Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

UZASADNIENIE

Wyrokiem łącznym z dnia 8.11.2017r. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze ( II K 177/17 ) orzekał w sprawie R. P. skazanego prawomocnymi wyrokami :

1.  zaocznym Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 22.01.2007r. sygn. akt VII K 137/06 za przestępstwo z art.178a § 1 kk popełnione
w dniu 8.01.2006r. na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności
z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby, ponadto orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 2 lat ,

2.  łącznym Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 29.04.2016r.
VII K 1070/15 utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Okręgowego
w Zielonej Górze z dnia 11.10.2016r. sygn. VII Ka 645/16, w którym orzeczono karę łączną 2 lat i 8 miesięcy pozbawienia wolności na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie VIIK 492/11 od dnia 22.11.2015 r. do nadal, wykonywaną w okresie od 22.11.2015r. do 19.07.2018r. oraz łącznie środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 lat, obejmującym wyroki jednostkowe :

a)  Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 16.01.2012r. sygn.
VII K 492/11 za przestępstwo z art.178a § 4 kk w zw. z art.178a § 1 kk popełnione w dniu 15.04.2011r. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, której wykonanie zarządzono, ponadto orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 4 lat,

b)  Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 6.06.2013r. sygn. akt
VII K 1072/11 za przestępstwo z art.157 § 2 kk popełnione w dniu 15.04.2011r. na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności
z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 4 lat próby, której wykonanie zarządzono,

c)  Sądu Rejonowego w Nowej Soli z dnia 24.11.2014r. sygn. akt
II K 371/14 za przestępstwo z art.178a § 4 kk i art.244 kk w zw.
z art.11 § 2 kk popełnione w dniu 26.02.2014r. na karę 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat próby, której wykonanie zarządzono, ponadto orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 10 lat,

d)  Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 23.09.2015r. sygn. akt
VII K 542/15 za przestępstwo z art.178a § 1 i 4 kk i art.244 kk w zw. z art.11 § 2 kk popełnione w dniu 18.02.2014r. na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności ponadto orzeczono środek karny
w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 6 lat,

3.  Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 18.12.2015r. sygn. akt
II K 874/15 za przestępstwo z art.291 § 1 kk popełnione w dniu 10.07.2015r. na karę 8 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne
w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym,

4.  Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 24.02.2016r. sygn. akt
II K 945/15 za przestępstwo z art.62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomani popełnione w dniu 26.10.2015r. na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin
w stosunku miesięcznym,

5.  Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 7.12.2016r. sygn. akt
II K 923/15, zmienionym wyrokiem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 7.04.2017r. sygn. akt VII Ka 238/17 za przestępstwo z art.178a § 1 i 4 kk, art.180a kk, art.244 kk w zw. z art.11 § 2 kk popełnione
w dniu 26.10.2015r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, planowaną do wykonania w okresie od 19.07.2018r. do 15.01.2019r., ponadto orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio,

6.  Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 17.02.2017r. sygn. akt
II K 74/16, utrzymanym w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego
w Poznaniu z dnia 7.09.2017 r. sygn. II AKa 155/17 za przestępstwo
z art.148 § 1 kk popełnione w dniu 21.11.2015r. na karę 8 lat pozbawienia wolności na poczet której zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 22.11.2015 r. i nadal, wprowadzoną do wykonania w okresie od 15.01.2019 r. do dnia 13.01.2027 r.

orzekając co następuje :

1.  na mocy art.85 § 1 i 2 kk, art.86 § 1 i 4 kk oraz art.87 § 1 kk, biorąc za podstawę karę łączną pozbawienia wolności, kary ograniczenia wolności oraz kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone w wyrokach:

a)  łącznym Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 29.04.2016r. VII K 1070/15,

b)  Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 18.12.2015r. sygn. akt II K 874/15,

c)  Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 24.02.2016r. sygn. akt II K 945/15,

d)  Sądu Rejonowego w Zielonej Górze z dnia 7.12.2016r. sygn. akt II K 923/15,

e)  Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 17.02.2017r. sygn. akt II K 74/16,

orzekł wobec skazanego R. P. karę łączną 10 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

2.  na zasadzie art.577 kpk na poczet orzeczonej w punkcie 1 wyroku kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył skazanemu okres kary odbytej
w sprawie II K 1070/15 od dnia 22.11.2015r. do dnia 8.11.2017r.,

3.  na mocy art.90 § 2 kk orzekł wobec skazanego łącznie środek karny
w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio,

4.  na zasadzie art.576 kpk stwierdził, że z chwilą uprawomocnienia się wyroku łącznego wyroki podlegające połączeniu nie ulegają wykonaniu w zakresie objętym wyrokiem łącznym,

5.  na zasadzie art.624 § 1 kpk zwolnił skazanego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.

******************

Z wyrokiem tym nie zgodził się obrońca skazanego z wyboru adw. J. W. , który na podstawie art.444 kpk i art.425 § 1 i 2 kpk zaskarżył przedmiotowy wyrok w całości ( tak w oryginale na k.107 ).

Powołując się na treść art.438 pkt 4 kpk skarżący zarzucił sądowi I instancji rażącą niewspółmierność kary, albowiem pomiędzy połączonymi karami zachodzi łączność przedmiotowa, zdecydowana większość czynów objętych wyrokiem łącznym dot. przestępstwa prowadzenia pojazdów mechanicznych pod wpływem alkoholu, jak również związana była ze wcześniejszym sposobem życia skazanego, który był uzależniony od alkoholu oraz środków odurzających, a także skierowana była przeciwko tożsamym dobrom prawnym, tj. zdrowie i życie jak w przypadku przestępstwa z art.157 § 2 kk oraz art.148 § 1 kk, a nadto Sąd wymierzając karę łączną winien kierować się w pierwszym rzędzie dyrektywami wymiaru kary polegającymi na ukierunkowaniu kary na cele zapobiegawcze i wychowawcze oraz potrzeby kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, dlatego sąd I instancji winien skłaniać się bardziej ku zasadzie absorpcji niż zasadzie kumulacji.

Reasumując, na podstawie art.427 § 1 kpk apelujący wniósł
o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i połączenie wszystkich nadających się do połączenia kar, a następnie wymierzenie skazanemu kary łącznej przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy w całości Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Apelacja obrońcy skazanego okazała się bezzasadna w stopniu oczywistym.

Przed odniesieniem się do poszczególnych zarzutów apelacji należy podkreślić, iż sąd I instancji w sposób prawidłowy i wyczerpujący rozważył wszystkie okoliczności i dowody ujawnione w toku rozprawy dokonując następnie na ich podstawie właściwych ustaleń faktycznych. Postępowanie w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone dokładnie
i starannie. Ocena materiału dowodowego, dokonana przez Sąd Okręgowy
w Zielonej Górze nie wykazuje błędów logicznych i nie wykracza poza ramy swobodnej oceny dowodów. Analogicznie należy traktować rozbudowane
i przekonywujące wywody prawne, także co do tego, które kary polegają połączeniu w wyroku łącznym. Uzasadnienie wyroku odpowiada wymogom art.424 § 1 i 2 kpk i w pełni pozwala na kontrolę prawidłowości rozstrzygnięcia. Nie budziła zastrzeżeń sądu odwoławczego także ocena dokonana przez sąd I instancji w zakresie „względności” przepisów mających zastosowanie
w niniejszej sprawie. Wywód na s.4-5 uzasadnienia zaskarżonego wyroku odnoszących się do ww. kwestii nie był także kwestionowany przez apelującego obrońcę.

Wynikający z apelacji obrońcy zarzut rażącej niewspółmierności kary łącznej pozbawienia wolności ( w pozostałym zakresie orzeczenie zapadłe w I instancji nie było kwestionowane ) okazał się całkowicie nieuzasadniony. Odnośnie zarzutu z art.438 pkt 4 kpk to jest on tylko wówczas słuszny, gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji a karą, jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary. Zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut w kategorii ocen, można podnieść jedynie wówczas, gdy kara nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, stając się w społecznym odczuciu karą niesprawiedliwą. Nie każda bowiem różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary, ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, to znaczy jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować. O rażącej niewspółmierności kary w rozumieniu art.438 pkt 4 kpk nie można bowiem mówić w sytuacji, gdy Sąd wymierzając karę uwzględnił wszystkie okoliczności wiążące się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i wskaźnikami jej wymiaru. Nie można zasadnie dowodzić rażącej niewspółmierności kary także wówczas, gdy granice swobodnego uznania sędziowskiego będące wyrazem zasady sądowego wymiaru kary nie zostały przekroczone ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10.04.1996r.
II AKa 85/96, publ. KZS 1996/4/42; wyroki Sądu Apelacyjnego w Poznaniu
z dnia 18.01.1996r. II AKr 463/95, publ. OSA 1996/7-8/27 i z dnia 22.06.1995r. II AKr 178/95, publ. Prok. i Pr. 1996/2-3/25 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14.11.1973r. III KR 254/73, publ. OSNPG 1974/3-4/51). W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy w Zielonej Górze w sposób odpowiednio wnikliwy rozważył istniejące okoliczności łagodzące oraz przesłanki wpływające na zaostrzenie represji karnej wobec skazanego, prawidłowo realizując dyrektywy wymiaru kary łącznej, także w zakresie pozbawienia wolności. Dowodem tego są stosowne, wyczerpujące rozważania sądu
I instancji zawarte na s.6-7 uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

Orzekając w zakresie wymiaru kary łącznej sąd I instancji trafnie wskazał na dyrektywy zawarte w przepisie art.85a kk. W myśl tej regulacji orzekając karę łączną, sąd bierze bowiem pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Cel ten został w pełni zrealizowany przez sąd meriti. Jednocześnie zastosowanie znalazł art.86 § 1 i 2 kk, który stanowi, że sąd wymierza karę łączną w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy. Z kolei w art.87 § 1 kk przyjęto również zasadę, zgodnie z którą w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności. Należy przy tym w pełni zgodzić się z poglądem wyrażonym w uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 3.11.2016r. ( vide: II AKa 148/16 ), zgodnie z którym decydując, na podstawie obecnie obowiązujących przepisów,
o ostatecznym kształcie kary łącznej, sąd winien, zgodnie z art.85a kk, brać pod uwagę przede wszystkim dyrektywy prewencji indywidualnej oraz generalnej. Jako że przepis ten nie zawiera enumeratywnego katalogu przesłanek decydujących o wymiarze kary łącznej, a użycie zwrotu „przede wszystkim” pozwala stosować dotychczasowy dorobek doktryny i judykatury, uwzględnić też należy relacje zachodzące pomiędzy prawomocnie osądzonymi czynami, które sprowadzają się do łączącego je związku przedmiotowo - podmiotowego oraz dzielących je odstępów czasowych, tak aby orzeczona kara łączna zawierała w sobie całościową ocenę przestępczej działalności skazanego i we właściwy sposób miarkowała zastosowaną wobec niego represję karną. Suma tych okoliczności decyduje o zastosowaniu przy wymiarze kary łącznej zasady absorpcji, asperacji bądź kumulacji. W piśmiennictwie przyjmuje się
( vide: Komentarz do art.86 kk [w:] G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, P. Kardas,
J. Majewski, J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1-116 k.k., Zakamycze, 2004, wyd. II. tezy 30-44 ), że niezależnie od możliwości zastosowania przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorpcji, asperacji jak i zasady pełnej kumulacji, oparcie wymiaru na zasadzie absorpcji lub kumulacji traktować należy jako rozwiązanie skrajne, stosowane wyjątkowo i wymagające odpowiedniego uzasadnienia. Wskazuje się także, że priorytetową zasadą wymiaru kary łącznej powinna być zasada asperacji. Rozstrzygnięcie, która
z dających się odczytać z treści art.86 kk dyrektyw wymiaru kary łącznej powinna stanowić podstawę wymiaru tej kary w konkretnym przypadku związane jest z dwoma okolicznościami. Po pierwsze z zagadnieniem wskazań wynikających z dyrektyw prewencyjnych, po wtóre ze znaczeniem okoliczności podmiotowych i przedmiotowych uwzględnianych przy wymiarze kary łącznej, w tym zwłaszcza charakterem związku zachodzącego pomiędzy pozostającymi w zbiegu przestępstwami. Oba elementy, a więc zarówno dyrektywy prewencyjne, jak i związek zachodzący pomiędzy zbiegającymi się przestępstwami, stanowią podstawowe okoliczności wpływające na wybór szczegółowej dyrektywy wymiaru kary łącznej. Odnosząc się do tego zagadnienia Sąd Najwyższy stwierdził, że „wymierzając karę łączną sąd powinien rozważyć przede wszystkim, czy pomiędzy poszczególnymi czynami, za które wymierzono kary, istnieje ścisły związek podmiotowy lub przedmiotowy, czy też związek ten jest dość odległy lub w ogóle go brak”
( vide: wyrok z 15.05.1990 r., IV KR 80/90 ). Wymiar kary łącznej zależy od stopnia związku przedmiotowego i podmiotowego zbiegających się przestępstw. Może on być łagodzony, gdyby kara tak oznaczona jako kara zasłużona nie była celowa. Nie może jednak być zaostrzony ze względów celowości ponad granice kary zasłużonej ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego
w Krakowie z 4.10.2000r., II AKa 175/00, publ. KZS 2000/10/31 ).
W doktrynie podnosi się również, że co do przesłanek stosowania zasady absorpcji przy wymiarze kary łącznej to może ona znaleźć zastosowanie w tych wypadkach, gdy zachodzi ścisły związek podmiotowy i przedmiotowy między pozostającymi w zbiegu przestępstwami, który sprawia, że granica pomiędzy zbiegiem pomijalnym a zbiegiem realnym nie jest wyraźnie zarysowana. Tym samym podstawowym elementem uzasadniającym oparcie wymiaru kary na dyrektywie pełnej lub częściowej absorpcji jest wskazywany w orzecznictwie związek podmiotowo-przedmiotowy między pozostającymi w zbiegu przestępstwami. Przez związek podmiotowo-przedmiotowy rozumie się przede wszystkim podobieństwo rodzajowe zbiegających się przestępstw, motywację
i czas popełnienia każdego z nich. Charakter więzi zachodzących między pozostającymi w realnym zbiegu przestępstwami, objawiającej się bliskością (zwartością) czasową, ale i popełnieniem czynów powiązanych ze sobą wspólnym zamiarem czy ciągiem działań sprawcy (...) sprawia, że „przy tego typu sytuacjach zaciera się indywidualny charakter poszczególnych przestępstw, a ponownej oceny wymaga całe zjawisko, na które złożyły się wszystkie przypisane czyny. Taka sytuacja może doprowadzić do zastosowania pełnej absorpcji” ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 5.11.1998r.,
II AKa 260/98 ). Trafnie podkreśla się w orzecznictwie że zasadę absorpcji stosuje się, gdy przestępstwa objęte realnym zbiegiem w liczbie nie więcej niż dwa wskazują na bliską więź przedmiotową i podmiotową, są jednorodzajowe i popełnione zostały w bliskim związku czasowym i miejscowym, stanowiąc jeden zespół zachowań sprawcy, objęty jednym planem, mimo godzenia
w różne dobra prawnie chronione. Przeciwko oparciu wymiaru kary łącznej na dyrektywie absorpcji przemawiać może fakt naruszenia przez sprawcę różnych dóbr prawnych, przez zachowania podjęte w różnym miejscu i czasie
w stosunku do różnych osób pokrzywdzonych ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z 23.06.1987 r., IV KR 55/86 ). Ustalenie ścisłego związku podmiotowego
i przedmiotowego między przestępstwami może wskazywać na dyrektywę absorpcji jako podstawę wymiaru kary łącznej, jednak nie ogranicza ani nie eliminuje możliwości zastosowania pozostałych dyrektyw mających znaczenie dla wymiaru kary łącznej. Trafnie wskazuje się przy tym w orzecznictwie,
że „absorpcję kar stosować należy bardzo ostrożnie, biorąc pod uwagę negatywną co do sprawcy przesłankę prognostyczną, jaką jest popełnienie kilku przestępstw” ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie
z 12.07.2000r., II AKa 171/00, publ. OSA 2001/2/5 ). Oparcie wymiaru kary łącznej na dyrektywie kumulacji, jako rozstrzygniecie skrajne, stanowiące wyjątek od zasady zastąpienia jedną karą łączną sumy kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa, wymaga szczególnego uzasadnienia. Podkreślić należy, że uzasadnienie wymierzenia kary łącznej w wysokości sumy kary jednostkowych wynikać musi zarówno z dyrektyw prewencyjnych, ogólnej
i szczególnej, jak i oceny związku (a raczej braku ścisłych więzi) między poszczególnymi przestępstwami. Szczególnego znaczenia nabiera
w powyższym kontekście podkreślana w orzecznictwie zasada, wedle której wymiar kary łącznej nie może być zaostrzany ponad granice kary zasłużonej. Wskazuje się, że zastosowanie dyrektywy kumulacji, w szczególności częściowej, wynikać może z dopuszczenia się przez sprawcę przestępstw na szkodę różnych pokrzywdzonych, charakteryzujących się podobnym, stosunkowo wysokim stopniem społecznej szkodliwości ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 7.03.1991r., II AKr 15/91, publ. KZS 1991/3/12). Jednym z elementów wpływających na możliwość oparcia wymiaru kary łącznej na dyrektywie kumulacji jest stopień związku między pozostającymi
w zbiegu przestępstwami. Im związek ten jest ściślejszy, tym bardziej przeważa absorbowanie poszczególnych kar, im luźniejszy - ich kumulacja, sumowanie. Mając na względzie wyjątkowość opierania wymiaru kary łącznej na dyrektywie pełnej absorpcji oraz podkreślaną powyżej zasadę wyjątkowego charakteru „dyrektywy konsumpcji” przyjąć należy, iż w zasadniczej większości przypadków podstawową dyrektywą szczegółową stosowaną
w procesie wymiaru kary łącznej jest dyrektywa asperacji. Stwarza bowiem podstawy do orzeczenia kary łącznej w granicach adekwatnych z punktu widzenia zasad prewencji ogólnej i prewencji szczególnej, przy uwzględnieniu zasady racjonalizacji jako podstawowego celu wymiaru kary łącznej oraz zasady humanitaryzmu w stosowaniu kar i środków karnych, a także zasady poszanowania godności człowieka określonej w art.3 kk. Dyrektywa ta z jednej strony pozwala unikać nieuzasadnionego premiowania sprawcy popełniającego kilka przestępstw, do czego prowadzi dyrektywa absorpcji oznaczająca w istocie wymiar kary za jedno z pozostających w zbiegu przestępstw oraz praktyczną bezkarność w zakresie pozostałych, z drugiej pozwala uniknąć konsekwencji w postaci kumulacji dolegliwości wynikającej z orzeczonych kar jednostkowych, a tym samym naruszenia zasady racjonalności wymiaru kary i zasady humanitaryzmu stosowania kar
i środków karnych oraz poszanowania godności człowieka, do czego prowadzi oparcie wymiaru kary łącznej na dyrektywie kumulacji.

W świetle powyższych rozważań uznać należy, że sąd I instancji odpowiednie znaczenie przypisał okolicznościom uzasadniającym zastosowanie wobec skazanego zasady asperacji w zakresie, o którym mowa
w pkt 1 zaskarżonego wyroku.

Rozważając apelację obrońcy skazanego Sąd Apelacyjny pragnie zaznaczyć, że sąd I instancji mógł wymierzyć skazanemu karę łączną mieszczącą się w przedziale od 8 lat pozbawienia wolności do 11 lat i 9 miesięcy pozbawienia wolności. W tej sytuacji wymierzenie kary 10 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności przy zastosowaniu zasady asperacji trudno uznać za rażąco niewspółmierne. Zwłaszcza jeżeli uwzględni się okoliczności wyliczone przez Sąd Okręgowy w Zielonej Górze na s.6-7 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Skazanemu R. P. połączono bowiem kary orzeczone za aż 8 przestępstw popełnionych w okresie od 15.04.2011r. do dnia 21.11.2015r. Brak więc ścisłego związku czasowego. Przypisane skazanemu czyny zostały bowiem popełnione na przestrzeni 4 lat 7 miesięcy i 6 dni. Niedopuszczalne jest przy tym wyrywanie z całości wybranych dwóch czynów i na ich związku budowanie teorii o łączności czasowej. Przy wymiarze kary łącznej sąd zobowiązany brać pod uwagę wszystkie czyny i kary jednostkowe „składające się” na karę łączną. Analogiczne stanowisko utrwalone jest od lat
w orzecznictwie. Przykładowo Sąd Apelacyjny w Szczecinie przyjął ( vide: wyrok z dnia 6.07.2017r., II AKa 84/17 ), że „ jeżeli oskarżony popełniał przestępstwa przez okres ponad 3 lat, to nie sposób przyjąć, że w sprawie zachodzi ścisły związek czasowy pomiędzy przestępstwami”. Wbrew sugestiom skarżącego skazany R. P. dopuszczał się to przestępstw różnorodzajowych. Prawidłowo sąd I instancji wskazał, że był on czterokrotnie skazany za przestępstwo z art.178a kk, jeden raz za przestępstwa z art.157 § 2 kk, z art.291 § 1 kk, z art.62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomani i z art.148 § 1 kk. Skazany swoim zachowaniem godził więc w różne dobra prawnie chronione, w tym nawet to najcenniejsze, czyli życie człowieka. Dywagacje skarżącego ( vide: s.3 apelacji ), że skoro większości ww. przestępstw skazany dopuścił się będąc pod wpływem alkoholu to należy zastosować wobec niego zasadę pełnej absorpcji są pozbawione podstaw. Działanie pod wpływem alkoholu jest wręcz okolicznością obciążającą a nie łagodzącą karę. Bynajmniej rolą kary łącznej nie jest nagradzanie patologii i uzależnień od alkoholu czy też środków odurzających. Nie sposób tez pomijać,
że orzeczone uprzednio kary – także wolnościowe – nie zmieniły niestety zachowania skazanego. Nie sposób podzielić zastrzeżeń obrońcy co do stwierdzenia Sądu Okręgowego, że przestępcze działania skazanego eskalowały i doprowadziły w konsekwencji do popełnienia zbrodni zabójstwa. Wbrew obawom autora apelacji sąd meriti dostrzegł też opinię
o skazanym z zakładu karnego. Słusznie jednak nie przeceniał jednak jej wpływu na wymiar kary łącznej. Prawidłowe zachowanie należy bowiem do obowiązków skazanego w zakładzie karnym. Nie sposób jednak nie dostrzec, że już w trakcie odbywania kary skazany został też jeden raz ukarany dyscyplinarnie za zachowanie z dnia 23.12.2017r., a nadto, że przebywając
w Zakładzie Karnym w W. został wycofany z zatrudnienia, gdyż źle wywiązywał się ze swoich obowiązków i uchylał się od wykonywania pracy. Karygodne jest i to, że podburzał współosadzonych i źle wpływał na atmosferę w pracy oraz w celi mieszkalnej ( vide: k.139v ). Pozytywne aspekty jego resocjalizacji podkreślane w apelacji ( w tym krytycyzm i nagrody wskazane
w cyt. opinii ) nie przekreślają więc ww. uchybień, jak i wielokrotnego skazania R. P. za czyny nie pozostające z bliskim związku przedmiotowym
i czasowym. Orzeczenie w tej sprawie kary łącznej na zasadzie absorpcji prowadziłoby do praktycznej bezkarności innych zachowań zabronionych
i godziłoby zarówno w zasadę prewencji indywidualnej jak i generalnej. Fakt, że skazany zabił swojego brata nie daje jeszcze podstaw do tego by zwolnić go od kary za inne czynny, których dopuścił się w przeszłości. Okoliczności ww. zbrodni zabójstwa zostały już w pełni uwzględnione przy wymiarze kary
w sprawie II K 74/16, tak więc oczekiwanie skarżącego by po raz kolejny stały się podstawą do złagodzenia kary ( tym razem łącznej ) są całkowicie bezpodstawne. Nie mają więc znaczenia dla wymiaru kary łącznej – jakie usiłuje nadać apelujący – fakty przywoływane w apelacji dot. relacji
z zamordowanym bratem, w szczególności wspólne zamieszkanie „ w jednym domku typu holenderskiego”, wspólna praca, spędzanie wolnego czasu, czy też wspólne zażywanie narkotyków i spożywanie alkoholu. Analogicznie znikomy walor ma podkreślanie faktu, że skazany był objęty oddziaływaniami wynikającymi z Karty Osadzonego Zagrożonego Samobójstwem. Po pierwsze działania te zakończono już w dniu 19.01.2016r., a po drugie wymiar kary należy do niezawisłego sądu i skazany nie ma prawa na niego wpływać w ten sposób, stosując specyficzny szantaż emocjonalny. Bagatelizowanie pozostałych występków przez autora apelacji na s.3 przedmiotowego środka odwoławczego nie wytrzymuje krytyki. Niezrozumiałe jest też stwierdzenie apelującego, że w przypadku zastosowania zasady asperacji „… podważone zostałyby pozytywne zmiany w osobie skazanego…” ( vide: s.4 apelacji ). Świadczyłoby to w istocie o powierzchowności przemiany skazanego, koniunkturalizmie jego postaw i konieczności długotrwałego utrwalenia resocjalizacji w warunkach izolacji. W tej sytuacji ustalenie kary na poziomie postulowanym w apelacji prowadziłoby więc wprost do wypaczenia wymiaru sprawiedliwości.

********************

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny – na podstawie art.437 § 1 kpk – utrzymał w mocy zaskarżony wyrok łączny, nie znajdując jakichkolwiek podstaw do jego zmiany bądź uchylenia do ponownego rozpoznania.

********************

O wydatkach poniesionych w trakcie postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art.624 § 1 kpk, zwalniając skazanego od ich ponoszenia, albowiem istnieją podstawy do uznania, że ich uiszczenie byłoby zbyt uciążliwe dla R. P. ze względu na jego aktualną sytuację majątkową. Z uwagi na treść art.6 ustawy z dnia 23.06.1973r.
o opłatach w sprawach karnych nie obciążono skazanego opłatą za
II instancję.

Jarema Sawiński Maciej Świergosz Krzysztof Lewandowski