Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Jacek Nowicki

Sędziowie: SA Hanna Małaniuk /spr./

SA Marek Górecki

Protokolant: st. sekr. sądowy Ewa Gadomska

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2015 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. R.

przeciwko (...) sp z o.o. w P.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku częściowego Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 11 grudnia 2014 r. sygn. akt XII C 2093/13

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.700 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Hanna Małaniuk SSA Jacek Nowicki SSA Marek Górecki

UZASADNIENIE

Z. R. ostatecznie domagała się od (...) sp. z o.o. w P. zapłaty 125.600 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 9 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty, ustalenia odpowiedzialności pozwanego za szkodę wywołaną działalnością lotniska oraz z tytułu wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, a także zasądzenia od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Na dochodzoną kwotę składało się 20.000 zł tytułem odszkodowania związanego z koniecznością poniesienia nakładów akustycznych w budynku mieszkalnym powódki i 105.600 zł tytułem odszkodowania za spadek wartości jej nieruchomości. Wskazała, że niniejszym pozwem dochodzi zapłaty odszkodowania za szkodę wywołaną działalnością lotniska P. - Ł. w P. tj. hałasem emitowanym przez lotnisko, a także faktem wprowadzenia wokół lotniska obszaru ograniczonego użytkowania bowiem w strefie tej zlokalizowana jest należąca do powódki nieruchomość mieszkalna, co skutkowało spadkiem jej wartości. Powódka wezwała pozwanego do dobrowolnego naprawienia szkody, jednak jej żądanie nie zostało spełnione.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

Zaskarżonym wyrokiem częściowym Sąd Okręgowy zasądził od pozwanego na rzecz powódki 105.600 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 9 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za spadek wartości nieruchomości powódki. Podstawą powyższego rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne.

W P. zlokalizowane jest lotnisko P. – Ł., które jest własnością (...) sp. z o.o. w P.. Lotnisko to powstało przed I wojną światową i jest najstarszym lotniskiem w Polsce. W 1997 r. utworzono pozwaną spółkę. Pozwany przystąpił do modernizacji lotniska i w 2001 r. oddał do użytku dwa nowoczesne terminale: pasażerski i cargo oraz nowoczesną płytę postojową. Od 2008 r. lotnisko jest przystosowane do obsługi ruchu lotniczego w strefie S.. W kilku ostatnich latach wzrosło zapotrzebowanie na usługi lotnicze obsługiwane przez (...). W 2000 r. z portu skorzystało 227.847 pasażerów i zanotowano wówczas 13.225 operacji lotniczych, natomiast w 2008 r. liczba pasażerów wyniosła już 1.274.679 przy 23.609 operacjach lotniczych. W 2012 r. liczby te wynosiły odpowiednio 1.594.929 i 25.256

W dniu 30 stycznia 2012 r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę nr(...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P.-Ł. w P.. Uchwała utworzyła obszar ograniczonego użytkowania dla lotniska P.-Ł. w P., którego zarządcą jest (...) Sp. z o.o. Uchwała wyznaczyła zewnętrzną granicę obszaru ograniczonego użytkowania na podstawie: 1) izolinii równoważnego poziomu dźwięku (...) dla pory dnia LAeqD = 55 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych; 2) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy LAeqN = 45 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych; 3) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 50 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska; 4) izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy LAeqN = 40 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska. W obszarze ograniczonego użytkowania wyodrębniono dwie strefy: 1) zewnętrzną, której obszar od zewnątrz wyznacza linia będąca granicą obszaru ograniczonego użytkowania, a od wewnątrz linia będąca obwiednią izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 60 dB oraz dla nocy LAeqN = 50 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych oraz izolinii równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 55 dB oraz dla nocy LAeqN = 45 dB, pochodzącego od pozostałych źródeł hałasu związanych z działalnością lotniska; 2) wewnętrzną, której obszar od zewnątrz wyznacza linia będąca obwiednią, o której mowa w pkt 1, a od wewnątrz linia biegnąca wzdłuż granicy lotniska. W uchwale wprowadzono wymagania techniczne dotyczące budynków położonych w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania w postaci obowiązku zapewnienia właściwego klimatu akustycznego w budynkach z pomieszczeniami wymagającymi ochrony akustycznej poprzez stosowanie przegród budowlanych o odpowiedniej izolacyjności akustycznej. W uchwale wskazano, że przez odpowiednią izolacyjność akustyczną przegród budowlanych należy rozumieć izolacyjność akustyczną określoną zgodnie z Polskimi Normami w dziedzinie akustyki budowlanej z uwzględnieniem poziomu hałasu powodowanego przez starty, lądowania, przeloty statków powietrznych, operacje naziemne i inne źródła hałasu związane z funkcjonowaniem lotniska, przy zapewnieniu wymaganej wymiany powietrza w pomieszczeniu, a także wymaganej izolacyjności cieplnej. Wskazano również, że przez właściwy klimat akustyczny w budynkach rozumie się poziom dźwięku zgodny z obowiązującymi Polskimi Normami w dziedzinie akustyki budowlanej. Uchwała ta weszła w życie 28 lutego 2012 r.

Z. R. jest właścicielką nieruchomości położonej w niedalekiej odległości od lotniska P. – Ł., w miejscowości P.. Nabyła ją w 1996 r. na podstawie umowy darowizny. Nieruchomość obciążona jest służebnością gruntową na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...). Nie jest obciążona żadnym innym prawem.

Nieruchomość powódki stanowi nieruchomość gruntową zabudowaną budynkiem mieszkalnym o powierzchni 0,1891 ha. Miejscowość P. położona jest we wschodniej części gminy, graniczy z P.. Dzięki korzystnemu położeniu stanowi zaplecze mieszkaniowe dla osób pracujących na terenie P.. Posiada infrastrukturę handlowo-usługową i oświatową. Nieruchomość ma dostęp do sieci elektroenergetycznej, wodno-kanalizacyjnej i gazowej. Działka stanowiąca nieruchomość powódki ma kształt prostokąta, ogrodzona jest przęsłami metalowymi na słupkach murowanych oraz siatką na słupkach stalowych. Ma bezpośredni dostęp do drogi publicznej o urządzonej nawierzchni. Częścią składową działki jest dom jednorodzinny, podpiwniczony, dwukondygnacyjny budynek mieszkalny w zabudowie wolnostojącej oraz budynek gospodarczy. Niezabudowana część gruntu zagospodarowana jest trawnikiem i nasadzeniem drzew i krzewów. Dojście do budynku oraz wjazd na działkę jest utwardzone betonem i kostką betonową.

Budynek posadowiony na działce zbudowany jest na żelbetowych fundamentach, z warstwowej cegły ceramicznej pełnej i kratówki. Posiada żelbetowe stropy. Wewnątrz domu znajdują się schody o drewnianej konstrukcji. Dom pokryty jest dachem spadzistym i częściowo płaskim, a na zewnątrz i wewnątrz pokryty jest tynkiem cementowo-wapiennym. Pomieszczenia sanitarne wyłożone są płytkami. Drzwi wewnętrzne jak i okna z szybami zespolonymi skonstruowane są z drewna. Podłoże w budynku wykonane jest z betonu. Na podłogach znajdują się parkiet i płytki ceramiczne. Ściany są pomalowane lub wyłożone tapetami. W budynku znajdują się instalacje: gazowa, elektryczna, wodno-kanalizacyjna, a także wentylacja grawitacyjna i centralne ogrzewanie. Jest on podpiwniczony, w piwnicy znajduje się pomieszczenie rekreacyjne, kotłownia, pomieszczenie gospodarcze. Na parterze domu zlokalizowane są trzy pokoje, kuchnia, jadalnia łazienka, pomieszczenie gospodarcze, wiatrołap i komunikacja. Na piętrze znajduje się salon, trzy pokoje, kuchnia, łazienka, WC i komunikacja. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi łącznie 209,9 m ². Taki stan budynek ten prezentował w dniu 28 lutego 2012 r.

Na obszarze, na którym położona jest nieruchomość obowiązuje „Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – P. rejon ul. ul. (...) i drogi krajowej Nr (...)”. W planie tym nieruchomość oznaczona jest symbolem 48Rom – teren ogrodniczy z prawem zabudowy mieszkaniowej. Z dniem 28 lutego 2012 r. nieruchomość powódki znalazła się w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania lotniska P. – Ł..

Wartość nieruchomości powódki w związku z funkcjonowaniem lotniska i w związku z wprowadzeniem uchwałą Sejmiku Województwa (...) obszaru ograniczonego użytkowania dla lotniska P. – Ł. w P. uległa zmniejszeniu o 105.600 zł.

Sejmik Województwa (...) uchwałą z dniem 30.01.2012 r., wprowadził strefę ograniczonego użytkowania wokół lotniska P.- Ł., przede wszystkim z uwagi na spodziewany poziom hałasu. Na poziom cen rynkowych wpływa m. in. tzw. świadomy nabywca. Planowany w przyszłości wzrost intensywności lotów nie daje możliwości poznania faktycznym właścicielom i potencjalnym nabywcom skali przyszłych utrudnień i ograniczeń z tego tytułu. Sam fakt wprowadzenia strefy ograniczonego użytkowania ze względu na spodziewany poziom hałasu lotniczego powoduje, że właściciele nieruchomości położonych w jej granicach, w tym potencjalni ich nabywcy, muszą liczyć się z odpowiednimi niedogodnościami tak w sposobie zagospodarowania, jak i w sposobie ich użytkowania. Świadomość uczestników rynku o potencjalnym podwyższonym ryzyku zamieszkiwania w okolicach lotniska, a w szczególności w obrębie utworzonego wokół niego specjalnego obszaru ograniczonego użytkowania, powoduje utratę wartości nieruchomości. Ograniczenia i niedogodności w wykorzystywaniu nieruchomości zgodnie z przeznaczeniem są związane między innymi z hałasem lotniczym, którego wartość przekracza granice hałasu wyrażonego wskaźnikiem równoważnego poziomu dźwięku A dla pory dnia LAeqD = 60 dB oraz dla nocy LAeqN = 50 dB, pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych, ustalonego we wskazanej wyżej uchwale. W miejscu położenia nieruchomości powoda równoważny poziom dźwięku A wynosi w dzień 60,00 dB, a w nocy 50,00 dB.

Pismem z dnia 6 sierpnia 2013 r. powódka wezwała pozwanego do zapłaty odszkodowania za szkodę powstałą na skutek funkcjonowania lotniska oraz utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. Domagała się między innymi zapłaty odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości położonej w P. w wysokości 300.000 zł. Wezwanie do zapłaty zostało doręczone pozwanemu w dniu 8 sierpnia 2013 r. Pozwany nie spełnił dobrowolnie żądania powódki.

Sąd Okręgowy wskazał, że spornym w niniejszej sprawie było czy na skutek działalności lotniska P. – Ł. i wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania uchwałą Sejmiku Województwa (...) doszło do utraty wartości nieruchomości powódki. W tym zakresie ustalenia faktyczne oparł przede wszystkim na treści opinii biegłego K. R. (1) z sierpnia 2014 r. uzupełnionej zeznaniami złożonymi na rozprawie w dniu 20 listopada 2014 r. W ocenie Sądu opinia sporządzona została w sposób jasny, rzeczowy i przejrzysty. Biegły wskazał, na czym oparł dane niezbędne do wydania opinii, z jakich korzystał źródeł i jaką posłużył się metodologią. W sposób zrozumiały przedstawił wnioski opinii. Sąd nie miał też wątpliwości co do tego, że biegły posiada kompetencje i doświadczenie potrzebne dla wydania opinii w sprawie. Do opinii tej obie strony zgłosiły zastrzeżenia przy czym powód, po przesłuchaniu biegłego na rozprawie wskazał, że uwag swoich nie podtrzymuje i nie kwestionuje opinii. Odnosząc się do uwag pozwanego biegły wyjaśnił i uzasadnił dobór określonych nieruchomości dla przeprowadzenia analizy porównawczej. Biegły odniósł się również do zastrzeżeń pozwanej odnośnie wyboru metodologii obliczeń. Wskazał, że przyjęta przez niego metoda jest prawidłowa i prowadzi do uzyskania adekwatnych wyników. Jego zdaniem przyjęcie metody statystycznej, postulowanej przez pozwanego, nie zmieniłoby wniosków opinii. Sąd Okręgowy nie podzielił wątpliwości pozwanego względem metody prowadzenia obliczeń przez biegłego. W ocenie Sądu treść opinii odpowiada prawu, w szczególności jest zgodna z treścią § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109). W § 4 ust. 2 rozporządzenia wskazano metody sporządzania operatu szacunkowego. Z treści tego przepisu nie wynika, by któraś z nich była nadrzędna. Do biegłego należy więc wybór jednej z tych metod i zdaniem Sądu I instancji opinii nie można czynić zarzutu co do nietrafnego wyboru metody tak długo, jak mieści się ona we wskazanym w cytowanym przepisie katalogu. Biegły wskazał, że każda z przyjętych metod powinna prowadzić do takich samym wniosków. O nieprawidłowości doboru metody sporządzenia opinii nie może skutecznie przekonywać treść dokumentów przygotowanych przez dr K. S., bowiem Sądowi nie było wiadome, kim jest osoba która złożyła oświadczenie i jakie posiada kompetencje w zakresie szacowania wartości nieruchomości. Zdaniem Sądu o nierzetelności opinii nie mogła także świadczyć ilość nieruchomości przyjęta przez biegłego dla porównania. Biegły przyznał, że obecnie istnieje mała ilość transakcji przydatnych dla porównania na rynku. Opinię biegły sporządził przy zastosowaniu podejścia porównawczego, przy użyciu metody korygowania ceny średniej. Przepis § 4 ust. 4 powołanego rozporządzenia wskazuje, że przy wyborze takiej metody do porównań przyjmuje się co najmniej kilkanaście nieruchomości podobnych, które były przedmiotem obrotu rynkowego i dla których znane są ceny transakcyjne, warunki zawarcia transakcji oraz cechy tych nieruchomości. Biegły takich nieruchomości przyjął do porównania 66, a zatem i w tym zakresie nie naruszył obowiązujących przepisów. Skoro ustawodawca zastrzegł, że metoda korygowania cen średnich spełni swą funkcję jeśli porównanych zostanie co najmniej kilkanaście nieruchomości to wnioskować należy, że przy założeniu takiej ilości porównywanych nieruchomości metoda jest rzetelna. Można zgodzić się z twierdzeniem, że większa ilość porównywanych nieruchomości gwarantuje lepszy obraz rynku, jednak w ocenie Sądu ilość przyjętych do porównania nieruchomości jest w pełni wystarczająca. W ocenie Sądu I instancji pozwany nie przedstawił przekonujących argumentów na okoliczność, że dodanie większej ilości porównywanych nieruchomości miałoby istotny wpływ na wyniki badania. Argument ten byłby skuteczny tylko gdyby działanie biegłego naruszało obowiązujące przepisy lub gdyby ilość transakcji porównawczych była rażąco niska. Sytuacja taka nie ma miejsca w niniejszej sprawie. Zdaniem Sądu wnioski pozwanego i jego zastrzeżenia w tym zakresie zmierzają jedynie do przedłużenia postępowania. Mając to na uwadze Sąd oddalił wniosek o przeprowadzenie uzupełniającej opinii biegłego i przeprowadzenie dowodu z opinii kolejnego biegłego z zakresu szacowania wartości nieruchomości. W ocenie Sądu okoliczności, na które dowód z opinii biegłego był prowadzony zostały dostatecznie wyjaśnione, opinia nie budzi wątpliwości. Biegły odniósł się do zgłaszanych przez strony zastrzeżeń w sposób dla Sądu przekonujący. W ocenie Sądu uwagi podnoszone przez pozwaną stanowią zwykłą polemikę ze stanowiskiem biegłego i zmierzają do przedłużenia postępowania.

Sąd za prawdziwe przyjął zeznania świadka M. D. (1) przedstawiające sposób funkcjonowania lotniska i podejmowane przez pozwanego działania zmierzające do ograniczenia hałasu.

Wobec powyższych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, że żądanie powódki zasądzenia kwoty 105.600 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 9 sierpnia 2013 r. do dnia zapłaty tytułem szkody majątkowej wynikającej z utraty wartości nieruchomości, której jest właścicielką, w związku z działalnością lotniska – emitowanym przez nie hałasem – i utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania było w całości uzasadnione, wobec czego Sąd wydał wyrok częściowy w tym zakresie (art. 317 § 1 k.c.). Sąd I instancji wskazał, że roszczenie powódki miało swoje podstawy w art. 129 - 136 p.o.ś. W przepisach tych ustawodawca uregulował samodzielne podstawy odpowiedzialności odszkodowawczej związanej z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości oraz z utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, opierając się na założeniu, że ryzyko szkód związanych z działalnością uciążliwą dla otoczenia powinien ponosić podmiot, który tę działalność podejmuje dla własnej korzyści. Przesłankami tej odpowiedzialności są: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości, i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą. Z art. 129 ust. 2 p.o.ś. wynika, iż szkodą jest także zmniejszenie wartości nieruchomości, co koresponduje z pojęciem straty w rozumieniu art. 361 § 2 k.c., przez którą rozumie się między innymi zmniejszenie aktywów. Obniżenie wartości nieruchomości stanowi przy tym wymierną stratę, niezależnie od tego czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań. Nieruchomość jest bowiem dobrem o charakterze inwestycyjnym. Według art. 129 ust. 2 p.o.ś., ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jest także ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania. W związku z ustanowieniem obszaru ograniczonego użytkowania pozostaje nie tylko obniżenie wartości nieruchomości, będące następstwem ograniczeń przewidzianych bezpośrednio w treści rozporządzenia o utworzeniu obszaru, lecz także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z tego, że wskutek wejścia w życie rozporządzenia dochodzi do zawężenia granic własności (art. 140 k.c. w zw. z art. 144 k.c.), i tym samym ścieśnienia wyłącznego władztwa właściciela względem nieruchomości położonej na obszarze ograniczonego użytkowania. O ile bowiem właściciel przed wejściem w życie rozporządzenia mógł żądać zaniechania immisji (hałasu) przekraczającej standard ochrony środowiska, o tyle w wyniku ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania możliwości takiej został pozbawiony. Inaczej mówiąc, szkodą podlegającą naprawieniu na podstawie art. 129 ust. 2 p.o.ś., jest także obniżenie wartości nieruchomości wynikające z faktu, iż właściciel nieruchomości będzie musiał znosić dopuszczalne na tym obszarze immisje (np. hałas) .

Zdaniem Sądu w niniejszej sprawie istnieje związek przyczynowy pomiędzy utworzeniem obszaru ograniczonego użytkowania i ograniczeniami powódki w korzystaniu ze swojej nieruchomości (i w związku z korzystaniem z niej – ze środowiska), wynikających z hałasu związanego z funkcjonowaniem lotniska Ł., a szkodą powódki w postaci zmniejszenia wartości nieruchomości. Obszar ograniczonego użytkowania dla terenów wokół lotniska Ł. wprowadzono dlatego, że nie można było dotrzymać standardów emisji hałasu dla środowiska. Hałas natomiast ogranicza sposób korzystania z nieruchomości powoda, bo w związku z utworzeniem obszaru powód musi znosić przekroczenia norm hałasu na swojej nieruchomości. Jak wynika z opinii biegłego z zakresu szacowania wartości nieruchomości nabywcy nieruchomości wiążą położenie nieruchomości w obszarze ograniczonego użytkowania przede wszystkim z hałasem. Dla nich strefa obszaru ograniczonego użytkowania wiąże się z uciążliwością zwiększonej emisji hałasu, a to wpływa na decyzje o kupnie nieruchomości położonej w strefie za niższą cenę w porównaniu z nieruchomościami położonymi na terenach podobnych, a położonych poza strefą. W związku z tym jest oczywiste, że zmniejszenie wartości nieruchomości powódki wyliczone przez biegłego, jest związane z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, a konkretnie z ograniczeniem w korzystaniu z nieruchomości związanym z korzystaniem ze środowiska polegającym na obowiązku znoszenia przekroczeń norm hałasu lotniczego.

W ocenie Sądu nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut pełnomocnika pozwanego, że w chwili nabycia nieruchomości przez powódkę w 1996 r. lotnisko już istniało, emitowało hałas, a zatem w kolejnych latach nie doszło do spadku wartości nieruchomości, a co za tym idzie powstania szkody. W tym okresie immisje emitowane przez lotnisko miały znacznie mniejsze natężenie, a wzrost ruchu od 2000 roku jest znaczny. Natomiast do 2034 r. Port przewiduje jeszcze zwiększenie operacji lotniczych. Zmniejszenie wartości nieruchomości powódki nastąpiło dlatego, że poziom natężenia hałasu na tym lotnisku zwiększył się znacząco w związku z jego rozbudową. A zatem po nabyciu przez nią własności nieruchomości nastąpiły zdarzenia, które spowodowały spadek wartości nieruchomości. Nie można było także ówcześnie przewidzieć, że dojdzie do wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, który niejako usankcjonuje ponadnormatywny hałas emitowany przez lotnisko, pozbawiając tym samym właścicieli nieruchomości prawa do żądania zaniechania uciążliwych emisji, które są związane immanentnie z własnością nieruchomości

Sąd Okręgowy uznał, że bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy były podnoszone przez pełnomocnika pozwanego zarzuty, iż pozwany podejmuje środki mające na celu zminimalizowanie uciążliwości związanych z działalnością lotniska dla sąsiednich nieruchomości mieszkalnych. Działania te nie doprowadziły bowiem do zmniejszenia poziomu hałasu do takiego poziomu, który odpowiadałby normom wskazanym w wyżej cytowanym rozporządzeniu i tym samym umożliwiłby zlikwidowanie obszaru ograniczonego użytkowania utworzonego dla lotniska P. – Ł..

Sąd wskazał, że z opinii biegłego wynika, że w związku z wejściem w życie uchwały Sejmiku Województwa (...) nr (...) z dnia 30 stycznia 2012 r. nastąpił spadek wartości nieruchomości powódki znajdującej się w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania lotniska Ł.. Spadek ten stanowi różnicę między wartością gruntu wg stanu na dzień 28 lutego 2012 r. wg aktualnego przeznaczenia, a wartością gruntu wg stanu z dnia 28 lutego 2012 r. traktowanego jako terenu nie obciążonego ponadnormatywnym hałasem i związanym z nim ograniczeniami. Z wyliczeń biegłego wynika, że spadek wartości rynkowej nieruchomości powodki stanowi kwotę 105.600 zł. Powyższa kwota zdaniem Sądu stanowi szkodę powódki w związku z usytuowaniem przedmiotowej nieruchomości w strefie wewnętrznej obszaru ograniczonego użytkowania lotniska P. - Ł. w P., która pozostaje w adekwatnym związku z istniejącymi na tym terenie przekroczeniami norm hałasu i wynikającymi z tego ograniczeniami w prawie własności powódki. W ocenie Sądu utrata wartości nieruchomości powódki nie jest szkodą jedynie hipotetyczną, aktualizującą się dopiero w chwili rozporządzenia prawem. Własność nieruchomości stanowi dobro o charakterze inwestycyjnym, jest lokatą kapitału. W warunkach gospodarki rynkowej każda rzecz mająca wartość majątkową może być w każdym czasie przeznaczona na sprzedaż. Zbycie rzeczy jest takim samym uprawnieniem właściciela, jak korzystanie z niej, wobec czego traci także znaczenie odróżnienie wartości użytkowej rzeczy od jej wartości handlowej. Miernikiem wartości majątkowej rzeczy jest pieniądz, a jej weryfikatorem rynek. Rzecz zawsze ma taką wartość majątkową, jaką może osiągnąć na rynku. Obniżenie wartości nieruchomości stanowi przy tym wymierną stratę, niezależnie od tego czy właściciel ją zbył, czy też nie zamierza podjąć w tym kierunku żadnych działań.

O odsetkach ustawowych od zasądzonego świadczenia Sąd orzekł na podstawie art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1 i 2 k.c. Wskazał, że roszczenie powódki stało się wymagalne z chwilą skutecznego doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty, co nastąpiło 8 sierpnia 2013 r. Pozwany już bezpośrednio po doręczeniu zgłoszenia szkody mógł samodzielnie ocenić zasadność roszczenia w świetle obowiązujących przepisów i ustalić, czy doszło do spadku wartości nieruchomości, a jeśli tak, to w jakim stopniu.

W apelacji od powyższego wyroku pozwany zaskarżył wyrok Sądu I instancji w całości zarzucając:

- naruszenie art. 129 ust. 2 u.p.o.ś. poprzez niezasadne przyjęcie przez Sąd, że źródłem powstania roszczenia odszkodowawczego powodów z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości jest wejście w życie obszaru ograniczonego użytkowania wokół PL (...) sp. z o.o. w P. i związany z tym hałas,

- naruszenie art. 481 §2 k.c. w zw. z art. 455 k.c. poprzez ich błędną wykładnię oraz odmowę zastosowania art. 363 § 2 k.c.,

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 217 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c. poprzez odmowę dania wiary: zeznaniom M. D., dokumentom prywatnym w postaci pism dr K. S., opinii Centrum (...) sp. z o.o. w P.,

- naruszenie art. 233 §1 k.p.c. w zw. z art. 217 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c. i art. 286 k.p.c. poprzez oddalenie wniosków dowodowych strony pozwanej w przedmiocie przeprowadzenia dowodu z uzupełniającej opinii tego samego biegłego oraz opinii innego biegłego,

- naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez błędne ustalenie, że: biegły sporządził opinie przy zastosowaniu podejścia porównawczego przy użyciu metody korygowania ceny średniej; na podstawie wybranej przez biegłego metodologii polegającej na przeprowadzeniu analizy statystycznej oraz w oparciu o przyjętą bazę danych dotyczących 66 transakcji, było możliwe wyliczenie procentowego ubytku wartości nieruchomości powódki, która jest położona w strefie wewnętrznej w P.,

- naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez uznanie na podstawie opinii biegłego, że ograniczenia i niedogodności w wykorzystywaniu nieruchomości powódki zgodnie z przeznaczeniem są związane przede wszystkim z planowanym w przyszłości wzrostem intensywności funkcjonowania lotniska i wzrostem hałasu lotniczego, którego wartość już dzisiaj przekracza granice hałasu wyrażonego wskaźnikiem równoważnego poziomu dźwięku pochodzącego od startów, lądowań i przelotów statków powietrznych,

- naruszenie art. 236 § 1 k.p.c. poprzez pominięcie wydania postanowienia dowodowego o dopuszczeniu dowodów z dokumentów oraz podania jakie okoliczności zostały na ich podstawie ustalone.

Wobec powyższego pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, a ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od pozwanego na jej rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Spośród licznie zgłoszonych w niej zarzutów naruszenia przez sąd prawa materialnego i procesowego, na omówienie w pierwszej kolejności zasługują podnoszone uchybienia natury procesowej bowiem prawidłowość ustalonego stanu faktycznego warunkuje ocenę zastosowanego prawa materialnego.

Sąd odwoławczy podzielił ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd pierwszej instancji, przyjmując je za własne. Wbrew zarzutom apelującego ustaleń tych Sąd Okręgowy dokonał bez obrazy art. 233 § 1 kpc - w oparciu o wszechstronnie przeanalizowany, oceniony zgodnie z zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego materiał dowodowy, a w każdym razie skarżący nie wykazał by tak ujęte kryteria oceny wiarygodności i mocy dowodów zostały przez Sąd ten naruszone, prowadząc do ustaleń niezgodnych z materiałem dowodowym. Skuteczne podniesienie zarzutu poczynienia ustaleń sprzecznych z materiałem dowodowym nie może bowiem polegać na zaprezentowaniu ustalonego przez skarżącego, na podstawie własnej oceny dowodów stanu faktycznego, a wymaga wskazania przy użyciu argumentów jurydycznych rażącego naruszenia wyżej powołanych dyrektyw oceny dowodów. (vide: wyrok SN z 18 czerwca 2004 r. sygn. akt II CK 369/03 LEX nr 174131).

Odmowa uznania mocy dowodowej wskazanych w apelacji dowodów była uzasadniona, zważywszy ,że winny one dotyczyć jedynie faktów istotnych dla rozstrzygnięcia/art.227 kpc/. Dotyczy to zeznań świadka M. D. (1), które odnosiły się do funkcjonowania lotniska i podejmowania działań zmierzających do zmniejszenia uciążliwości przez nie powodowanych. Nie zachodzi zarzucana w apelacji sprzeczność między uznaniem tych zeznań za wiarygodne i stwierdzeniem ,że nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, bowiem nie odnosiły się bezpośrednio do istoty sporu a mianowicie ustalenia czy doszło do spadku wartości nieruchomości stanowiącej własność powódki. Treść jego zeznań nie miała bezpośredniego wpływu na ocenę roszczenia odszkodowawczego zgłoszonego przez powódkę choć zeznania te zasługiwały na wiarę co podkreślił sąd I instancji. Odnośnie do dokumentów autorstwa dra K. S. złożonych przez pozwanego stwierdzić trzeba ,że jedno pismo nie ma rangi dokumentu prywatnego bowiem nie zostało przez autora podpisane a złożono je w postaci odbitki ksero ,natomiast z drugiego dokumentu nie można było skorzystać przy ustalaniu faktów bowiem jest bardzo ogólnikowe, nie wiadomo na podstawie jakich materiałów zostało opracowane i czy autor posiada kompetencje do formułowania zawartych w nim konkluzji. Podobnie ocenić trzeba pominięcie opinii sporządzonej przez Centrum (...) sp.z o.o.. Jakkolwiek do tego opracowania należy odnieść się w kategorii dokumentu prywatnego to jednak nie może on być przydatny czy stanowić konkurencji dla opinii biegłego powołanego przez sąd w ramach art. 278 kpc.

Nie ulega wątpliwości i nie wymaga szerszego uzasadnienia fakt konieczności oparcia się przez sąd przy rozstrzygnięciu sporu na specjalistycznych danych dotyczących wartości nieruchomości znajdujących się w obszarze ograniczonego użytkowania i poza nim .Sąd z braku wiadomości specjalnych nie jest uprawniony do dokonywania odpowiednich ustaleń bez zasięgnięcia opinii biegłego, toteż właściwym środkiem dowodowym służącym wyjaśnieniu tych okoliczności mógł być dowód z opinii biegłego /art. 278 kpc/.Dowód taki został przeprowadzony przez Sąd Okręgowy i uwzględniony przy dokonaniu ustaleń faktycznych. Sąd ten wskazał szereg argumentów, które zdecydowały o uznaniu opinii sporządzonej przez biegłego K. R. (1) za przydatną w sprawie. Kierując się uwagami zgłoszonymi przez strony do opinii pisemnej ,Sąd słuchając biegłego na rozprawie szczegółowo wyjaśnił zasadność ich zastrzeżeń. Omówił te kwestię szczegółowo w uzasadnieniu wyroku uznając ,ze zgłoszone uwagi nie podważyły pozytywnej oceny nadanej temu dokumentowi.

W apelacji podniesiono zarzut naruszenia art. 217,233 kpc przez odmowę uzupełnienia opinii biegłego i odmowę sporządzenia opinii przez innego biegłego. Uznając zarzuty te za bezpodstawne Sąd Apelacyjny zauważa, że uzupełnienie opinii miało polegać na rozszerzeniu bazy transakcji przez dodanie nowych transakcji dotyczących nieruchomości położonych w strefie objętej oou, co nie było możliwe w świetle wyjaśnień biegłego o niewielkiej liczbie transakcji obejmujących takie nieruchomości . Powszechnie znany jest niewielki obrót nieruchomościami położonymi w sąsiedztwie lotniska. Poza tym z wyjaśnień biegłego wynikało ,że uwzględnienie kilku nowych transakcji powoduje konieczność opracowania nowej bazy danych i dokonywania szczegółowych przeliczeń w zakresie wartości nieruchomości położonych wokół lotniska i z dala od niego ,co równało się ze sporządzeniem nowej opinii. Nie było wiec możliwe uwzględnienie wniosku pozwanego i zlecenie biegłemu K. R. uzupełnienia opinii, stąd należy aprobować decyzję Sądu Okręgowego oddalającego taki wniosek.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego nie było także podstaw do uwzględnienia wniosku pozwanego o przeprowadzenie dowodu z kolejnej opinii biegłego. Specyfika oceny dowodu z opinii biegłych wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się przez sąd do tych kryteriów oceny stanowi więc należyte i wystarczające uzasadnienie przyczyn uznania opinii biegłych za przekonujące /por.wyrok SN z 7.IV.2005r, IICK 572/04,Lex nr 151656/.Stąd dezaprobata strony pozwanej dla wniosków biegłego – niekorzystnych z punktu widzenia jego interesów w sprawie- nie mogła stanowić podstawy prowadzenia dalszego postępowania dowodowego. Granicę obowiązku prowadzenia przez sąd postępowania dowodowego wyznacza ocena czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy ,zaś okoliczność że opinia nie ma treści odpowiadającej stronie nie stanowi wystarczającego uzasadnienia dla przeprowadzenia kolejnego dowodu z opinii biegłych/ por. post.SN z dnia3.IX.2008r., IUK 91/08,Lex nr 785520 /.

Skarżący zgłosił szereg zastrzeżeń do opinii biegłego K. R. zarówno w postępowaniu przed sądem I instancji jak i w apelacji uzasadniając jej nieprzydatność do rozpoznania niniejszej sprawy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami i praktyką orzeczniczą wnioski środka dowodowego w postaci opinii biegłych muszą być jasne ,kategoryczne i przekonujące dla sądu jako bezstronnego arbitra w sprawie, dlatego gdy opinia czyni zadość tym wymogom pozwala na uznanie ,że wyjaśnione zostały istotne w sprawie okoliczności. Analizy wiec wymaga czy opinia biegłego K. R. – w świetle zgłoszonych zarzutów apelacyjnych sprostała tym wymogom. Celem biegłego sformułowanym w tezie dowodowej sądu ,było określenie czy po dniu 28 lutego 2012 roku doszło do obniżenia wartości nieruchomości powódki oraz w razie pozytywnej odpowiedzi ustalenie spadku tej wartości , jako wysokości szkody poniesionej przez powódkę. Zatem biegły musiał ustalić wartość spornej nieruchomości, wartość nieruchomości porównawczych, i to w kilku datach oraz określić stopień obniżenia wartości. Zarzut apelującego posłużenia się przez biegłego metodologią niezgodną z treścią Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 roku w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego nie jest uzasadniony. Zarówno cytowane rozporządzenie jak i przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami określają metody ustalenia wartości nieruchomości w operacie szacunkowym . Nie stanowią natomiast zasad obowiązujących przy określeniu spadku wartości nieruchomości a ta kwestia była istotna w opinii i przy rozstrzygnięciu żądania powódki. Nie ulega wątpliwości ,ze biegły określając wartość nieruchomości w poszczególnych datach i to w odniesieniu do tych ,które położone są w obszarze ograniczonego użytkowania jak i poza nim, zastosował podejście porównawcze i metodę korygowania ceny średniej, a więc metodologię wskazaną w obowiązujących przepisach .Stanowisko przeciwne zgłaszane przez pozwanego jest niezasadne. Natomiast określenie stopnia obniżenia wartości metodą analizy statystycznej nie narusza cytowanych przepisów i jest właściwe ze względu na wytyczony postanowieniem sądu, cel opinii.

Zarzut posłużenia się zbyt szczupłą bazą danych dotyczącą 66 nieruchomości nie wytrzymuje krytyki w świetle uznania za wystarczającą podstawę porównanie kilkunastu nieruchomości. Cennym w opinii biegłego było objęcie bazą danych nieruchomości położonych w pobliżu lotniska lecz nie włączonych do oou bowiem stanowiło to podstawę uzyskania wiedzy o różnicach w cenach transakcyjnych nieruchomości blisko położonych lecz różniących się pod kątem doznawanych uciążliwości wyznaczanych działalnością lotniska. Rozszerzenie tych danych o nieruchomości znajdujące się w znacznej odległości od lotniska zatarłoby istotne cechy odnoszące się do cen transakcyjnych. Kwestii bazy danych przyjętych przez biegłego 66 nieruchomości wiele uwagi poświęcił Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku. Sąd Apelacyjny przyjęte tam poglądy akceptuje. Uznaje też ,że wskazane w opinii biegłego w sposób szczegółowy, przyjęte do rozliczeń wartości ,dodatkowo przedstawione w sposób opisowy pozwoliły na merytoryczną ocenę przyjętych przez biegłego wniosków i kontrolę poprawności opinii.

Główny zarzut pozwanego odnoszący się do opinii biegłego K. R. dotyczył przyjęcia zbyt małej liczby transakcji dotyczących nieruchomości położonych w oou a zwłaszcza w strefie wewnętrznej , w której znajduje się nieruchomość powódki. Zwłaszcza przedmiotem krytyki był brak w bazie danych nieruchomości znajdującej się w P., położonej w strefie wewnętrznej. Problem niewielkiej ilości transakcji dotyczących nieruchomości objętej obszarem ograniczonego użytkowania znany jest od lat i dotyczy zarówno lotniska (...) P. K. jak i lotnisk cywilnych w wielkich miastach W., P. ,K.. Oczywistym jest bowiem ,że nieruchomości budownictwa rodzinnego położone w tzw. strefach około lotniskowych nie są przedmiotem szerokiego zainteresowania potencjalnych nabywców, co prowadzi do sytuacji ,że ilość transakcji na rynku nieruchomości w tym zakresie i na tym terenie jest mocno ograniczona. Prawdą jest ,że biegły nie miał w bazie danych transakcji dotyczącej nieruchomości położonej w strefie wewnętrznej w P. lecz znajdowały się w niej nieruchomości położone w P. – Ł., objęte również strefą wewnętrzną , stanowiące obiekt porównań.

Jeśli więc zarzut braku odpowiedniej liczby transakcji miał decydować o zasięgnięciu opinii innego biegłego ,to trafnie odrzucony został wniosek o kolejną opinię biegłego bowiem nie można było zagwarantować ,że w opinii tej uwzględniona zostanie znacznie większa ilość transakcji.

Z podobnych przyczyn Sąd Apelacyjny oddalił wniosek o przeprowadzenie takiego dowodu w postępowaniu odwoławczym.

Oddalony został wniosek pozwanego o skierowanie opinii biegłego do Komisji Arbitrażowej (...) Federacji Stowarzyszeń (...) w celu oceny prawidłowości opinii biegłego K. R.. Powoływany jako podstawa tego wniosku art. 157 ustawy o gospodarce nieruchomościami /dalej ugn/ dopuszcza ocenę prawidłowości sporządzenia wyłącznie operatu szacunkowego a nie opinii biegłego, w której treści znalazły się elementy takiego operatu. Jak wynika z treści art. 156 ugn operatem szacunkowym jest sporządzona na piśmie opinia o wartości nieruchomości. Jak wynika natomiast z art. 4pkt6a ugn przez określenie wartości nieruchomości należy rozumieć określanie wartości nieruchomości jako przedmiotu prawa własności i innych praw do nieruchomości. Wyżej omówiono tezę dowodową sądu będącą podstawą sporządzenia opinii przez biegłego sądowego. Jedynie elementem tej opinii było ustalenie wartości nieruchomości powódki, było to przesłanką do dalszego opiniowania. Nie można wiec stawiać znaku równości miedzy opinią biegłego K. R. a operatem szacunkowym. Ten drugi sporządzany jest często na etapie postępowania przedsądowego i wówczas celowym może być sprawdzenie jego prawidłowości przez odpowiednie stowarzyszenie rzeczoznawców. Nie ma natomiast podstaw prawnych do zastosowania art. 157 ust.3 ugn w przypadku, gdy wartość nieruchomości wynika z treści opinii biegłego sądowego ,wydanej na zlecenie sądu. Ocena środka dowodowego w postaci opinii biegłego przysługuje wyłącznie sądowi, który nie może wyręczać się w tym zakresie innymi podmiotami. Sąd prowadzący postępowanie dowodowe weryfikuje zebrany materiał dowodowy i musi dokonać jego oceny z zachowaniem zasady swobodnej oceny dowodów/ por. wyrok SA w Gdańsku z dnia 13.III.2013,VACa 10/13/ . Takiej samej oceny dokonuje również w stosunku do opinii biegłego. W razie wątpliwości co do prawidłowości przybranej przez biegłego metodologii czy sformułowanych wniosków jedyną drogą, przewidzianą przepisami procesowymi jest dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego sądowego . Z tej samej przyczyny za niedopuszczalne dla weryfikacji opinii biegłego K. R. uznał Sąd Apelacyjny prowadzenie dowodów z dokumentów – prywatnych opinii wydanych na zlecenie pozwanego przez dr. A. F. czy prof.I. F. i dra J. K. ,tworzących spółkę rzeczoznawców majątkowych S. (...).

W kolejnym zarzucie apelujący wskazał na uchybienie art. 236 kpc przez niedopuszczenie przez sąd dowodów z dokumentów a następnie powołanie się na nie w uzasadnieniu wyroku. Prawdą jest ,że zarzut ten można odnieść do decyzji (...) z 28.02.2011 r. oraz (...) o sposobie wdrożenia warunków realizacji projektu, jednakże pierwszy znalazł się wśród dokumentów stanowiących podstawę merytoryczną powołanych w opinii biegłego K. R. i poprzez dowód z opinii biegłego /prawidłowo dopuszczony wg art. 236 kpc/ wykorzystany przez sąd. Drugi z dokumentów dotyczy warunków rozbudowy lotniska i nie miał on bezpośredniego wpływu na rozstrzygnięcie o wysokości odszkodowania dla powódki. Błędny jest pogląd pozwanego ,że uchybienia te miały wpływ na rozstrzygnięcie sądu.

Wobec uznania za bezzasadne wszystkich zarzutów apelacyjnych dotyczących prawa procesowego przejść należy do zarzutów tyczących się podstawy materialnej rozstrzygnięcia.

Zarzut naruszenia art. 129 ust.2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska

/ dalej uoś/ przez błędną jego wykładnię nie zasługiwał na uwzględnienie.

Obszerne rozważania prawne Sądu I instancji Sąd Apelacyjny w pełni aprobuje i przyjmuje za własne. Sprzeczne z treścią cytowanego przepisu oraz innych dotyczących wprowadzenia obszarów objętych ochroną jest twierdzenie, że możliwość dochodzenia roszczeń wynikających z ustawy przysługuje tylko w sytuacji powstania nowego lotniska, zmiany charakteru lotniska z lokalnego na międzynarodowe lub znaczącej rozbudowy lotniska bądź wprowadzenia ruchu lotniczego na nieużywane lotnisko. Takich roszczeń dochodzić można również w sytuacji wprowadzenia o.o.u na funkcjonujące od dawna lotnisko ,pod warunkiem wykazania szkody będącej skutkiem niedochowania standardów ochrony przed hałasem.

Nie ma przeszkód by powoływać się w sprawach dotyczących lotniska P. Ł. na orzecznictwo sądowe wypracowane na gruncie roszczeń odszkodowawczych związanych z funkcjonowaniem lotniska P.-K.. Wszak dochodzenie roszczeń umożliwia ta sama ustawa i jednocześnie zobowiązuje do wykazania tych samych przesłanek warunkujących wyrównanie szkody.

Nie można podzielić stanowiska pozwanego o braku związku przyczynowego pomiędzy utworzeniem o.o.u. i ograniczeniami powódki w korzystaniu z nieruchomości wynikającymi z hałasu a potencjalnym brakiem możliwości sprzedaży za cenę ,za którą można nabyć nieruchomości o innym położeniu. Pozwany przyznaje ,że reakcją rynku na brak możliwości domagania się zaniechania oddziaływania lotniska jest spadek cen nieruchomości położonych w o.o.u..Zatem powstanie szkody jest niekwestionowane, bowiem jest ona równa spadkowi wartości nieruchomości ,niezależnie od faktu czy jest ona przedmiotem obrotu teraz czy w przyszłości. Wynika to jednoznacznie z ustaleń sądu poczynionych na podstawie opinii biegłego, której wartość omówiono powyżej wobec zastrzeżeń proceduralnych pozwanego. Szczegółowe wywody apelacji o ograniczeniu liczby operacji lotniczych w porze nocnej i podjęciu innych działań mających na celu zmniejszenie hałasu w nocy oraz ograniczenie uciążliwości oddziaływania lotniska na korzystanie z nieruchomości nie mogą uzasadniać wniosków zawartych w tej apelacji. Godne pochwały jest podjęcie starań skutkujących w przyszłości uznanie za mniej dotkliwe sąsiedztwa lotniska i zainteresowanie się egzystencją ludzi zamieszkujących tereny blisko niego położone jednakże nie pozwala ono na przyjęcie braku szkody powódki ,której wyrównania domaga się na podstawie art. 129 ust.2 uoś. Gwoli dokładności podnoszonych przez pozwanego twierdzeń o zmniejszeniu liczby operacji nocnych podnieść trzeba ,że zwiększa się liczba operacji lotniczych w ciągu dnia i nadal będzie ona rosnąć. O ograniczeniu korzystania z nieruchomości nie decyduje tylko pora nocna lecz równie istotna jest pora dzienna ,kiedy to nie można wyeliminować dokuczliwości hałasu pozostając na zewnątrz budynku. Reakcją potencjalnych nabywców nieruchomości na utworzenie o.o.u. jest odstąpienie od nabywania działek w strefie o.o.u. albo wyraźne żądanie obniżenia ich ceny w porównaniu z nieruchomościami położonymi niedaleko lotniska lecz nie objętymi o.o.u. Wprowadzenie ochrony zagwarantowanej ustawą o ochronie środowiska nie zmniejszyło uciążliwości spowodowanej sąsiedztwem lotniska lecz umożliwiło dochodzenie roszczeń, mających zrekompensować użytkownikom nieruchomości znoszenie ponad normatywnego hałasu ,przekładającego się na spadek wartości nieruchomości. Działalność lotniska, mimo przekroczenia standardów ochrony środowiska została ze względów społecznych zaaprobowana przez ustawodawcę w zamian za możliwość pieniężnej rekompensaty dla osób nie mogących się sprzeciwić tej działalności. Obowiązek dostarczenia tej rekompensaty spoczywa na podmiocie korzystającym z lotniska. Nieusuwalne lecz z uzasadnionych względów konieczne przekroczenie standardów ochrony środowiska wymaga bowiem legalizacji odpowiednim aktem prawa miejscowego. Twierdzenie pozwanego że hałas wokół lotniska występował już wcześniej i powódka winna fakt ten uwzględnić dochodząc swoich roszczeń nie podważa uprawnienia do odszkodowania z tytułu wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania.

Nie miał racji pozwany zarzucając sądowi błędne wskazanie daty początkowej płatności odsetek. Stanowisko Sądu Okręgowego zaprezentowane w uzasadnieniu wyroku było prawidłowe i prawidłowe było wskazanie podstawy prawnej – art. 481 i 455 kc. Zasądzenie odsetek od daty wezwania pozwanego do zapłaty w przesądowym zgłoszeniu roszczenia było możliwe wobec objęcia opinią biegłego ustalenia powstania szkody w dwóch wariantach: na dzień wezwania do zapłaty tj. 9 sierpnia 2013 roku oraz na dzień sporządzenia opinii tj 28 sierpnia 2014 roku . Ponieważ Sąd I instancji ustalił spadek wartości nieruchomości zarówno w momencie wezwania do zapłaty jak i rozpoznania roszczenia powódki zgłoszonego przed sądem zasadne było uznanie ,że pozwany popadł w opóźnienie już w sierpniu 2013 roku ,kiedy powódka po raz pierwszy wezwała go do zapłaty odszkodowania.

Zatem zarzut naruszenia prawa materialnego art. 481 kc i 455 kc okazał się bezzasadny.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawie art. 385 kpc, o kosztach orzekając zgodnie z art. 98 kpc i rozp. Min. Sprawiedliwości z dnia 28.IX.2002 r w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

M.Górecki H.Małaniuk J.Nowicki