Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 stycznia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Krzysztof Józefowicz

Sędziowie: Jacek Nowicki

Ewa Staniszewska

Protokolant: st.sekr.sąd. Kinga Kwiatkowska

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2021 r. w Poznaniu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) w P.

przeciwko L. G.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 27 czerwca 2019 r. sygn. akt IX GC 383/19

1. oddala apelację;

2. zasądza od powoda na rzecz pozwanego 4.050 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Jacek Nowicki Krzysztof Józefowicz Ewa Staniszewska

Sygn. akt IA Ga 192/19

UZASADNIENIE

Powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka (...) w P. (KRS (...)) wniósł przeciwko pozwanemu L. G. pozew o zapłatę kwoty 102.413,99 zł z odsetkami i kosztami procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu podniósł, że w dniu 15.03.2017r. strony zawarły umowę o współpracy. Na mocy tej umowy pozwany miał świadczyć usługi mające na celu intensyfikację sprzedaży wyrobów alkoholowych w imieniu własnym i na rachunek powoda w swoim lokalu położonym przy al. (...) w S.. Umowa została zawarta na czas określony od 15.03.2017 r. do 15.03.2019r. Do obowiązków pozwanego należało przede wszystkim całkowite wykonanie targetu sprzedażowego poprzez zamówienie w trakcie trwania umowy 800 HL piwa. Zgodnie z § 4 ust 4 umowy w sytuacji, gdy pozwany nie zrealizuje swoich obowiązków zgodnie z umową w zakreślonym terminie ulega ona przedłużeniu na czas realizacji targetu. Dnia 18.04.2018 r. pozwany skierował do powoda pismo, w którym wniósł o rozwiązanie umowy za porozumieniem stron z uwagi na brak zgody Urzędu Miasta S. na dalszą poddzierżawę lokalu, co z kolei skutkować miało brakiem udzielenia nowej koncesji na alkohol i niemożnością wywiązania się z umowy. W odpowiedzi powód poinformował, że rozwiązanie umowy powodowałoby po jego stronie szkodę na kwotę 126.641,40 zł netto i nie wyraził zgody na rozwiązanie umowy i rezygnację z tego roszczenia. Pismem z 13.01.2019 r. powód wypowiedział umowę o współpracę z powodu rażącego naruszenia zobowiązań z niej wynikających oraz ostatecznie wezwał do zapłaty 219.030,76 zł. Pozwany nienależycie wykonał umowę o współpracę, wskutek czego powód utracił korzyść w kwocie 102.413,99 zł jako różnicę pomiędzy niewygenerowaną marżą w kwocie 219.753,74 zł a wartością niewypłaconego wynagrodzenia za niezrealizowany target w kwocie 117.339,75 zł.

W dniu 25.02.2019 r. wydany został nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwany zaskarżył powyższy nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu zaprzeczył zasadności roszczenia pozwu m.in. na tej podstawie, że: 1) strony ustaliły sposób wzajemnego rozliczenia na wypadek rozwiązania umowy, 2) na mocy art. 746 § 2 k.c. pozwany był uprawniony do wypowiedzenia umowy w każdym czasie, co oznacza, że wypowiedzenie z 18.04.2018 r. było skuteczne, 3), pozwany wypowiedział umowę z ważnego powodu, w związku z czym jego odpowiedzialność odszkodowawcza jest wyłączona, 4) niewykonanie umowy zostało spowodowane okolicznościami, za które nie ponosi odpowiedzialności, 5) wskutek zaistnienia następczej niemożliwości świadczenia przez pozwanego umowa wygasła, 6) powódka nie udowodniła wysokości utraconych korzyści.

Wyrokiem z dnia 27 czerwca 2019r. w sprawie o sygn. akt IX GC 383/19, Sąd Okręgowy w Poznaniu: oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5.417,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie zostało wydane w oparciu o następujące ustalenia:

Właścicielem nieruchomości położonej przy ul. (...) w S. była Gmina M. S.. Na podstawie umowy dzierżawy z 17.02.2010 r. zawartej przez Gminę jako wydzierżawiającego i Art. (...). sp. z o.o.sk. jako dzierżawcę, co najmniej do 29.01.2019 r., spółka ta była dzierżawcą w/w nieruchomości. Zgodnie z tą umową Art. (...). sp. z o.o.sk. winien uzyskać zgodę Gminy M. S. na poddzierżawę przedmiotu powyższej umowy.

Pozwany jako poddzierżawca korzystał z parteru budynku przy ul. (...) w S. na podstawie umowy poddzierżawy zawartej 01.09.2013 r. z Art. (...) sp. z o.o.sk. jako poddzierżawiającym. Umowa ta została zawarta na okres 2 lat, a następnie przedłużona do 01.09.2018 r. Art. (...). sp. z o.o.sk. mógł rozwiązać tę umowę w razie zalegania przez pozwanego z czynszem przez okres 2 miesięcy, a w trybie natychmiastowym, jeżeli pozwany dopuszczał się w przedmiocie dzierżawy naruszeń powszechnie obowiązującego prawa, umowy lub regulaminu budynku (§ 10).

Na zawarcie powyższej umowy Art. (...) sp. z o.o.sk. uzyskał zgodę Gminy M. S. jako wydzierżawiającego.

Pismem z 02.02.2018 r. Art. (...). sp. z o.o.sk. oświadczył pozwanemu, że wypowiada ze skutkiem natychmiastowym umowę poddzierżawy z 01.09.2013 r. z uwagi na brak dalszej zgody UM w S. na poddzierżawę lokalu orz związaną z tym możliwością wypowiedzenia przez UM umowy dzierżawy zawartą ze spółką. Nadto oświadczyła, że nie może pozwolić sobie na utratę tytułu prawnego do lokalu, gdyż uniemożliwi to prowadzenie jej podstawowej działalności gospodarczej.

Pozwany nie zawarł z Gminą M. S. żadnej umowy dotyczącej powyższej nieruchomości. Na okres 06.09.2013-31.03.2018 r. udzielono mu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w lokalu położonym na tej nieruchomości.

Z dniem 12.02.2018 r. pozwany zrezygnował ze sprzedaży napojów alkoholowych w w/w lokalu. Z tego powodu, decyzją z 13.02.2018 r., Prezydent Miasta P. stwierdził wygaśnięcie z tym dniem zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych. Pozwany zrzekł się prawa do odwołanie od tej decyzji.

Z dniem 16.07.2018 r. pozwany zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej.

Pismem z 29.01.2019 r. Gmina M. S. oświadczyła Art. (...). sp. z o.o.sk., że rozwiązuje, bez wypowiedzenia, umowę z dzierżawy z 17.02.2010 r. z uwagi na: 1) korzystanie z nieruchomości w sposób niezgodny z jej przeznaczeniem: a) co doprowadziło do pojawienia się publicznie informacji o wykorzystywaniu seksualnym osób niepełnoletnich, b) poprzez prowadzenie działalności polegającej na komercyjnym wynajmowaniu pokoi, c) poprzez dopuszczenie się do samowol budowlanych, 2) oddanie nieruchomości w poddzierżawę lub bezpłatne używanie na rzecz podmiotów trzecich, bez uprzedniego uzyskania zgody wydzierżawiającego, w tym m.in. samowolne przedłużenie umowy poddzierżawy pozwanemu, 3) nieutrzymywanie czystości i porządku. 4) nieprzestrzeganie norm określających stopień dopuszczalnego hałasu.

Dnia 15.03.2017 r. powód jako dostawca oraz pozwany jako przedsiębiorca działający pod firmą (...) i odbiorca zawarli umowę o współpracy nr(...)r. Pozwany oświadczył, że prowadzi działalność gastronomiczną w lokalu pod nazwą Z. S., położonym w S. przy ul. (...), zwanym w umowie (...), w ramach którego ma koncesję m.in. na sprzedaż napoi alkoholowych do 4,5 % i piwa (§ 1). Powód zlecił pozwanemu wykonywanie w tym lokalu („w jego lokalu”) usług mających na celu intensyfikację sprzedaży wyrobów alkoholowych z oferty powoda w imieniu własnym i na rachunek powoda, polegających na marketingu i promocji wyrobów marek będących w ofercie powoda oraz wspomaganiu procesu sprzedaży tych wyrobów (§ 2 ust 1). W celu realizacji tego zlecenia pozwany zobowiązał się przez cały okres trwania umowy m.in. do: 1) umożliwienia prowadzenia działań promocyjnych organizowanych przez powoda, 2) posiadania w ciągłej sprzedaży w lokalu następujących produktów: a) piwo (...), b) piwo O. (...), c) piwo C. E. 0,355 l but, d) piwo S. (...)) piwo B. 0,275 l but, f) piwo B. (...) 0,33 l but bezalkoholowy, 3) zapewnienia wyłączności na obecność i sprzedaż w lokalu powyższych piw, 3) zapewnienia stałej ekspozycji na wszystkich barach w lokalu wszystkim powyższym piwom, 4) wykonania w lokalu targetu sprzedażowego poprzez zmówienie w czasie trwania umowy 800HL piwa (§ 3). Za wykonanie przez pozwanego świadczeń umownych powód miał przekazać na jego rzecz wynagrodzenie w wysokości 150 zł za 1 HL, aż do osiągnięcia targetu, czyli 800 HL (§ 4 ust 1). Na poczet przyszłego wynagrodzenia za realizację targetu powód miał przekazać pozwanemu tytułem zaliczki 15.000,00 zł netto, co stanowiło równowartość wynagrodzenia za 100 HL (§ 4 ust 2). W przypadku nie wykonania przez pozwanego zobowiązań umownych w terminie jej obowiązywania umowa miał ulec wydłużeniu do czasu realizacji targetu (§ 4 ust 4). W przypadku rażącego naruszenie przez pozwanego zobowiązań umownych lub zaniechania prowadzenia działalności gastronomicznej w lokalu przed terminem wygaśnięcia umowy, powód mógł rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowy (§ 6 ust 1). W takim przypadku pozwany był zobowiązany do zwrotu wynagrodzenia w wysokości nie pokrytej wykonanym targetem, pozwany zaś miał prawo zatrzymać wynagrodzenie proporcjonalnie i adekwatnie do wykonania targetu (§ 6 ust 2). Umowa została zawarta na czas określonych dwóch lat od dnia 15.03.2017 r. do dnia 15.03.2019 r. (§ 7).

Pismem z 18.04.2018 r. pozwany poprosił powoda o rozwiązanie powyższej umowy za porozumieniem stron. Jako przyczynę podał brak zgody Urzędu Miasta S. na dalszą poddzierżawę lokalu, a co za tym idzie brak nowej koncesji na alkohol. Podał, że w związku z powyższym nie prowadzi już działalności w lokalu.

W odpowiedzi powód podniósł, że okoliczności te nie uzasadniają rozwiązania umowy. Ewentualne jej rozwiązanie skutkowałoby jego stratami wynikającymi z nakładów i utraty przewidywanych zysków ze sprzedaży na poziomie 126.641,40 zł, zgodnie z ustalonym targetem.

W odpowiedzi pozwany podniósł m.in., że decyzję o niewyrażeniu zgody na poddzierżawę lokalu wydał UM S.. Jest to urząd państwowy, na którego decyzję osoba prywatna nie ma wpływu. Wydanie tej decyzji pociągnęło za sobą nieuzyskanie koncesji na sprzedaż alkoholu w tym lokalu. Również ta decyzja jest wydawana przez organ państwowy.

Pismem z 13.01.2019 r., doręczonym 30.01.2019 r., powód wypowiedział umowę ze skutkiem natychmiastowym na podstawie jej § 6 ust 1 z powodu rażącego naruszenia zobowiązań z niej wynikających, tj. § 2 ust 1 w zw. z § 3 pkt 5 i 6 w zw. z § 4 ust 4. Nadto, na podstawie art. 471 kc, wezwał pozwanego do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 102.413,99 zł brutto tytułem odszkodowania za niewykonanie zobowiązania wynikającego z umowy (pozwany nie zrealizował targetu w zakresie 635,9878 HL, co skutkowało utratą spodziewanych korzyści w zakresie marży w kwocie 102.413,99 zł brutto.

Najpóźniej 18.04.2018 r. pozwany zaprzestał wykonywania umowy nr (...).

Pozwany nie wykonał targetu sprzedażowego z § 3 pkt 5 umowy, tj. nie zamówił u powoda 800 HL piwa wskazanego w § 3 ust 2 tej umowy.

Tytułem wynagrodzenie z umowy nr (...) powód zapłacił pozwanemu 11.153,03 zł brutto (faktury nr (...)).

Nadto powód zapłacił pozwanemu 18.450,00 zł tytułem faktury nr (...).

Wspólnikami Art. (...) sp. z o.o.sk. byli Art. (...) sp. z o.o. (komplementariusz uprawniony do jej reprezentacji), N. T. i M. P.. Z kolei wspólnikami Art. (...) sp. z o.o. byli N. T., (...) sp. z o.o. Pozwany był członkiem wieloosobowego zarządu Art. (...). sp. z o.o.

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy uznał, że powództwo nie jest zasadne.

W ocenie sądu pierwszej instancji zgromadzony w sprawie materiał nie dowiódł wysokości korzyści, którą powód utracił wskutek niezrealizowania przez pozwanego targetu sprzedażowego z § 3 pkt 5 umowy nr (...). Korzyść tę stanowiła różnica pomiędzy marżą, jaką powód uzyskałby, gdyby umowa była wykonana, a wynagrodzeniem, które musiałby zapłacić. Zgodnie z pozwem marża za wykonanie całości targetu (800 HL) wyniosłaby 224.735,87 zł netto (276.425,12 zł brutto). Pozwany wykonał target w zakresie 164.0122 HL, co odpowiadało kwocie 46.074,28 zł netto (56.671,36 zł brutto), a nie wykonał w zakresie 635,9878 HL, co odpowiadało kwocie 178.661,58 zł netto (219.753,74 zł). Łączne wynagrodzenie pozwanego wyniosłoby 120.000,00 zł netto, tj. 147.600,00 zł brutt (150,00 zł x 800 HL), a zostało zapłacone w kwocie 24.601,83 zł (30.260,25 zł brutto). Skoro więc powód uzyskałby tytułem marży 276.425,12 zł brutto, a uzyskał 56.671,36 zł brutto, to utracił 219.753,74 zł brutto. Skoro nadto uzyskując tę marżę zapłaciłby wynagrodzenie w kwocie 147.600,00 zł brutt, a zapłacił 30.260,25 zł, to do zapłaty pozostała kwota 117.339,75 zł brutto. Ostatecznie więc różnica pomiędzy utraconą marżą (219.753,74 zł) a koniecznym do zapłaty wynagrodzeniem (117.339,75 zł brutto) wyniosła 102.413,99 zł brutto (k. 17-19). Pozwany podniósł, że powód nie przedstawił sposobu obliczenia dochodzonej kwoty, przedstawiając jedynie dokument z tabelą z niejasnymi dla niego kwotami, podpisaną wyłącznie przez prezesa zarządu powoda. Tabela ta zawiera fikcyjne i nierzeczywiste kwoty, jest nieprzejrzysta, została sporządzona wyłącznie na cele procesu, nie może stanowić potwierdzenia dla ustalenia wartości ewentualnych utraconych korzyści (k. 123). Wobec powyższego – zdaniem Sądu Okręgowego - warunkiem dowiedzenia wysokości utraconych korzyści było dowiedzenie jaką marżę powód uzyskałby i jakie wynagrodzenie zapłaciłby, gdyby umowa została wykonana w całości oraz w jakim zakresie umowa została wykonana, tj. jaką marżę rzeczywiście powód uzyskał i jakie wynagrodzenie rzeczywiście zapłacił.

Zdaniem Sądu Okręgowego zgromadzony w sprawie materiał dowiódł jedynie jakie wynagrodzenie powód zapłaciłby (skoro zgodnie z umową target wynosił 800HL, a wynagrodzenie pozwanego 150,00 zł netto za 1 HL, to wynagrodzenie to wyniosłoby 120.000,00 zł netto, tj. 147.600,00 zł brutt). Co do wynagrodzenia zapłaconego, to faktura z k. 236 i kw z k. 238 dowiodły jednie, że tytułem wynagrodzenia powód zapłacił pozwanemu 11.153,03 zł, gdyż z materiału tego nie wynikało czego dotyczyła faktura nr (...), która została zapłacona, ani czy wykonany został § 4 ust 2 umowy, tj. czy powód zapłacił pozwanemu zaliczkę w kwocie 15.000,00 zł netto. Przy czym, powód twierdził, że zapłacił 24.601,83 zł netto (30.260,25 zł brutto), gdy tymczasem uwzględniwszy przelew z 20.04.2017 r. byłaby to kwota 29.603,03 zł, a uwzględniwszy nadto zaliczkę z umowy (15.000,00 zł) kwota 44.603,03 zł (11.153,03 zł + 18.450,00 zł + 15.000,00 zł).

Jeżeli chodzi o dowód utraconej marży, to – w ocenie sądu pierwsze instancji -zgromadzony w sprawie materiał nie dowiódł, że powód sprzedałby pozwanemu piwa objęte umową z marżą jak to zostało wskazane w tabeli „Rozliczenie marży na jednostkowe produkty zawarte w raporcie(...) na podstawie faktur VAT” (k. 235). Tabela ta, podobnie jak tabela (...) Sprzedaż produktów dla kontrahenta” (k. 232-234) pozbawione były mocy dowodowej z uwagi na brak podpisu i brak ustalenia w jaki sposób zostały sporządzone (przede wszystkim na podstawie jakich materiałów). Z tego powodu treść tabel stanowiła jedynie twierdzenia powoda. Jeżeli chodzi o dokument przyjęcia (k. 239) oraz faktury z 02.11.2016 r. (k. 246), 24.01.2017 r. (k. 241), 13.07.2017 r. (k. 242), 28.06.2017 r. (k. 247), 21.09.2017 r. (k. 244), 27.10.2017 r. (k. 240), 30.10.2017 r. (k. 243), to dotyczyły one powoda i (...) sp. z o.o., tj. jego wspólnika. Powiązanie to budziło wątpliwości co do rynkowego charakteru cen w nich wskazanych. W tej sytuacji moc dowodowa faktur wystawionych przez powoda (...) (...) (z 18.04.2017 r., k. 245), (...) (z 16.06.2016 r., k. 248), a nadto pozwanemu (faktury z: 06.04.2017 r. (k. 250), 06.12.2017 r. (k. 251), 07.08.2017 r., (k. 252), 26.05.2017 r. (k. 253), 16.08.2017 r. (k. 254)) ograniczała się do cen tych jednostkowych transakcji, nie zaś wysokości cen, jakie powód uzyskałby od pozwanego, a w dalszej kolejności marży wskazanej w tabeli „Rozliczenie marży na jednostkowe produkty zawarte w raporcie (...) na podstawie faktur VAT” (k. 225).

Zdaniem Sądu Okręgowego nie zostało również udowodnione, ile piwa powód rzeczywiście sprzedał pozwanemu (jaki target pozwany wykonał) oraz jaką marżę z tego tytułu powód uzyskał. Okoliczności tych dotyczyła tabela (...)Sprzedaż produktów dla kontrahenta” załączona do pozwu (k. 65), która jednak pozbawiona była mocy dowodowej (z tych samych powodów, co tabele z k. 232-234 i 235) oraz tabela załączona do wypowiedzenia z 13.01.2019 r. (k. 55). Ta ostania tabela była co prawda podpisane przez prezesa zarządu powoda, ale z uwagi na brak ustalenia w jaki sposób została sporządzona (przede wszystkim na podstawie jakich materiałów) oraz bezpośrednie zainteresowanie powoda w rozstrzygnięciu sprawy na jego korzyść posiadała zbyt niską moc dowodową, aby dowieść prawdziwości wskazanych w niej danych.

Na wstępie rozważań Sąd Okręgowy powoływał podstawę prawną rozstrzygnięcia, tj. przepisy art. 65 § 1 i 2 k.c., art. 355 § 1 i 2 k.c., art. 471 k.c., art. 476 § 1 k.c. oraz art. 746 § 2 k.c. Sąd I instancji wskazał, że w świetle dyrektyw wykładni oświadczeń woli z art. 65 § 1 i 2 k.c. łącząca strony umowa była umową o świadczenie usług, do której zgodnie z art. 750 k.c. odpowiednie zastosowanie znajdowały przepisy o zleceniu. Na mocy tej umowy pozwany zobowiązał się do intensyfikacji sprzedaży wyrobów alkoholowych z oferty powoda m.in. poprzez posiadanie w ciągłej sprzedaży określonych rodzajów piwa i kupienie od powodu w czasie trwania umowy 800HL tego piwa, za wynagrodzeniem w wysokości 150,00 zł za 1 HL.

W ocenie Sądu Okręgowego na podstawie art. 734 § 1 k.c. w zw. z art. 750 k.c., pozwany winien wykonać łączącą strony umowę z należytą starannością, określoną z uwzględnieniem zawodowego charakteru jego działalności (art. 355 § 1 i 2 k.c.). Konsekwentnie, zgodnie z art. 471 k.c. w zw. z art. 472 k.c. i art. 355 § 1 i 2 k.c., a nadto art. 361 § 1 i 2 k.c. ponosił odpowiedzialność odszkodowawczą, jeżeli skutkiem niedołożenia należytej staranności było nienależyte wykonanie łączącej strony umowy, czego normalnym następstwem było nieuzyskanie przez powoda korzyści.

Sąd I instancji uznał, że wskutek niedochowania należytej staranności pozwany nienależycie wykonał umowę łączącą strony poprzez zaniechanie jej wykonywania przed upływem okresu, na jaki została zawarta oraz niezrealizowanie targetu sprzedażowego z § 3 pkt 5. Warunkiem wykonywania przez pozwanego umowy było posiadanie zezwolenia na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych w lokalu przy ul. (...) w S., co z kolei było uwarunkowane posiadaniem tytułu prawnego do tego lokalu (art. 18 ust 7 pkt 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi). Pozwany twierdził, że tytuł ten utracił wskutek wypowiedzenia umowy poddzierżawy, czego konsekwencją była rezygnacja z zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych i niemożność wykonywania umowy łączącej strony.

W świetle umowy poddzierżawy, powszechnie obowiązujących przepisów, w tym kodeksu cywilnego, do którego odsyłała umowa (§ 13), a nadto wypowiedzenia z 02.02.2018r., wypowiedzenie to było pozbawione podstawy prawnej, a przez to bezskuteczne. W szczególności zaś umowa nie zawierała postanowienia uprawniającego Art. (...) sp. z o.o. sk. jako poddzierżawiającego do wypowiedzenia umowy poddzierżawy w przypadku braku dalszej zgody na poddzierżawę ze strony Gminy M. S. jako wydzierżawiającego. Uprawnienie takie nie wynikało również z powszechnie obowiązujących przepisów (skoro umowa poddzierżawy została zawarta na czas określony i nie przewidywała możliwości wypowiedzenia z uwagi na brak zgody Gminy na poddzierżawę, to nie mogła być z tego powodu wypowiedziana). Przy czym, w świetle art. 698 § 2 k.c. także brak powyższej zgody nie miałby wpływu na ważność i skuteczność umowy poddzierżawy i nie uprawniałby Art. (...) sp. z o.o. sk. do jej rozwiązania. Nawet zakończenie dzierżawy, co mogłyby mieć miejsce najwcześniej 29.01.2019 r. mocą oświadczenia Gminy z tego dnia, nie skutkowałoby rozwiązaniem umowy poddzierżawy z mocy prawa.

Zdaniem Sądu I instancji skoro wypowiedzenie z 02.02.2018r. było bezskuteczne, to umowa poddzierżawy nadal obowiązywała. W tej sytuacji, przy dochowaniu należytej staranności, pozwany winien takie stanowisko przedstawić Art. (...) sp. z o.o.sk., a gdyby spółka ta nie podzieliła go, winien podjąć stosowane kroki prawne celem ochrony prawa poddzierżawy i faktycznego korzystania z lokalu (np. winien wytoczyć przeciwko Art. (...) sp. z o.o.sk. powództwo o ustalenie bezskuteczności wypowiedzenia). W konsekwencji pozwany zachowałby tytuł prawny do lokalu, a w dalszej kolejności zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych, co umożliwiłoby wykonywanie umowy do końca okresu, na jaki została zawarta oraz zrealizowanie targetu sprzedażowego.

Nadto umowa łącząca strony została zawarta na dłuży okres (15.03.2017-15.03.2019) niż okres, na który pozwany uzyskał tytuł prawny do lokalu (do 01.09.2018 r.) i zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych (do 31.03.2018 r.). Zawierając umowę pozwany winien więc brać pod uwagę, że w trakcie wykonywania umowy utraci powyższy tytuł i zezwolenie, a tym samym utraci możność wykonywania umowy, w tym osiągnięcie targetu sprzedażowego. Gdyby więc działał z należytą starannością zawarłby umowę jedynie do 01.09.2018 r. albo zabezpieczyłby przedłużenie lub uzyskanie nowego tytułu prawnego do lokalu. Brak tego rodzaju działań również stanowił o tym, że należyta staranność nie została dochowana

Zdaniem Sądu Okręgowego brak podstaw dla przyjęcia, że postanowienie § 6 ust 2 umowy łączącej strony stanowiło szczególne i wyczerpujące unormowanie rozliczeń stron na wypadek wcześniejszego rozwiązania umowy. Stanowisko takie było sprzeczne z językowym znaczeniem tego postanowienia, a przy tym nie znajdowało oparcia w okolicznościach zawarcia umowy oraz zgodnym zamiarze stron i celu umowy (zgodnie z § 2 ust 1 umowy jej celem była intensyfikacja sprzedaży piwa, w tym poprzez sprzedaż 800 HL tego napoju; natomiast zgodnym zamiarem stron było osiągnięcie tej intensyfikacji za wynagrodzeniem pozwanego).

Nie było też podstaw dla przyjęcia, że do umowy łączącej strony odpowiednie zastosowanie znajdował art. 746 § 2 k.c. W świetle jej postanowień ochrona zaufania nie miała bowiem szczególnego znaczenia. W konsekwencji art. 746 § 2 k.c. nie znajdował odpowiedniego zastosowania.

Nadto w ocenie Sądu Okręgowego w świetle dyrektyw wykładni z art. 65 § 1 i 2 k.c. brak podstaw dla przyjęcia, że pismo pozwanego z 18.04.2018 r. stanowiło wypowiedzenie. Na gruncie językowym została w nim jednoznacznie wyrażona wola rozwiązana umowy za porozumieniem stron, a taki sposób wygaśnięcia umowy był możliwy także w świetle zaprzestania przez pozowanego działalności w lokalu.

Nienależyte wykonanie umowy było spowodowana brakiem należytej staranności pozwanego, tj. było skutkiem okoliczności, za które ponosił odpowiedzialność. Tym samym art. 476 § 1 k.c. nie znalazł w sprawie zastosowania, a zawinienie wykluczało uwolnienie od odpowiedzialności z art. 471 k.c.

Reasumując Sąd Okręgowy stwierdził, że skoro wskutek niedochowania należytej staranności pozwany zaprzestał wykonywania umowy przed upływem okresu, na jaki została zawarta i nie zrealizował targetu sprzedażowego, to zgodnie z jej § 6 ust 1 wypowiedzenie z 13.01.2019 r. był skuteczne, a zgodnie z art. 471 k.c. w zw. z art. 472 k.c. i art. 355 § 1 i 2 k.c., a nadto art. 361 § 1 i 2 k.c. powodowi przysługiwało roszczenie o naprawienie szkody w postaci utraconych korzyści będącej normalnym następstwem nienależytego wykonania umowy. Skoro jednak wysokość tych korzyści nie została dowiedziona, a zgodnie z art. 6 k.c. ciężar jej dowodu spoczywał na powodzie, to powództwo oddalono.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c., art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c., i art. 109 § 2 k.p.c. oraz § 2 pkt 6 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając wyrok w całości i zarzucając:

1) naruszenie przepisów postępowania, które miały wpływ na wynik sprawy, tj.:

a) art. 229 k.p.c. poprzez nie uwzględnienie, że strona pozwana uznała fakt przekazania jej kwoty 15.000,00 zł netto (18.450,00zł brutto) tytułem zaliczki (na poczet wynagrodzenia), co nastąpiło w treści sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 22 marca 2018 roku, stąd okoliczność ta nie wymagała dowodu, jako przyznana w sprawie, nie stwierdzono przy tym, by przyznanie to miało budzić wątpliwość,

b) art. 230 k.p.c. polegającego na pominięciu okoliczności, że fakt dokonania przez powoda zapłaty na rzecz pozwanego kwoty 15.000,00 zł netto (18.450,00zł brutto) tytułem zaliczki (na poczet wynagrodzenia) na poczet wykonania targetu w wysokości 100 HL z umowy (...) został przyznany przez pozwanego w sposób pisemny w drodze zajęcia stanowiska procesowego w treści sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 22 marca 2018 roku,

c) art. 230 k.p.c. poprzez nie uwzględnienie, że przez brak wypowiedzenia się strony pozwanej, co do twierdzeń strony powodowej zawartych w zestawieniach, raportach, tabelach, a zwłaszcza tabeli załączonej do pozwu pt. „(...) Sprzedaż dla kontrahenta” z dnia 10 stycznia 2019r. oraz w jej rozszerzonej wersji uwzględniają marżę procentową i kwotową na poszczególnych gatunkach produktów sprzedawanych pozwanemu, tj. „(...)Sprzedaż dla kontrahenta” z dnia 29 maja 2019 roku wskazująca rodzaj kupowanych przez pozwanego produktów, rok zakupu, wartość sprzedaży w poszczególnych miesiącach na rzecz pozwanego, ilość sprzedanych jednostek piwa, wartość sprzedaży za wskazaniem ilości i ich pojemności oraz rozliczenie marży kwotowej na danym produkcie oraz jej procentowej wartości, a stanowiących realizację targetu z Umowy (...), fakty te w sposób co najmniej konkludentny przyznał zwłaszcza, że nie przeprowadzał własnych dowodów w tej mierze na okoliczności przeciwne,

d) art. 230 k.p.c. poprzez nie uwzględnienie, że poprzez brak wypowiedzenia się strony pozwanej, co do twierdzeń strony powodowej odnośnie realizacji targetu z umowy (...) na określonym poziomie, który przed korektami rachunkowymi błędu Powódki wynosił 164, (...), a faktycznie 160,45 HL skutkuje w sposób co najmniej konkludentny przyznaniu twierdzeniu powoda zwłaszcza, że pozwany nie przeprowadzał własnych dowodów w tej mierze na okoliczności przeciwne,

e) art. 231 k.p.c. poprzez przyjęcie faktu utraconej marży w zakresie luicrum cessans w wykonaniu umowy (...) za nieustalony, mimo istnienia ku temu dostatecznej podstawy w zebranym materiale dowodowym w postaci wykazania wpłaty przez powoda wynagrodzenia z tytułu realizacji targetu w wysokości 29.603,03 zł brutto odpowiadającej jego wykonaniu w wysokości 160,45 HL, co zresztą pomiędzy stronami nie było sporne, jak i wykazania fakturami zakupowymi i sprzedażowymi, za jaką konkretnie cenę następowało nabycie, jakie było wynagrodzenia pozwanego z tytułu realizacji w tej części targetu i jaki koszt ponosił ostatecznie powód,

f) art. 231 k.p.c. poprzez błędne uznanie, że z faktów wskazanych w lit e) nie można wywieść wysokości szkody powoda, co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia roszczenia pozwu, mimo podzielenia przesłanek odpowiedzialności pozwanego,

g) art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, że powód nie wywiązał się z obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywodzi skutki prawne, a mianowicie wysokości szkody związanej z utraconą marżą, podczas gdy powód zaoferował logiczne, wzajemnie uzupełniające się dowody w postaci faktur zakupowych, faktur sprzedażowych, rozliczenia targetu, wykonania rozliczenia targetu w granicach wykonania, potwierdzające, że powód uzyskałby wykazywaną kwotę, gdyby nie fakt naruszenia umowy (...) przez pozwanego,

h) art. 233 § 1 i § 2 k.p.c. i art. 328 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów przeprowadzonych w sprawie, dokonanej wybiórczo, wbrew zasadom logiki i doświadczenia życiowego, polegającym na pominięciu dla oceny faktu przyznania przez powoda dokonania na jego rzecz płatności z dnia 20.04.2017 r. wynagrodzenia przez powódkę w kwocie kwoty 18.450,00 zł brutto (tj. 15.000 zł netto) na poczet wykonania targetu, jak i ustalenia płatności na kwotę 11.153,03 brutto (tj. 9 067,50 zł netto) w tym samym celu i jego wykonania na poziomie 160,45 HL (20% z 800 HL), co umożliwiało ustalenie wysokości niezrealizowanej marży na umowie złamanej przez powoda w ramach roszczenia pozwu, a w konsekwencji błędnym przyjęciu zarówno na etapie subsumpcji, jak i wyrokowania, że powód nie wykazał roszczenia, mimo istnienia ku temu dostatecznej podstawy w zebranym materiale dowodowym,

i) art. 233 § 1 i 2 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenie materiału dowodowego i dokonaniu jego oceny z pominięciem istotnej części tego materiału, tj. dowodu uiszczenia wynagrodzenia na poczet realizacji targetu z umowy (...), nie kwestionowania wysokości wykonanego targetu, nie kwestionowania wielkości dostaw i asortymentu z których wynika, że pozwany wykazał roszczenie,

j) art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów wyrażającej się w odmowie wiarygodności i mocy dowodowej faktur zakupowych i sprzedażowych, które są podstawą uwzględnienia, jedynie dla tego, że jest to podmiot powiązany z powodem, chociaż informacje wynikające z tych dokumentów są logiczne, wzajemnie się uzupełniają i nie stoją w sprzeczności z istotną częścią materiału dowodowego zebranego w sprawie co w konsekwencji doprowadziło do błędnego ustalenia, iż brak jest wiarygodności tych dowodów,

k) art. 233 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c. poprzez wyjście poza zasadę swobodnej oceny dowodów polegające na błędnym uznaniu przez Sąd, że strona powodowa nie przedłożyła dowodów na poparcie swoich twierdzeń oraz wniosków, z których wywodzi skutki prawne, naruszenie art. 6 k.c. poprzez błędne rozłożenie ciężaru dowodu w niniejszej sprawie; nierozpoznanie istoty sprawy,

2) Naruszenie prawa materialnego, tj. art. 322 k.c. w zw. z art. 471 k.c. i art. 361 § 1 i 2 k.c. polegające na niezastosowaniu do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, gdy tymczasem ich zastosowanie powinno skutkować zasądzeniem odszkodowania w granicach odpowiednich, wg oceny sądu, w sytuacji, gdy wykazany został adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem pozwanego, a szkodą powoda.

W oparciu o wyżej sprecyzowane zarzuty apelujący wnosił o:

a) o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości,

b) o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za obie instancje w

tym kosztów zastępstwa procesowego, wg norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa,

c) ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie, a także o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu w obu instancjach, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje;

Apelacja okazała się bezzasadna.

Zważywszy, że Sąd Okręgowy oddalił powództwo na tej podstawie, że powód nie wykazał wysokości szkody, to na wstępie podnieść trzeba, że Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje ustalenia i rozważanie sądu pierwszej instancji dotyczące tego, że pozwany nienależycie wykonał łączącą strony umowę z dnia 15 marca 2017 roku, bowiem z przyczyn leżących po jego stronie zaprzestał jej wykonywania. Powód więc zasadnie, pismem z dnia 13 stycznia 2019 roku doręczonym pozwanemu w dniu 30stycznia 2019 roku, wypowiedział łączącą strony umowę ze skutkiem natychmiastowym, co stworzyło co do zasady podstawę odpowiedzialności pozwanego za poniesioną przez powoda szkodę na podstawie art. 471 k.c. Te elementy uzasadnienia sądu pierwszej instancji zostały przedstawione powyżej i nie ma potrzeby powielania ich również w tym miejsce uzasadnienia wyroku sądu drugiej instancji. Kluczową kwestią będącą przedmiotem apelacji, a więc i poniższych rozważań Sąd Apelacyjnego, było bowiem zagadnienie wysokości poniesionej przez powoda szkody.

Nietrafny okazał się zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. Przepis ten ( w wersji obowiązującej w chwili sporządzenia uzasadnienia wyroku ) nakazuje wskazanie w uzasadnieniu wyroku podstawy faktycznej rozstrzygnięcia, a mianowicie ustalenia faktów, które sąd uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa. Zważyć należy, że skuteczność tego zarzutu ograniczona jest do sytuacji, w której treść uzasadnienia skarżonego orzeczenia uniemożliwia kontrolę instancyjną. W systemie apelacyjnym, w którym Sąd II instancji jest sądem merytorycznym, a postępowanie odwoławcze jest kontynuacją postępowania przed sądem pierwszoinstancyjnym, uchybienia w formie uzasadnienia, nieprowadzące do trudności w identyfikacji motywów rozstrzygnięcia sprawy, nie mają znaczenia dla możliwości rozpoznania apelacji. W tym kontekście wskazać należy, że z treść uzasadnienia Sądu Okręgowego w oczywisty sposób wynika treść dokonanych ustaleń oraz motywy, którymi kierował się Sąd przy dokonywaniu oceny prawnej, zwłaszcza jeśli chodzi o kwestię szkody.

Powód trafnie podniósł w apelacji, że wypłacił pozwanemu tytułem wynagrodzenia łącznie kwotę 29.603,03 zł brutto ( 24.067,50 zł netto ) tj. poza kwotą 11.153,03 zł brutto (faktura – k. 236, KW – k. 238), także kwotę 18.450 zł (dowód przelewu z dnia 20 kwietnia 2017 roku – k.237). Sąd Okręgowy nie zauważył, że wspomniana w ustępie 2 paragrafu 4 umowy z dnia 15 marca 2017 roku kwota 15.000 zł to kwota netto, która została przelana pozwanemu przelewem z dnia 20 kwietnia 2017 roku jako kwota brutto czyli w wysokości 18.450 zł. Skoro zaś – zgodnie z umową stron – wynagrodzenie dla pozwanego miało wynieść łączną kwotę 120.000 zł netto za target sprzedaży piwa na poziomie 800 HL, to uprawniony jest wniosek, że pozwany otrzymał wynagrodzenie w 20,056 % ( 24.067,50 zł netto z kwoty 120.000 zł netto), a więc zrealizował target sprzedaży piwa na poziomie 160,45 HL ( 20,056 % z 800 HL piwa ). Zauważyć jednak trzeba, że powód precyzyjnie określił te wartości dopiero w apelacji ( a i tu podaje różne wartości zrealizowanego targetu sprzedaży piwa - k. 295 ), natomiast w pozwie błędnie podał, że pozwany otrzymał wynagrodzenie w kwocie 24.601,83 zł netto, a target sprzedaży piwa zrealizował na poziomie 164,0122 HL ( k. 17 ).

W pozostałym zakresie Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny i dlatego Sąd Apelacyjny przyjmuje ustalenia sądu pierwszej instancji za własne.

Nie sposób uznać za zasadny zarzut naruszenia 230 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Powód dopatruje się naruszenia tego przepisu w tym, że sąd nie uznał za przyznane przez pozwanego okoliczności i faktów, które dotyczyły wysokości szkody. Pozwany zaś w sprzeciwie jednoznacznie zakwestionował wysokość szkody, metodę jej wyliczenia, dokumenty, na podstawie których zostało dokonane wyliczenie oraz podniósł, że powód nie uwzględnił kosztów, które powódka musiałaby ponieść w celem uzyskania dochodu ( k. 123 ). W toku postępowania pozwany nie zmienił stanowiska w sprawie. Tak więc to Sąd Okręgowy naruszyłby dyspozycję art. 230 k.p.c., gdyby uznał za przyznane przez pozwanego jakiekolwiek okoliczności i fakty związane z wysokością szkody.

W żadnym razie nie okazał się trafny zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Dokonując oceny dowodów Sąd Okręgowy nie przekroczył granicy swobodnej ich oceny. Wyprowadził bowiem z zebranego w sprawie materiału dowodowego wnioski logicznie prawidłowe. Poza tym ocena dowodów odpowiada warunkom określonym przez prawo procesowe. I tak po pierwsze sąd pierwszej instancji oparł swoje przekonanie wyłącznie na dowodach prawidłowo przeprowadzonych, z zachowaniem zasady bezpośredniości. Po drugie Sąd Okręgowy dokonał oceny na podstawie wszechstronnego i bardzo wnikliwego rozważenia zebranego w sprawie materiału. Po trzecie Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej selekcji dowodów szeroko argumentując, na których dowodach się oparł i którym odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Powód ten zarzut opiera w istocie na tym, że Sąd Okręgowy nie wziął pod uwagę dokumentów, który miałyby w jego ocenie wykazywać wysokość szkody. Sąd Okręgowy jednak, poza kwestiami formalnymi związanymi z potwierdzeniem prawdziwości dokumentów przez osoby uprawnione, przede wszystkim odmówił im przydatności do ustalenia wysokości szkody. To stanowisko sądu pierwszej instancji jest trafne, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Nie trafny okazał się również zarzut naruszenia art. 231 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów ( domniemanie faktyczne ). Sąd Okręgowy nie naruszył tego przepisu, bowiem tzw. fakty wyjściowe, na które powołuje się powód nie zostały w ogóle wykazane, o czym w dalszej części uzasadnienia.

Sąd Apelacyjny w pełni akceptuje stanowisko sądu pierwszej instancji, że powód nie udowodnił wysokości szkody.

Wierzyciel dochodzący roszczenia odszkodowawczego z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy winien wykazać spełnienie trzech przesłanek warunkujących odpowiedzialność dłużnika, tj. fakt niewykonania, bądź nienależytego wykonania zobowiązania, szkodę oraz istnienie normalnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem (zaniechaniem) dłużnika, a szkodą. Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia szkody. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że szkodą jest wszelki uszczerbek powstały wbrew woli poszkodowanego, wyrażający się w różnicy pomiędzy stanem jego majątku, jaki istniał i mógłby w normalnej kolei rzeczy zaistnieć, a stanem, jaki powstał skutkiem zdarzenia wywołującego zmianę. Szkoda może przejawiać się w dwóch postaciach, tzw. szkody rzeczywistej oraz utraconych korzyści (art. 361 § 2 k.c.). Powód dochodzi utraconych korzyści. Jakkolwiek ustalenie szkody w postaci utraconych korzyści jest hipotetyczne, to jednak szkoda ta musi być przez pozwanego wykazana z tak dużym prawdopodobieństwem, aby uzasadniało ono w świetle doświadczenia życiowego przyjęcie, że utrata korzyści rzeczywiście nastąpiła.

Powód zgłaszając w pozwie roszczenie odszkodowawcze wskazał ( w sposób wyjątkowo nieprzejrzysty – k. 65 ) jedynie, jak kształtowałyby się jego przychody z tytułu wykonania zawartej z pozwanym umowy, gdyby nie została ona - z przyczyn leżących po stronnie pozwanego - wypowiedziana, przy czym przychód ten stanowić miał różnicę pomiędzy marżą jaką stosowałby na sprzedawane pozwanemu piwo a wynagrodzeniem, do zapłaty którego byłby zobowiązany na rzecz pozwanego na podstawie umowy z dnia 15 marca 2017 roku, gdyby pozwany nadal umowę wykonywał. W istocie zatem wielkość doznanej szkody powód utożsamił z nieosiągniętym przychodem. Takie rozumienie szkody w świetle art. 361 § 2 k.c. trzeba uznać za nieuzasadnione. Dla oceny zasadności roszczenia odszkodowawczego z tytułu nienależytego wykonania umowy nie jest wystarczające stwierdzenie, ile poszkodowany otrzymałby, gdyby umowa była realizowana, lecz to, jaką szkodę on poniósł. Z utraconą korzyścią nie może być utożsamiany przychód w pełnej wysokości. Jego uzyskanie połączone jest z określonymi kosztami, wydatkami, podatkami i innymi obciążeniami, które musiałaby ponieść poszkodowany, a których uniknął w następstwie niewykonywania przez pozwanego umowy, a później wypowiedzenia tej umowy. ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2007 r. w sprawie II CSK 370/07).

Powód zdaje się nie chcieć dostrzegać tej zależności sugerując, że jego dzielność gospodarcza odbywa się bezkosztowo, co w praktyce jest niemożliwe. Oznaczałoby to, że wszelkie koszty prowadzonej przez powoda działalności gospodarczej ponoszą podmioty, od których powód nabywa piwo ( a poza komplementariuszem są to również – jak wynika z załączonych faktur – podmioty niepowiązane z powodem kapitałowo ) oraz podmioty, którym powód piwo sprzedaje. Już zaś tylko z załączonych przez powoda wydruków korespondencji mailowej z okresu od 4 kwietnia 2017 roku do 13 lipca 2017 roku ( k. 66 – 98 ) wynika, że powód prowadził w lokalu, w którym pozwany wykonywał umowę oraz w otoczeniu tego lokalu bardzo kosztowne akcje promocyjne: zapraszał artystów ( zapewne za wynagrodzeniem), drukował w związku z tymi wydarzeniami plakaty, przekazywał pozwanemu koszulki i różnego rodzaju wyposażenie, stosował reklamę wieloformatową (plandeki, plafony), przygotowywał konstrukcje na potrzeby organizowanych ewentów. Jest oczywiste, że kosztów tych powód już nie ponosił, gdy pozwany zaprzestał wykonywania umowy ( nie kupował już od powoda piwa ), a już zwłaszcza po wypowiedzeniu umowy przez powoda.

Kończąc ten wątek stwierdzić trzeba, że ciężar udowodnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego ( w tym i wysokości szkody ), zgodnie z ogólną regułą zawartą w art. 6 k.c. spoczywał na powodzie. To jego rzeczą było dokładne wyjaśnienie w samym pozwie, na czym szkoda polega i z jakich składa się ona pozycji (przychód , koszty), co poparte winno być odpowiednimi wnioskami dowodowymi. Wskazanie jedynie przychodu nie może być uznane za spełnienie tej powinności.

Niezależnie jednak od powyższego stwierdzić trzeba, że powód nie wykazał przychodu, gdyż przedstawione do tego celu dokumenty wyjściowe nie mogły zostać uznane za wystarczające. Mianowicie dla wykazania wysokości osiąganej marży ( różnicy między ceną piwa sprzedawanego pozwanemu, a ceną piwa kupowanego od dostawców ) powód przedłożył 11 faktur zakupu piwa od komplementariusza i od innych dostawców ( k 239 – 249 ) i 5 faktur sprzedaży piwa pozwanemu ( k. 250 – 254 ).

Co do kwestii zakupu piwa przez powoda, to powód przedłożył faktury wybiórczo. Z niczego bowiem nie wynika, że powód zawsze kupował dany rodzaj piwa od tego samego sprzedawcy i zwłaszcza czy zawsze za taką samą cenę. Zauważyć należy, że 4 z tych faktur pochodzą w ogóle z okresu, gdy strony nie łączyła jeszcze żadna umowa, a mianowicie z przełomu roku 2012 i 2013. Brak zaś przede wszystkim w ogóle jakimkolwiek powiązania zakupu piwa na podstawie tych faktur ze sprzedażą pozwanemu tego właśnie piwa w konkretnej transzy.

Co do kwestii sprzedaży piwa pozwanemu przez powoda to podnieść trzeba że suma ilości poszczególnych gatunków piwa ujętych w przedłożonych fakturach nie jest równa ilości określonych w zestawieniu powoda „Sprzedaż produktów dla kontrahenta” ( k. 65 ). Na przykład w zestawieniu powoda podaje się, że pozwany zakupił 6.796 sztuk piwa (...) 0,352 L(...)( najwyższa pozycja ), podczas gdy przedłożone faktury obejmują jedynie 984 sztuk tego piwa ( k. 250, 252 i 254 ). Domyślać się można, że powód nie przedłożył wszystkich faktur dotyczących sprzedaży piwa pozwanemu. Powód winien zaś już do pozwu załączyć wszystkie faktury lub co najmniej ich przejrzyste zestawienie ze szczegółowym opisem, a już na pewno w odpowiedzi na sprzeciw pozwanego, który w tym środku odwoławczym zakwestionował wysokość szkody i metodę jej obliczenia. Nie wiadomo więc czy powód sprzedawał pozwanemu piwo zawsze po tej samej cenie. Nie ma też pewności czy zestawienie powoda rzeczywiście odzwierciedla strukturę sprzedaży piwa. Jest to zaś kluczowe, bowiem o ile wpływ na wykonanie targetu sprzedaży piwa miała wpływ jedynie jego łączna pojemność, bez względu na gatunek piwa, o tyle na wysokość marży stosowanej przez powoda istotny wpływ miał gatunek piwa. Wszak powód wskazał, że stosował bardzo zróżnicowane marże od 31,90 % aż po 61,85 % ( k. 235 ). Zestawienie powoda „Sprzedaż produktów dla kontrahenta” ( k. 65) budzi wątpliwości co do precyzji, bowiem wskazano w nim na przykład, że powód sprzedał pozwanemu 2 butelki piwa S., podczas gdy z załączonej faktury z dnia 6 kwietnia 2017 roku wynika, że pozwany nabył 20 butelek tego piwa ( k . 250 ).

W związku z powyższym za niezasadny musiał zostać uznany również zarzut naruszenia art. 322 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli w sprawie o naprawienie szkody sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe, może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. Instytucja ta nie mogła znaleźć w sprawie zastosowania skoro powód nie przedstawił należytych dowodów, które mogłyby obrazować hipotetyczny przychód i w ogóle nie poruszył zagadnienia nieponiesionych kosztów w następstwie wypowiedzenia umowy.

Z powyższych względów apelacja, jako bezzasadna, podlegała oddaleniu na podstawie at. 385 k.p.c.

O kosztach postepowania apelacyjnego Sąd Apelacyjnego orzekł na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. oraz na podstawie § 2 pkt. 6, § 10 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Jacek Nowicki Krzysztof Józefowicz Ewa Staniszewska