacji lotniczych. Lotnisko cywilne P. - Ł. jest własnością pozwanego (...) Sp. z o.o. w P..

W dniu 30 stycznia 2012 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę nr (...)w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P. - Ł. w P.. Uchwałą został utworzony obszar ograniczonego użytkowania dla lotniska P. - Ł. w P.. Przedmiotowa uchwała wyznaczyła zewnętrzną granicę obszaru ograniczonego użytkowania na podstawie: (1) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 55 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych; (2) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy LAeqN = 45 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych; (3) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 50 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska; (4) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy LAeqN = 40 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska. Na obszarze ograniczonego użytkowania wyodrębniono dwie strefy: (1) zewnętrzną, której obszar od zewnątrz wyznacza linia będąca granicą obszaru ograniczonego użytkowania, a od wewnątrz linia będąca obwiednią izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 60 dB oraz dla nocy LAeqN = 50 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych oraz izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 55 dB oraz dla nocy LAeqN = 45 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska; (2) wewnętrzną, której obszar od zewnątrz wyznacza linia będąca obwiednią, o której mowa w pkt 1, a od wewnątrz linia biegnąca wzdłuż granicy terenu lotniska. W uchwale wprowadzono wymagania techniczne dotyczące budynków położonych w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania w postaci: obowiązku zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej. Wskazano również, że przez odpowiednią izolacyjność akustyczną przegród budowlanych należy rozumieć izolacyjność akustyczną określoną zgodnie z Polskimi Normami w dziedzinie akustyki budowlanej z uwzględnieniem poziomu hałasu powodowanego przez starty, lądowania, przeloty statków powietrznych, operacje naziemne i inne źródła hałasu związane z funkcjonowaniem lotniska, przy zapewnieniu wymaganej wymiany powietrza w pomieszczeniu, a także wymaganej izolacyjności cieplnej. Wskazano również, że przez właściwy klimat akustyczny w budynkach rozumie się poziom dźwięku zgodny z obowiązującymi Polskimi Normami w dziedzinie akustyki budowlanej.

W uchwale wprowadzono wymagania techniczne dotyczące budynków położonych w strefie wewnętrznej w postaci: obowiązku zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej. Wskazano też, że przez odpowiednią izolacyjność akustyczną przegród budowlanych należy rozumieć izolacyjność akustyczną określoną zgodnie z Polskimi Normami w dziedzinie akustyki budowlanej z uwzględnieniem poziomu hałasu powodowanego przez starty, lądowania, przeloty statków powietrznych, operacje naziemne i inne źródła hałasu związane z funkcjonowaniem lotniska, przy zapewnieniu wymaganej wymiany powietrza w pomieszczeniu, a także wymaganej izolacyjności cieplnej. Wskazano również, że przez właściwy klimat akustyczny w budynkach rozumie się poziom dźwięku zgodny z obowiązującymi Polskimi Normami w dziedzinie akustyki budowlanej. Powyższa uchwała weszła w życie w dniu 28 lutego 2012 r.

Powódkom przysługuje w udziałach po ½ prawo wieczystego użytkowania nieruchomości położonej w P., przy ul. (...), stanowiącej działkę nr (...), o powierzchni 0,0350 ha, zabudowanej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym w zabudowie szeregowej, dla której Sąd Rejonowy (...) w P. prowadzi księgę wieczystą (...). Zgodnie z załącznikami nr (...) do uchwały Sejmiku Województwa (...) nr (...) nieruchomość powódek znajduje się w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania lotniska P. - Ł. w P..

Na dzień wejścia w życie powołanej wyżej uchwały Sejmiku Województwa (...), przedmiotowa nieruchomość zabudowana była niepodpiwniczonym, dwukondygnacyjnym budynkiem mieszkalnym w zabudowie szeregowej wykonanym w technologii murowanej. Dla powyższego terenu obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w którym miejsce położenia nieruchomości oznaczono symbolem (...)- tereny przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z możliwością organizowania nieuciążliwych miejsc pracy oraz lokalizowania budynków gospodarczych. Budynek powódek spełnia wymagania polskich norm z zakresu izolacyjności akustycznej dla występującego w środowisku hałasu z wyłączeniem hałasu lotniczego. Źródłem hałasu na tym terenie są niskie przeloty samolotów związane z operacjami startu oraz lądowania na płycie lotniska. Słyszalny jest również hałas operacji naziemnych związanych z operacjami startu i lądowania. Budynek powódek znajduje się blisko osi pasa startowego w kierunku P., co stawia go w grupie budynków o najwyższych zagrożeniach akustycznych. W pobliżu nieruchomości brak źródeł hałasu przemysłowego, linii kolejowych, linii elektroenergetycznych, dla których stwierdzono by wartości poziomu hałasu były większe od dopuszczalnych, określonych normami w przepisach prawa.

Poziom równoważny hałasu od ruchu lotniczego w środowisku dla budynku powódek, przy (...) w P. ma wartość 62 dB z prognozą wzrostu hałasu do 64 dB. W Polskiej Normie (...) (...).02 dopuszczalny poziom hałasu wewnątrz pomieszczeń w porze nocnej wynosi 30 dB.

Obecnie budynek powódek nie spełnia wymogów powołanej wyżej normy. Budynek wymaga nakładów w związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska Ł. w postaci wymiany okien w salonie, pokoju na parterze i dwóch pokojach na piętrze - według specyfikacji przedstawionej w tabeli 9.2.9 opinii bieglej akustyk. Przy wymianie okien należy uwzględnić cały system o wysokiej izolacyjności akustycznej wraz ze specjalistycznym montażem. Ważne jest równoczesne zabezpieczenie akustyczne wszystkich przegród w budynku, gdyż słabsza izolacyjność jednego z elementów obniży efekty wypadkowy. Projektowane zabezpieczenia poza wymogami akustycznymi muszą spełniać również wymagania w zakresie wentylacji pomieszczeń, pozwalających na wykluczenie otwierania okien, szczególnie w nocy, w zakresie ochrony cieplnej i przeciwpożarowej, a w szczególnych przypadkach wytrzymałościowej (ściany, stropodachy). W budynku powódek optymalnym rozwiązaniem przy tym jest wentylacja mechanicznej nawiewno – wywiewna, ale wymagania te spełni również wentylacja z zastosowaniem nawiewników higrosterownych. Dla wykonania nakładów w zakresie wymiany okien i wentylacji konieczne są też roboty przygotowawcze i wykończeniowe. Wartość powyższych nakładów (wymiana stolarki okiennej, instalacji wentylacyjnej oraz roboty przygotowawcze i wykończeniowe), niezbędnych dla zachowania prawidłowego klimatu akustycznego w budynku powódek według cen aktualnych wynosi 48.119,44 zł brutto w przypadku wykonania instalacji mechanicznej nawiewno – wywiewnej i 45.374,66 zł brutto w przypadku wykonania instalacji wentylacji zamiennej z zastosowaniem nawiewników higosterownych.

Pismem z 4 stycznia 2013 r. powódki wezwały pozwaną spółkę do zapłaty odszkodowania w związku z obniżeniem wartości nieruchomości (90.000 zł) i zwrotu nakładów na wygłuszenie budynku (40.000 zł), łącznie 130.000 zł po połowie dla każdej z powódek w terminie 14 dni od doręczenia wezwania. Pozwana pismem z dnia 22 lutego 2013 r. odmówiła wypłaty odszkodowania za spadek wartości nieruchomości informując, że widzi możliwość wypłaty dobrowolnego odszkodowania wyłącznie na modernizację akustyczną nieruchomości w ramach procedury koncyliacyjnej.

Sąd Okręgowy w Poznaniu wskazał, że zgodnie z dyspozycją art. 136 ust. 3 p.o.ś., w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w art. 129 ust. 2, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki i to nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. Szkoda w majątku powódek przejawiająca się w konieczności poniesienia nakładów rewitalizacyjnych powstała już w dacie wejścia w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) z dnia 30 stycznia 2012 r. tj. w dniu 28 lutego 2012 r.

Wartość nakładów, niezbędnych dla zachowania prawidłowego klimatu akustycznego w budynku powódek, przy zastosowaniu wentylacji z systemem nawiewników higrosterownych według cen aktualnych wynosi 45.374,66 zł brutto. Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy - na podstawie art. 129 ust. 1 i 2 i art. 136 ust. 3 p.o.ś. - zasądził od pozwanej na rzecz każdej z powódek tytułem nakładów na rewitalizację akustyczną nieruchomości kwoty po 22.687,33 zł, stosownie do posiadanych udziałów (po ½) w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości. Oddalił powództwo w pozostałym zakresie.

Zdaniem Sądu Okręgowego, zasadnym było zasądzenie odsetek od pierwotnie dochodzonej tytułem nakładów rewitalizacyjnych od kwoty po 20.000 zł już od dnia wniesienia pozwu do zapłaty. Powódki bowiem przed wniesieniem pozwu, pismem z dnia 4 stycznia 2013 r., wezwały pozwanego do zapłaty odszkodowania - w tym zakresie w kwocie 40.000 zł - wyznaczając termin 14 dni na spełnienie świadczenia. Początek biegu roszczenia odsetkowego rozpoczął zatem swój bieg najpóźniej w dniu 22 lutego 2013 r., kiedy to pismem z tej daty pozwany odmówił wypłaty odszkodowania. O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonej należności głównej Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c., przy czym błędnie – jak przyznał - zasądził odsetki od całego uwzględnionego roszczenia od 4 marca 2013 r., zamiast od kwot po 20.000 zł od 4 marca 2013 r. i od kwot po 2.687,33 zł od dnia 8 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty.

Apelacje od powyższego wyroku apelacje wniosła pozwana spółka podnosząc następujące zarzuty odwoławcze:

1)  naruszenie art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska w zw. z art. 136 ust. 3 tej ustawy poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie na ich podstawie odszkodowania z tytułu modernizacji akustycznej nieruchomości, w sytuacji gdy konieczność poniesienia tych nakładów nie jest związana z wprowadzeniem (...) ograniczonego (...),

2)  art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 136 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska poprzez ich błędną wykładnię polegającą na bezzasadnym przyjęciu, że powódkom przysługuje odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów modernizacji akustycznej budynku ustalonej na przyszły i jedynie teoretyczny stan wyznaczony decyzją (...) na rok 2034 r.,

3)  naruszenie art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. w zw. z § 326 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2015 r., poz. 1422 t. j. ze zm.) w zw. z art. 113 ustawy Prawo ochrony środowiska poprzez błędną ocenę kluczowego w sprawie dowodu i wydanie rozstrzygnięcia w sprawie w oparciu o opinię biegłego akustyka, która została sporządzona w oparciu o błędną podstawę prawną w postaci nieobowiązującej normy PN-B- (...) (...), i dokonania ustalenia poziomu izolacyjności akustycznej według stanu przyszłego, tj. na 2034 rok, co następnie zostało uwzględnione w opinii biegłego z zakresu budownictwa,

4)  naruszenie art. 481 § 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. oraz art. 363 § 2 k.c. poprzez ich błędna wykładnię polegającą na przyjęciu ze dłużnik dopuszcza się opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego nie spełniając go po upływie 14 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty, w sytuacji, gdy stwierdzenie istnienia obowiązku spełnienia przez niego tego świadczenia oraz ustalenie jego wysokości nastąpiło dopiero w wyniku przeprowadzonego postępowania sądowego i wydania wyroku przez Sąd I instancji.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, autor apelacji wniósł o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości, jak również zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego

2) zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za II instancję, ewentualnie

3) zmianę na podstawie art. 380 k.p.c. postanowienia dowodowego z dnia 7 sierpnia 2018 r. o oddaleniu wniosku dowodowego o przeprowadzenie dowodu z opinii innych biegłych z dziedziny akustyki i budownictwa poprzez dopuszczenie tego wniosku dowodowego i

4) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego, w tym kosztach zastępstwa procesowego.

Powódki wniosły o oddalenie apelacji i zasądzenie na ich rzecz od pozwanej zwrotu kosztów postepowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Apelacja pozwanej spółki uzasadniona była tylko w niewielkiej części, a mianowicie co do rozstrzygnięcia o odsetkach ustawowych za opóźnienie. Sąd odwoławczy podziela przy tym ustalenia faktyczne sądu I instancji i tym samym przyjmuje za własne. Wypada zatem w tym miejscu odnieść się do podniesionych zarzutów odwoławczych poczynając w pierwszej kolejności od zarzutów procesowych, bowiem od prawidłowości ustaleń faktycznych zależy ocena zastosowanego prawa materialnego.

Co do zarzutu naruszenia „art. 227 k.p.c. w zw. z art. 233 k.p.c. w zw. z § 326 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (…) poprzez błędną ocenę kluczowego w sprawie dowodu i wydanie rozstrzygnięcia w sprawie w oparciu o opinię biegłego akustyka, która została sporządzona w oparciu o błędną podstawę prawną w postaci nieobowiązującej normy PN-B- (...) (...), i dokonania ustalenia poziomu izolacyjności akustycznej według stanu przyszłego, tj. na 2034 rok.

W związku z tym, że Polską Normą dotyczącą izolacyjności akustycznej przegród jest norma PN-B- (...) (...), zawarte w niej wymogi są w świetle prawa obowiązujące. Jest jednak prawdą, że większość polskich norm nabrała charakteru fakultatywnego po wejściu Polski do UE, lecz należy zarazem podkreślić, że w sytuacji, gdy norma jest przywołana w Rozporządzeniu Ministra, staje się ona dokumentem obowiązującym. Konieczność stosowania w tym przypadku tej ostatniej normy wynika stąd, że jest ona obowiązująca, a jedynie nie został uaktualniony załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, gdzie nadal wymieniona jest norma PN-B- (...) (...), zastąpiona jednak z dniem 1 października 2015 r. przez normę PN-B- (...) (...). Przy tym w uchwale z dnia 30 stycznia 2012 r. Sejmiku Województwa (...) nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska Ł., mowa jest właśnie o obowiązujących Polskich Normach, a nie normach wymienionych w załączniku do ww. rozporządzenia. Kwestie tą wyjaśniała biegła T. W. (1). Niezrozumiały było twierdzenie skarżącej jakoby biegła dokonała „poziomu izolacyjności akustycznej według stanu przyszłego, tj. na 2034 r.”. Teza taka nie wynika z wniosków biegłej. Na przywołanej przez skarżącą stronie 6 opinii biegłej T. W. znajduje się jedynie wskazana przez biegłą podstawa formalna opinii, tj. postanowienie dowodowe sądu z 17 lutego 2014 r. (k. 780v akt). Również opinia Z. B. nie odnosiła się do wskazanego wyżej roku. Marginalnie tylko można zauważyć, że z decyzji (...) i (...) wynika, iż z perspektywy czasowej do roku 2034, natężenie ruchu lotniczego i jego struktura już obecnie w miesiącach letnich przekracza wartości dopuszczone powyższymi decyzjami (k. 788v).

Nie był trafny zarzut naruszenia „art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska w zw. z art. 136 ust. 3 tej ustawy poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie na ich podstawie odszkodowania z tytułu modernizacji akustycznej nieruchomości, w sytuacji gdy konieczność poniesienia tych nakładów nie jest związana z wprowadzeniem (...) ograniczonego (...)”.

Niniejsza sprawa jest jedną z wielu spraw o zapłatę równowartości nakładów koniecznych dla przywrócenia komfortu akustycznego w budynkach znajdujących się w strefie

ograniczonego użytkowania wokół lotniska P.-Ł., rozpoznanych już przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu. Argumenty pozwanego co do braku związku przyczynowego między wprowadzeniem strefy ograniczonego użytkowania, a koniecznością poniesienia nakładów z tytułu modernizacji akustycznej nieruchomości, były wielokrotnie rozważane (zob. in. wyroki Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z: 31 października 2017 r., I ACa 151/17; 15 grudnia 2016 r., I ACa 723/16; 17 marca 2016 r., I ACa 1113/15; 21 grudnia 2017 r.; 22 listopada 2017 r., I ACa 562/17). Sąd Apelacyjny także w tej sprawie uznaje za niezasadny zarzut naruszenia art. 129 ust. 2 oraz art. 136 ust. 3 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska. Dodać trzeba, że w art. 129-136 tej ustawy, ustawodawca uregulował samodzielne podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej związanej z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości oraz z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, opierając się na założeniu, że ryzyko szkód związanych z działalnością uciążliwą dla otoczenia powinien ponosić podmiot, który tę działalność podejmuje dla własnej korzyści Przesłankami tej odpowiedzialności są: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Art. 136 ust. 3 ustawy jednoznacznie wskazuje, że szkodą, której naprawy może domagać się poszkodowany na podstawie art. 129 ust 2 - w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków - są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki, nawet w przypadku braku obowiązku podjęcia działań w tym zakresie. Niewątpliwie w uchwale ustanawiającej obszar ograniczonego użytkowania wprowadzono wymagania techniczne dotyczące budynków położonych w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania w postaci: obowiązku zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej. Powodowie mieli zatem prawo dochodzić swoich roszczeń bez względu na poziom faktycznego hałasu na jej nieruchomości przed ustanowieniem tego obszaru. Ponad wszelką wątpliwość, dochowanie tych standardów wymaga poczynienia odpowiednich nakładów (opinie biegłych).

Z tych samych względów chybiony był zarzut naruszenia art. 361 § 1 k.c. w zw. z art. 136 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska poprzez ich błędną wykładnię polegającą na bezzasadnym przyjęciu, że powódkom przysługuje odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów modernizacji akustycznej budynku ustalonej na przyszły i jedynie teoretyczny stan wyznaczony decyzją (...) na rok 2034 r.

Częściowo trafny okazał się natomiast zarzut naruszenia art. 481 § 2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. oraz art. 363 § 2 k.c. W ocenie skarżącej spółki odsetki ustawowe za opóźnienie powinny zostać zasądzone od dnia wyrokowania, bowiem stwierdzenie istnienia obowiązku spełnienia świadczenia oraz ustalenie jego wysokości „nastąpiło dopiero w wyniku przeprowadzonego postępowania sądowego i wydania wyroku przez Sąd I instancji”. Co do zasady sąd I instancji odsetki ustawowe za opóźnienie zasądził od 14 dnia od wezwania do spełnienia świadczenia. Wskazał zarazem, że błędnie nie zasądził tych odsetek częściowo od 14 dnia od wezwania do spełnienia świadczenia co do kwoty 20.000 zł oraz częściowo od dnia rozszerzenia powództwa co do kwoty 2.6867,33 zł (tj. od dnia

Zdaniem sądu odwoławczego wezwanie do zapłaty było na tyle ogólnikowe, że nie mogło spełniać wymogów wezwania przedprocesowego w rozumieniu art. 455 k.c., skutkujące powstaniem stanu wymagalności roszczenia. Stąd w tej konkretnej sprawie bieg odsetek ustawowych za opóźnienie winien biec po 7 dniach od daty doręczenia opinii biegłego Z. B. (doręczenie opinii pozwanej nastąpiło 8 marca 2018 r. – k. 1018). Dopiero bowiem biegły szczegółowo określił wysokość roszczenia, stąd wliczenia biegłego były jedynymi miarodajnymi danymi, pozwalającymi obiektywnie ustalić wysokość szkody.

Z kolei od pozostałej kwoty 2.687,33 zł bieg odsetek ustawowych za opóźnienie winien biec od daty rozszerzenia powództwa, tj. od 8 sierpnia 2018 r. Od tych bowiem dat pozwany – nie spełniając świadczenia – pozostawał w opóźnieniu (art. 481 k.p.c. w zw. z art. 455 k.c. ).

W rezultacie sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w pkt 1 i 2 o tyle tylko, że datę początkową odsetek od zasadzonych tam kwot ustalił: a) od kwoty 20.000 z od dnia 16 marca 2018 r. , b) od kwoty 2.687 zł od dnia 8 sierpnia 2018 r. (art. 386 § 1 k.p.c.).

W pozostałym zakresie apelacja jako bezzasadna podlegała oddaleniu (art. 385 k.p.c.).

W pkt III sąd drugiej instancji zasądził od pozwanej na rzecz powódek 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postepowaniu apelacyjnym (art. 98 k.p.c. i § 2 pkt 6 oraz § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).

Bogusława Żuber Piotr Górecki Ryszard Marchwicki