Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II AKa 62/22 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny w Poznaniu z 2024-10-15

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 62/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sadu Okręgowego w P. z dnia (...) ( (...) )

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

M. C. (1)

Niekaralność oskarżonej

Dane o karalności z K.

(...)

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Dane o karalności z K.

Dokument urzędowy, którego wiarygodność i przydatność nie budziły wątpliwości sądu i nie był kwestionowany przez strony postępowania.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy oskarżonej:

1. Obraza przepisów postępowania, w szczególności art. 424 § 1 k.k. poprzez sporządzenie uzasadnienia w sposób, który nie pozwala na prześledzenie toku rozumowania Sądu, bez należytego odniesienia się do przeprowadzonych dowodów i uzasadnienia w jakiej mierze oparł się na określonych dowodach, szczególnie wobec faktu, iż dowody, którym sąd dał wiarę przeczą ustaleniom faktycznym dokonanym przez Sąd.

2. Obraza przepisów postępowania, art. 167 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie inicjatywy dowodowej i nie przeprowadzenie z urzędu następujących dowodów:

- wyroku sądu Okręgowego w P. z dnia(...)roku w sprawie (...)

- wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia (...) roku w sprawie (...)

- dowodu z opinii biegłego M. R. (1) z dnia (...)

- dowodu z przesłuchania świadka D. A. przełożonej Zgromadzeniem Sióstr U. Unii Rzymskiej - Dom Zakonny w P. w okresie realizacji urnowy dzierżawy - na okoliczności dotyczące porozumienia podpisanego przez strony w dniu (...)

3. Obraza przepisów postępowania mającą istotny wpływ na treść wydanego rozstrzygnięcia polegająca na:

a. obrazie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. polegającej na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów i dokonaniu tej oceny w sposób dowolny poprzez wydanie rozstrzygnięcia w oparciu o dowody, które nie pozwalały na prawidłowe ustalenie stanu faktycznego, oraz przez dokonanie błędnej oceny wyjaśnień oskarżonego poprzez uznanie ich za wiarygodne jedynie w części i przyjęcie,

b. obrazie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. polegającej na przekroczeniu zasady swobodnej oceny dowodów poprzez wadliwą interpretację zapisów umowy z dnia (...) roku pomiędzy C. (...) sp. z o.o. w P. a Zgromadzeniem Sióstr U. Unii Rzymskiej - Dom Zakonny w P. i przyjęcie, że rozwiązanie tej umowy przez strony porozumieniem z dnia (...)roku spowodowało szkodę w majątku C. (...) sp. z o.o. w P. na kwotę 1.5 miliona złotych;

c. obrazie art. 7 w zw z art. 12 § 2 k.k. i 6 § 1 k.k. poprzez ustalenie, że oskarżona w ramach czynu ciągłego działała w okresie od (...) roku do (...) roku, podczas gdy kwestionowane przez oskarżyciela czynności prawne wykonane były w dniach (...)

d. obrazie art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. polegającą na wydaniu rozstrzygnięcia sprzecznego z dokonanymi ustaleniami faktycznymi z jednej strony ustaleniu, że w dniu (...) roku oskarżona zbyła ruchomości należące do spółki C. (...) S.A. by dalej uznać, że była to czynność pozorna, co się wzajemnie wyklucza.

4. Błędy w ustaleniu faktycznym polegające na przyjęciu że:

a. umowa zawarta dnia (...) roku pomiędzy C. M. (...) sp. z o.o. a spółką (...) S.A. była umową pozorną;

b. Na skutek porozumienia zawartego dnia (...) roku pomiędzy C. (...) sp. z o.o. w P. a Zgromadzeniem Sióstr U. Unii Rzymskiej - Dom Zakonny w P. spółka poniosła szkodę majątkową.

c. Oskarżona podejmując kwestionowane działania gospodarcze działała w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i w celu wyrządzenia szkody majątkowej reprezentowanej przez siebie spółce.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy oskarżonej okazała się zasadna w części. Doprowadziła (podobnie jak
i apelacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego ) do modyfikacji zaskarżonego wyroku, jednakże nie w takim zakresie jak oczekiwał jej autor.

Odnosząc się do zawartych w pkt 1-3 apelacji obrońcy oskarżonego zarzutów naruszeń proceduralnych to należy zauważyć, iż zgodnie z art.438 pkt 2 kpk orzeczenie podlega uchyleniu ( lub zmianie ) jedynie w razie takiej obrazy przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść tego wyroku. W realiach niniejszego procesu skarżący z obowiązku wykazania ewentualnego wpływu wskazanych przez siebie w apelacji uchybień na treść zaskarżonego wyroku wywiązał się jedynie w części. W aspekcie przyczyn odwoławczych określonych
w art.438 pkt 2 kpk w środku odwoławczym mogą być podnoszone także zarzuty niezgodności przebiegu postępowania z wymogami prawa procesowego, i to zarówno te błędy, które polegają na zaniechaniu wypełnienia konkretnych nakazów przepisów prawa procesowego ( errores in omittendo ), jak i te które sprowadzają się do działania sprzecznego z konkretnymi przepisami procedury ( errores in faciendo ). Przepisy procedury statuują też fundamentalne metody oceny dowodów, z zatem takie naruszenie tych zasad, które mogło mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, może stanowić podstawę zarzutu środka odwoławczego. Należy pamiętać o tym, że wpływ danego uchybienia na treść orzeczenia zależy ściśle od realiów konkretnej sprawy ( vide: „Kodeks postępowania karnego – Komentarz” pod. red. Z. Gostyńskiego wyd. ABC W-wa 1998 tom II, str.460-461 tezy 13, 15 ).

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu naruszenia art.424 § 1 kpk zawartego
w pkt 1 apelacji. Zgodnie z treścią tego przepisu uzasadnienie powinno zawierać:

wskazanie jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych,

wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku,

przytoczenie okoliczności, które sąd miał na względzie przy wymiarze kary, a zwłaszcza przy zastosowaniu nadzwyczajnego złagodzenia kary, środków zabezpieczających, uwzględnieniu powództwa cywilnego oraz innych rozstrzygnięciach zawartych w wyroku.

Sąd Apelacyjny w P. w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę pragnie zaznaczyć,
że nie jest zwolennikiem przerostu wymagań stawianych sądom w pisemnym motywowaniu wyroku, które to wymagania – zwłaszcza w wyniku błędnej praktyki także sądów odwoławczych – zbliżają ten aspekt procedowania do granic nonsensu. Nawet jednak tolerancja w tym zakresie nie upoważnia do uproszczeń utrudniających kontrolę instancyjną. Z taką sytuacją sąd odwoławczy miał właśnie do czynienia w niniejszej sprawie. W doktrynie trafnie podnosi się
( vide: (...) (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I. Art. 1–424, wyd. VII, Opublikowano: WKP 2024 ), że poprawnie sporządzone uzasadnienie w przejrzysty
i przekonujący sposób wskazywać musi na okoliczności przemawiające za wiarygodnością lub niewiarygodnością określonych dowodów. Aby uczynić to w sposób zwięzły najlepiej okoliczności te wymienić w punktach, wskazując jednocześnie na dowody, z których przywołane okoliczności wynikają, z jednoczesnym wskazaniem miejsca, w którym dowody te się znajdują. Taki sposób sporządzenia uzasadnienia czyni go przejrzystym i ułatwia kontrolę apelacyjną zaskarżonego orzeczenia. Sporządzenie uzasadnienia wyroku w sposób zgodny z art.424 kpk ma znaczenie z punktu widzenia środka odwoławczego oraz kontroli instancyjnej dokonywanej przez sąd drugiej instancji. Aby bowiem strona, jej obrońca, ewentualnie pełnomocnik mogli podnieść właściwe zarzuty, uzasadnienie powinno odpowiadać wymogom formalnym. Podobnie także, aby sąd mógł dokonać rzetelnej kontroli instancyjnej zaskarżonego wyroku, uzasadnienie powinno odpowiadać wymaganiom przepisu art.424 kpk. Należy jednak zauważyć, że przedmiotem kontroli odwoławczej nie jest samo uzasadnienie, ale wyrok. Dlatego też sporządzenie uzasadnienia w sposób odbiegający od wymagań komentowanego przepisu nie dyskredytuje wyroku. Uzasadnienie sporządzone w wadliwy sposób, z uwagi na to, że ma miejsce po wydaniu wyroku, nie może mieć wpływu na treść orzeczenia. W aspekcie podstawy odwoławczej z art.438 pkt 2 kpk nieprzedstawienie oceny wszystkich przeprowadzonych dowodów wskazuje na ewentualne naruszenie art.410 kpk w zw. z art.7 kpk. Nie może to jednak prowadzić do automatycznego wniosku, że wyrok jest wadliwy. W postępowaniu odwoławczym przedmiotem kontroli jest bowiem prawidłowość przeprowadzenia dowodów i kształtowanie przekonania sądu co do ich wiarygodności przy budowaniu podstawy dowodowej wyroku, a nie sposób przedstawienia tych czynności w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Warte podkreślenia jest to, że z woli ustawodawcy nie można uchylić wyroku z tego powodu, iż jego uzasadnienie nie spełnia wymogów określonych w art.424 kpk. W art.455a kpk zawarty został bowiem w tym zakresie kategoryczny zakaz. W konsekwencji skarżący nie może skutecznie postawić zarzutu naruszenia tego przepisu, a sąd odwoławczy nie może z tego powodu uchylić zaskarżonego wyroku i przekazać sprawy do ponownego rozpoznania. Skarżący może natomiast powiązać inne zarzuty odwoławcze z treścią uzasadnienia w celu wzmocnienia argumentacji co do wadliwości wydanego wyroku. Rację ma niewątpliwie obrońca wskazując na s.4-5 apelacji lakoniczne sformułowania, które dalece wybiegają poza pożądaną przez ustawodawcę „zwięzłość” wskazań i wyjaśnień ( art.424 § 1 kpk ). Uwaga ta dot. nie tylko zeznań świadków ocenianych zbiorczo i schematycznie przy pomocy tych samych 3 przymiotników ( vide: s.14-20 uzasadnienia zaskarżonego wyroku ), ale przede wszystkim „opinii” wymienionych na s.17 i 20 uzasadnienia Sądu Okręgowego. W pełni zgodzić się należy z apelującym, że brak odniesienia o jaką opinię chodzi lub chociaż wskazania kart gdzie ww. dokument znajduje się w aktach sprawy utrudnia weryfikację toku rozumowania sądu meriti. Trafnie skarżący podkreślała,
że w sprawie korzystano przecież z biegłych różnych specjalności. Ocena tak złożonych źródeł dowodowych przy pomocy zaledwie trzech słów ( „jasna, spójna, logiczna” ) razi więc lakonicznością i niewiele ma wspólnego ze zwięzłością. Mimo uznania ww. zarzutu za zasadny we wskazanej powyżej części treść art.455a kpk nie daje sądowi odwoławczemu podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy sądowi I instancji tak jak wnosił obrońca na s.3 apelacji. Ustawodawca tego rodzaju możliwość wyłączył.

Sąd odwoławczy nie podzielił z kolei zarzutu obrońcy dot. naruszenia art.167 kpk w zw. z art.366 § 1 kpk przywołanego w pkt 2. Dokumenty dot. sporu pomiędzy Syndykiem Masy Upadłości C. (...) sp. z o.o. a Zgromadzeniem Sióstr U. Unii Rzymskiej – Dom Zakonny w P. znajdują się bowiem w aktach rozpoznawanej sprawy już od (...) ( vide: k.4512 ). Dowód ten został przeprowadzony na rozprawie w trybie art.405 § 2 i 4 kpk ( vide: k.4605 ). Zarzut braku inicjatywy dowodowej sądu meriti jest więc niezrozumiały. Analogicznie należy traktować zarzut ten co do operatów M. R. (1) z(...)Dokumenty te także znalazły się w aktach sprawy ( vide: np. k.4090. k.4125 ) i także zostały ujawnione przez Sąd I instancji. Znamienne, że po przedstawieniu ww. faktów obrońcy na rozprawie apelacyjnej w dniu(...). autor apelacji cofnął analogiczny wniosek dowodowy w tym zakresie ( vide: k.4888 ). Podtrzymał go wyłącznie co do przesłuchania w charakterze świadka D. A.. Sąd Apelacyjny oddalił go i to z dwóch powodów. Po pierwsze, uznał go za niedopuszczalny w świetle art.170 § 1 pkt 2 kpk. Stanowił bowiem powielenie zarzutu apelacyjnego, tak więc decyzja w tym zakresie prowadziłaby de facto do ujawnienia stanowiska sądu odwoławczego co do pkt 2 tiret 4 apelacji, czyli do niedopuszczalnego przedsądu. Po drugie, okoliczność, która miała być w ten sposób udowodniona została już wykazana przy pomocy zgromadzonych w sprawie dokumentów, w tym m.in. uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego w P. w sprawie (...), czy też treści umowy z(...)( vide: k.76 ) oraz porozumienia z (...)( vide: k.105 – na stronie 5 apelacji omyłkowo wskazano rok 2021 ). Powielanie postępowania dowodowego w tym zakresie nie miało więc najmniejszego sensu procesowego.

Argumentacja zawarta w przedmiotowej apelacji obrońcy oskarżonej M. C. (1) nie sprowadzała się jednak wyłącznie do nieuzasadnionej, bezpodstawnej polemiki z ustaleniami Sądu Okręgowego w P.. Zasadza się ona na innej, niż przyjęta przez sąd I instancji ocenie materiału dowodowego. Podkreślić przy tym należy, że zaproponowana przez obrońcę ocena materiału dowodowego nie jest całkowicie dowolna i w części znajduje uzasadnienie
w zebranym materiale dowodowym. Konsekwencją tego była częściowa zmiana zaskarżonego wyroku. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych dokonanych przez sąd I instancji, jak i zarzut naruszenia przepisu art.7 kpk należało rozpoznać wspólnie, albowiem są one ze sobą ściśle związane. Zarzut ten może być tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd meriti z okoliczności ujawnionych, w toku postępowania sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Ustalenia faktyczne wyroku nie wykraczają poza ramy swobodnej oceny dowodów, gdy poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej czy logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz prowadzi do sędziowskiego przekonania, odzwierciedleniem którego powinno być uzasadnienie orzeczenia. Reasumując należy więc przyjąć, że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną zawartą w treści przepisu art.7 kpk wówczas gdy jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności sprawy
i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy, stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i niekorzyść oskarżonego, jest wyczerpujące i logiczne z uwzględnieniem wskazań wiedzy i zasad doświadczenia życiowego
( vide: wyroki Sądu Najwyższego z 20.02.1975r., II KR 355/74, publ. OSNKW 1975/9/84;
z 22.01.1975r, I KR 197/74, publ. OSNKW 1975/5/58; z 5.09.1974r., II KR 114/74, publ. OSNKW 1975/2/28; z 22.02.1996r., II KRN 199/95, publ. PiPr. 1996/10/10; z 16.12.1974r., Rw 618/74, publ. OSNKW 1975/3-4/47 ). Przypomnieć w tym miejscu należy, że zgodnie z art.7 kpk organy postępowania, a więc także i sąd, kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Zgodnie z panującym
w orzecznictwie poglądem ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9.11.1990r., publ. OSNKW 1991/9/41 ), przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art.7 kpk wtedy m. in. gdy:

jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy
( art.410 kpk ) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy ( art.2 § 2 kpk),

stanowi wynik rozważenia wszystkich tych okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego ( art.4 kpk ),

jest wyczerpująco i logicznie – z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – uargumentowane w uzasadnieniu wyroku ( art.424 § 1 pkt 1 i 2 kpk ).

Mając powyższe uwagi na względzie, uznać obiektywnie należy, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego jedynie w części została dokonana przez sąd I instancji
z uwzględnieniem zasad sformułowanych w przepisie art.7 kpk.

Krytycznie należy w tym zakresie oceniać przede wszystkim ustalenia i oceny dot. działań oskarżonej dot. porozumienia z dnia (...) zawartego ze Zgromadzeniem Sióstr U. Unii Rzymskiej w P. [zwanym w dalszej części niniejszego uzasadnienia Zgromadzeniem] ( tiret 2 na s.2 wyroku z dnia (...) ). Uwaga ta dot. zwłaszcza interpretacji § 4 ust. 1 ww. dokumentu. W ślad za prokuratorem sąd meriti przyjął, że oskarżona przeniosła na rzecz ww. Zgromadzenia własność nieruchomości budynkowych położonych na dzierżawionej nieruchomości gruntowej ( vide: np. s.7, 13, 23 uzasadnienia zaskarżonego wyroku ). Rację ma obrońca, który przekonywująco wykazał, że stanowisko to jest całkowicie chybione. Pozostaje w sprzeczności nie tylko z treścią § 9 i 10 umowy dzierżawy z dnia (...) ( vide: k.78v-79 ), ale przede wszystkim z dyrektywami art.48 kc. Ten ostatni przesądza bowiem wprost, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Oznacza to, że w sytuacji gdy to Zgromadzenie było właścicielem gruntu to pobudowane przez dzierżawcę ( C. (...) sp. z o.o. ) budynki już z momentem ich posadowienia stały się własnością Zgromadzenia, tak więc oskarżona w dniu(...) nie mogła skutecznie rozporządzić ich własnością. One były już bowiem własnością Zgromadzenia. To od wyłącznej woli tego ostatniego ( jako wydzierżawiającego ) zależało czy przejmie obiekty zbudowane na gruncie przez ww. spółkę i rozliczy z nią „aktualną wartość poniesionych przez niego nakładów” ( vide: k.79 ). Treść § 9 umowy z (...) jest jednoznaczna i oczywista. Nie budziło też najmniejszych wątpliwości, że Zgromadzenie nie było zainteresowaniem przejęciem istotnych dla sprawy budynków. Nie miało przy tym na to ochoty oraz jakichkolwiek możliwości finansowych rozliczenia nakładów i nikt – w tym oskarżona – nie miał możliwości zmusić wydzierżawiającego do zmiany decyzji. Umowa z (...) obligowała bowiem pokrzywdzoną spółkę do określonego działania: „ Po zakończeniu stosunku dzierżawy, niezależnie od przyczyn tego zdarzenia Dzierżawca usunie na własny koszty wszelkie budowle, instalacje i urządzenia wzniesione przez niego […] oraz zwróci Wydzierżawiającemu przedmiot dzierżawy wolny od zanieczyszczeń i przywrócony do stanu poprzedniego”. Oznacza to, że godząc się w § 3 porozumienia na (...) na zaniechanie rozbiórki a następnie „przejęcie” budynków ( § 4 ww. porozumienia ) Zgromadzenie uczyniło zatem ukłon w kierunku C. (...) sp. z o.o. Ograniczyło to koszty, które ww. spółka musiałaby ponieść w celu rozbiórki i przywrócenia gruntu do stanu pierwotnego. Z załączonych do akt operatów wynikało bowiem jednoznacznie,
że koszty te będą wyższe od zysków z tytułu materiałów pozyskanych z rozbiórki. W tym zakresie Sąd Apelacyjny odsyła także do dokumentów na k.105 ( Preambuła do porozumienia
z (...)) oraz zeznań świadka J. K. na k.4604: „… zgromadzenie Sióstr nie było przygotowane na to, żeby ponosić jakiekolwiek koszty związane z poniesionymi nakładami i domagały się oddania nieruchomości wolnej od poniesionych nakładów. Koszty rozbiórki przekraczały koszty pozyskania surowców z tej rozbiórki…”. Wskazane powyżej źródła dowodowe zostały uznane przez sąd meriti za wiarygodne, podobnie jak operaty szacunkowe dot. ww. okoliczności ( vide: s.17 uzasadnienia zaskarżonego wyroku ). Nie sposób więc zgodzić się z sądem meriti, że zawierając przedmiotowe porozumienie oskarżona wyrządziła spółce C. M. szkodę, będącą wynikiem „przekazania praw własności budynków”, które na ww. gruncie się znajdowały. Oczywistym jest, że sąd odwoławczy nie mógł uniewinnić oskarżonej od fragmentu czynu ciągłego w rozumieniu art.12 § 1 kk. W tej sytuacji obowiązkiem Sądu Apelacyjnego było wyeliminowanie opisu zawartego w tirecie 2 z czynu przypisanego oskarżonej w pkt 1 zaskarżonego wyroku. Z tego też powodu brak było podstaw do uwzględnienia wskazanej tam kwoty 1.500.000 zł w sumie szkody, którą swoim zachowaniem wyrządziła oskarżona. Analogicznie skutkowało także korektą kwalifikacji prawnej przypisanego jej czynu, poprzez pominiecie w niej art.296 § 3 kk i art.12 § 1 kk.

Inaczej sytuacja procesowa kształtowała się co do zachowania oskarżonej opisanego w tirecie 1 w pkt 1 zaskarżonego wyroku, dot. zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa C. (...) sp. z o.o. spółce (...) S.A. Nie oznacza to jeszcze, że Sąd Apelacyjny
w pełni podzielił ustalenia i wnioski sądu meriti. W tym przypadku obrońca ma jedynie częściowo rację, tzn. co do charakteru umowy z(...) oraz daty czynu oskarżonej. Analiza dokumentów zawartych w aktach sprawy potwierdza tezę skarżącego, że zawierając w dniu (...) umowę dzierżawy ww. nie dokonała trwałego rozporządzenia mieniem ww. spółki, albowiem ww. umowa nie przenosiła własności jakiejkolwiek części przedmiotowego przedsiębiorstwa. Skutek taki wywołała dopiero kolejna umowa zawarta w dniu (...) Opis czynu w tym zakresie wymagał zatem korekty sądu odwoławczego. Sąd Apelacyjny nie mógł przy tym uznać za prawidłowe ustalenie sądu I instancji co do pozorności ww. umowy. Zgodnie z treścią art.83 kc nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru. Jeżeli oświadczenie takie zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności ( § 1 ). Jednocześnie pozorność oświadczenia woli nie ma wpływu na skuteczność odpłatnej czynności prawnej, dokonanej na podstawie pozornego oświadczenia, jeżeli wskutek tej czynności osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, chyba że działała w złej wierze ( § 2 ).
W doktrynie przyjmuje się ( vide: Nazaruk Piotr (red.), Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, opublikowano: LEX/el. 2024 ), że oświadczenie złożone dla pozoru to czynność symulowana, polegająca na tym, że: 1) dokonaniu czynności prawnej towarzyszy próba wywołania u osób trzecich przeświadczenia, że zamiarem stron tej czynności jest wywołanie skutków prawnych objętych treścią ich oświadczeń woli; 2) między stronami musi istnieć tajne porozumienie, że te oświadczenia woli nie mają wywołać zwykłych skutków prawnych (porozumienie co do tego, że zamiar wyrażony w oświadczeniach woli nie istnieje lub jest inny niż ujawniony). Rozróżnia się przy tym dwie podstawowe postacie pozorności, a mianowicie:
1) pozorność bezwzględną, kiedy to strony, dokonując czynności prawnej, nie mają zamiaru wywołania żadnych skutków prawnych; 2) pozorność kwalifikowaną, względną, zwaną też relatywną, gdzie strony dokonują czynności prawnej pozornej – tzw. symulowanej – w celu ukrycia innej, rzeczywiście przez te strony zamierzonej i dokonanej (czynność ukryta – dysymulowana). Czynność prawna ukryta (dysymulowana) – zgodnie z art.83 § 1 kc zdanie drugie – ma miejsce, jeżeli zostaną spełnione łącznie cztery podstawowe warunki: 1) strony są zgodne co do tego, czego oczekują w rzeczywistości; 2) akt dysymulowany (ukryty) musi być współczesny z aktem ujawnianym; 3) czynność ukryta jest treściowo różna od pozornej; 4) akt wyrażający prawdziwą wolę stron ma pozostać w ukryciu, nie może być ujawniony na zewnątrz. Żadna z ww. okoliczności nie została wykazana przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Sąd meriti poprzestał jedynie na lakonicznym stwierdzeniach o „pozornej umowie sprzedaży” na s.7, 14, 22 i 23, jednakże stanowiska tego nie próbował nawet uzasadnić w realiach niniejszej sprawy. Trafnie przy tym apelujący wytykał, że nawet syndyk nie podejmował kroków prawnych by uznać ww. umowę za pozorną. Wręcz przeciwnie próbował egzekwować należne należną upadłej spółce C. (...) sp. z o.o. wynikające z ww. umowy wierzytelności, a gdy się to nie udało zbył je ( vide: k.3837, 3839, 4208 ). W tej sytuacji ww. okoliczność także została pominięta przez Sąd Apelacyjny przy opisie czynu przypisanego oskarżonej. Uwaga ta odnosi się także do daty działania w dniu(...)

Nie oznaczało to jeszcze ekskulpowania oskarżonej od przestępstwa. Sąd Okręgowy trafnie przyjął bowiem, że zawierając w dniu (...) umowę zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa ze spółką (...) S.A. z siedzibą na W. M. C. (1) działała nie tylko na szkodę spółki C. M. ale i spowodowała uszczuplenie zaspokojenia jej wierzycieli. Tym samym wyczerpała znamiona przestępstwa z art.300 § 3 i 1 kk w zw. z art.296 § 1 i 2 kk w zw. z art.11 § 2 kk. W tym zakresie nie można więc zgodzić się ze stanowiskiem skarżącego co do oceny wyjaśnień oskarżonej, zeznań przesłuchanych świadków i zgromadzonych dokumentów. Sugestie apelującego, że ocena także i w tym zakresie nosi znamiona dowolnej na gruncie art.7 kpk, jest całkowicie bezpodstawna. Skarżący koncentrował swoją uwagę na ocenie wyjaśnień M. C. (1) i treści umowy z (...) oraz operatu z (...) wywodząc w konkluzji, iż te ostatnie dokumenty potwierdzają wiarygodność jego mandantki. Ten sposób argumentacji, z oczywistych wprost powodów nie może być skuteczny, albowiem teza zawarta na s.10 apelacji ( „ przed podjęciem decyzji o zbyciu nieruchomości wykonano opinię w której oszacowano ich wartość” ) jest w sposób oczywisty nieprawdziwa. Oskarżona zawierając rzekomo w dobrej wierze w dniu (...) w B. umowę sprzedaży z (...) S.A. z siedzibą na W. nie mogła odwoływać się w § 1 ust. 1 cyt. umowy do wyceny zawartej w tabelach opisowo-wyliczeniowych Operatu Szacunkowego autorstwa M. R. (2) i Z. R. ( vide: k.26 ), albowiem operat ten powstał dopiero tydzień później, tzn. w dniu (...) ( vide: k.4090, 4112v-4122 ). Fenomenu tego obrońca nie potrafił racjonalnie i logicznie wyjaśnić na rozprawie apelacyjnej
w dniu (...) ( vide: k.4888v ). Słusznie syndyk wskazuje to jako jedną z okoliczności świadczących o zamiarze z jakim oskarżona działała tempore criminis. Oczywistym jest bowiem, że zbycie tej zorganizowanej części przedsiębiorstwa de facto uniemożliwiało dalsze funkcjonowanie spółki C. M., w tym także regulowanie przez nią zobowiązań wobec wierzycieli. Oskarżona miała zatem pełną świadomość, że działa nie tylko na szkodę spółki
( powodując szkodę w jej majątku w kwocie 600.000 zł; ), ale i jej wierzycieli. Jej majątek ruchomy został w ten sposób skutecznie wyprowadzony do innego podmiotu. Syndyk trafnie zwracał też uwagę na zapisy w umowie, które były niekorzystne dla ww. spółki. Uwaga ta odnosiła się nie tylko do sposobu uiszczania ceny zakupu w 20 ratach ( § 2 ust. 3 umowy ), daty przejścia własności i wydania rzeczy w dniu zawarcia umowy ( § 3 ust. 1 umowy ) bez realnych zabezpieczeń ( § 6 umowy ), poufności umowy ( § 8 umowy ), ale nawet utrudnionego sposobu egzekwowania ewentualnych roszczeń wobec kupującego. W tym ostatnim wypadku § 9 umowy stanowił, że wszelkie spory wynikające z, lub w związku z umową miały być rozpatrywane przez właściwy rzeczowo i miejscowo sąd federalny lub stanowy stanu Nowy Y. w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej wg prawa stanu Nowy Y.. Mienie warte wg operatu, na który powoływał się obrońca 631.300 zł; ( s.64 operatu z (...) ) zostało zbyte przez oskarżoną za kwotę 600.000 zł; netto ( § 2 ust. 2 umowy ), przy czym sprzedający uiścił realnie kwotę 30.000 zł; a następnie 1.000 euro, co Sąd Okręgowy prawidłowo wskazał na s.7 uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Następnie kupujący zbył ww. ruchomości dalej, tj. (...) Ltd, który miał stwierdzić, że „… mają szereg wad i usterek, które uniemożliwiają ich użytkowanie zgodnie z przeznaczeniem […] przystąpiliśmy do organizowania spotkania z tą osoba trzecią, która zakupiła ruchomości […] w związku z powyższym osoba trzecia wycofa się ze swoich zobowiązań umownych, jeżeli wady nie zostaną usunięte…” ( vide: k.103 ). W związku z powyższym (...) S.A. oświadczyła, że „… wstrzymujemy się
z pełnym uregulowaniem należności z tytułu umowy i dokonamy zapłaty 20.000 zł; w ramach rozliczenia naszego zadłużenia, ponieważ przewidujemy wysokie koszty z tytułu odszkodowania za ruchomości sprzedane firmie (...)
…” ( vide: k.104 ).
Nie sposób przy tym pominąć, że wierzytelności spółki C. M. wobec (...) S.A. zostały wykupione od syndyka przez T. K. w dniu 3.01.2019 za 115.000 zł; który dzień później zbył je synowi oskarżonej M. C. (2) za 120.000 zł; ( vide: k.3837, 3839-3840, 3843-3845 ). Mając powyższe na uwadze nie sposób podzielić obaw obrońcy,
że odpowiedzialność oskarżonej na gruncie art.296 § 1 i 2 kk oraz art.300 § 3 i 1 kk nie została należycie wykazana. Jako prezes zarządu spółki była zobowiązana do zajmowania się jej sprawami majątkowymi w rozumieniu pierwszego z ww. przepisów. Jednocześnie w myśl art.308 kk ponosiła odpowiedzialność także na gruncie art.300 § 3 i 1 kk.

W doktrynie podkreśla się ( vide: Mozgawa Marek (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, opublikowano: LEX/el. 2024 ), że czynność wykonawcza czynu zabronionego przez art.296 § 1 kk polega na wyrządzeniu szkody. Omawiany czyn można popełnić zarówno przez działanie, jak i przez zaniechanie, podjęte wbrew obowiązkowi. Wyrządzenie szkody musi nastąpić przez nadużycie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków. Nadużycie uprawnienia polega na zachowaniu bądź przekraczającym je, bądź nawet pozostającym w ich ramach, lecz podjętym niezgodnie z celem, dla którego uprawnienia zostały sprawcy nadane. Niedopełnienie obowiązków polega albo na całkowitej bierności w sytuacji, kiedy konieczne było podjęcie działania, albo na podjęciu działań niewystarczających do prawidłowego wywiązania się
z obowiązków. Omawiany czyn ma charakter skutkowy a skutek stanowi znaczna szkoda majątkowa. W realiach niniejszej sprawy oskarżona zawierając umowę sprzedaży z (...) niewątpliwie nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku jako Prezesa Zarządu i podjęła działania, które – jak wykazano powyżej – nie odpowiadały celowi gospodarczemu w postaci osiągnięcia zysku lub uniknięcia strat. Zbywając wydzieloną część przedsiębiorstwa w postaci określonych ruchomości spowodowała szkodę w mieniu spółki w kwocie 600.000 zł;. Jak już w przeszłości tut. Sąd podkreślał, zachowanie podejmowane przez osobę posiadającą charakteryzujące się odpowiednią dozą samodzielności decyzyjnej uprawnienia i obowiązki w zakresie zajmowania się sprawami majątkowymi lub działalnością gospodarczą mocodawcy, polegające na nadużyciu tychże uprawnień lub niedopełnieniu obowiązków, jeśli skutkuje wyrządzeniem szkody majątkowej jest realizacją znamion przestępstwa nadużycia zaufania ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w P. z (...) ). Oczywistym jest, że między skutkiem w postaci wyrządzenia znacznej szkody majątkowej a zachowaniem się sprawcy, polegającym na nadużyciu uprawnień lub niedopełnieniu obowiązków, musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy. Niewątpliwie pomiędzy zawarciem przez oskarżoną istotnej umowy a szkodą związek taki występował. Trafnie zatem wskazuje się, że istotą odpowiedzialności za nadużycie zaufania jest więź między nadużyciem uprawnień lub niedopełnieniem obowiązku a wyrządzeniem szkody, przejawiająca się w tym, że szkoda stanowi konsekwencję nadużycia uprawnień – została przez sprawcę w ten sposób spowodowana ( vide: Wróbel Włodzimierz (red.), Zoll Andrzej (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278-363 k.k., wyd. V, opublikowano: WKP 2022 ). Sąd Okręgowy słusznie uznał także ( s.23 uzasadnienia zaskarżonego wyroku ), że oskarżona działała z zamiarem bezpośrednim, tj. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Kwestionując ww. okoliczność skarżący pomija, że jest to korzyść zarówno dla siebie jak i dla kogoś innego ( art.115 § 4 kk ). Przesądza to o odpowiedzialności z art.296 § 2 kk. Nie sposób podzielić stanowiska skarżącego na s.9 apelacji, że celem działania oskarżonej było „ ratowanie kierowanej przez nią spółki poprzez redukcję kosztów”. Wyprowadzając istotne dla sprawy ruchomości ze spółki oskarżona pozbawiła ją przecież możliwości dalszego funkcjonowania.

Jednocześnie zdawała sobie w pełni sprawę z krytycznej sytuacji finansowej w jakiej znalazła się spółka po decyzji (...) sp. z o.o. z dnia (...) o wypowiedzeniu łączących umów. Niewątpliwie miała świadomość grożącej spółce upadłości, co skutkowało zresztą zgłoszeniem już w dniu (...) stosownego wniosku w tym zakresie ( vide: k.16 ). Wyprowadzenie majątku istotnego dla sprawy ( na 36 dni przed zgłoszeniem wniosku
o ogłoszenie upadłości ) spowodowało więc niewątpliwie uszczuplenie zaspokojenia wielu wierzycieli w rozumieniu art.300 § 3 i 1 kk. Omawiany występek ma charakter skutkowy. Skutkiem jest udaremnienie lub – jak w niniejszej sprawie – uszczuplenie zaspokojenia roszczeń wierzycieli, przy czym nie musi to oznaczać wystąpienia u nich szkody ( vide: G. [w:] G. i in., t. 2, s. 623–624; M. [w:] Z. III, s. 705; wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
z 22.12.2016r., II AKa 372/16 ). Paragraf 3 ww. przepisu tworzy typ kwalifikowany w stosunku do § 1. Znamieniem kwalifikującym jest wyrządzenie szkody wielu wierzycielom. W literaturze przyjmuje się, że „wielu” to co najmniej 10 ( vide: Górniok [w:] Górniok i in., t. 2, s. 464–465; Majewski [w:] Buchała, Kardas, Majewski, Wróbel, Komentarz, s. 133 Zob. też Patora, Prawnokarna, s. 75 ). Przesłanki te wystąpiły niewątpliwie w realiach niniejszej sprawy, czego dowodem są m.in. zeznania świadka K. G. ( vide: k.3846-3847 ).

Dokonując zmiany zaskarżonego wyroku Sąd Apelacyjny zastosował wobec oskarżonej przepisy Kodeksu karnego w wersji obowiązującej w dacie czynu ((...)). Podejmując taką decyzję miał rzecz jasna na uwadze treść art.4 § 1 kk, który stanowi, że jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia przestępstwa, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Niewątpliwie „stara” regulacja była dalece względniejsza dla M. C. (1). Przepisy obowiązujące w czasie orzekania nie dawały by nawet w teorii możliwości zastosowania wobec niej dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia kary 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności. Obowiązujący aktualnie przepis art.69 § 1 kk wyklucza bowiem taką możliwość wobec kar przekraczających rok pozbawienia wolności. Dokonując istotnej modyfikacji opisu czynu przypisanego oskarżonej ( na jej korzyść ) Sąd odwoławczy zobowiązany był także do zmiany orzeczenia o karze poprzez jego złagodzenie.

Przystępując do wymierzenia oskarżonej kary za przypisane przestępstwo Sąd Apelacyjny baczył zatem by była ona adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości czynu, współmierna do winy M. C. (1), by mogła wywołać względem niej skutek zapobiegawczy i wychowawczy oraz by mogła odnieść skutek względem wszystkich, którzy znając sprawę dowiedzą się o treści wyroku, przestrzegając ich o konsekwencjach podobnie groźnych zachowań. Rozważając kwestie wymiaru kary sąd miał na uwadze wszystkie dyrektywy wymienione w art.53 § 1 i 2 kk, które ustawodawca nakazuje w tej kwestii uwzględnić – zarówno te, które przemawiały na korzyść oskarżonej, jak i te które wskazywały na konieczność zaostrzenia represji karnej. Orzekając w tym zakresie sąd odpowiednio zadbał by nie nastąpiło zachwianie proporcji pomiędzy wytycznymi wymiaru kary określonymi w art.53 kk, a mianowicie: zasadą zawinienia, dyrektywą społecznej szkodliwości czynu, dyrektywą społecznego oddziaływania kary i dyrektywą indywidualnego oddziaływania kary. Kodeksowe zasady wymiaru kary kształtują system sądowego wymiaru kary. Niektóre z nich są jednak nadrzędne w stosunku do innych. Do priorytetów należą zasady swobodnego uznania sędziowskiego
w granicach przewidzianych w ustawie oraz zasada winy, która limituje sądowy wymiar kary. Jednocześnie zachodzić ma ścisły związek pomiędzy rodzajem i intensywnością kary, a wagą przestępstwa, wyznaczoną przez przedmiotową i podmiotową stronę czynu. Odstąpienie od zasady „sprawiedliwej odpłaty”, tj. od wymagania aby wymierzona kara nie przekraczała stopnia winy i by była współmierna do stopnia społecznej szkodliwości przypisanego sprawcy czynu i przejście na grunt rozważeń czysto celowościowych oznaczałoby w rzeczywistości zerwanie z wymiarem sprawiedliwości. Sprawiedliwa odpłata jaką ma stanowić wymierzona kara za popełnione przestępstwo nie ma nić wspólnego z nie mającą racjonalnego uzasadnienia zemstą społeczną i związana z nią zasadą ślepego odwetu. Należy podkreślić, że podstawę do orzeczenia kary stanowi przestępstwo, a miarę kary jego społeczna szkodliwość. Dyrektywa współmierności kary do stopnia społecznej szkodliwości czynu sprawcy odgrywa decydującą rolę przy wyrokowaniu, a zatem to właśnie stopień społecznej szkodliwości czynu ma zatem kształtować orzeczenie o karze. Zgodnie z art.115 § 2 kk przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu bierze się pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych obowiązków a także postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności
i stopień ich naruszenia ( vide: uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego
w P. z dnia (...) ). W tej sytuacji na korzyść oskarżonej uwzględniono przede wszystkim jej niekaralność. W tym zakresie należało uwzględnić także sytuację osobistą oskarżonej, jej wiek, stan zdrowia i dolegliwości z jakimi się zmaga. Zważywszy na wiek uznać należy, że popełniony czyn miał li tylko charakter epizodyczny w jej życiu, które z tym wyjątkiem należy oceniać pozytywnie. Z kolei na zaostrzenie represji karnej wpływa wartość szkody ( okoliczność ta także bowiem podlega stopniowaniu ), liczba podmiotów pokrzywdzonych przestępstwem oraz liczba przepisów ustawy karnej, które zostały naruszone przez oskarżoną. Wymierzając karę nie można także pomijać zamiaru z jakim oskarżona działała tempore criminis. Nie były to bowiem działania przypadkowe, spontaniczne i podejmowane ad hoc. Wręcz przeciwnie, przestępstwo to zostało zaplanowane i zrealizowane z premedytacją. Wymierzone przez sąd odwoławczy kary pozbawienia wolności i grzywny nadal mieszczą się
w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Uwzględniają dyrektywy wymiaru kary zawarte
w art.53 § 1 i 2 kk a nie jedynie partykularne interesy stron postępowania. Reasumując należy kategorycznie stwierdzić, że w ten sposób wyważono także okoliczności obciążające, jak i te łagodzące, ustalając wymiar kary na poziomie adekwatnym do stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonej oraz stopnia jej zawinienia – prawidłowo spełniając tym samym zasady prewencji ogólnej jak i szczególnej. Sąd Apelacyjny uznał przy tym, że w stosunku do oskarżonej nadal można jeszcze sformułować pozytywną prognozę penitencjarną na przyszłość, tzn. że mimo niewykonania kary pozbawienia wolności ponownie przestępstwa nie popełni. Mając ww. okoliczność na uwadze zastosowano wobec ww. dobrodziejstwo warunkowego zawieszenia ww. kary ( art.69 § 1 i 2 kk i art.70 § 1 pkt 2 kk przy zastosowaniu art.4 § 1 kk ). Zawieszając wykonanie kary na okres 3 lat próby sąd odwoławczy oddał nadto ww. pod dozór kuratora sądowego ( art.73 § 1 kk ). Oskarżona została także zobowiązana do informowania kuratora o przebiegu okresu próby ( art.72 § 1 pkt 1 kk ). Podjęte kroki pozwolą na odpowiednią reakcję w sytuacji, gdyby oskarżona nadużyła okazanego jej zaufania. Jednocześnie na podstawie art.46 § 1 kk zobowiązał oskarżoną do naprawienia – w pozostałej części – wyrządzonej szkody ( szerzej na ten temat poniżej w pkt 5.2 ).

Wniosek

1.  o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzucanego jej czynu,

2.  ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy celem ponownego rozpoznania przez Sąd Okręgowy w P..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski apelacji obrońcy o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonej lub o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania nie znalazły potwierdzenia w zarzutach apelacji i argumentach przywołanych w ich uzasadnieniu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) ((...))
z wyłączeniem rozstrzygnięć zmienionych a wskazanych poniżej w pkt 5.2 niniejszego uzasadnienia.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak w tym zakresie skutecznych zarzutów apelacji oraz okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  w ramach czynu przypisanego oskarżonej w pkt 1 przyjęto, że popełniła ona przestępstwo z art.300 § 3 i 1 kk w zb. z art.296 § 1 i 2 kk w zw. z art.11 § 2 kk w zw. z art.4 § 1 kk w ten sposób, że w dniu (...) w P., działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, pełniąc funkcję Prezesa Zarządu spółki C. (...) Sp. z o.o. i będąc z tego tytułu zobowiązana do zajmowania się jej sprawami majątkowymi nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku i podejmując działania nie odpowiadające celowi gospodarczemu w postaci osiągnięcia zysku lub uniknięcia strat wyrządziła spółce C. (...) Sp. z o.o. znaczną szkodę majątkową w kwocie 600.000 zł w ten sposób, że zbyła zorganizowaną część przedsiębiorstwa - spółki C. (...) Sp. z o.o. - w postaci ruchomości znajdujących się na terenie posesji przy ul. (...) w P.,
a wyszczególnionych w treści umowy dzierżawy z dnia(...) zawartej
z (...) CENTRUM Sp. z o.o., poprzez zawarcie umowy ze spółką (...) S.A. z siedzibą na W., obejmującej sprzedaż ruchomości wymienionych w operacie szacunkowym z dnia(...) sporządzonym przez M. R. (2) i Z. R., a które pokrywają się z asortymentem będącym przedmiotem wspomnianej wyżej umowy dzierżawy z dnia (...) r. czym spowodowała szkodę w majątku spółki C. (...) w kwocie 600.000 zł, jednocześnie podejmując opisane wyżej działania w sytuacji grożącej spółce upadłości, będąc dłużnikiem wielu wierzycieli, spowodowała uszczuplenie zaspokojenia następujących osób i podmiotów wymienionych na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym prowadzonym przez Sąd Rejonowy Poznań Stare Miasto w P. pod sygn. (...): BP Europę SE Spółka (...) Oddział w P., (...) S.A., (...) S.A., (...) S.A., C. J. O. Sp. j., Agencja (...) Sp. z.o.o., PPHU (...) Sp. z.o.o., (...) S.A., K. Ł. (...) .. (...)". Burmistrz W., (...) Sp. z.o.o., Z. T.. Zakład Produkcji (...), (...) Sp. z.o.o., (...) Sp. z.o.o., S.K.A., Z. M., (...) M., Z. Sp. j., Miasto P., (...) Sp. z o.o., R. F. (...), (...) Wojewódzki Inspektor (...), (...) Sp. z.o.o., (...) Sp. z.o.o., (...) Sp. z.o.o., Agencja (...) Sp. z.o.o., Poczta Polska S.A., (...) Sp. z.o.o., (...) S.A., (...) Sp. z.o.o., (...) Sp. z.o.o., (...) Sp. z.o.o., (...) S.A., (...) Sp. z.o.o., ZUS I Oddział w P., (...) Pomoc S.A., (...) Sp. z.o.o.. Skarb Państwa, (...) S.A, (...) Sp. z.o.o., (...) Sp. z.o.o.. Grupa (...) Sp. z.o.o. Sp. k., (...) S.A. Z. W., (...) Sp. z.o.o., (...) Centrum (...), (...) Sp. z o.o., (...) S.A., (...) S.A., S. G., Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz (...) Bank (...) S.A i za przestępstwo to na podstawie art.296 § 2 kk w zw. z art.11 § 3 kk oraz art.33 § 1-3 kk w zw. z art.4 § 1 kk wymierzono jej kary 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności oraz 150 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 50 (pięćdziesiąt) zł każda,

b)  uchylono orzeczenie o karze grzywny wskazanej w pkt 2,

c)  na podstawie art.69 § 1 i 2 kk, art.70 § 1 pkt 2 kk, art.73 § 1 kk, art.72 § 1 pkt 1 kk w zw. z art.4 § 1 kk wykonanie wymierzonej powyżej w pkt 1a kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszono na okres 3 (trzech) lat próby, oddając oskarżoną w tym czasie pod dozór kuratora sądowego i zobowiązując oskarżoną do informowania kuratora o przebiegu okresu próby,

d)  na podstawie art.46 § 1 kk w zw. z art.4 § 1 kk zasądzono od oskarżonej M. C. (1) na rzecz C. (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej kwotę 477.830 zł ( czterysta siedemdziesiąt siedem tysięcy osiemset trzydzieści złotych ) z tytułu naprawienia szkody,

e)  zasądzono od oskarżonej M. C. (1) na rzecz C. (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej kwotę 1.200 zł z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w I instancji.

Zwięźle o powodach zmiany

Podstawą zmiany zaskarżonego wyroku były argumenty zawarte w apelacjach obrońcy
i pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, w zakresie w jakim zasługiwały na uwzględnienie.

Powyżej wyczerpująco przedstawiono motywy sądu II instancji, które doprowadziły do modyfikacji tegoż orzeczenia z uwagi na zarzuty apelacji obrońcy. Brak jest więc powodów by je powielać w tym miejscu po raz kolejny. Ponieważ pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nie złożył wniosku o uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia (...)sąd odwoławczy nie odnosił się analogicznie, szczegółowo do zarzutów sformułowanych w apelacji z dnia (...) Ponieważ ona także doprowadziła do korekty wyroku Sądu Okręgowego w tym miejscu wypada jedynie zaznaczyć, że dot. to pominiętych przez sąd meriti wniosków adw. R. W. zawartych w piśmie z dnia (...) o naprawienie szkody oraz zasądzenie na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów zastępstwa procesowego w I instancji (vide: k.3942). Niewątpliwie został przy tym zachowany termin, o którym mowa w art.49a § 1 kpk. Sąd Okręgowy oba ww. wnioski zignorował z nieznanych powodów a swojego stanowiska w tym zakresie nie uzasadnił. W tej sytuacji pełnomocnik miał rację, że ww. wniosek w trybie art.46 § 1 kk był – wobec wyroku skazującego – dla sądu meriti wiążący. Określając w pkt 1d wyroku z dnia 24.09.2024r. wysokość przedmiotowego środka kompensacyjnego ( 477.830 zł ) Sąd Apelacyjny miał rzecz jasna na względzie zarówno wysokość wyrządzonej przez oskarżoną szkody (600.000 zł) oraz kwoty, które udało się w dalszej części odzyskać od spółki (...) oraz w ramach działań podejmowanych przez syndyka ( zbycie wierzytelności – vide: k.3839, 4208, 4430 ). Te ostatnie należało więc odliczyć od kwoty wyrządzonej szkody. Orzekając z kolei
o kosztach zastępstwa procesowego należnych oskarżycielowi posiłkowemu za I instancję ( pkt 1e wyroku z dnia 24.09.2024r. ) Sąd odwoławczy miał na względzie treść art.616 § 1 pkt 2 kpk w zw. z art.627 kpk i art.634 kpk oraz § 1, § 11 ust. 2 pkt 5 i ust. 7, § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2023.1964).

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Na podstawie art.424 § 3 kpk w zw. z art.458 kpk uzasadnienie sporządzono
w zakresie dot. apelacji obrońcy, albowiem prokurator i pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniosku takiego nie złożyli. Z tego też powodu sąd odwoławczy nie odnosi się do zarzutów wniesionych przez ww. środków odwoławczych.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

4.

O wydatkach należnych oskarżycielowi posiłkowemu za II instancję orzeczono na podstawie art.616 § 1 pkt 2 kpk w zw. z art.627 kpk i art.634 kpk oraz § 1, § 11 ust. 2 pkt 5 i ust. 7, § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r.
w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2023.1964). Z tego tytułu zasądzono od oskarżonej M. C. (1) na rzecz C. (...) Sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej kwotę 1.200 zł tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym, zgodnie z wnioskiem zawartym w pkt 1 apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego na s.2 apelacji z dnia (...)

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art.634 kpk, art.627 kpk, art.636 § 1 kpk oraz art.8, art.1, art.2 ust.1 pkt 4, art.3 ust.1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych ( tj. Dz.U.2023.123 ).
Na koszty te składają się wyłożone przez Skarb Państwa wydatki w postaci: danych o karalności ( 30 zł; ) i ryczałtu za doręczenia ( 20 zł; ) oraz opłata za drugą instancję ( 1.800 zł; ).

7.  PODPIS

I. Ś. M. Ś. K. L.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Milenia Brdęk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
Data wytworzenia informacji: