Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

dnia 15 lutego 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Piotr Michalski

Protokolant: st.sekr.sąd. Małgorzata Zwierzchlewska

przy udziale Mariusza Orlickiego Prokuratora Prok. Reg. w Poznaniu, po rozpoznaniu w sprawie J. P. (P.) podejrzanego o popełnienie przestępstw z § 263 (1) i (3) oraz § 53 n. Kodeksu karnego

na skutek zażalenia obrońcy podejrzanego na postanowienie Sądu Okręgowego w Z. z dnia (...) r. (sygn. akt (...)) w przedmiocie częściowego w przedmiocie przekazania podejrzanego z terytorium R. do R. na podstawie europejskiego nakazu aresztowania

p o s t a n o w i ł

na podst. art. 437 § 1 k.p.k. zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia (...) r. Sąd Okręgowy w Z. (sygn. akt (...)) postanowił przekazać podejrzanego J. P. , s. A. i E. z d. F., ur. (...) w O., obywatela p., do R., w celu przeprowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego o czyny objęte Europejskim Nakazem Aresztowania z dnia (...)r., wydanym przez Sąd Rejonowy A. w sprawie (...) (...), z zastrzeżeniem warunku, że ścigany winien zostać odesłany na terytorium R. po prawomocnym zakończeniu postępowania w państwie wydania europejskiego nakazu aresztowania, w celu wykonania na terytorium R. ewentualnej bezwzględnej kary pozbawienia wolności, jeśli ścigany ten wyrazi na to zgodę,

Postanowienie powyższe, w całości, zaskarżył obrońca podejrzanego zarzucając temuż orzeczeniu „obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na jego treść, tj. art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k. oraz 607l § 1a k.p.k.”.

Formułując powyższy zarzut obrońca skazanego wniósł zatem o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Zażalenie obrońcy podejrzanego okazało się być nieuzasadnionym i jako takie na uwzględnienie nie zasługiwało.

Po pierwsze wskazać zatem należy, iż Sąd I instancji ma rację, że w niniejszej sprawie nie zachodziły żadne podstawy obligatoryjnej odmowy wykonania n. nakazu aresztowania zawarte w art. 607p § 1 i 2 k.p.k. Nie kwestionuje tego zresztą sam skarżący.

Przede wszystkim nie budziła wątpliwości Sądu Apelacyjnego okoliczność, że (...), w oparciu o który Sąd Okręgowy podjął decyzję o wydaniu ściganego z terytorium R. na terytorium R., spełniał ustawowe wymagania formalne oraz cel jakiemu ma służyć przekazanie ściganego na terytorium innego kraju w jego wykonaniu. Wprawdzie ścigany nie wyraził zgody na przekazanie i odmówił ustosunkowania się do treści zarzutu, objętego (...), jednakże sąd orzekający w przedmiocie wykonania (...) generalnie nie bada zasadności jego wydania, chyba że ujawnią się okoliczności podważające wzajemne zaufanie stron. W tym miejscu stwierdzić należy, że w orzecznictwie sądowym i piśmiennictwie kontrowersje wzbudzało uprawnienie sądu orzekającego w przedmiocie wykonania (...) do weryfikacji przesłanek wydania (...). Przykładowo Sąd Apelacyjny w K. stanął na stanowisku, że (...) podlega kontroli, ale nie można odmówić wykonania go, o ile spełnia warunki formalne, a nie zachodzą negatywne przesłanki z art. 607p i 607r (por. SA w K. II AKz 257/04, KZS 2004, z. 9, poz. 41; zob. też SA w S. II AKz 123/06, niepubl.; M. H., (...)..., s. 25-27; przeciwko weryfikacji opowiedziała się D. R., Prawne..., s. 88). Kwestia ta była rozważana również w orzecznictwie sądów innych państw członkowskich (np. belgijski Sąd Kasacyjny - C. de C. uznał, że sędzia orzekający w przedmiocie wykonania (...) nie ma kompetencji do badania legalności (...) orzeczenie z (...) r., P.05. (...).N, (...) W tym zakresie za trafne co do zasady należy uznać wyważone stanowisko p. Sądu Najwyższego, że organ sądowy państwa wykonania (...) może odmówić przekazania osoby ściganej, jeśli ustali, że (...) wydany został wbrew przesłankom dopuszczalności jego wydania. Kontrolne badanie tych przesłanek musi poprzedzić ocenę, czy nie zachodzą podstawy odmowy jego wykonania (zarówno obligatoryjne, jak i fakultatywne). Dopuszczalność negatywnej weryfikacji przesłanek wydania (...) w państwie jego wykonania jest ograniczona do zupełnie wyjątkowych wypadków, o czym przesądza zasada wzajemnego zaufania, stanowiąca fundament współpracy sądowej między państwami członkowskimi U.. Dlatego też nie jest dopuszczalne weryfikowanie zasadności decyzji organu sądowego państwa wydania (...), które mają charakter ocenny. Kontroli organu sądowego państwa wykonania (...) podlega natomiast kompetencja konkretnego organu do wydania (...) oraz cel, w jakim (...) został wydany. Nie ulega bowiem wątpliwości, że (...) nie może być wydany w celu przeprowadzenia przeciwko osobie ściganej innego postępowania niż postępowanie karne. W takich sytuacjach odmowa przekazania osoby ściganej następuje nie z powodu wystąpienia negatywnych przesłanek wykonania (...), ale z tego powodu, że (...) wydano pomimo braku spełnienia przesłanek jego wydania w państwie żądającym przekazania osoby ściganej. Ocena spełnienia lub niespełnienia przesłanek wydania (...) musi być w każdym wypadku dokonywana przez pryzmat prawa krajowego państwa, w którym (...) ten wydano, jednak zawsze przy uwzględnieniu treści decyzji ramowej o (...) (por. SN I KZP 21/06, OSNKW 2006, nr 9, poz. 77 z glosą aprobującą A. Lacha, OSP 2007, z. 6; aprobująco również A. Górski, A. Sakowicz (w:) K.T. Boratyńska i in., Kodeks..., 2009, s. 1395-1396; M. Wąsek-Wiaderek, Dopuszczalność..., s. 134-135; por. też M. Hudzik, Europejski..., s. 25-26). Trzeba podkreślić, że kontrola warunków formalnych (...) nie może przebiegać w oparciu o przepis art. 607c, lecz w oparciu o odpowiednie uregulowania prawa państwa wydającego nakaz, będące wynikiem implementacji do krajowego porządku prawnego tego państwa (por. SN V KK 332/08, LEX nr 524238).

Sąd Najwyższy w uchwale (...) opowiedział się przeciwko dopuszczalności weryfikacji przez sąd orzekający w przedmiocie wykonania (...), czy zachodzi uzasadnione przypuszczenie popełnienia przestępstwa przez osobę, której dotyczy (...) (stanowisko takie SN podtrzymał w postanowieniu V KK 332/08, LEX nr 524238). Wydaje się, że nie można jednak wykluczyć takich wyjątkowych sytuacji, gdy weryfikacja tej przesłanki okaże się konieczna. Chodzi tu zwłaszcza o przypadki, gdy w świetle materiału dowodowego uzyskanego już po wydaniu i przekazaniu (...) (np. na skutek informacji uzyskanych od przebywającego na terytorium Polski domniemanego pokrzywdzonego) jest oczywiste, iż do popełnienia przestępstwa przez osobę ściganą nie doszło ( podobnie M. W.-Wiaderek, Dopuszczalność..., s. 139-140; por. też SA w K. II AKz 518/06, KZS 2007, z. 1, poz. 99; SA w K. II AKz 56/08, KZS 2008, z. 4, poz. 56; za dopuszczalnością odmowy wykonania (...) na podstawie art. 607p § 1 pkt 5 w sytuacji, gdy dla sądu orzekającego w przedmiocie jego wykonania oczywiste jest, że osoba ścigana nie dopuściła się czynu, w związku z którym (...) został wydany, opowiedział się również Trybunał Konstytucyjny w wyroku (...)2010, nr 8, poz. 73). Wydaje się bowiem, że zasada wzajemnego zaufania oznacza nakaz przyjęcia domniemania, iż istniały podstawy wydania (...) przez organ sądowy innego państwa członkowskiego U., z którego wynika zakaz prowadzenia przez sąd szczegółowego dochodzenia "weryfikacyjnego". Wzajemne zaufanie nie może być jednak podstawą rozstrzygania wówczas, gdy zajdą zdarzenia w sposób zasadniczy poddające w wątpliwość fakt istnienia podstaw wydania (...). Nie można bowiem przyjąć, że wskazane domniemanie ma charakter niewzruszalny. Jeżeli po wpłynięciu (...) ujawnią się okoliczności podważające wzajemne zaufanie, z których w sposób oczywisty wynika możliwość, że brak w ogóle podstaw do wydania (...), obowiązkiem sądu jest zweryfikowanie tych danych.

Trzeba zaś podkreślić, iż współpraca sądowa w sprawach karnych między państwami członkowskimi U., w tym także w zakresie (...), opiera się na zasadzie wzajemnego zaufania. Sens jej polega na tym, że sądy krajów członkowskich U. wzajemnie uznają, że działają zgodnie z zasadami demokratycznego państwa prawnego i standardami praw obywatelskich, do których należy m. in. zakaz pozbawienia człowieka wolności bez wystarczających podstaw prawnych. Zakłada się zatem, że sąd, który wydał nakaz, dysponuje dowodami popełnienia przestępstwa, które gdyby nimi dysponował sąd wykonujący nakaz, uzasadniałyby wydanie orzeczenia tej samej treści. Oczywiście, gdy ujawnią się okoliczności podważające wzajemne zaufanie, z których w sposób oczywisty wynika możliwość, iż brak w ogóle podstaw do wydania (...), obowiązkiem sądu jest zweryfikowanie tych danych. O takiej sytuacji można by mówić na przykład wtedy, gdyby w danej sprawie wystąpiły przesłanki odmowy wydania nakazu określone w art. w art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k., a zakazujące jego wykonania, jeżeli naruszałoby to prawa i wolności człowieka i obywatela.

Taki zarzut stawia żalący niestety jednak w ogóle go nie uzasadnia powtarzając jedynie zapis ustawowy. Trudno zatem Sądowi Apelacyjnemu ustalić co miał na myśli obrońca podejrzanego formułując zarzut obrazy art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k. skoro obrońca nie wytłumaczył w czym upatruje fakt naruszenia poprzez wydanie Zaskarżonego postanowienia wolności i praw podejrzanego jako człowieka i obywatela. Ogólne wskazanie, iż wymaga tego konieczność „sprawdzenia czy nie ujawniły się okoliczności, których nie znał sąd państwa wydania europejskiego nakazu aresztowania, a których waga jest na tyle znacząca dla odpowiedzialności karnej, że sprzeciwiają się one wykonaniu (...) z całą pewnością nie może stanowić uzasadnienia tego zarzutu skoro nie wiadomo o jakie okoliczności obrońcy podejrzanego chodzi. Odnosząc się do tych argumentów wyjść należy od tego, że uznanie, iż wykonanie (...) naruszałoby prawa i wolności człowieka i obywatela musi się opierać na konkretnych faktach, a nie na abstrakcyjnych rozważaniach, domniemaniach, przypuszczeniach, czy spekulacjach. Poprzestanie li tylko na przedstawieniu teoretycznych możliwości nie jest wystarczające. Gdyby przyjąć odmienne założenie, to przekreślony zostałby wspomniany już sens zasady wzajemnego zaufania pomiędzy państwami członkowskim U. w zakresie współpracy sądowej dotyczącej (...). Zdaniem Sądu Apelacyjnego, obrońca nie wskazał konkretnych faktów, które uzasadniałyby odmowę wydania (...) w oparciu o art. 607 § 1 pkt 5 k.p.k. W sprawie nie wystąpiły ani obligatoryjne, ani też fakultatywne przesłanki do odmowy wydania przedmiotowego nakazu. Formułując powyższą tezę obrońca w rzeczywistości wskazuje na brak dowodów, które uprawdopodobniałyby sprawstwo podejrzanego w analizowanym zakresie, co stoi w całkowitej sprzeczności z zaprezentowaną wcześniej zasadą zaufania, jaka jest stosowana przy wykonywaniu (...) i utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. To w toku postępowania, które będzie prowadzone w głównym nurcie w państwie wydania (...) zweryfikowana zostanie linia obrony podejrzanego, co do tego czy zmierzał on do niekorzystnego rozporządzenia mieniem swoich kontrahentów wprowadzając ich w błąd co do uczciwości swojego działania. Na obecnym etapie obrońca nie naprowadził takich faktów, które w sposób oczywisty podważałyby sprawstwo podejrzanego, a Sąd Apelacyjny nie dostrzega też ich z urzędu i jednocześnie uważa, że informacje przekazane przez państwo wydania nakazu europejskiego są wystarczające do podjęcia decyzji w przedmiocie przekazania osoby ściganej.

Po drugie nie sposób uznać by w sprawie doszło do jakiegokolwiek naruszenia prawa do obrony podejrzanego. Odpis (...) w języku polskim został doręczony wszak samemu podejrzanemu na tyle wcześnie, iż obrońca podejrzanego nie mógł mieć najmniejszych trudności z zapoznaniem się z jego treścią. Treść protokołu posiedzenia, na którym wydano zaskarżone postanowienie nie wskazuje również by obrońca podejrzanego, który w tym posiedzeniu uczestniczył zgłaszał potrzebę jego odroczenia motywowaną wolą zapoznania się z (...) w języku polskim.

Mając zatem na uwadze to, że żaden z zarzutów nie okazał się zasadny, Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie czemu dał wyraz na wstępie.

P. M.

Pouczenie

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu