Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:SSA Karol Ratajczak (spr.),

Sędziowie:SSA Mikołaj Tomaszewski, SSO (del.) Maciej Rozpędowski

po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w sprawie z wniosku A. V. R.

przy uczestnictwie S. R. oraz Prokuratora (...)

o ustalenie, że orzeczenie sądu zagranicznego nie podlega uznaniu

zażalenia uczestnika

na postanowienie Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 17 kwietnia 2018 r., sygn. akt XVIII Co 39/16 postanawia:

oddalić zażalenie.

Mikołaj TomaszewskiKarol RatajczakMaciej Rozpędowski

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy:

1.  ustalił, że wyrok Sądu Rodzinnego w Leuven (Belgia) z dnia 2 września 2015 r., wydany w sprawie o sygn. akt 2015/5396 (13/100/C) nie podlega uznaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2.  zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 300 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, że wnioskodawczyni zawarła związek małżeński z uczestnikiem, obywatelem Belgii w dniu (...) Wnioskodawczyni i uczestnik mają dwoje dzieci: J. R. ur. w dniu (...) oraz N. R., ur. w dniu (...)

Małżonkowie pozostawali w separacji faktycznej od (...) a rozwód orzeczono wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2014 r. W zakresie uregulowania kontaktów stron z małoletnimi - postanowieniem z dnia 17 października 2013 r. belgijski Sąd pierwszej instancji orzekł, że stałe miejsce pobytu dzieci będzie przy matce, zaś drugie miejsce pobytu dzieci przy ojcu. Postanowieniem tym uregulowano sposób opieki każdego z rodziców nad dziećmi.

Wyrokiem z dnia 10 lutego 2015 r., sygn. 2014/KR/78, Sąd Apelacyjny w Brukseli zmienił orzeczenie z dnia 17 października 2013 r. w ten sposób, że uregulowanie dotyczące pobytu dzieci w okresie objęcia obowiązkiem szkolnym ustalone w kwestionowanym postanowieniu,

miało być kontynuowane po uregulowaniu pobytu na czas wakacji w taki sposób, jakby nie było przerwy wakacyjnej. Dodatkowo Sąd nałożył na wnioskodawczynię zakaz odwiedzania dzieci na terenie szkoły i przebywania w promieniu 50 metrów od szkoły w dni, w których dzieci przebywają przy ojcu, a nadto nałożył na strony obowiązek, aby przy każdym przekazywaniu dzieci przekazywały sobie także dowody tożsamości.

W lipcu (...) wnioskodawczyni przyjechała do Polski z dziećmi, bez zgody byłego męża, wbrew orzeczeniom sądów belgijskich i pozostaje w Polsce do chwili obecnej.

Wyrokiem z dnia 2 września 2015 r. Sąd Rodzinny w Leuven, w sprawie o sygn. 2015/5396 (13/100/C) - z powództwa uczestnika przeciwko wnioskodawczyni ustalił główne miejsce pobytu dzieci przy ojcu i nakazał zameldowanie ich pod adresem ojca, poprzez wpis do rejestru ewidencji ludności (punkt 1); orzekł, że prawo do osobistych kontaktów matki z dziećmi zostaje ograniczone do prawa odwiedzin pod nadzorem, przyznał powodowi prawo do otrzymywania zasiłku rodzinnego oraz innych korzyści socjalnych i podatkowych przyznawanych na rzecz dzieci (punkt 2), nakazał pozwanej zapłatę powodowi świadczenia alimentacyjnego na rzecz dzieci w kwocie 200 euro na dziecko - wypłacane comiesięcznie najpóźniej do 5 dnia danego miesiąca (punkt 3), orzekł, że każde z rodziców będzie pokrywać połowę nadzwyczajnych kosztów związanych z dziećmi, zgodnie z warunkami określonymi w postanowieniu z dnia 11 kwietnia 2013 r. w postępowaniu w sprawie zastosowania środka tymczasowego, podtrzymanym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 10 lutego 2015 r. (punkt 4), a także zasądził od pozwanej koszty postępowania.

Wnioskiem z dnia 28 lipca 2015 r. złożonym do Sądu Rejonowego Poznań - Stare Miasto w P. (zarejestrowanym pod sygn. IV Nsm 621/15, następnie: I. N. 555/17) wnioskodawczyni wystąpiła o zmianę wyroku Sądu Apelacyjnego w Brukseli z dnia 10 lutego 2015 r. wydanego w sprawie (...) w przedmiocie rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej nad małoletnimi, poprzez powierzenie jej tej władzy oraz pozbawienie uczestnika postępowania władzy rodzicielskiej nad dziećmi. Obok roszczenia głównego wnioskodawczyni zgłosiła żądanie udzielenia zabezpieczenia poprzez powierzenie jej na czas trwania. postępowania władzy rodzicielskiej oraz zawieszenie władzy rodzicielskiej uczestnika postępowania, ewentualnie przez ustalenie miejsca zamieszkania małoletnich w miejscu zamieszkania ich matki, przyznanie jej prawa do wyłącznego decydowania o istotnych sprawach dotyczących małoletnich oraz orzeczenie zakazu styczności uczestnika z dziećmi do czasu zakończenia postępowania.

Postanowieniem z dnia 27 sierpnia 2015 r. Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P., w sprawie o sygn. !V. N. 621/15, o zmianę rozstrzygnięcia w przedmiocie wykonywania władzy rodzicielskiej, udzielił zabezpieczenia przez ustalenie na czas trwania postępowania miejsca pobytu małoletnich przy matce oraz ustanowienie zakazu wyjazdu małoletnich poza granice Rzeczypospolitej Polskiej.

W dniu 19 października 2015 r. w sprawie o sygn. IV Nsm 621/15 uczestnik postępowania wniósł o odrzucenie wniosku o zmianę rozstrzygnięcia w przedmiocie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron z uwagi na brak jurysdykcji krajowej sądu powszechnego Rzeczypospolitej Polskiej do rozstrzygnięcia sprawy, o uchylenie postanowienia Sądu Rejonowego Poznań - Stare Miasto w P. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia wnioskodawczyni oraz zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kosztów zastępstwa procesowego.

Postanowieniem z dnia 3 listopada 2015 r. Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. uchylił postanowienie z dnia 27 sierpnia 2015 r. i odrzucił wniosek wnioskodawczyni z uwagi na brak jurysdykcji. Na skutek zażalenia wnioskodawczyni - postanowieniem z dnia 21 października 2016 r., sygn. lI Cz 2141/15 - Sąd Okręgowy w Poznaniu uchylił przedmiotowe postanowienie i na podstawie art. 598 ² § 1 k.p.c. zawiesił postępowanie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania o sygn. IV Nsm 757/15 prowadzonej przez Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. wszczętej przez uczestnika we wrześniu 2015 roku o wydanie dzieci.

Postanowieniem z dnia 2 listopada 2016 r., sygn. IV Nsm 757/15, Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. nakazał wnioskodawczyni wydanie uczestnikowi małoletnich do ich miejsca zamieszkania w Belgii.

Z uwagi na funkcjonowanie w obrocie prawnym dwóch sprzecznych ze sobą orzeczeń: jednego nakazującego matce małoletnich wydanie ich ojcu (postanowienie z 2 listopada 2016 r., sygn. IV Nsm 757/15), a także drugiego wydanego w trybie zabezpieczenia i ustalającego miejsce pobytu małoletnich przy matce oraz ustanawiające zakaz wyjazdu małoletnich poza granice Polski (postanowienie z dnia 27 sierpnia 2015 r.p sygn. IV Nsm 621/15) - postanowieniem z dnia 15 listopada 2016 r., sygn. IV Nsm 621/15, Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. zmienił postanowienie z dnia 27 sierpnia 2015 r. w ten sposób, że wniosek A. V. R. oddalił. W wyniku przeprowadzonego w sprawie I. N. 757/15 postępowania Sąd Rejonowy uznał, że wnioskodawczyni bezprawnie uprowadziła dzieci, zaś postępowanie w sprawie I. N. 621/15 zostało zawieszone.

Postanowienie z dnia 15 listopada 2016 r. uprawomocniło się w następstwie oddalenia zażalenia wnioskodawczyni przez Sąd Okręgowy w Poznaniu w postanowieniu z dnia 21 marca 2017r., sygn. II Cz 1959/16.

Wnioskiem z dnia 1 czerwca 2017 r, wnioskodawczyni ponownie wniosła o udzielenie zabezpieczenia na czas trwania postępowania o sygn. IV Nsm 621/15, poprzez powierzenie jej wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnimi, ewentualnie przez ustalenie ich miejsca pobytu przy matce i ustanowienia zakazu wyjazdu małoletnich poza granice Rzeczypospolitej Polskiej. Sąd Rejonowy Poznań - Stare Miasto w P. uznał ww. wniosek za niezasadny, oddalając go w postanowieniu z dnia 19 czerwca 2017 r. (sygn. IV Nsm 621/15). Na skutek zażalenia wnioskodawczyni - Sąd Okręgowy w Poznaniu postanowieniem z 28 września 2017

r., sygn. II Cz 1073/17, uchylił zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu Poznań - Stare Miasto w P. do ponownego rozpoznania.

Z kolei postanowieniem z dnia 20 czerwca 2017 r., sygn. II Ca 24/17-na skutek apelacji wniesionych przez A. V. R., Rzecznika Praw Dziecka oraz Prokuratora Okręgowego w Poznaniu od postanowienia Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 2 listopada 2016 r., 4ygn.. I. N. 757/15 – Sąd Okręgowy w Poznaniu zmienił zaskarżone postanowienie w punkcie 1 w ten sposób, że wniosek o wydanie małoletnich oddalił.

Pismem z dnia 30 grudnia 2015 r. wnioskodawczyni – w trybie art. 1148 k.p.c. – wniosła o ustalenie, że orzeczenie sądu państwa obcego, tj. belgijskiego Sądu Rodzinnego w Leuven z dnia 2 września 2015 r., 4ygn.. akt 2015/5396 (13/100/C), nie podlega uznaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W odpowiedzi na wniosek z dnia 8 listopada 2016 r. uczestnik wniósł o oddalenie wniosku i zasądzenie od wnioskodawczyni na rzecz uczestnika kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W ocenie Sądu I instancji wniosek o ustalenie, że orzeczenie sądu belgijskiego nie podlega uznaniu zasługiwał na uwzględnienie, natomiast z innych przyczyn niż wskazane we wniosku.

Sąd l instancji wskazał, że podstawę rozstrzygnięcia stanowiły przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej uchylające rozporządzenia (WE)) nr (...) (Dz. U. UE L z 2003 r., nr 338), które znalazły z mocy art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej bezpośrednie zastosowanie a jednocześnie na podstawie art. 91 ust. 3 Konstytucji wyprzedzają stosowanie ustawy krajowej.

Sąd wskazał, że w świetle art. 2 pkt 4 rozporządzenia nr 2201/2003 termin „orzeczenie” dotyczy także każdego wydanego przez sąd państwa członkowskiego orzeczenia dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej, niezależnie jak zostało nazwane w porządku krajowym.

W konsekwencji na podstawie art. 23 lit. E w zw. z art. 21 ust. 3 rozporządzenia nr 2201/2003 Sąd uznał, że orzeczenia Sądu Rodzinnego w Leuven z dnia 2 września 2015 r., 4ygn.. akt 2015/5396 (13/100/C) jako dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej nie da pogodzić się z orzeczeniem wydanym później w sprawie odpowiedzialności rodzicielskiej w państwie członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie, tj. prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 2 listopada 2016 r., 4ygn.. I. N. 757/16 zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 czerwca 2017 r., 4ygn.. II Ca 24/17.

Belgijski sąd ustalił bowiem miejsce pobytu małoletnich przy ojcu, orzekając o ograniczeniu kontaktów matki z małoletnimi do prawa odwiedzin pod nadzorem, polski sąd oddalił wniosek uczestnika o wydanie małoletnich dzieci.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł uczestnik postępowania, zaskarżając je w całości i zarzucając:

1.  naruszenie art. 23 lit. E) rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 (Dz. U. UE L z 2003 r., nr 338) poprzez błędne jego zastosowanie i uznanie, że orzeczenia Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 2 listopada 2016 r., 5ygn.. I. N. 757/16 zmienionego postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 czerwca 2017 r., 5ygn.. II Ca 24/17 oddalającego wniosek uczestnika o wydanie małoletnich dzieci nie da się pogodzić z wydanym wcześniej wyrokiem Sądu Rodzinnego w Leuven z dnia 2 września 2015 r., 5ygn.. akt 2015/5396 (13/100/C) oraz poprzez nieprzeciwstawienie orzeczeniu zagranicznemu innego, późniejszego orzeczenia dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej o takiej treści, która powoduje, że orzeczeń tych nie da się pogodzić,

2.  naruszenie art. 19 Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę poprzez błędne przyjęcie, że orzeczenie w przedmiocie wydania dzieci jest orzeczeniem dotyczącym odpowiedzialności rodzicielskiej takiej treści, która powoduje, że orzeczenia tego nie da się pogodzić z wyrokiem Sądu Rodzinnego w Leuven z dnia 2 września 2015 r., 5ygn.. akt 2015/5396 (13/100/C) oraz że pomiędzy orzeczeniem zagranicznym a orzeczeniem w przedmiocie wydania dzieci zachodzi oczywista sprzeczność gdy orzeczenie w przedmiocie wydania dzieci jest niezależne od prawa do opieki i tym samym odpowiedzialności rodzicielskiej,

3.  naruszenie art. 21 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej uchylającego rozporządzenie (WE)) nr (...) (Dz. U. UE L z 2003 r,, nr 338) poprzez ich niezastosowanie i błędne przyjęcie, że wyrok Sądu Rodzinnego w Leuven z dnia 2 września 2015 r., 5ygn.. akt 2015/5396 (13/100/C) nie podlega uznaniu z mocy prawa na terytorium RP poprzez naruszenie zasady wzajemnego zaufania w zakresie uznawania i wykonywania orzeczenia sądu belgijskiego na terytorium RP .

Wnioskodawczyni wniosła o oddalenie zażalenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd I instancji odmawiając uznania orzeczenia sądu belgijskiego, tj. wyroku Sądu Rodzinnego w Leuven z dnia 2 września 2015 r., 5ygn.. akt 2015/5396 (13/100/C) pozbawiającego wnioskodawczynię prawa do opieki nad małoletnimi dziećmi oraz ustalającego kontakt wnioskodawczyni z małoletnimi tylko pod nadzorem wskazał jako podstawę art. 23 lit e) rozporządzenia Rady nr 2201/2003, zgodnie z którym orzeczenia odnoszącego się do odpowiedzialności rodzicielskiej nie uznaje się, jeżeli orzeczenia nie da się pogodzić z orzeczeniem wydanym później w sprawie odpowiedzialności rodzicielskiej w Państwie Członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie.

Zasadniczym zarzutem podnoszonym w zażaleniu był zarzut dotyczący charakteru orzeczenia polskiego sądu w sprawie, tj. postanowienia Sądu Rejonowego Poznań – Stare Miasto w P. z dnia 2 listopada 2016 r. zmienionego postanowieniem Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 20 czerwca 2017 r., 6ygn.. akt II CA 24/17, odmawiającego wydania małoletnich dzieci uczestnikowi w trybie Konwencji Haskiej z dnia 25 października 1980 r.

Skarżący wskazywał, że orzeczenie to nie jest orzeczeniem w przedmiocie odpowiedzialności rodzicielskiej powołując się na stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 24 sierpnia 2011 r,, 6ygn.. IV CSK 566/10.

W tym zakresie skarżący co do zasady ma rację. Zbieżność pojęć, którymi posługuje się i Konwencja Haska i rozporządzenie 2201/2003 nie jest wystarczająca dla stwierdzenia, że orzeczenie wydane na podstawie przepisów Konwencji jest orzeczeniem dotyczącym odpowiedzialności rodzicielskiej.

Celem działań podejmowanych na podstawie Konwencji jest przywrócenie stanu sprzed uprowadzenia lub zatrzymania. Rola sądu wówczas sprowadza się do zarządzenia powrotu dziecka w drodze nakazu jego wydania skierowanego do osoby, która dziecko uprowadziła i zatrzymała, po sprawdzeniu, czy spełnione zostały wszystkie przewidziane w Konwencji przesłanki dopuszczające wszczęcie przed sądem postępowania oraz czy osoba składająca wniosek jest uprawniona do wystąpienia na drogę wskazaną przez Konwencję i czy doszło do uprowadzenia dziecka w rozumieniu art. 1 (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 1998 r. I CKN 921/97, Lex nr 78422). Wykonawczy (w odniesieniu do prawa przyznanego i wykonywanego na mocy ustawodawstwa jednego Państwa) cel Konwencji i sposób jego realizacji powodują, że wydane na podstawie jej przepisów orzeczenie o zwrocie dziecka nie dotyczy, nie rozstrzyga o prawie do opieki.

Potraktowanie orzeczenia oddalającego wniosek o wydanie dziecka jako orzeczenia dotyczącego jego odpowiedzialności rodzicielskiej jest nieprawidłowe. Art. 23 lit. E) Rozporządzenia dla oddalenia wniosku wymaga, aby orzeczeniu przedstawionemu do uznania (stwierdzenia wykonalności) przeciwstawić inne, późniejsze, orzeczenie dotyczące odpowiedzialności rodzicielskiej takiej treści, która powoduje, że orzeczeń tych nie da się pogodzić. Orzeczeniem takim nie jest orzeczenie wydane na podstawie art. 13 lit. B) Konwencji oddalające wniosek o wydanie dziecka.

W tej sytuacji art. 23 lit e) rozporządzenia 2201/2003 nie mógł stanowić podstawy do ustalenia, ze wyrok sądu belgijskiego nie podlega uznaniu na terytorium Polski.

Rację ma skarżący, że zasadą jest uznawanie orzeczeń sądów zagranicznych. Niemniej jednak nie można pomijać kwestii, że istnieją sytuacje gdy do takiego uznania nie dojdzie. W ocenie Sądu Apelacyjnego zasada wzajemności nie może być interpretowana w oderwaniu od zasady kierowania się dobrem dziecka. W tej sprawie oddalenie wniosku wnioskodawczyni równoznaczne z ustaleniem, że wyrok Sądu Rodzinnego w Leuven z dnia 2 września 2015 r., 7ygn.. akt 2015/5396 podlega uznaniu na terenie RP, zdaniem Sądu Apelacyjnego, byłoby sprzeczne z dobrem dziecka.

Zgodnie z art. 23 a) rozporządzenia WE 2201/2003, orzeczenia dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej nie uznaje się, jeżeli takie uznanie jest oczywiście sprzeczne z porządkiem publicznym państwa członkowskiego, w którym wystąpiono o uznanie, biorąc pod uwagę dobro dziecka.

Przeszkodą w respektowaniu skuteczności zagranicznego orzeczenia w następstwie uznania orzeczenia jest sprzeczność tego uznania, a nie samego orzeczenia, z podstawowymi zasadami polskiego porządku publicznego. Nie jest natomiast celem jej stosowania ocena zasadności orzeczenia i zgodności przepisów prawnych będących jego podstawą z prawem polskim. Miarodajna dla oceny sprzeczności uznania orzeczenia z tą klauzulą jest chwila badania czy orzeczenie podlega uznaniu. Podkreślenia wymaga, że pojęcie zasad porządku publicznego ulega modyfikacjom wraz z późniejszymi zmianami prawa i światopoglądu w danym kraju (por, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2018 r., 7ygn.. IV CSK 442/17, Lex nr 2483681).

W art. 23 a) rozporządzenia 2201/2003 zastrzeżone zostało, że przy ocenie istnienia przeszkody uznania orzeczenia sądu zagranicznego, obejmującej jego oczywistą sprzeczność z porządkiem publicznym państwa wezwanego, uwzględnić należy dobro dziecka. W preambule Konwencji o prawach dziecka przypomniano, że w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Narody Zjednoczone proklamowały, iż dzieci mają prawo do szczególnej troski i pomocy. Zgodnie z art. 3 ust. 1 Konwencji o prawach dziecka, we wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez publiczne lub prywatne instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub ciała ustawodawcze, sprawą nadrzędną będzie najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka. Także w preambule Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka sporządzonej w Hadze dnia 25 października 1980 r. (Dz. U. z 1995 r. Nr 108, poz. 528) zaznaczono, że jej założeniem jest głębokie przekonanie, iż interes dziecka ma podstawowe znaczenie we wszystkich sprawach dotyczących opieki nad nim. W polskim systemie prawnym zasada dobra dziecka ma źródło w art. 72 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jak też stanowi podstawę regulacji Kodeksu rodzinnego i

opiekuńczego dotyczących interesu dziecka i opieki nad nim. U podłoża każdej decyzji podejmowanej w kwestiach, które mogą dotyczyć interesu dziecka !eży wzgląd na ochronę jego dobra.

Nie została sformułowana legalna definicja dobra dziecka. Na jej treść składają się iiczne uregulowania zawarte w Konwencjach oraz w Konstytucji i Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Istotną rolę w określeniu rozumienia tego pojęcia odgrywa doktryna i orzecznictwo sądów. Z tych wypowiedzi wynika, że dobro dziecka obejmuje całą sferę najważniejszych jego spraw osobistych takich, jak rozwój fizyczny i duchowy, odpowiednie kształcenie i wychowanie oraz przygotowanie do dorosłego życia. Ma ono także wyraźny wymiar materialny, który polega na konieczności zapewnienia dziecku środków do życia i realizacji celów o charakterze osobistym, a w wypadku gdy ma ono swój majątek, także na dbałości o jego interes majątkowy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 31 stycznia 2018 r., 8ygn.. IV CSK 442/17, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1997 r., 8ygn.. II CKN 90/96; z dnia 12 grudnia 2000 r., V CKN 1751/00, niepublikowane). Oznacza to, że dobro dziecka jest podstawową wartością, która wymaga priorytetowego traktowania w stosunku do interesów innych osób, także rodziców. Z treści art. 95 § 3 k.r.o. wynika, że najistotniejszym elementem władzy rodzicielskiej jest jej funkcja ochronna w stosunku do dziecka. Trafnie Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 12 grudnia 2000 r., V CSK 1751/00 przyjął, że swoje oczekiwania i uprawnienia wynikające z władzy rodzicielskiej rodzice mogą uwzględniać i realizować jedynie w taki sposób i w takim zakresie, który nie prowadzi do kolizji z dobrem dziecka.

Należało zatem uznać, że ustalenie, że wyrok sądu belgijskiego nie podlega uznaniu na obszarze Polski obejmowało uwzględnienie skutków w aspekcie tak rozumianego dobra małoletniego J. i małoletniej N.. Wykładnia „oczywistej sprzeczności” orzeczenia sądu zagranicznego z porządkiem publicznym w Polsce przeprowadzona przez Sąd Apelacyjny uwzględnia wszelkie aspekty dotyczące małoletnich. Dzieci przystosowały się do środowiska, w którym funkcjonują odkąd przyjechały z Belgii. Małoletni od trzech lat, tj. od końca lipca 2015 r. przebywają z wnioskodawczynią w Polsce, pozostają pod jej opieką i pod władzą rodzicielską tylko wnioskodawczyni. Wcześniej, jak wynika z akt sprawy, od urodzenia małoletnich do wakacji 2015 r. wnioskodawczyni sprawowała opiekę większościową. W tych okolicznościach skutki uznania wyroku Sąd Rodzinnego w Leuven z dnia 2 września 2015 r. obejmujące pozbawienie wnioskodawczyni władzy rodzicielskiej nad małoletnimi bezpośrednio dotyczą małoletnich, wobec których wnioskodawczyni nie mogłaby podejmować żadnych decyzji związanych z istotnymi sprawami życiowymi i procesem wychowawczym.

Jakkolwiek decyzję wnioskodawczyni o wyjeździe z dziećmi do Polski na stałe bez uzgodnienia z ich ojcem należy ocenić negatywnie, to oddalenie wniosku wnioskodawczyni równoznaczne w skutkach z uznaniem wyroku sądu belgijskiego prowadziłoby do następstw niezgodnych z dobrem małoletnich. Decyzja o tym, że w tej sytuacji małoletni mieliby przenieść się do Belgii byłaby zatem sprzeczna z ich dobrem i zagrażała poczuciu ich bezpieczeństwa.

W sprawie rodzice konkurują o prawo do władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, ale nieprawidłowa jest sytuacja, gdy bierze się pod uwagę interesy i argumenty rodzica, nie zważając na interes dziecka, na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 31 stycznia 2018 r.(8ygn.. IV CSK 442/17 Lex nr 2483681).

W tej sytuacji zarzuty naruszenia art. 23 lit. E) oraz art. 21 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1347/2000 (Dz. U. UE L z 2003 r., nr 338) i naruszenia art. 19 Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę okazały się bezzasadne.

W związku z powyższym Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397

§ 2 k.p.c. oddalił zażalenie.	)
Mikołaj Tomaszewski	Karol Ratajczak	Maciej Rozpędowski