Treść orzeczenia II AKa 22/19 - Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

II AKa 22/19 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny w Poznaniu z 2020-01-02

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 22/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1. CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 21 listopada 2018 r., sygn. akt II K 75/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut oznaczony w apelacji numerem I podpunkt 1 oraz zarzut oznaczony numerem II podpunkt 3 litera a.

W zarzutach tych skarżący zakwestionował przyjętą przez Sąd Okręgowy kwalifikację prawną czynu oskarżonego S. S. z art. 296 § 1, 2 i 3 k.k. Wskazał również na to, że kwalifikacja ta nie została odpowiednio umotywowana w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Skarżący podkreślił również, że Sąd Okręgowy nie rozważył należycie strony podmiotowej zachowania oskarżonego, w szczególności pod kątem możliwości przyjęcia nieumyślności.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty są zasadne. Ma rację obrońca, że Sąd Okręgowy nie tylko nie umotywował należycie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przyjętej kwalifikacji prawnej z art. 296 § 1, 2 i 3 k.k., ale też w efekcie zastosował tę kwalifikację, mimo braku ku temu podstaw. Także w sporządzonym na polecenie Sądu Apelacyjnego uzupełnionym uzasadnieniu, Sąd Okręgowy nie potrafił wykazać podstaw faktycznych przyjętej kwalifikacji, a wręcz przeciwnie, treść uzupełnionego uzasadnienia przemawia przeciwko zastosowaniu art. 296 § 1, 2 i 3 k.k. Otóż skazując S. S. za przestępstwo z art. 296 § 1, 2 i 3 k.k., Sad I instancji przyjął, że jako Kierownik (...)w Ż. z siedzibą w L. był on "zobowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi (...)". Tymczasem, zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie Sądu Najwyższego poglądem, za osobę zajmująca się cudzymi sprawami majątkowymi, w rozumieniu wymienionego przepisu, "można uznać tylko tego, kogo obowiązki i uprawnienia obejmują łącznie zarówno dbałość o uchronienie powierzonego mienia przed uszczerbkiem, zniszczeniem lub zubożeniem, pogorszeniem stanu interesów majątkowych, jak i wykorzystanie tego mienia w procesie gospodarowania w taki sposób, aby zostało ono powiększone lub wzrosła jego wartość (por. postanowienie SN z dnia 27 kwietnia 2001 r., I KZP 7/01, OSNKW 2001, z. 7-8, poz.55; wyrok SN z dnia 9 września 2003 r., WA 39/03, OSNwSK 2003, nr 1, poz. 1962 i wyrok SN z dnia 3 listopada 2004 r., IV KK 173/04, R-OSNKW 2004, poz. 1981). Ten zatem, kto ma jedynie obowiązki w zakresie dbałości o to, aby stan mienia nie uległ pogorszeniu, zubożeniu lub nie doznał uszczerbku, nie może być uważany za zajmującego się sprawami majątkowymi. Ze stanowiskiem tym w pełni zgadza się Sąd Apelacyjny.

"Zajmowanie się sprawami majątkowymi" oznacza więc sytuację, w której łącznie występują dwa elementy: statyczny i dynamiczny. Element statyczny rozumiany jest jako postulat dbałości o zachowanie substancji powierzonego mienia i uchronienie go przed uszczerbkiem, pomniejszeniem, pogorszeniem stanu interesów lub zniszczeniem. Natomiast element dynamiczny należy rozumieć jako postulat wykorzystania powierzonego mienia w procesie gospodarowania w taki sposób, aby, jak to już podkreślono, mienie zostało powiększone lub aby wzrosła jego wartość albo by prowadzenie działalności gospodarczej przyniosło oczekiwane korzyści. Biorąc pod uwagę rodzaj i charakter wydawanych przez oskarżonego decyzji, ciążące na nim obowiązki, jakie wynikały z dotyczącego go podziału czynności, a które wiązały się z przyznawaniem płatności rolnośrodowiskowych, należy stwierdzić, że sfera jego obowiązków obejmowała jedynie element statyczny. Jego obowiązki polegały na sprawdzeniu wystąpienia przesłanek do przyznania płatności rolnośrodowiskowej i władczym rozstrzygnięciu tej kwestii poprzez wydanie decyzji, m.in. przyznającej świadczenie. Ciążące na S. S. obowiązki wobec mienia, którym dysponował wydając przedmiotową decyzję, nie obejmowały elementu dynamicznego. Nic nie wskazuje na to, że jego obowiązkiem było doprowadzenie do powiększenia mienia, którym dysponował, tj. pomnożenia pieniędzy przeznaczonych na świadczenia rolnośrodowiskowe, czy też do "wzrostu ich wartości". Takie działania i cele nie wynikają ani z zakresu jego obowiązków, ani z istoty wydawanych przez niego w analizowanej kwestii decyzji. Takich też obowiązków nie naprowadził Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, także w tym uzupełnionym, a wręcz przeciwnie, z tego ostatniego uzasadnienia wynika, że na oskarżonym ciążyły jedynie obowiązki związane z elementem statycznym, a żaden z obowiązków nie wskazywał na element dynamiczny.

Ma również rację obrońca, że Sąd Okręgowy nie wykazał, aby S. S. działał umyślnie czy to z zamiarem bezpośrednim, czy to z zamiarem ewentualnym. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (też tym uzupełniającym) nie przedstawiono w tym zakresie żadnych przekonujących argumentów. Opis czynu jest zaś sprzeczny wewnętrznie. Z jednej strony stwierdza się, że S. S. "działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej", a z drugiej strony Sąd Okręgowy przyjmuje, iż sposób popełnienia czynu polegał na tym, że oskarżony "nie dopełnił ciążących na nim obowiązków w związku z przyznaniem płatności rolnośrodowiskowej dla spółki z o.o. (...)", ponieważ "mając wiedzę w postaci pisma z dnia (...)roku nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego przed wydaniem ostatecznej decyzji o przyznaniu płatności, celem ustalenia stanu faktycznego dzierżawionych gruntów oraz ustalenia czy podmiot R. 1 (...) zaprzestał na dzień (...) roku realizacji 5-letniego programu rolnośrodowiskowego w całości lub w części", co jednoznacznie wskazuje na nieumyślność. Ma to o tyle istotne znaczenie, że w sprawie nie wniesiono apelacji na niekorzyść oskarżonego. Logiczna analiza przedstawionego opisu czynu, jaki przyjęto w zaskarżonym wyroku, co też odzwierciedla jego część motywacyjna, prowadzi do wniosku, iż Sąd Okręgowy uznał, że źródłem wydania wadliwej decyzji o przyznaniu spółce (...) nienależnej płatności rolnośrodowiskowej, było zaniechania przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w celu ustalenia czy spółka ta spełnia przesłanki do jej uzyskania, choć potrzeba zarządzenie takiego postępowania wynikała z treści pisma z dnia (...) r., które w/w znał. Na taki sposób myślenia Sądu I instancji, jak już to zaznaczono, wskazuje również uzasadnienie zaskarżonego wyroku. W efekcie, należy przyjąć, że gdyby S. S. zarządził postępowanie wyjaśniające i uzyskał stosowną wiedzę to nie wydałby decyzji o przyznaniu spółce (...) płatności rolnośrodowiskowej. Konsekwentnie zatem, opisane zaniechanie, skutkujące brakiem uzyskania stosownej wiedzy, było pierwotnym źródłem wydania nietrafnej decyzji. Tak ujęty sposób zachowania odpowiada nieumyślności. Gdyby Sąd Okręgowy uznał, że oskarżony miał świadomość, że spółka (...) w momencie podejmowania decyzji nie spełnia przesłanek do przyznania płatności rolnośrodowiskowej, to ani w opisie czynu, ani też w uzasadnieniu nie odwoływałby się do tego, że przyczyną wadliwej decyzji był brak odpowiedniej wiedzy wynikający z zaniechania przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, ponieważ to zaniechanie nie miałoby wówczas żadnego znaczenia z punktu widzenie ustalenia źródła błędnej decyzji S. S.. W takiej sytuacji, Sąd Okręgowy stwierdziłby po prostu w opisie czynu (także w uzasadnieniu wyroku), że oskarżony działał umyślnie (zamiarem), gdyż wydał wspomnianą decyzję, mimo iż miał wiedzę i świadomość, że świadczenie rolnośrodowiskowe spółce (...) się nie należy. Niemniej jednak, w opisie czynu i uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przyjęto, że przyczyną wydania omawianej decyzji było zaniechanie ustalenia stanu faktycznego, tj. sprawdzenia czy przesłanki do przyznania płatności istnieją, czy też nie. Temu oczywistemu faktowi nie można zaprzeczyć i niejako "domniemywać", że było inaczej. Taki sposób rozumowania Sądu I instancji, w świetle przedstawionych okoliczności, jawi się jako oczywisty. Ustaleń z tym się wiążących nie zakwestionował oskarżyciel poprzez wniesienie apelacji. Wyrok Sądu Okręgowego razi zatem niekonsekwencją. Przyjęty i ustalony w opisie czynu sposób zachowania oskarżonego, będący źródłem nietrafnej decyzji, a odpowiadający nieumyślności, nie koreluje z zastosowaną kwalifikacją prawną - podstawą skazania, która odnosi się do typu umyślnego.

Odrywając się jednak od przedstawionej niekonsekwencji Sądu I instancji, choć przy braku apelacji na niekorzyść oskarżonego determinuje ona możliwości czynienia ustaleń faktycznych na niekorzyść oskarżonego w postępowaniu odwoławczym (art. 434 § 1 k.p.k.), Sąd Apelacyjny, po analizie zgromadzonego materiału dowodowego, i ze swej strony doszedł do przekonania, że nie daje on podstaw do poczynienia jednoznacznego ustalenia, tj. takiego które nie byłoby obarczone dozą wątpliwości, iż S. S. wydając błędną decyzję o przyznaniu płatności rolnośrodowiskowej spółce (...) działał umyślnie, z zamiarem bezpośrednim albo ewentualnym, tj. że był pewien lub godził się z tym, iż świadczenie jest wymienionej spółce nienależne. W rzeczywistości Sąd Apelacyjny zgadza się z zawartym w opisie czynu ustaleniem (opisującym sposób działania oskarżonego), że całokształt materiału dowodowego daje podstawę do niewątpliwego przyjęcia, że S. S. działając nieumyślnie, na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, nie dopełnił ciążących na nim obowiązków w prowadzonym postępowaniu o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej spółce (...) w ten sposób, że nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego w celu ustalenia czy wymieniona spółka spełnia przesłanki do przyznania jej przedmiotowej płatności, mimo iż po zapoznaniu się z treścią pisma tej spółki z dnia (...) r. mógł przewidzieć, że przesłanek tych nie spełnia, gdyż nie jest już w posiadaniu i nie użytkuje gruntów, z którymi ma być związana płatność i zaprzestała realizacji 5 - letniego programu rolnośrodowiskowego, co było warunkiem przyznania płatności i w konsekwencji wydał decyzję nr (...) o przyznaniu płatności rolnośrodowiskowej spółce (...) w kwocie 2.231.325,60 złotych. Sąd Okręgowy trafnie ocenił wiarygodność zgromadzonych w sprawie dokumentów oraz zeznań świadków, ale żaden z tych dowodów nie pozwala przyjąć w sposób pewny, że zamiarem S. S. było przyznanie spółce (...) nienależnej płatności. Zarówno świadkowie, ale co najistotniejsze kontrolerzy, którzy poddali analizie zachowanie S. S. przy wydawaniu omawianej decyzji (kontrola przeprowadzona na zarządzenie Dyrektora (...) w Z. z dnia (...)r.), stwierdzili, że pismo spółki (...) z dnia (...) r., oprócz udzielenia odpowiedzi na postawione w nim pytanie, winno skutkować przeprowadzeniem postępowania wyjaśniającego w celu ustalenia czy istnieją przesłanki do przyznania płatności rolnośrodowiskowej, a konkretnie należało wezwać wnioskodawcę do wyjaśnień, aby ustalić czy realizuje on, czy też zaprzestał realizacji programu rolnośrodowiskowego w całości lub w części i ustalić faktyczny zakres posiadanych gruntów. Dopiero zweryfikowanie tych danych pozwoliłoby na podjęcie prawidłowej decyzji. Z tą konstatacją kontrolujących zgadza się Sąd Apelacyjny (podzielił ją także Sąd Okręgowy). Z dowodów tych nie wynika jednak, iż oskarżony działał umyślnie, tzn., że wydając decyzję miał zamiar wypłacić nienależne świadczenie. Dowody te świadczą niewątpliwie o tym, że S. S., kierując się treścią pisma z dnia (...) r., z którym się zapoznał, winien zarządzić postępowania wyjaśniające i ustalić, czy przesłanki do wydania pozytywnej decyzji zostały spełnione. Zaniechał jednak tego, co stanowiło naruszenie reguł ostrożności wymaganych od kierownika biura przy rozpatrywaniu przedmiotowego wniosku. Z rzeczonego pisma wynikało przecież, że umowa dzierżawy gruntów, na których było realizowane zobowiązanie rolnośrodowiskowe, zawarta pomiędzy Parkiem Narodowym (...) i spółką (...), obowiązywała do dnia (...) r. Spółka (...) pytała też o ewentualną możliwość przekazania zobowiązania innym podmiotom. S. S. znając zasady przyznawania płatności rolnośrodowiskowych oraz posiadając odpowiednie doświadczenie w tym względzie, pełniąc od dłuższego czasu funkcję kierowniczą - decydenta i znając wymienione pismo, przed wydaniem decyzji, winien zarządzić postępowania wyjaśniające, ponieważ jego treść poddawała w wątpliwość, to czy w chili rozstrzygania spółka (...) będzie spełniała przesłanki do przyznania płatności.

Kierując się przedstawionymi wywodami, należy przyjąć, że wprawdzie oskarżonemu nie można przypisać umyślność (brak dowodów, aby takie ustalenie jednoznacznie poczynić) , to jednak z pewnością jego zaniechanie stanowi nieumyślność w rozumieniu art. 9 § 2 k.k.

Podsumowując, przyznać trzeba rację obrońcy, że Sąd Okręgowy nieprawidłowo zakwalifikował zachowanie S. S. jako przestępstwo z art. 296 § 1, 2 i 3 k.k., ponieważ nie był on osobą "zajmującą się sprawami majątkowymi", w przedstawionym sposobie rozumienia tego pojęcia, a zatem nie wypełnił znamienia niezbędnego do skazania go za przestępstwo określone w tym przepisie. Słusznie także podniósł, że zebrane dowody nie dają podstawy do ustalenia, że oskarżony podjął wadliwą decyzje o przyznaniu spółce (...) płatności rolnośrodowiskowej umyślnie. Nie oznacza to jednak, że S. S. nie dopuścił się przestępstwa. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, wyczerpał on znamiona przestępstwa z art. 231 § 3 k.k. Argumenty przemawiające za przyjęciem nieumyślności zostały już wcześniej przedstawione (naruszenie reguł ostrożności wymaganych od kierownika biura przy rozpatrywaniu wniosku o przyznanie płatności). Dodać zarazem wypada, że oskarżony pełniąc funkcję Kierownika (...) w Ż. z siedzibą w L. był funkcjonariuszem publicznym w myśl art. 115 § 13 k.k. Do jego obowiązków należało wydawanie decyzji m.in. o przyznaniu ze środków publicznych płatności rolnośrodowiskowych. Zajmował on kierownicze stanowisko i wykonywał zadania o charakterze władczym. Jak już to wykazano, działając nieumyślnie, na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, nie dopełnił ciążących na nim obowiązków w prowadzonym postępowaniu o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej spółce z o.o. (...) z siedzibą w T. w ten sposób, że nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego w celu ustalenia czy wymieniona spółka spełnia przesłanki do przyznania jej przedmiotowej płatności, mimo iż po zapoznaniu się z treścią pisma spółki z o.o. (...) z dnia (...) r. mógł przewidzieć, że przesłanek tych nie spełnia, gdyż nie jest już w posiadaniu i nie użytkuje gruntów, z którymi ma być związana płatność i zaprzestała realizacji 5 - letniego programu rolnośrodowiskowego, co było warunkiem przyznania płatności. W konsekwencji tego zaniechania, wydał decyzję o nr (...) o przyznaniu płatności rolnośrodowiskowej spółce (...) z siedzibą w T. w kwocie 2.231.325, 60 złotych, czym, działając na szkodę interesu publicznego, wyrządził (...) (...)Oddziałowi Regionalnemu istotną szkodę w wymienionej wysokości.

Dowody zgromadzone w sprawie, których wiarygodność Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił, nie pozostawiają wątpliwości, że płatność rolnośrodowiskowa nie była spółce (...) należna. Rzecz bowiem w tym, jak słusznie przyjął to Sąd I instancji, że zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach "Program rolnośrodowiskowy" objętego Programem Rozwoju Obszarów wiejskich w latach 2007 - 2013 (Dz. U. 2009 r. Nr 33, poz. 262), obowiązującego w momencie rozpatrywania wniosku spółki (...), warunkiem uzyskania płatności rolnośrodowiskowej było kontynuowanie działalności rolniczej na objętych płatnością gruntach przez okres 5 lat od przyznania pierwszej płatności, pod rygorem zwrotu wypłaconych środków. Dlatego też oczywistym jest, że przesłanki do przyznania płatności musiały być spełnione także na moment wydania decyzji. Zaprzestanie wszak prowadzenia działalności rolniczej na gruntach, których miała dotyczyć płatność, skutkujące brakiem kontynuowania tej działalności przez wskazany okres 5 lat oznacza, iż świadczenie jest nienależne i skoro w przypadku nawet jego wypłacenia podlega zwrotowi, to tym bardziej nie powinno być ono przyznane i wypłacane, gdy w chwili podejmowania decyzji w tym względzie oczywisty byłby fakt, że spółka nie wywiązuje się i nie wywiąże się z obowiązku prowadzenia działalności rolniczej przez okres 5 lat (co zostałoby ustalone, gdyby przeprowadzono postępowanie wyjaśniające). Z niekwestionowanych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że spółka (...) od dnia (...) r. zaprzestała realizowania swojego obowiązku. Było to związane z utratą posiadania gruntów, na których działalność rolnicza miała być prowadzona. Umowa dzierżawy tych gruntów ustała z dniem (...) r. Tak więc w dacie wydania decyzji o przyznaniu płatności, tj. w dniu (...) r. spółka (...) nie była podmiotem uprawnionym do jej uzyskania. Ujęcie przesłanki przyznania świadczenia w taki sposób oznacza jednocześnie, że nie ma znaczenia to, iż miała ona dotyczyć 2012 r. Oczywistym jest bowiem, że odpadnięcie poddanej analizie przesłanki na jakimkolwiek etapie, w tym w dniu wydania decyzji oznacza, iż płatność jest nienależna. Godnym podkreślenia jest to, że decyzją Kierownika (...) (...) z dnia (...) r. stwierdzono, że kwota 2.231.325,60 złotych, jaka została wypłacona spółce (...) tytułem płatności rolnośrodowiskowej, jest nienależna i podlega zwrotowi. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Dyrektora (...) Oddziału Regionalnego (...) z dnia (...) r. - jest ostateczna i wykonalna.

Wydając decyzję o przyznaniu spółce (...) płatności rolnośrodowiskowej S. S. działał na szkodę interesu publicznego. Rezultatem jego zaniedbań było przecież wypłacenie nienależnego świadczenia ze środków publicznych. Wyrządził przy tym istotną szkodę, jak tego wymaga art. 231 § 3 k.k. Istotna szkoda to tak, która jest wyraźnie odczuwalna, niebagatelna. Będzie nią zatem każda szkoda, która nie zasługuje na miano bagatelnej (por. Kodeks karny, Część szczególna, Tom II, pod red. A. Wąska, Warszawa 2006, komentarz do art. 231 teza 4, str. 92). Jak słusznie określił to Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 29 stycznia 2004 r. (I KZP 38/03, Prok. i Pr. 2004, Nr 3, poz. 4), istotna szkoda - w rozumieniu art. 231 § 3 k.k. - nie ogranicza się tylko do szkody materialnej i jest pojęciem szerszym, ale w realiach niniejszej sprawy, faktyczne zaistnienie szkody materialnej i to w wysokości 2.231.325,60 złotych z pewnością nosi cechy istotności, gdyż jest ona wyraźnie odczuwalna i niebagatelna.

Uwzględniając powyższe należy uznać, że S. S. wyczerpał swoim zachowaniem wszystkie znamiona przestępstwa z art. 231 § 3 k.k.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego jest niezasadny, ponieważ, jak wykazano wyżej, wprawdzie przyjęta w wyroku kwalifikacja prawna czynu jest nieprawidłowa, ale zachodzą pełne podstawy do skazania S. S. za przestępstwo z art. 231 § 3 k.k.

Niezasadny jest także wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, gdyż w sprawie nie wystąpiła żądna z przesłanek do podjęcia takiego rozstrzygnięcia, o których mowa w art. 437 § 2 zd. 2 k.p.k. Sąd Apelacyjny nie stwierdził bowiem bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 k.p.k., ani reguły ne peius z 454 k.p.k., jak też nie dostrzegł konieczności przeprowadzenia przewodu sądowego na nowo w całości, a przy tym skarżący zaistnienia tych okoliczności też nie naprowadził.

3.2.

Zarzut oznaczony w apelacji numerem I podpunkt 2 litery a, b i c, zarzut oznaczony numerem II podpunkt 1, zarzut oznaczony numerem II podpunkt 2 litery a, b, c, d, e, f, g i h, zarzut oznaczony numerem II podpunkt 3 litery b, c i d, jak też zarzut oznaczony numerem II podpunkt 4.

W zarzutach tych obrońca podniósł, że Sąd Okręgowy błędnie uznał, że oskarżony nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku, ponieważ nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego przed wydaniem decyzji o przyznaniu płatności spółce (...), a powinna go rzekomo do tego skłonić treść pisma z dnia (...) r. Zdaniem obrońcy wynika to z tego, że Sąd Okręgowy pominął szereg dokumentów i protokołów, które wskazują m.in. na to, iż decyzja S. S. jest ważna - uchylono decyzję stwierdzającą jej nieważność, a nadto "co najmniej wątpliwym jest", ażeby przeprowadzenie przez oskarżonego postępowania wyjaśniającego skutkowało wydaniem decyzji o treści innej, aniżeli wydana, w sytuacji w której beneficjent chciał przekazać swoje zobowiązanie rolnośrodowiskowe nowym dzierżawcom, co mógł uczynić co najmniej do dnia (...)r. Nadto, wyłączną przyczyną ustalenia obowiązku zwrotu uzyskanej przez spółkę płatności jest niezłożenie przez nią w maju 2013 r. wniosku kontynuacyjnego. Podkreślić trzeba, że obrońca powołując się de facto na te same okoliczności z jednej strony skonstruował zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych, a z drugiej strony zarzuty obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 410 k.p.k., art. 424 k.p.k., art. 5 k.p.k. i art. 7 k.p.k.

Obrońca podniósł też zarzut obrazy przepisów rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009 r.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty są częściowo zasadne. Słusznie zaznacza obrońca, że do szeregu kwestii Sąd Okręgowy nie ustosunkował się wystarczająco w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (art. 424 k.p.k.). Ma też rację, że w części motywacyjnej Sąd I instancji nie poddał ocenie tego, że uchylono decyzję o stwierdzeniu nieważności decyzji oskarżonego z dnia (...) r., istniała możliwości przeniesienia zobowiązania rolnośrodowiskowego i problematyki związanej ze znaczeniem braku wniosku kontynuacyjnego (art. 410 k.p.k.). Uchybienia te nie miały jednak znaczenia dla prawidłowości poczynienia kwestionowanych w rezultacie ustaleń faktycznych. Po pierwsze, obowiązkiem oskarżonego było sprawdzenie czy zaistniały przesłanki do przyznania płatności rolnośrodowiskowej przed wydaniem decyzji w tym względzie, co zostało już wykazane. Treść pisma z dnia (...) r. niewątpliwie wskazywała na konieczność zarządzenia postępowania wyjaśniającego. Wynikało przecież z niego, że umowa dzierżawy gruntów, na których było realizowane zobowiązanie rolnośrodowiskowe, zawarta pomiędzy Parkiem Narodowym (...)i spółką (...), obowiązywała do dnia (...) r. Spółka (...) pytała też o ewentualną możliwość przekazania zobowiązania innym podmiotom. W oparciu o takie informacje S. S. mógł przewidzieć, że spółka (...) w dniu wydawania decyzji nie spełnia przesłanek do uzyskania płatności rolnośrodowiskowej, gdyż nie jest już w posiadaniu i nie użytkuje gruntów, z którymi ma być związana płatność i zaprzestała realizacji 5 - letniego programu rolnośrodowiskowego, co było warunkiem przyznania płatności. W konsekwencji tego zaniechania, wydał decyzję o nr (...) o przyznaniu płatności rolnośrodowiskowej spółce (...) z siedzibą w T. w kwocie 2.231.325, 60 złotych, czym, działając na szkodę interesu publicznego, wyrządził (...) (...)Oddziałowi Regionalnemu istotną szkodę w wymienionej wysokości. Zarządzenie postępowania wyjaśniającego pozwoliłoby na zweryfikowanie stanu faktycznego i uchroniłoby oskarżonego przed wydaniem wadliwej decyzji. Teoretyzując zaś, gdyby po tym "zweryfikowaniu" podjął on taką samą decyzję, jaka została wydana, to wówczas niewątpliwie mielibyśmy do czynienia z przestępstwem umyślnym, kwalifikowanym z art. 231 § 2 k.k. Po drugie, prawdą jest, że decyzja Dyrektora (...)Oddziału Regionalnego (...) z dnia (...) r., stwierdzająca nieważność decyzji oskarżonego z dnia(...) r., została uchylona decyzją Prezesa (...) w W. z dnia (...) r., nr (...). Niemniej fakt ten nie skutkuje tym, że S. S. nie zarządzając wspomnianego postępowania wyjaśniającego nie naruszył swoich obowiązków i że nie wypełnił znamion przestępstwa z art. 231 § 3 k.k. Zaistniała sytuacja oznacza tylko tyle, że decyzja oskarżonego z dnia (...)r. nie została wyeliminowana "z obrotu prawnego", gdyż Prezes (...) nie dopatrzył się podstaw do stwierdzenia jej nieważności i jedynie w tym zakresie wiąże sądy orzekające w sprawach karnych - w myśl art. 8 § 2 k.p.k. Nie stanowi to jednak przeszkody, jak sugeruje to obrońca, do ustalenia, że S. S. nie dopełnił ciążących na nim obowiązków w związku wydaniem decyzji o przyznaniu płatności rolnośrodowiskowej spółce (...) i dopuścił się przestępstwa z art. 231 § 3 k.k. W tym zakresie sądy karne, są samodzielne, co oznacza, iż samodzielnie rozstrzygają te zagadnienia (art. 8 § 1 k.p.k.). Fakt, że jakieś orzeczenie lub decyzja nie zostały uchylone albo nie stwierdzono ich nieważności nie uniemożliwia wykazania, że ich wydanie nastąpiło w wyniku niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariusza publicznego noszącego cechy przestępstwa, tym bardziej nieumyślnego. Przyjęcie odmiennego stanowiska stanowiłoby naruszenie art. 8 § 1 k.p.k. Właśnie w niniejszej sprawie mamy do czynienia z taką sytuacją. Mimo, że decyzja oskarżonego z dnia 19 lutego 2013 r. nie została wyeliminowana z obrotu prawnego, to jej wydanie nastąpiło na skutek niedopełnienia przez niego ciążących na nim obowiązków i wyczerpało znamiona przestępstwa z art. 231 § 3 k.k., co było przedmiotem wcześniejszych rozważań, przy okazji omawiania poprzednich zarzutów i zbędnym powielaniem byłoby powtarzanie tego samego w tym miejscu. Po drugie, a co jest bardzo ważne, obrońca w swojej apelacji całkowicie pomija fakt, że odnośnie przyznanej przez S. S. płatności wszczęto odrębne postępowania administracyjne. Decyzją Kierownika (...) (...) z dnia (...)r. stwierdzono, że kwota 2.231.325,60 złotych, jaka została wypłacona spółce (...) tytułem płatności rolnośrodowiskowej, jest nienależna i podlega zwrotowi. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Dyrektora (...)Oddziału Regionalnego (...)z dnia (...) r. - jest ostateczna i wykonalna. Po trzecie, to, że spółka (...) rozważała ewentualne przekazanie uzyskanego świadczenia na inne podmioty, co nota bene nie nastąpiło, niczego nie zmienia w tym, iż w dniu wydania decyzji spółka ta nie spełniała przesłanek do uzyskania płatności rolnośrodowiskowej. Warunkiem uzyskania tej płatności było kontynuowanie działalności rolniczej na objętych płatnością gruntach przez okres 5 lat od przyznania pierwszej płatności, pod rygorem zwrotu wypłaconych środków. Dlatego też oczywistym jest, jak już była o tym mowa, że przesłanki do przyznania płatności musiały być spełnione także na moment wydania decyzji. Zaprzestanie wszak prowadzenia działalności rolniczej na gruntach, których miała dotyczyć płatność, skutkujące brakiem kontynuowania rzeczonej działalności przez wskazany okres 5 lat oznacza, iż świadczenie jest nienależne i skoro w przypadku nawet jego wypłacenia podlega zwrotowi, to tym bardziej nie powinno być ono przyznane i wypłacane, gdy w chwili podejmowania decyzji w tym względzie oczywisty byłby fakt, że spółka nie wywiązuje się i nie wywiąże się z obowiązku prowadzenia działalności rolniczej przez okres 5 lat (co zostałoby ustalone, gdyby przeprowadzono postępowanie wyjaśniające). Z niekwestionowanych ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że spółka (...) od dnia (...) r. zaprzestała realizowania swojego obowiązku. Było to związane z utratą posiadania gruntów, na których działalność rolnicza miała być prowadzona. Umowa dzierżawy tych gruntów ustała z dniem (...) r. Tak więc w dacie wydania decyzji o przyznaniu płatności, tj. w dniu (...) r. spółka (...) nie była podmiotem uprawnionym do jej uzyskania. Ujęcie przesłanki przyznania świadczenia w taki sposób oznacza jednocześnie, że nie ma znaczenia to, iż spółka ta rozważała możliwość przekazania świadczenia innym podmiotom. Oczywistym jest bowiem, że odpadnięcie poddanej analizie przesłanki na jakimkolwiek etapie, w tym w dniu wydania decyzji oznacza, iż płatność jest nienależna. Po czwarte, co do braku wniosku kontynuacyjnego, to nie jest prawdą, że jego niezłożenie w maju 2013 r. było niejako przyczyną uznania wypłaconego świadczenia za nienależne. Świadczenie to było nienależne z uwagi na zaprzestanie przez spółkę (...) realizacji 5 - letniego programu rolnośrodowiskowego, co było warunkiem jego przyznania. Fakt zaprzestania realizacji tego obowiązku jest bezsporny. Sytuacja ta istniała w chwili wydawania decyzji przez S. S.. Brak wniosku kontynuacyjnego doprowadził jedynie do niewątpliwego ujawnienia zaprzestania realizacji tegoż obowiązku przez spółkę (...), a nie, że "stanowił przyczynę zaistnienia szkody", jak to próbuje zasugerować skarżący. Nawet w sytuacji złożenia w maju 2013 r. wniosku kontynuacyjnego, płatność nie byłaby należna, gdyby ustalono, że spółka zaprzestała realizacji 5 - letniego programu rolnośrodowiskowego. Po piąte, przy zaprezentowanym rozumieniu spełnienia przesłanek niezbędnych do przyznania spółce (...) świadczenia rolnośrodowiskowego oraz sposobu powstania szkody w wysokości 2.231.325,60 złotych, która bezspornie do dnia dzisiejszego nie została naprawiona, co wynika jednoznacznie ze zgromadzonych dowodów, nie ma znaczenia dla prawidłowego rozstrzygnięcia w sprawie brak szczegółowego odniesienia się przez Sąd Okręgowy do zeznań J. G., G. P. i pism oskarżonego z dnia (...) r., pisma zastępcy Dyrektora Parku Narodowego (...) z dnia(...) r. i pisma Dyrektora (...) z dnia (...) r., na co powołał się obrońca w apelacji, ale, co istotne, nie wykazał, w jaki sposób brak szczegółowej analizy tych dowodów miałby wpłynąć, chociażby potencjalnie, na treść wyroku. Po szóste, Sąd Okręgowy poddał wnikliwej analizie wyjaśnienia oskarżonego oraz zeznania pozostałych świadków, tj. tych, których zeznania wprost odnosiły się do postawionego S. S. zarzutu. Ocena ta nie ma charakteru dowolnego. Jest swobodna i uwzględnia zasady prawidłowego rozumowania, wiedzy oraz doświadczenia życiowego. Nie może być więc mowy o naruszeniu art. 7 k.p.k. W rzeczywistości najważniejsze fakty, które stały się podstawą skazania oskarżonego, nie są kwestionowane przez strony, w tym przez S. S. i jego obrońcę. Problem sprowadza się tak naprawdę do tego, czy oskarżonemu można przypisać naruszenie obowiązków, które na nim ciążyły (czy miał obowiązek zarządzić postępowanie wyjaśniające), jakie i kiedy musiały zaistnieć przesłanki, aby przyznać świadczenie rolnośrodowiskowe i czy daje to podstawę do ustalenia, że dopuścił się on przestępstwa oraz czy „rozważanie” przez spółkę (...) możliwości przekazania zobowiązania rolnośrodowiskowego innym podmiotom i brak złożenia wniosku kontynuacyjnego, w realiach sprawy, wykluczają taką możliwość. W tym zaś zakresie przedstawiono już zajęte przez Sąd Apelacyjny stanowisko. Po siódme, już wcześniej także przedstawiono reguły związane z przyznawaniem płatności rolnośrodowiskowej wynikające z przywołanego wyżej rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009 r. Sąd Apelacyjny zaprezentował też jak rozumie spełnienie przesłanek do wydania pozytywnej decyzji i dlaczego w przypadku spółki (...) nie były one spełnione.

Reasumując, nie ma racji obrońca, że w omawianym zakresie doszło do poczynienia sugerowanych przez niego błędnych ustaleń faktycznych. Nie doszło także do obrazy art. 5 k.p.k. W sprawie nie występują niedające się usunąć wątpliwości w zakresie tego, że dysponując wiedzą o tym, że spółka (...) zaprzestała realizacji swojego zobowiązania rolnośrodowiskowego oskarżony (taką wiedzę by uzyskał zarządzając postępowanie wyjaśniające) nie powinien wydać decyzji o przyznaniu jej płatności. Gdyby tak uczynił, to teoretyzując, jego zachowanie należałoby ocenić jako umyślne. Jeżeli chodzi zaś o pozostałe wątki podniesione w omawianych zarzutach, to pewne niedomagania w zakresie obowiązku wynikającego z art. 424 k.p.k., czy też art. 410 k.p.k. nie mogą rzutować na prawidłowość poczynionych ostatecznie ustaleń faktycznych, co wykazano powyżej.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.3.

Zarzut oznaczony w apelacji numerem I podpunkt 3.

W zarzucie tym obrońca wykazuje, że brak jest podstaw do przyjęcia po stronie oskarżonego umyślności. Nadto, zdaniem obrońcy, "co najmniej wątpliwym byłoby również przyjęcie, że oskarżony działał w warunkach nieumyślności".

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest częściowo zasadny. Ma rację obrońca, że brak jest podstaw do przyjęcia, że S. S. działał umyślnie. Nie ma jednak racji, że oskarżonemu nie można przypisać nieumyślności. Kwestie te były przedmiotem szczegółowych rozważań poczynionych wcześniej i nieracjonalnym byłoby ich powtarzanie w tym miejscu. Zaprezentowane już argumenty są bowiem w pełni aktualne odnośnie przedmiotowego zarzutu.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.4.

Zarzut oznaczony w apelacji numerem I podpunkt 4.

W zarzucie tym skarżący wykazuje, że brak jest podstaw do przyjęcia, że oskarżony działał umyślnie, tj. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dla R. 1.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest trafny. Brak jest podstaw do przyjęcia, że oskarżony działał umyślnie, tj. w celu, aby spółka (...) osiągnęła nienależną jej korzyść majątkową. I w tym przypadku jednak, należy się odwołać do poczynionych już wyżej rozważań, w których wykazano, iż zebrane dowody dają jedynie podstawę do przypisania oskarżonemu popełnienia nieumyślnego przestępstwa z art. 231 § 3 k.k. i zarazem nieumyślnego wyrządzenia istotnej szkody.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.5.

Zarzut oznaczony w apelacji numerem I podpunkt 5.

W zarzucie tym obrońca wskazuje, że brak jest podstaw do przyjęcia, że oskarżony wyrządził pokrzywdzonemu szkodę, ponieważ źródłem zaistnienia "rzekomej" szkody jest niezwrócenie przez spółkę (...) "otrzymanej dotacji, który to obowiązek zwrotu nie wynika z tego, że oskarżony wydał niezgodną z prawem decyzję, a wynika wyłącznie z okoliczności nie złożenia przez R. 1 w maju 2013 r. wniosku kontynuacyjnego, co do zobowiązania rolnośrodowiskowego".

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut jest niezasadny, ponieważ źródłem powstałej szkody było niezachowanie przez oskarżonego wymaganej w danych okolicznościach ostrożności poprzez niedopełnienie ciążących na nim obowiązków w prowadzonym postępowaniu o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej spółce (...) i brak zarządzenia postępowania wyjaśniającego w celu ustalenia czy spółka ta spełnia przesłanki uzyskania przedmiotowej płatności. Problematyka ta była już przedmiotem analizy i do poczynionych wcześniej rozważań wypada się tu odwołać, gdyż zbędnym byłoby kolejne powtarzanie tego samego. Odniesiono się już też szczegółowo do kwestii niewyeliminowania z obrotu prawnego decyzji oskarżonego z dnia (...) r. z uwagi na uchylenie decyzji o stwierdzeniu jej nieważności. Co do braku wniosku kontynuacyjnego, to nie jest prawdą, że jego niezłożenie w maju 2013 r. było niejako przyczyną uznania wypłaconego świadczenia za nienależne. Świadczenie to było nienależne z uwagi na zaprzestanie przez spółkę (...) realizacji 5 - letniego programu rolnośrodowiskowego, co było warunkiem jego przyznania. Fakt zaprzestania realizacji tego obowiązku jest bezsporny. Sytuacja ta istniała w chwili wydawania decyzji przez S. S.. Brak wniosku kontynuacyjnego doprowadził jedynie do niewątpliwego ujawnienia zaprzestania realizacji tegoż obowiązku przez spółkę (...), a nie, że "stanowił przyczynę zaistnienia szkody", jak to próbuje zasugerować skarżący. Nawet w sytuacji złożenia w maju 2013 r. wniosku kontynuacyjnego, płatność nie byłaby należna, gdyby ustalono, że spółka zaprzestała realizacji 5 - letniego programu rolnośrodowiskowego.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.6.

Zarzut oznaczony w apelacji numerem I podpunkt 6.

W zarzucie tym obrońca podnosi, że z pisma z dnia (...) r. nie wynikało jednoznacznie, że spółka (...) zaprzestała realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego i że nie będzie ono kontynuowane, a jedynie wskazano w nim, iż grunty są w posiadaniu innych podmiotów i spółka (...) rozważa przeniesienie na te podmioty swojego zobowiązania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut zasługuje na uwzględnienie. Prawdą jest, że z treści pisma nie wynika wprost i jednoznacznie, że spółka zaprzestała realizacji zobowiązania rolnośrodowiskowego i nie zamierza go kontynuować w przyszłości. Niemniej, jak już to podkreślano, informacja o tym, że grunty od dnia(...) r. są w posiadaniu innych podmiotów i rozważana jest możliwości przekazania im zobowiązania rolnośrodowiskowego winna skutkować wdrożeniem postępowania wyjaśniającego, zmierzającego do ustalenia czy spółka (...) jest podmiotem uprawnionym do uzyskania stosownej płatności, czego oskarżony zaniechał, a co zostało poddane już analizie we wcześniejszych fragmentach uzasadnienia.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego albo o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Punkt IV zaskarżonego wyroku w zakresie obciążenia oskarżonego wydatkami w kwocie 1280 złotych.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Skoro oskarżony został skazany, to zgodnie z ogólną regułą, wynikającą z art. 627 k.p.k., winien ponieść wydatki powstałe w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Brak jest bowiem jakichkolwiek podstaw do zwolnienia go o ponoszenia kosztów w tym zakresie.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w punkcie I. Otóż w miejsce przypisanego oskarżonemu S. S. wyrokiem Sądu I instancji czynu z art.296 § 1, 2 i 3 k.k., stosując, na podstawie art. 4 § 1 k.k., przepisy Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r., uznano go za winnego tego, że w dniu (...) r. w L., woj. (...), jako Kierownik (...)w Ż. z siedzibą w L., działając nieumyślnie, na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, nie dopełnił ciążących na nim obowiązków w prowadzonym postępowaniu o przyznanie płatności rolnośrodowiskowej spółce z o.o. (...) z siedzibą w T. w ten sposób, że nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego w celu ustalenia czy wymieniona spółka spełnia przesłanki do przyznania jej przedmiotowej płatności, mimo iż po zapoznaniu się z treścią pisma spółki z o.o. (...) z dnia (...) r. mógł przewidzieć, że przesłanek tych nie spełnia, gdyż nie jest już w posiadaniu i nie użytkuje gruntów, z którymi ma być związana płatność i zaprzestała realizacji 5 – letniego programu rolnośrodowiskowego, co było warunkiem przyznania płatności i w konsekwencji wydał decyzję nr (...) o przyznaniu płatności rolnośrodowiskowej spółce (...) z siedzibą w T. w kwocie 2.231.325,60 złotych, czym, działając na szkodę interesu publicznego, wyrządził (...) (...)Oddziałowi Regionalnemu istotną szkodę w wymienionej wysokości, tj. przestępstwa z art. 231 § 3 k.k. i za to na podstawie tego przepisu wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie, na podstawie art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k., warunkowo zawieszono na okres 2 lat próby.

Zmiana polegała również na uchyleniu rozstrzygnięć zawartych punktach II (warunkowe zawieszenie wykonania kary wymierzonej przez Sąd Okręgowy za czyn z art. 296 § 1, 2 i 3 k.k.), III (oddanie oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora) i IV w zakresie opłaty.

Zwięźle o powodach zmiany

Argumenty przemawiające za zmianą zaskarżonego wyroku, a polegającą na skazaniu oskarżonego za przestępstwo z art. 231 § 3 k.k. zamiast za przestępstwo z art. 296 § 1, 2 i 3 k.k., zostały wyczerpujące przedstawione we wcześniejszej części uzasadnienia i zbędnym powielaniem byłoby ich powtarzanie w tym miejscu.

Jeżeli chodzi o wymierzoną oskarżonemu karę, to Sąd Apelacyjny z jednej strony kierował się tym, że skutkiem popełnionego przez niego czynu było spowodowanie szkody przekraczającej dwa miliony złotych i nie dopełnił on jednego z podstawowych obowiązków, jaki ciążył na nim z tytułu pełnienia funkcji Kierownika (...) w Ż. z siedzibą w L., a z drugiej strony miał na uwadze to, iż S. S. nie był dotychczas karany, prowadzi ustabilizowany tryb życia, a od momentu popełnienia przez niego przestępstwa upłynęło niemal 7 lat.

Uwzględniając powyższe, Sąd Apelacyjny uznał, że kara 6 miesięcy pozbawienia wolności jest adekwatna do stopnia zawinienia oskarżonego oraz do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu, jak również zapewnia prawidłowe oddziaływanie wychowawcze i zapobiegawcze względem niego oraz uwzględnia wymogi w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

Dotychczasowa niekaralność S. S. i ustabilizowany tryb życia jednoznacznie też przemawiały za warunkowym zawieszeniem wykonania wymierzonej mu kary pozbawienia wolności, czego przecież nie zakwestionował oskarżyciel (nie wniósł apelacji). W przekonaniu Sądu Apelacyjnego, także wyznaczony dwuletni okres próby jest wystarczający i zapewnia odpowiednią kontrolę zachowania oskarżonego, która będzie go stymulowała do przestrzegania porządku prawnego w przyszłości.

Sąd Apelacyjny zmienił również zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

- uchylił punkt II, ponieważ podjął odrębną, samodzielną decyzję o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności wymierzonej oskarżonemu, ale już za przestępstwo z art. 231 § 3 k.k., przypisane mu w wyroku odwoławczym,

- uchylił punkt III, ponieważ nie dopatrzył się podstaw do oddania oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora – S. S. dopuścił się bowiem przestępstwa nieumyślnego, nie jest osobą zdemoralizowaną, nie był dotychczas karany, prowadzi ustabilizowany tryb życia, a od popełnienia czynu upłynęło niemal 7 lat,

- uchylił punkt IV w zakresie opłaty, albowiem w związku ze zmianą wyroku Sądu I instancji również w zakresie kary koniecznym było orzeczenie opłaty łącznie z obie instancje, o czym będzie jeszcze mowa później.

Sąd Apelacyjny zastosował przepisy Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r., ponieważ uznał, że są one względniejsze dla oskarżonego. Rozstrzygające znaczenie w tej materii miała zmiana treści art. 72 § 1 k.k., która weszła w życie z dniem 1 lipca 2015 r. Zgodnie z tą zmianą, sąd, jeżeli nie orzeka środka karnego, to ma obowiązek nałożyć na oskarżonego co najmniej jeden z środków probacyjnych, o którym mowa w przedmiotowym przepisie. Do 30 czerwca 2015 r. taki obowiązek nie istniał. Co też istotne, Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się zarazem potrzeby orzeczenia wobec S. S. obowiązków wymienionych w art. 72 § 1 k.k.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6. Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Oskarżony S. S.. Punkt 3 wyroku.

Sąd wymierzył oskarżonemu opłatę za obie instancje, zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych. Doszło bowiem do obniżenia wymierzonej mu kary, którą orzeczono za przestępstwo przypisane dopiero w postępowaniu odwoławczym. Z kolei kierując się względami słuszności zwolniono oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, ponieważ w znaczącej części uwzględniono apelację obrońcy - skazano S. S. za nieumyślne przestępstwo z art. 231 § 3 k.k. Apelacja był więc potrzebna. Takie rozstrzygnięcie znajduje swoje oparcie w art. 624 § 1 k.p.k.

7. PODPIS

G. N. H. K. K. L.

0.11.3. Granice zaskarżenia
Kolejny numer załącznika					1
Podmiot wnoszący apelację					obrońca oskarżonego S. S.
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja					Skazanie oskarżonego za przestępstwo z art. 296 § 1, 2 i 3 k.k.
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść		☒ w całości
		☐ w części	☐		co do winy
			☐		co do kary
			☐		co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia
0.11.3.2. Podniesione zarzuty
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji
☐	art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu
☐	art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu
☒	art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia
☒	art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia
☐	art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka
☐	art. 439 k.p.k.
☐	brak zarzutów
0.11.4. Wnioski
☒	uchylenie			☒	zmiana

Dodano: 13 października 2020, Opublikował(a): Julita Woźniak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
Data wytworzenia informacji: 2 stycznia 2020