Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Mikołaj Tomaszewski

Protokolant: sekretarz sądowy Andrzej Becker

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2022 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Związku Zawodowego (...) z siedzibą w P.

przeciwko (...) SA z siedzibą w P.

o uchylenie uchwał wolnego zgromadzenia spółki

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 25 stycznia 2022 r. sygn. akt IX GC 928/20

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego 810 zł tytułem zwrotu kosztów

zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Mikołaj Tomaszewski

Niniejsze pismo nie wymaga podpisu na podstawie § 100a ust. 1-3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym.

starszy sekretarz sądowy
Joanna Forycka

UZASADNIENIE

Powód (...) Związek Zawodowy (...) z siedzibą w P. wniósł o uchylenie uchwały:

a.  nr (...) Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia spółki pod firmą (...) S.A. z siedzibą w P. z dnia 30 lipca 2020 r. w sprawie udzielenia Prezesowi Zarządu – M. K. absolutorium z wykonania obowiązków w 2019 r.;

b.  nr(...) Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia spółki pod firmą (...) S.A. z siedzibą w P. z dnia 30 lipca 2020 r. w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – P. A. absolutorium z wykonania obowiązków w 2019 r.;

c.  nr (...) Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia spółki pod firmą (...) S.A. z siedzibą w P. z dnia 30 lipca 2020 r. w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – Z. P. absolutorium z wykonania obowiązków w 2019 r.;

d.  nr(...)Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia spółki pod firmą (...) S.A. z siedzibą w P. z dnia 30 lipca 2020 r. w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – P. O. absolutorium z wykonania obowiązków w 2019 r. oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania według norm przepisanych.

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w P. wniósł o oddalenie powództwa w całości, zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 25 stycznia 2022 roku Sąd Okręgowy w Poznaniu oddalił powództwo(1) oraz obciążył powoda kosztami zastępstwa procesowego pozwanego w kwocie 1097zł(2).

W motywach rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wskazał, że w 2016 r. rozpoczął się proces inwestycyjny ` budowy bloku energetycznego O. C.

W dniu 24 września 2018 Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie pozwanego podjęło uchwałę nr (...) w której wyraziło kierunkową zgodę na przystąpienie do Etapu (...) w ramach Projektu O. (...)(część akcjonariuszy była przeciwna podjęciu takiej uchwały).

W uzasadnieniu projektu uchwały wskazano, iż: w dniu 8 grudnia 2016 r. pozwany, (...) S.A. oraz Elektrownia (...) Sp. z o.o. zawarły Umowę inwestycyjną, której przedmiotem jest „przygotowanie, budowa i eksploatacja O. C tj. bloku energetycznego na parametry nadkrytyczne pary opalanego węglem kamiennym o mocy ok 1 000 (...)Udziałowcami spółki Elektrownia (...) Sp. z o.o. (dalej Spółka (...)) są pozwany oraz (...) S.A., które posiadają po 50% udziałów w kapitale zakładowym Spółki (...).

Dnia 12 lipca 2018 r. Spółka (...) podpisała z(...) Wykonawcą umowę o udzielenie zamówienia publicznego w zakresie budowy nowego bloku węglowego, za cenę brutto 6.023.034.950,00 zł, z ograniczeniem prac podejmowanych przez wykonawcę do momentu wydania Polecenia Rozpoczęcia Prac.

Wskazana wyżej (...) określa szereg warunków i zgód korporacyjnych, których podjęcie jest niezbędne przed przystąpieniem do Etapu (...) w projekcie. W celu wyjaśnienia wskazać można, że zgodnie z art 8.3.2 (...) przez Etap (...) należy rozumieć okres od czasu wydania przez Spółkę (...) polecenia Rozpoczęcia Prac Generalnemu Wykonawcy, do czasu oddania bloku energetycznego realizowanego w ramach projektu O. (...) do komercyjnej eksploatacji. W chwili obecnej projekt znajduje się na Etapie (...), a punktem granicznym pomiędzy Etapem (...) a Etapem (...) jest wydanie (...)Wykonawcy Polecenia Rozpoczęcia Prac.

Jedna ze wspomnianych zgód korporacyjnych poprzedzających wydanie Polecenia Rozpoczęcia Prac jest podjęcie przez Walne Zgromadzenie pozwanego oraz Walne Zgromadzenie (...) S.A. uchwały wyrażającej kierunkową zgodę na przystąpienie do Etapu (...).

Jednocześnie podkreślić należy kierunkowy charakter zgody Walnego Zgromadzenia. Przed przystąpieniem do Etapu (...), zgodnie z treścią(...) konieczne będzie jeszcze m.in. podjęcie przez Radę Nadzorczą pozwanego (i odpowiednio Radę Nadzorczą (...) S.A.) uchwały zatwierdzającej wyrażenie zgody przez Zgromadzenie Wspólników Spółki (...) na wydanie Polecenia Rozpoczęcia Prac. Biorąc pod uwagę, że kierunkowa zgoda Walnego Zgromadzenia pozwanego na przystąpienie do Etapu (...) jest jedną z przesłanek warunkujących głosowanie przez pozwanego za wydaniem Polecenia Rozpoczęcia Prac, podjęcie przedmiotowej uchwały wypełnia dyspozycje Umowy Inwestycyjnej;

Wskazać należy, że zgodnie z pkt X. Preambuły (...)jej sygnatariusze uznają, że „Realizacja Projektu wpłynie korzystnie na bezpieczeństwo energetyczne Polski oraz funkcjonowanie Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, a ponadto wpisze się w trwający już proces modernizacji polskiej energetyki”. Powyższe wpisuje się w obowiązujący Statut pozwanego, który stwierdza, że „Spółka realizuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa energetycznego Rzeczpospolitej Polskiej” (§ 5 ust 3 Statutu pozwanego). Minister (...) pismem z dnia 2 lipca 2018 r. poformował, że budowa nowego źródła wytwórczego w północno-wschodniej Polsce ma duże znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego oraz niezawodności dostaw energii elektrycznej dla odbiorów tego obszaru, oraz że tym samym w analizach przygotowywanych na potrzeby polityki energetycznej państwa uwzględniany jest nowy blok w O..

Projekt O. (...) z punktu widzenia pozwanego ma charakter strategiczny, a jego realizacja może istotne wpłynąć na sytuacje finansową Grupy (...) w perspektywie wieloletniej.

Należy nadmienić, iż drugi (...) S.A., zwołał Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie w analogicznej sprawie, tj. wyrażenia dla (...) S.A. kierunkowej zgody na przystąpienie do Etapu (...) w ramach Projektu O. (...) na dzień 3 września 2018 r.

W dniu 28 grudnia 2018 r. pozwany, (...) S.A. i Elektrownia (...) Sp. z o.o. zawarli porozumienie.

W treści porozumienia określono nowe zasady współpracy, w tym rozwiązano Umowę Inwestycyjną z dnia 8 grudnia 2016 r., pozwany zadeklarował zaangażowanie finansowe dla realizacji budowy projektu O. (...) w wysokości 1 mld zł, poza środkami już zaangażowanymi w realizację projektu.

Powód nie wnosił sprzeciwów wobec uchwał Walnego Zgromadzenia pozwanego podejmowanych w latach 2017, 2018 i 2019 w przedmiocie udzielenia absolutoriów dla Członków Zarządu pozwanego za lata obrotowe 2016-2018, w tym udzielania absolutorium M. K. (z wykonania obowiązków w 2016 r., 2017 r. i 2018 r.) P. A. (z wykonania obowiązków w 2016 r., 2017 r. i 2018 r.) , Z. P. (z wykonania obowiązków w 2017 r. i 2018 r.) oraz P. O. (z wykonania obowiązków w 2017 r. i 2018 r.).

W jednostkowym sprawozdaniu finansowym pozwanego za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2019 r. wskazano:

1. W dniu 4 stycznia 2019 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie spółki Elektrownia (...) Sp. z o.o. podjęło uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego o kwotę 361.382 tys. zł, to jest z kwoty 551.100 tys. zł do kwoty 912.482 tys. zł poprzez utworzenie nowych 7.227.642 udziałów uprzywilejowanych co do głosu w taki sposób, że na jeden udział przypadać będą dwa głosy o wartości nominalnej 50,00 zł każdy i łącznej wartości nominalnej 361.382 tys. zł. 4 stycznia 2019 r. pozwany podpisał oświadczenie o objęciu 3.613.821 udziałów i pokryciu ich wkładem pieniężnym w wysokości 180.691 tys. zł. W dniu 4 stycznia 2019 r. pozwany wniósł wkład pieniężny. W dniu 1 marca 2019 r. podwyższenie kapitału zakładowego zostało zarejestrowane w KRS;

2. W dniu 30 kwietnia 2019 r. pozwany zawarł porozumienie ( (...)) z (...) S.A. w sprawie finasowania projektu budowy nowego bloku węglowego - planowanej elektrowni (...) w O. o mocy 1 000 MW brutto ( (...)). Na mocy Porozumienia pozwany oraz (...) S.A. postanowili uszczegółowić zasady finansowania Projektu, które były wstępnie uzgodnione w porozumieniu zawartym między pozwanym, Elektrownią (...) Sp. z o.o. ("spółka") i (...) S.A. w dniu 28 grudnia 2018 r. W Porozumieniu pozwany zobowiązał się zapewnić spółce nakłady finansowe na realizacje Projektu w kwocie 819.000 tys. zł od stycznia 2021 r. w ramach zadeklarowanego w Porozumieniu z dnia 28 grudnia 2018 r. zaangażowania finansowego w wysokości 1.000.000 tys. zł uwzględniając środki finansowe już przekazane spółce na potrzeby wypłaty zaliczki dla Generalnego Wykonawcy bloku w kwocie około 181.000 tys. zł. Przy czym, jeżeli pozwany nie zawrze z (...) S.A. do dnia 31 grudnia 2020 r. nowej Umowy Wspólników / Umowy Inwestycyjnej, pozwany w terminach określonych w Porozumieniu w ramach limitu 819.000 tys. zł będzie zobowiązany do zwrotu (...) S.A. połowy nakładów finansowych w wysokości, które (...) S.A. samodzielnie zapewni spółce w tym okresie. Jeżeli w terminie wynikającym z ustalonego harmonogramu odpowiednio pozwany lub (...) S.A. nie zapewnią spółce - ze swojej winy - środków pieniężnych w sposób inny niż w szczególności w drodze udzielenia pożyczki lub objęcia udziałów, odpowiednio pozwany lub (...) S.A będą zobowiązani do zapłaty wynikającej z harmonogramu kwoty pieniężnej na rachunek spółki. Porozumienie zawiera również postanowienie zabezpieczające pozwanego przed roszczeniami spółki o zwrot kwot finansowania Projektu, które zostały zwrócone bezpośrednio na rzecz (...) S.A. w związku z udostępnionym przez nią finansowaniem w okresie przed dniem zawarcia nowej Umowy Wspólników/ Umowy Inwestycyjnej;

3. W dniu 30 września 2019 r. w związku z wykonaniem zobowiązania wynikającego Porozumienia pozwany zawarł z (...) S.A. umowę cesji praw z umowy pożyczki udzielonej Elektrowni (...) Sp. z o.o. przez (...) S.A. z dnia 17 lipca 2019 r. Jednocześnie w tym samym dniu pozwany wykonał zobowiązanie wynikające z Porozumienia do zwrotu (...) S.A. połowy nakładów finansowych w wysokości, które (...) S.A. samodzielnie zapewniła spółce w okresie od dnia zawarcia Porozumienia, tj. w kwocie 29.000 tys. zł. W dniu 4 października 2019 r. została zawarta umowa pomiędzy Elektrownią (...) Sp. z o.o., a konsorcjum firm: (...) S.A. i Zakłady (...) S.A. na wykonanie zadania pn. „Przebudowa układu infrastruktury kolejowej dla obsługi Elektrowni (...)” W dniu 23 grudnia 2019 r. pozwany i (...) S.A. zawarli ze spółką Elektrownia (...) Sp. z o.o. Aneks nr (...) do Umowy pożyczki z dnia 17 lipca 2019 r., w którym postanowiono o wydłużeniu okresu spłaty pożyczki w kwocie 58.000 tys. zł z pierwotnego terminu (31 grudnia 2019 r.) do dnia 31 stycznia 2020 r. z jednoczesnym zobowiązaniem się Pożyczkodawców ( (...) S.A. i pozwanego) do dokonania do dnia 31 stycznia 2020 r. konwersji wierzytelności z tytułu pożyczki na kapitał zakładowy, pod warunkiem uzyskania zgód Rad Nadzorczych (...) S.A. i pozwanego. W dniu 23 grudnia 2019 r. pozwany i (...) S.A. zawarli ze spółką Elektrownia (...) Sp. z o.o. umowę pożyczki o udzieleniu przez (...) S.A. spółce Elektrownia (...) Sp. z o.o. pożyczki w kwocie do 340.000 tys. zł na okres do dnia 26 lutego 2021 r. Przedmiotowa umowa przewiduje, warunkową sprzedaż pozwanemu (jeżeli ziszczą się okoliczności wskazane w pkt 1.8 Porozumienia) połowy wierzytelności (...) S.A. wobec Elektrowni (...) Sp. z o.o. z terminem zapłaty ustalonym na dzień 31 stycznia 2021 r. za cenę równą wartości nominalnej zbywanych wierzytelności obejmujących w szczególności kwotę główną i odsetki na dzień 31 stycznia 2021 r. pozwany będzie zobowiązany do zapłaty ceny za nabywane wierzytelności w dniu 31 stycznia 2021 r. (...) S.A. wypłaciła spółce Elektrownia (...) Sp. z o.o. pierwszą transzę pożyczki w kwocie 160.000 tys. zł w dniu 23 grudnia 2019 r. a drugą transzę w kwocie 17.000 tys. zł w dniu 13 stycznia 2020 r. Z dniem 31 grudnia 2019 r. warunek, o którym mowa powyżej został spełniony dla pierwszej transzy pożyczki, w kwocie 160.000 tys. zł. Na dzień 31 grudnia 2019 r. pozwany prezentuje należność z tytułu wyżej wymienionej umowy pożyczki w kwocie 80.000 tys. zł, powiększonej o naliczone odsetki w kwocie 123 tys. zł oraz zobowiązanie wobec (...) S.A. w tej samej wysokości;

4. W dniu 13 lutego 2020 r. pozwany zawarł porozumienie z (...) S.A. dotyczące zawieszenia przez (...) S.A. i pozwanego finansowania projektu budowy Elektrowni (...). W porozumieniu pozwany oraz (...) S.A. zobowiązali się dokonać analiz w szczególności dotyczących parametrów technicznych, technologicznych, ekonomicznych i organizacyjnych oraz dalszego finasowania projektu. (...) S.A. i pozwany przyjęli, że wstrzymanie finansowania projektu będzie powodowało konieczność zawieszenia przez Spółkę wykonywania zawartego w dniu 12 lipca 2018 r. kontraktu na budowę Elektrowni (...) o mocy ok. 1.000 MW, a także umowy na przebudowę infrastruktury kolejowej dla obsługi Elektrowni (...) z dnia 4 października 2019 r. Porozumienie nie wpływa na moc obowiązują dotychczasowych porozumień, w szczególności nie wpływa na dotychczasowe ustalenia odnośnie zasad finansowania projektu oraz formuły rozliczeń między (...) S.A. a pozwanym przyjętych na podstawie dotychczasowych porozumień z dnia 28 grudnia 2018 r. i dnia 30 kwietnia 2019 r., a porozumienie z dnia 30 kwietnia 2019 r. będzie stosowane do rozliczenia ewentualnych dodatkowych kosztów mogących wyniknąć w przypadku zawieszenia przez Elektrownię (...) Sp. z o.o. budowy projektu. W dniu 14 lutego 2020 r. Elektrownia (...) Sp. z o.o. przekazała Generalnemu Wykonawcy kontraktu budowa Elektrowni (...) o mocy ok. 1.000 MW z dnia 12 lipca 2018 r. polecenie zawieszenia wykonywania całości prac związanych z tym kontraktem, z terminem wejścia w życie zawieszenia w dniu 14 lutego 2020 r. Ponadto, tego samego dnia Elektrownia (...) Sp. z o.o. przekazała wykonawcy umowy - przebudowa infrastruktury kolejowej dla obsługi Elektrowni (...) z dnia 4 października 2019 r.- polecenie zawieszenia realizacji tej umowy z terminem wejścia w życie zawieszenia w dniu 14 lutego 2020 r. Do czasu przekazania wykonawcy polecenia zawieszenia prac prace te postępowały zgodnie z planem. Prace dotyczące linii wysokiego napięcia (realizowane przez innego wykonawcę) były na ukończeniu;

5. W dniu 19 maja 2020 r. pozwany otrzymał drogą elektroniczną kopię Uchwały nr (...) Zarządu Elektrownia (...) Sp. z o.o. z dnia 19 maja 2020 r. w sprawie utworzenia odpisów aktualizujących wartość księgową aktywów Spółki. Na skutek przeprowadzonego w spółce Elektrownia (...) Sp. z o.o. testu na utratę wartości majątku trwałego, który jest konsekwencją aktualizacji przez Elektrownia (...) Sp. z o.o. założeń biznesowych dotyczących realizacji projektu budowy elektrowni (...) opartego o technologię węglową. Mając na uwadze okoliczności oraz stan realizacji projektu przez Elektrownie (...) Sp. z o.o. na dzień 31 grudnia 2019 r. powyższą informację uznano za informację po dniu bilansowym korygującą dane na dzień bilansowy zgodnie z M. (...) p.8. W niniejszym jednostkowym sprawozdaniu finansowym wartość udziałów pozwanego w spółce Elektrownia (...) Sp. z o.o. została objęta 100% odpisem aktualizującym w wysokości 445.348 tys. zł.

6. W dniu 7 maja 2020 r. (...) S.A. poinformowała o przedłużeniu okresu analiz w ramach projektu O. C. Zgodnie z treścią raportu bieżącego, przyjęto założenie, że prace w ramach analiz potrwają jeszcze około miesiąca. W ramach prac analitycznych realizowanych w ramach porozumienia, pozwany i (...) S.A. pracowali m.in. nad aktualizacją założeń biznesowych, technicznych oraz dotyczących struktury finansowania w modelu finansowym. Wyniki tych prac ze strony (...) S.A. zostały przekazane spółce Elektrownia (...) Sp. z o.o. w dniu 14 maja 2020 r., kiedy to spółka otrzymała kalkulacje dotyczące rentowności Projektu w wariancie jego kontynuowania w oparciu o paliwo węglowe. Wyniki te zostały wykorzystane do stworzenia testu (...) przez spółkę. Przeprowadzony przez spółkę test (...) wskazuje, że dokończenie Projektu będzie generować ujemną wartość, co oznacza brak zasadności kontynuowania Projektu.

7. Na dzień 31 grudnia 2019 r. zobowiązanie pozwanego do zapewnienia finansowania spółki Elektrownia (...) Sp. z o.o. wynikające z dotychczas zawartych porozumień (w szczególności z dnia 28 grudnia 2018 r. oraz z dnia 30 kwietnia 2019 r.), które nie zostało zrealizowane, wynosiło 710 mln zł. Mając na uwadze powyższe, zobowiązanie wynikające z porozumień (w szczególności z dnia 2018 r. oraz 30 kwietnia 2019 r.), będzie mogło być zrealizowane na podstawie przyszłych ustaleń wynikających z porozumienia z 2 czerwca 2020 r.

8 lipca 2020 r. Sąd Apelacyjny w Poznaniu oddalił apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu z dnia 31.07. 2019 r.(sygn. akt IX GC 1118/18), w którym to wyroku Sąd stwierdził nieważność uchwały nr 3 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia pozwanego z dnia 24 września 2018 r.

Ww. uchwała została uznana za nieważną, albowiem jej podjęcie naruszało podział kompetencji między organami spółki handlowej.

W dniu 30 lipca 2020 r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie pozwanego między innymi podjęło uchwałę :

1. (...)w sprawie udzielenia Prezesowi Zarządu – Panu M. K. absolutorium z wykonania obowiązków w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r.;

2.(...) w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – Panu P. A. absolutorium z wykonania obowiązków w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r.

3. (...) w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – Panu Z. P. absolutorium z wykonania obowiązków w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r.

4. (...) w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – Panu J. O. absolutorium z wykonania obowiązków w okresie od 21 maja 2019 r. do 31 grudnia 2019 r.;

5.(...)w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – Panu P. O. absolutorium z wykonania obowiązków w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 20 maja 2019 r.;

Powód (jako akcjonariusz) zgłosił sprzeciwy przeciwko podjęciu uchwał nr (...)które zostały zaprotokołowane.

Na zadane w dniu 30 lipca 2020 r. pytania powód uzyskał odpowiedź od pozwanego w dniu 10 sierpnia 2020 r.

W sierpniu 2020 r. opublikowano informacje w sprawie wstępnych wyników finansowych i operacyjnych za I półrocze 2020 r.

W dniu 12 maja 2021 r. pozwany odpowiedział na pytania jednego z akcjonariuszy załączając raport, w którym wskazano, że „zarząd E. przyznał, że poddając głosowaniu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy realizację O. (...) nie posiadał informacji co do rentowności projektu”.

dowód: raport bieżący nr (...) wraz z załącznikami.

Wydano szereg publikacji odnoszących się do budowy bloku energetycznego O. (...) w tym krytykujące zasadność tej inwestycji.

W oparciu o powyższe ustalenia Sąd Okręgowy uznał, iż żądania pozwu nie zasługują na uwzględnienie.

Uzasadniając swoje powództwo powód podał, że zaskarżone uchwały są sprzeczne z dobrymi obyczajami i godzą w interes spółki, a tym samym spełnione są przesłanki do ich uchylenia. Zdaniem powoda tak nieprzemyślane decyzje jak projekt O. (...) zaszkodziły zarówno spółce (która straciła wiarygodność finansową w oczach swych kontrahentów oraz zaprzepaściła aktywa rzędu 1,3 miliarda złotych), jak i akcjonariuszom, którzy stracili na wartości akcji. Działania pozwanego były nieprzemyślane i niepoparte żadnymi racjonalnymi powodami – w związku z powyższym należy przyjąć, iż tak lekkomyślne działanie pozwanego narusza dobre obyczaje, gdyż nie tylko szkodziło interesom spółki, jak i akcjonariuszy, ale też nie było nawet racjonalnie umotywowane. Działania pozwanego oscylujące dookoła inwestycji O. (...)wskazują na narzucenie akcjonariuszom mniejszościowym swojej woli i naruszenie dobrych obyczajów rozumianych jako relacje z innymi akcjonariuszami. Scementowaniem takiego stanu rzeczy jest podjęcie przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy pozwanego skarżonych uchwał z dnia 30 lipca 2020 r., które po wszystkich irracjonalnych wydarzeniach związanych z inwestycją w O. udziela absolutorium wskazanym w zaskarżonych uchwałach członkom zarządu.

Powód wskazał, że pytania akcjonariuszy zostały zbagatelizowane przy podejmowaniu decyzji jak inwestycja O. (...)(uchwała z 24 września 2018 r.). Zdaniem powoda nie sposób mówić o działalności spółki jako o przyzwoitym postępowaniu uwzględniającym różne interesy służące wszystkim w spółce. Inwestycja O. (...) od samego początku była skazana na fiasko i nie służyła ani akcjonariuszom, ani samej spółce. Świadczy o tym również brak udzielenia koniecznych informacji akcjonariuszom, o czym była mowa powyżej.

Powód zwrócił uwagę, iż dobrym obyczajem w stosunkach korporacyjnych spółki reprezentowanej przez profesjonalny zarząd, którego działania są przemyślane poddane analizom na podstawie, których spółka podejmuje racjonalne decyzje biznesowe mające na celu zwiększenie wartości aktywów spółki, będzie udzielenie absolutorium stanowiące potwierdzenie oraz akceptację dla działań zarządu w danym roku obrotowym. Zwyczajne Walne Zgromadzenie po analizie sprawozdania finansowego, gdzie aktywa spółki rosną w wyniku starannie prowadzonej działalności inwestycyjnej, spada zadłużenie, spółka zwiększa swój zyska rok do roku, a kurs akcji rośnie, winno udzielić zarządowi absolutorium. Decyzja Walnego Zgromadzenia pozwanego udzielająca głosami akcjonariusza posiadającego pakiet kontrolny akcji za lekkomyślne i nieprofesjonalne działania jest sprzeczna z dobrymi obyczajami. W przeciwnym razie akcjonariusze oraz interesariusze spółki kapitałowej mogliby dojść do konstatacji, iż nieprofesjonalne, narażające na ogromne straty decyzje biznesowe zarządu są w danej spółce normalną praktyką, a interes akcjonariuszy mniejszościowych nie istnieje. Takie stwierdzenie z pewnością należałoby uznać za sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz uczciwością.

Powód stwierdził, że zaskarżone uchwały godzą w interes spółki, ponieważ pozwana spółka pomimo wszelkich przesłanek ku temu, aby nie angażować się w rzeczoną inwestycję i tak podjęła decyzję o wydatkowaniu na ten cel pieniędzy. Mimo to skarżonymi uchwałami udzielono absolutorium wskazanym w uchwałach członkom zarządu. Tymczasem o godzenie w interesy spółki wystąpi wówczas, gdy są podejmowane jakiekolwiek działania, które powodują uszczuplenie majątku, ograniczają zysk spółki, uderzają w dobre imię jej lub jej organów, chronią interesy osób trzecich kosztem spółki. Właśnie o tego typu działaniach możemy mówić zarówno przy uchwale dotyczącej zaangażowania się w inwestycję O. (...), jak i w zaskarżonych uchwałach. Zdaniem powoda nie sposób mówić o właściwym wykonaniu mandatu przez osoby wskazane w zaskarżonych uchwałach. Nieprzemyślane decyzje przyniosły szkody zarówno spółce, jak i akcjonariuszom.

Pozwany kwestionował roszczenie powoda, jako oczywiście bezzasadne i bezpodstawne. Zdaniem pozwanego powód w treści pozwu stosuje zabieg, który ma na celu mylnie przedstawić informacje o przebiegu inwestycji w niezgodny historycznie i chronologicznie sposób, co uzasadniać miałoby uchylenie uchwał w przedmiocie absolutorium wyrażonego Członkom Zarządu pozwanego za 2019 r. przedstawiając nieprawdziwe twierdzenia, zmierzające do wywołania przekonania, iż inwestycja w swej postaci stanowiła w całości projekt realizowany w roku 2019. Twierdzenia te są z gruntu nieprawdziwe i kontrfaktyczne. Powód natomiast nie uwzględnia faktu, iż instytucja absolutorium stanowi instrument prawny dzierżony przez Walne Zgromadzenie, który ściśle jest związany z kwitowanym dla określonego członka organu spółki rokiem obrotowym, jednocześnie gdy proces inwestycyjny jest procesem rozłożonym w czasie (w tym przypadku wieloletnim). Powód natomiast w drodze swych twierdzeń przedstawia sprawę w takim świetle, jakoby wszelkie procesy inwestycyjne miały wyłącznie w roku 2019, co pozostaje twierdzeniem nieprawdziwym

W ocenie pozwanego powód nieprawdziwie podnosi, że w toku Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia jego pytania nie zostały rozpatrzone, nieprawdziwie również zarzuca, że pozwany dopuszczała się naruszeń prawa kontroli oraz informowania, przysługującego akcjonariuszowi. Przy tym powód nie wskazał przesłanek, które mogłyby stanowić w jakikolwiek sposób o naruszeniu przez podjęte uchwały dobrych obyczajów oraz godziłyby w interesy spółki. Nie wskazał skutków, które podjęte uchwały za sobą pociągają, a które jego zdaniem przemawiają za uchyleniem uchwały.

Natomiast między stronami procesu bezspornym w przeważającej mierze był stan faktyczny sprawy. Wprawdzie strony różniły się co do oceny faktów, ale same fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy był w większości bezsporne. Zatem zadaniem Sądu było ustalenie, czy ziściły się przesłanki, aby uchylić zaskarżone uchwały.

Zgodnie z art. 422 k.s.h. uchwała walnego zgromadzenia sprzeczna ze statutem bądź dobrymi obyczajami i godząca w interes spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie akcjonariusza może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały (§ 1). Prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia przysługuje akcjonariuszowi, który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokołowania sprzeciwu; wymóg głosowania nie dotyczy akcjonariusza akcji niemej (§ 2 pkt 2).

„ Dla uchylenia uchwały konieczne jest wystąpienie w odniesieniu do niej łącznie co najmniej dwóch przesłanek wadliwości, w jednej z następujących konfiguracji: 1) sprzeczność ze statutem oraz godzenie w interes spółki lub 2) sprzeczność ze statutem oraz cel uchwały w postaci pokrzywdzenia akcjonariusza, lub 3) sprzeczność z dobrymi obyczajami oraz godzenie w interes spółki, lub 4) sprzeczność z dobrymi obyczajami oraz cel uchwały w postaci pokrzywdzenia akcjonariusza” (za Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2020, por. wyr. SN z 13.5.2004 r., V CK 452/03, OSNC 2005, Nr 5, poz. 89; wyr. SA w Krakowie z 15.11.2012 r., I ACa 1036/12). Powództwo w rozpoznawanej sprawie zostało oparte na twierdzeniu, że zaskarżone uchwały są sprzeczne z dobrymi obyczajami i godzą w interes spółki.

Klauzula dobrych obyczajów - podobnie jak klauzula zasad współżycia społecznego (art. 5 i 58 § 2 k.c.) - wyraża ideę słuszności, odwołuje się do powszechnie uznawanych w kulturze społeczeństwa wartości, umożliwia dostosowanie ogólnych norm prawnych do konkretnego stanu faktycznego przy uwzględnieniu systemu ocen czy zasad postępowania o charakterze pozaprawnym oraz służy realizacji sprawiedliwości w znaczeniu materialnoprawnym, będącej wartością konstytucyjną (art. 45 ust. 1 Konstytucji) (Wyrok SN z 23.02.2017 r., V CSK 230/16, LEX nr 2288116). Uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki akcyjnej, podjęte z naruszeniem wymagania lojalności wobec akcjonariusza tej spółki, mającego znaczący pakiet akcji, mogą być uznane za sprzeczne z dobrymi obyczajami i godzić w interes spółki (por. wyrok SN z 16.10.2008 r., III CSK 100/08, Legalis). „Wykazanie sprzeczności z dobrymi obyczajami powinno wskazywać, jakie konkretnie obyczaje zostały naruszone w danej sytuacji i w jaki sposób” (za Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2020, tak też Rodzynkiewicz, Komentarz KSH, 2009, s. 457; por. także wyr. SA w Krakowie z 15.11.2012 r., I ACa 1036/12, Legalis).

W przepisach kodeksu spółek handlowych nie ma ustawowej definicji pojęć "interesu spółki igodzenia w interes spółki". Należy jednak skłonić się do poglądu, że interes spółki handlowej jest wypadkową interesów wszystkich grup jej wspólników, określaną z uwzględnieniem zastrzeżonego w umowie lub w statucie spółki wspólnego celu, do osiągnięcia którego wspólnicy zobowiązali się dążyć. Ten niezbędny element umowy (statutu) każdej spółki handlowej, określony w art. 3 KSH, decyduje o tym, że nie może istnieć odrębny, samodzielny interes spółki jako osoby prawnej, abstrahujący od wypadkowej interesu wszystkich wspólników, determinowanej określonym w umowie spółki wspólnym celem. Pojęcie "interes spółki" jest więc ustawową ogólną formułą, której wypełnienie wymaga uwzględnienia kompromisowo rozumianej funkcji przekonań, dążeń i zachowań wszystkich grup wspólników, określonej z uwzględnieniem wspólnego celu. Interes spółki wyznaczają więc wszystkie te dążenia i zachowania wspólników, które zmierzają do osiągnięcia wspólnego celu przyświecającego jej zawiązaniu i określonego w umowie spółki lub w statucie spółki akcyjnej, w którym cel ten jest jego konstytutywnym elementem.

Przyjęta wykładnia pojęcia "interesu spółki" powoduje niedopuszczalność utożsamiania go wyłącznie z interesem akcjonariusza większościowego, podobnie jak wyklucza uznanie, że działanie obronne akcjonariusza mniejszościowego zawsze podyktowane jest interesem spółki lub zostaje podjęte w obiektywnym jej interesie.

Taka wykładnia pojęcia "interesu spółki" wyznacza pośrednio kierunek interpretacji "godzenia w interes spółki", jednej z przesłanek zastosowania art. 422 § 1 KSH, która nie może być ograniczana - wobec braku ku temu podstaw - wyłącznie do bezpośrednich konsekwencji o charakterze ekonomiczno-majątkowym. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 8.3.2005 r., IV CK 607/04 (nie publ.) uznał za poprawne rozumienie pojęcia "godzenie w interes spółki" jako podejmowanie uchwał mających na celu nie tylko uszczuplenie majątku spółki lub ograniczających jej zysk, ale także godzących w dobre imię spółki lub jej organów, chroniących interesy osób trzecich kosztem interesów spółki, a także zagrażających jej bytowi (za wyr. SN z dnia 5.11.2009 r. I CSK 158/09, Legalis).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy w pierwszej kolejności wskazać należy, że w dniu 30 lipca 2020 r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie pozwanego między innymi podjęło:

1.  Uchwałę nr (...) w sprawie udzielenia Prezesowi Zarządu – Panu M. K. absolutorium z wykonania obowiązków w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r.;

2.  Uchwałę nr (...)w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – Panu P. A. absolutorium z wykonania obowiązków w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r.

3.  Uchwałę nr (...) w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – Panu Z. P. absolutorium z wykonania obowiązków w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 31 grudnia 2019 r.

4.  Uchwałę nr (...) w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – Panu J. O. absolutorium z wykonania obowiązków w okresie od 21 maja 2019 r. do 31 grudnia 2019 r.;

5.  Uchwałę nr (...) w sprawie udzielenia Członkowi Zarządu – Panu P. O. absolutorium z wykonania obowiązków w okresie od 1 stycznia 2019 r. do 20 maja 2019 r.;

Powód (jako akcjonariusz) zgłosił sprzeciwy przeciwko podjęciu uchwał nr 7, 8, 9 i 11, które zostały zaprotokołowane (fakty te były bezsporne między stronami procesu). Tym samym powód niewątpliwie posiada legitymację do występowania w niniejszym postępowaniu (art. 422 § 2 pkt 2), które dotyczy uchylenia uchwał w sprawie udzielenia członkom zarządu absolutorium wobec, których powód zgłosił sprzeciw.

Z przepisu art. 393 pkt 1 k.s.h. wynika, że uchwały walnego zgromadzenia wymaga udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków. Stosowanie do art. 395 § 2 pkt 3 k.s.h. przedmiotem obrad zwyczajnego walnego zgromadzenia powinno być udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.

Należy stwierdzić, że ustawodawca nie sformułował legalnej definicji absolutorium, jednak w doktrynie i orzecznictwie na tle zawartych w k.s.h. przepisów dotyczących absolutorium wskazano, że absolutorium stanowi podstawowy i doniosły praktycznie instrument oceny pracy członków zarządu, rady nadzorczej oraz komisji rewizyjnej przez akcjonariuszy spółki (por. M. Romanowski, Absolutorium w spółce kapitałowej, PPH z 2002 r., nr 1, str. 21). Artykuł 395 § 2 pkt 3 k.s.h. dotyczy wszystkich osób, które pełniły funkcję członków organów spółki w ostatnim roku obrotowym. Przy czym absolutorium powinno być udzielane każdemu z członków organu oddzielnie i powinno kwitować działalność każdego z nich z osobna (por. M. Bieniak, w: M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2011, str. 1197, nb. 5). Zauważenia wymaga, że „w doktrynie istnieje rozbieżność poglądów co do charakteru udzielonego absolutorium (por. M. Romanowski, Skutki prawne absolutorium, s. 10). Część komentatorów wskazuje, że pokwitowanie udzielone przez zgromadzenie wspólników spółki z o.o. lub akcyjnej ma skutek także wobec każdego wspólnika lub akcjonariusza (zob. R. Pabis, Prawny charakter absolutorium, s. 13 i n.). Niektórzy twierdzą, że udzielenie absolutorium zwalnia członków organów spółki akcyjnej z odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną spółce (por. J. Szwaja, w: Sołtysiński i in., Komentarz KSH, t. 3, 2013, s. 927; Kidyba, Komentarz KSH, t. 2, 2013, s. 582). Wedle trzeciego poglądu, udzielenie członkowi organu absolutorium uprawnia go do skutecznego powoływania się na udzielone "skwitowanie" jego działalności, w czasie gdy był członkiem organu” (za Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2020).

W niniejszej sprawie powód domaga się uchylenia uchwał o udzieleniu absolutorium za 2019 r., jednakże powód uzasadniając swoje powództwo odwołuje się do działań pozwanego oscylujących dookoła inwestycji O. (...) (głównie działań podjętych w roku 2018) określanych przez niego mianem „nieracjonalnych”, „nieprzemyślanych” itd. Warto zaznaczyć, że proces inwestycyjny w zakresie budowy bloku energetycznego O. (...) rozpoczął się już w 2016 r. i dotychczas nie został zakończony. Zdaniem Sądu podniesione przez powoda twierdzenia zmierzały do oceny zaskarżonych uchwał w świetle art. 422 § 1 k.s.h. w kontekście zasadności (racjonalności, opłacalności) całości działań podejmowanych przez pozwanego w latach 2016-2019 w odniesieniu do inwestycji O. (...). T. stanowisko Sądu potwierdza fakt, że powód nie zgłosił sprzeciwu do podjętej – w tym samym dniu co zaskarżone uchwały – uchwały nr 10 w przedmiocie udzielenia absolutorium członkowi zarządu J. O. z wykonania obowiązków w 2019 r., a pełnił on funkcję członka zarządu w roku 2019 w okresie od 21 maja 2019 r. do zamknięcia roku obrotowego. Natomiast członkowie zarządu wskazani w zaskarżonych przez powoda uchwałach pełnili swoje funkcje w czasie, gdy zawierano porozumienie z dnia 28 grudnia 2018 r. Trafnie zauważył pozwany, iż świadczy to o wewnętrznej sprzeczności twierdzeń powoda, który z jednej strony stara się odwołać do określonych zdarzeń z 2019 r., a z drugiej zaś nie żąda uchylenia uchwały w przedmiocie udzielenia absolutorium członkowi zarządu, który w czasie zdarzeń powoływanych przez powoda w 2019 r. pełnił swoją funkcję. Zatem powód w istocie żąda uchylenia uchwał za 2019 r. odwołując się w szczególności do roku 2018, a więc zachodzi w argumentacji powoda rozwarstwienie w czasie żądania i przywoływanego okresu, z którego okoliczności mają rzekomo to żądanie uzasadniać.

Tymczasem zgodnie z art. 393 pkt 1 k.s.h. w zw. z art. 395 § 2 pkt 3 k.s.h. walne zgromadzenie spółki akcyjnej może udzielić absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków w odniesieniu do ubiegłego roku obrotowego spółki – w przedmiotowym przypadku roku 2019. Zatem działania pozwanego podejmowane przed rokiem obrotowym 2019 nie mogą uzasadniać uchylenia zaskarżonych uchwał. Natomiast z przeprowadzonego postępowania dowodowego w niniejszej sprawie wynika, że zobowiązania poczynione przez pozwanego (co oczywiste, którego reprezentowali członkowie zarządu) w 2019 r. stanowiły konsekwencję wcześniej podjętych przez pozwanego działań, w tym zawartego w dniu 28 grudnia 2018 r. porozumienia. Powód zaś nie kwestionował, iż nie wnosił sprzeciwów wobec uchwał Walnego Zgromadzenia pozwanego podejmowanych w latach 2017, 2018 i 2019 w przedmiocie udzielenia absolutoriów dla Członków Zarządu pozwanego za lata obrotowe 2016-2018, w tym udzielania absolutorium M. K. (z wykonania obowiązków w 2016 r., 2017 r. i 2018 r.) P. A. (z wykonania obowiązków w 2016 r., 2017 r. i 2018 r.) , Z. P. (z wykonania obowiązków w 2017 r. i 2018 r.) oraz P. O. (z wykonania obowiązków w 2017 r. i 2018 r.). Zatem powód akceptował podjęte przez zarząd pozwanego działanie polegające na zawarciu porozumienia z dnia 28 grudnia 2018 r. i winien liczyć się z konsekwencjami z niego wynikającymi na następne lata obrotowe. Tak więc powód nie wykazał (art. 6 k.c.), aby zobowiązania poczynione przez zarząd pozwanego w roku obrotowym 2019 miały charakter samoistny, a nie wynikały z działań podjętych przez zarząd pozwanego we wcześniejszych latach obrotowych, które to działania powód akceptował głosując za udzieleniem członkom zarządu pozwanego absolutorium. W konsekwencji powód nie wykazał (art. 6 k.c.) jakie działania członków zarządu pozwanego w 2019 r. uzasadniałby twierdzenie, że zaskarżone uchwały są sprzeczne z dobrymi obyczajami i godzą w interes spółki.

Oprócz tego zauważenia wymaga, że absolutorium powinno być udzielane każdemu z członków organu oddzielnie i powinno kwitować działalność każdego z nich z osobna. Tymczasem powód domaga się uchylenia zaskarżonych uchwał sposób zbiorczy – powołane przez niego zarzuty nie mają charakteru zindywidualizowanego wobec któregokolwiek z wymienionych w zaskarżonych uchwałach członków zarządu pozwanego. Na żadnym etapie niniejszego postępowania powód nawet nie podniósł twierdzeń jakie konkretnie zachowanie danego członka zarządu uzasadniałoby twierdzenie, że podjęta uchwała o udzieleniu absolutorium konkretnie wskazanemu w uchwale członkowi zarządu pozwanego jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i godzi w interes spółki. W konsekwencji powód nie wykazał (art. 6 k.c.) jakichkolwiek podstaw dla uchylenia którejkolwiek z zaskarżonych uchwał.

Już tylko marginalnie Sąd wskazuje, że w pełni podziela argumentację strony pozwanej o braku naruszenia dobrych obyczajów oraz braku sprzeczności z interesem spółki przez zaskarżone uchwały. Słusznie, bowiem pozwany zauważa, że działania podjęte przez zarząd pozwanego w roku obrotowym 2019 r., w tym zawarcie porozumienia z dnia 30 kwietnia 2019 r. stanowiły wyraz honorowania istniejących umów i stosunków kontraktowych, a więc pozostawały w sferze dobrych obyczajów. W tym kontekście ponownego podkreślenia wymaga, że działania podejmowane w roku obrotowym 2019 miały swoje źródło w działaniach pozwanego podjętych w latach wcześniejszych, w tym zawartym w dniu 28 grudnia 2018 r. porozumieniu. Przy tym powód nie wykazał, aby zaskarżone uchwały godziły w interes spółki. Powód nie wskazał nawet na szkodę, związek przyczynowy lub jakąkolwiek relację w tym zakresie, którą uchwała o udzieleniu absolutorium za 2019 r. rzekomo mogła wywołać lub wywołała.

Brak jakichkolwiek przesłanek do uznania, iż zaskarżone uchwały mają celu uszczuplenie majątku spółki lub ograniczają jej zysk, godzą w dobre imię spółki lub jej organów, chronią interesy osób trzecich kosztem interesów spółki lub zagrażają jej bytowi.

Powyższy wyrok w pkt 1 - w zakresie w jakim wyrok oddala powództwo wobec uchwały nr 7 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia spółki pod firmą (...) S.A. z siedzibą w P. z dnia 30 lipca 2020 r. w sprawie udzielenia Prezesowi Zarządu - M. K. absolutorium z wykonania obowiązków w 2019 r. oraz w pkt 2 zaskarżył apelacją powód, który zarzucając sprzeczność ustaleń faktycznych z zebranym w sprawie materiałem dowodowym oraz naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 227 kpc w zw. z art. 162 kpc wniósł o zmianę wyroku w części zaskarżonej, poprzez uwzględnienie powództwa w zakresie uchwały nr (...) dotyczącej M. K. i uchylenie wskazanej uchwały i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Sąd Okręgowy na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, ocenionego bez przekroczenia granic określonych treścią art. 233§1 kpc dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych oraz trafnie określił ich prawne konsekwencje. Ustalenia te oraz ich prawną ocenę Sąd Apelacyjny podziela, przyjmując je jako własne.

Wbrew wywodom apelacji zasadnie oddalił Sąd Okręgowy wnioski dowodowe powoda o przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków i stron oraz dokumentacji dotyczącej przedmiotowej inwestycji i nie zachodzi zarzucane w środku odwoławczym naruszenie art. 227 kpc w zw. z art. 162 kpc.

Nie wiadomo przy tym, w czym skarżący dopatruje się naruszenia art. 162 kpc, który stanowi, że:

§ 1. Strona powinna zwrócić uwagę sądu na uchybienie przepisom postępowania, wnosząc o wpisanie zastrzeżenia do protokołu. Zastrzeżenie można zgłosić najpóźniej na kolejnym posiedzeniu.

§ 2. Stronie zastępowanej przez adwokata, radcę prawnego, rzecznika patentowego lub Prokuratorię Generalną Rzeczypospolitej Polskiej, która zastrzeżenia nie zgłosiła, nie przysługuje prawo powoływania się na to uchybienie w dalszym toku postępowania. Skutku tego nie niweczy wypowiedzenie lub cofnięcie pełnomocnictwa.

§ 3. Przepisu § 2 nie stosuje się, gdy chodzi o przepisy postępowania, których naruszenie sąd powinien wziąć pod rozwagę z urzędu lub gdy strona uprawdopodobni, iż nie zgłosiła zastrzeżeń bez swojej winy.

Przecież przepis ten adresowany jest do stron przewidując powinność reakcji strony na dostrzeżone w toku posiedzenia uchybienia sądu w zakresie przepisów postępowania.

Oddalenie wniosku dowodowego przez sąd, nawet jeżeli jest nieuzasadnione, nie narusza tego przepisu.

Przedmiotowe wnioski dowodowe powód zgłosił na okoliczność niezasadności prowadzonej inwestycji, braku możliwości jej finansowania i wpływu realizacji tej inwestycji na wartość akcji spółki oraz świadomości członków Zarządu nierentowności tego projektu.

Nie jest tymczasem przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie ocena zasadności i rentowności przedmiotowego procesu inwestycyjnego, w którym uczestniczyła pozwana, lecz jedynie kwestia istnienia podstaw do uchylenia uchwał Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia pozwanej w sprawie udzielenia absolutorium członkom zarządu(na obecnym etapie postępowania już tylko M. K.) z wykonania obowiązków w 2019 roku, co słusznie zaakcentował Sąd Okręgowy.

Oznacza to, że istotna dla sprawy była ocena postępowania członka zarządu jedynie w tym roku obrachunkowym, a nie z perspektywy rezultatu całego procesu inwestycyjnego związanego z budową bloku energetycznego O. (...) i udziałem w niej pozwanej.

Zatem wnioski dowodowe powoda nie dotyczyły faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy w rozumieniu art. 227 kpc i Sąd Okręgowy oddalając przedmiotowe wnioski dowodowe nie naruszył wskazanego przepisu.

Zasadnie wskazał Sąd Okręgowy że powód mimo zaskarżenia uchwał o udzieleniu absolutorium za rok 2019, odwoływał się działań podjętych przede wszystkim, w latach wcześniejszych, w szczególności zaś w roku 2018, mimo że członkom zarządu udzielono absolutorium za lata 2016-2018 i w tych przypadkach notabene powód nie wnosił sprzeciwu.

Skarżący twierdzi, że przywoływał okoliczności z lat 2016-2018 jedynie dla przedstawienia kontekstu w jakim prowadzona była przedmiotowa inwestycja.

Niewątpliwe jest, że przedstawienie zdarzeń związanych z przygotowaniem przedmiotowego procesu inwestycyjnego w latach poprzedzających rok 2019 było także w sprawie przydatne dla oceny żądania pozwu i Sąd Okręgowy uczynił to w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.

Jednak absolutorium udzielane przez walne zgromadzenie jest ściśle związane z rokiem obrotowym spółki, w niniejszej sprawie z rokiem 2019r., a zachowania członków zarządu w poprzednich latach obrotowych - tym bardziej zaś w tych, za które członkom zarządu udzielono absolutorium - nie mogą stanowić podstawy do odmowy udzielenia absolutorium za okres, którego dotyczyła zaskarżona uchwała.

Skarżący wskazuje w środku odwoławczym także na zdarzenia związane z udziałem pozwanej w tym procesie inwestycyjnym, które zaistniały w 2019r.

Kluczowe znaczenie ma dla sprawy ma jednak okoliczność , że działania Zarządu w istotnym dla sprawy roku obrachunkowym były zdeterminowane ustalonymi przez Sąd Okręgowy okolicznościami, które miały miejsce w poprzednim roku obrachunkowym.

Chodzi tu w szczególności o podpisanie porozumienia z 28.12.2018r., w którym (...) zadeklarowała zaangażowanie finansowe dla realizacji budowy projektu O. (...)w wysokości 1 mld zł, poza środkami już zaangażowanymi w realizację projektu.

W tym dniu, w związku z zawarciem przedmiotowego porozumienia, w którym wprost wskazano, że deklaracja dalszego zaangażowania finansowego stron porozumienia, w tym pozwanej, została złożona „w celu wydania (...), wydane zostało polecenie rozpoczęcia prac tzw. (...) Generalnemu Wykonawcy.

W związku z powyższym pozwana w kolejnym roku obrachunkowym była zobligowana do udziału w finansowaniu inwestycji na wskazanych w porozumieniu zasadach.

Twierdzenia apelacji bagatelizujące znaczenie tego porozumienia nie zasługują zatem na uwzględnienie.

Nawet z przedłożonego przez apelującego wystąpienia pokontrolnego Najwyższej Izby Kontroli przekazanego Prezesowi Zarządu pozwanej wynika kluczowe znaczenie udzielenia przez Radę Nadzorczą pozwanej zgody na wydanie (...) w dniu 28.12.2018r., co doprowadziło do rozpoczęcia prac skutkującego dalszym zaangażowaniem finansowym pozwanej(k. 926-933).

Ewentualne wycofanie się w 2019r. z finansowania inwestycji na zasadach określonych w przedmiotowym porozumieniu narażałoby pozwaną na odpowiedzialność odszkodowawczą z art. 471 kc, która mogłaby być dla interesów spółki jeszcze bardziej dotkliwa niż realizacja dotychczasowych ustaleń, bowiem niewykluczone jest, że w takiej sytuacji całością odpowiedzialności za niepowodzenie inwestycji obciążono by pozwaną.

Wyjaśnienie tej kwestii wymagałoby wiedzy specjalnej z dziedziny ekonomiki przedsiębiorstw, w tym finansowania inwestycji energetycznych.

Powód nie złożył wniosku o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.

Sąd nie posiada natomiast wiadomości specjalnych, które pozwoliłyby na ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i dokonanie ustaleń na okoliczność, czy jednostronne odstąpienie przez pozwaną w 2019r. od udziału w przedmiotowym projekcie inwestycyjnym byłoby dla interesów pozwanej mniej dotkliwe, niż realizacja w istotnym dla sprawy roku obrachunkowym ustaleń wynikających z zaciągniętych już wcześniej zobowiązań.

Dopuszczanie takiego dowodu z urzędu w niniejszej sprawie gospodarczej nie byłoby natomiast uzasadnione i to nie tylko z uwagi na zasadę kontradyktoryjności, lecz także z uwagi na znaczny koszt takiej ekspertyzy.

Słusznie także wskazał Sąd Okręgowy, że powód domagał się uchylenia zaskarżonych uchwał sposób zbiorczy, a powołane przez niego zarzuty nie miały charakteru zindywidualizowanego wobec któregokolwiek z wymienionych w zaskarżonych uchwałach członków zarządu pozwanego.

Absolutorium powinno być tymczasem udzielane każdemu z członków organu oddzielnie oraz powinno kwitować działalność każdego z nich z osobno za wykonywanie obowiązków w konkretnym roku obrachunkowym i pozwana tego wymogu dopełniła wydając odrębne uchwały o udzieleniu absolutorium poszczególnym członkom zarządu.

Sam skarżący wskazuje przy tym w apelacji, w odniesieniu do kwestii niezgłoszenia sprzeciwu wobec uchwały udzielającej absolutorium członkowi zarządu pozwanej J. O. z wykonania obowiązków w 2019r., że „każda uchwała w przedmiocie udzielenia absolutorium musi zostać podjęta indywidualnie w stosunku do każdego z członków zarządu i tym samym stanowi osobny, niezależny od pozostałych uchwał w tej materii byt prawny, podlegający indywidualnej ocenie przez skarżącego”.

Aktualnie powód kwestionuje udzielenie absolutorium jedynie jednemu z członków zarządu pozwanej i to w sytuacji, gdy prawomocnie zostało oddalone jego powództwo o uchylenie uchwał w przedmiocie udzielenia absolutorium za wykonanie obowiązków w roku 2019 pozostałym członkom zarządu, odnośnie do których powód kwestionował udzielenie absolutorium za rok 2019.

Jednocześnie powód odnosząc się w środku odwoławczym do argumentu Sądu Okręgowego, który stwierdził, że powód domaga się uchylenia zaskarżonych uchwał sposób zbiorczy, poprzez powołanie zarzutów o charakterze niezindywidualizowanym wobec któregokolwiek z wymienionych w zaskarżonych uchwałach członków zarządu pozwanego wskazał, że każdy z członków zarządu, w tym zwłaszcza Prezes M. K. (będący w zarządzie od początku zaangażowania pozwanej w projekt O.)podejmował decyzje w 2019 r. co do tej inwestycji, zatem z natury rzeczy zarzuty pod ich adresem muszą być tożsame.

W ocenie Sądu Apelacyjnego w sytuacji, gdy prawomocnie zostało oddalone powództwo o uchylenie uchwał w przedmiocie udzielenia absolutorium za wykonanie obowiązków w roku 2019 pozostałym – poza M. K. - członkom zarządu pozwanej, co do których powód kwestionował zasadność udzielenia absolutorium, to obowiązkiem powoda tym bardziej było przedstawienie w środku odwoławczym zindywidualizowanych zarzutów dotyczących okoliczności, które podważałyby zasadność udzielania absolutorium M. K., zamiast podtrzymywania twierdzenia o tożsamości zarzutów w stosunku do wszystkich członków zarządu, których absolutoria były przedmiotem badania Sądu I instancji.

Powód konsekwentnie natomiast wskazuje w apelacji jedynie na działania pozwanej spółki związane z jej udziałem w przedmiotowym procesie inwestycyjnym.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oraz art. 98 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc i § 2 ust. 1 pkt 22 zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 r. orzekł jak sentencji.

Mikołaj Tomaszewski

Niniejsze pismo nie wymaga podpisu na podstawie § 100a ust. 1-3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych jako właściwie zatwierdzone w sądowym systemie teleinformatycznym.

starszy sekretarz sądowy

Joanna Forycka