Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 90/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w K. z dnia (...) r., sygn. akt (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

M. G.

Uprzednia karalność oskarżonego

Informacja z K.

628-632

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Informacja z K.

Dokument urzędowy, sporządzony w prawem przewidzianej formie przez upoważniony do tego organ. Prawdziwości treści w nim zawartych nie kwestionowała żadna ze stron.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Rażąca niewspółmierność kary, która przez swoją nadmierną wysokość czyni z niej karę niesprawiedliwą.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnosząc się do tego zarzutu, przypomnieć na wstępie trzeba, iż w orzecznictwie trafnie podkreśla się, że zarzut rażącej niewspółmierności kary (dotyczy to również innych środków), jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy „ kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą" (wyrok SN z dnia 11 kwietnia 1985 r., V KRN 178/85, OSNKW 1985, nr 7-8, poz. 60). Niewspółmierność zachodzi zatem wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzonych za przypisane przestępstwo, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary (wyrok SN z dnia 30 listopada 1990 r., Wr 363/90, OSNKW 1991, nr 7-9, poz. 39). Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o „ różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować" (wyrok SN z dnia 2 lutego 1995 r., II KRN 198/94, LEX nr 20739). Chodzi natomiast o „ znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną)" (zob. wyrok SN z dnia 22 października 2007 r., (...) 75/07, LEX nr 569073) czy jeszcze inaczej taką, której dysproporcja jest wyraźna, bijąca w oczy czy oślepiająca (zob. wyrok SA w Krakowie z dnia 28 maja 2010 r., II AKa 82/10, LEX nr 621421).

Odnosząc te uwagi do okoliczności rozpatrywanej sprawy, podkreślić należy, iż Sąd Okręgowy ustalił kompletny katalog okoliczności wpływających zarówno łagodząco, jak i zaostrzająco na wymiar kary wobec oskarżonego, a zaprezentowany wywód w tym zakresie jest wręcz ponadprzeciętnie obszerny i szczegółowy. Sąd ten w szczególności w pełni zasadnie ustalił, iż na niekorzyść oskarżonego z pewnością przemawiały takie czynniki, jak:

- działanie bez wyraźnego powodu,

- działanie pod wpływem alkoholu,

- brutalne zaatakowanie pokrzywdzonego,

- spowodowanie u pokrzywdzonego istotnego zeszpecenia,

- uprzednia wielokrotna karalność oskarżonego (12-krotna!), w tym za przestępstwo podobne,

- negatywna opinia środowiskowa.

Katalog ten jest kompletny, żadnych zastrzeżeń co do jego zawartości nie formułował apelujący.

Zarazem Sąd I instancji dostrzegł przecież okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonego, jak:

- przyznanie się do zarzucanego czynu,

- wyrażenie skruchy,

- przeproszenie pokrzywdzonego,

- pozytywna opinia z zakładu karnego.

Także te okoliczności uznać należy za kompletne, a w szczególności żadnych zastrzeżeń w tym zakresie nie wskazał obrońca, który wprost odwołuje się do tych samych okoliczności łagodzących, co wyżej wskazane.

Mając na uwadze te wszystkie okoliczności, nie sposób uznać, by kara wymierzona oskarżonemu, tj. kara 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, przy granicach ustawowego zagrożenia od 3 do 20 lat, jawiła się jako surowa. Wręcz przeciwnie, wydaje się, że oskarżonego przy nagromadzeniu tak istotnych okoliczności obciążających potraktowano po prostu łagodnie. Trzeba bowiem podkreślić, iż okoliczności łagodzące ustalone przez Sąd I instancji nie mają tak naprawdę żadnego szczególnego wydźwięku – przyznanie się w sytuacji, w jakiej popełnione zostało i ujawnione przestępstwo, nie zmieniało praktycznie nic w możliwości zrekonstruowania prawidłowego przebiegu zdarzeń będących przedmiotem osądu, zaś pozytywne funkcjonowanie oskarżonego w zakładzie karnym to jego obowiązek.

Trzeba podkreślić, iż oskarżony jest człowiekiem bardzo młodym (nie skończył jeszcze 24 lat), a mimo to już wielokrotnie wchodził w konflikty z prawem – sprawiał istotne problemy jeszcze jako nieletni, a jego karta karna, obejmująca przecież stosunkowo krótki okres, wskazuje, że już jako dorosły w ciągu 2 lat popełnił on kilkanaście różnych przestępstw (przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, ale też z art. 200§1 k.k. czy wielokrotnie z art. 244 k.k., jak i przeciwko życiu i zdrowiu). W większości wypadków był karany karami wolnościowymi, jednak w żaden sposób nie zapobiegło to popełnianiu kolejnych przestępstw (podobnie jak stosowane wobec niego jako nieletniego środki wychowawcze). Wyniki badania psychiatrycznego wskazują, że ma on nieprawidłową osobowość, jest uzależniony od substancji psychoaktywnych, nie uczy się na popełnionych błędach oraz lekceważy normy i zasady społeczne i ma niski próg wyzwalania zachowań agresywnych i popędowych. Wszystko to prowadzi do wniosku, że jest to osoba wręcz skrajnie zdemoralizowana, zaś dotychczasowe próby łagodnego potraktowania ugruntowały w nim poczucie całkowitej bezkarności. Jedynym, co może oskarżonego z tego błędnego poczucia wyprowadzić, naocznie uzmysławiając mu, że takie zachowania, jak analizowane w rozpatrywanej sprawie, nie pozostaną bezkarne, jest odpowiednio długa izolacja więzienna. Cel ten orzeczona przez Sąd Okręgowy kara w pełni realizuje, będąc karą sprawiedliwą – adekwatną do stopnia zawinienia oskarżonego, społecznej szkodliwości jego czynu oraz potrzeb w zakresie prewencji indywidualnej, jak i generalnej.

Wszystko to sprawia, że brak jest jakichkolwiek podstaw, by orzeczoną wobec oskarżonego karę w jakikolwiek sposób łagodzić w postępowaniu odwoławczym.

Podobnie brak jest podstaw do ingerencji w orzeczone przez Sąd Okręgowy zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w wysokości 20.000 zł. Obrońca w tym zakresie nie sformułował wyodrębnionych zarzutów, ograniczając się (jedynie w uzasadnieniu środka odwoławczego) do lakonicznej oceny ww. kwoty jako nadmiernej i niemożliwej do udźwignięcia przez oskarżonego, jednak w istocie nie są to w ogóle kryteria, które miałyby znaczenie dla ferowania środka kompensacyjnego. O wysokości orzeczonej kwoty przesądza przede wszystkim rozmiar krzywdy, jaka spotkała pokrzywdzonego, a doznał on – jak słusznie podkreślił Sąd Okręgowy i czego apelujący w ogóle nie kwestionuje – istotnego i trwałego zeszpecenia, ma uszkodzoną powiekę, co wymaga dalszego leczenia operacyjnego, jak i doznał traumy psychicznej, uniemożliwiającej mu pracę i wymagającej także leczenia specjalistycznego.

Dla orzeczenia tego środka żadnego znaczenia nie ma sytuacja materialna oskarżonego. Jak bowiem trafnie zauważył Sąd Apelacyjny w K. w wyroku z dnia (...) r., sygn. (...), „ odwoływanie się do ubóstwa oskarżonego było nieskuteczne z tego powodu, iż do orzekanego na podstawie art. 46 § 1 KK środka kompensacyjnego w postaci zadośćuczynienia nie stosuje się normy z art. 440 KC, a zatem nie jest możliwe miarkowanie jego wysokości sytuacją materialną sprawcy. Określone w art. 440 KC warunki miarkowania wysokości roszczeń dotyczą wyłącznie obowiązku naprawienia szkody majątkowej, a nie zadośćuczynienia”.

Żadnego znaczenia nie ma też okoliczność, czy pokrzywdzony mógłby dochodzić swoich roszczeń w procesie cywilnym – gdyby okoliczność ta miała wyłączać możliwość orzekania środków kompensacyjnych w procesie karnym, to art. 46 k.k. utraciłby sens normatywny. Tymczasem jest wręcz przeciwnie – te tzw. akty materialnoprawnej dyspozycji z zakresu prawa cywilnego w procesie karnym mają służyć ochronie pokrzywdzonych, którzy padli ofiarą przestępstwa, by wyrok karny jednocześnie zaspokajał ich słuszne roszczenia bez potrzeby inicjowania osobnego procesu cywilnego, co wiąże się przecież z kosztami oraz jest czasochłonne.

Orzeczona kwota zadośćuczynienia jawi się jako wręcz symboliczna, jest znacznie niższa od żądanej przez oskarżyciela posiłkowego i w żaden sposób nie sposób jej uznać za nieadekwatnie wysoką w stosunku do rozmiaru krzywd doznanych przez J. S.. Tym samym brak jest podstaw, by ją miarkować w postępowaniu odwoławczym.

Wniosek

Zmiana wyroku poprzez złagodzenie orzeczonej kary pozbawienia wolności i obniżenie zadośćuczynienia do kwoty 10.000 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn wcześniej wskazanych brak jest jakichkolwiek podstaw do uznania zarzutu rażącej surowości orzeczonego wyroku i łagodzenia w jakimkolwiek zakresie dolegliwości wynikających ze skazania M. G..

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Całość rozstrzygnięcia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn wcześniej wskazanych zarzut apelacji okazał się nietrafny. Wydane rozstrzygnięcie zostało prawidłowo umotywowane zarówno w zakresie winy i sprawstwa oraz przyjętej kwalifikacji (co Sąd odwoławczy kontrolował przez pryzmat art. 440 k.p.k.), jak i zastosowanej reakcji prawnokarnej. Brak podstaw z art. 433§1 k.p.k., uprawniających do orzekania poza granicami zarzutów apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II-IV

O wynagrodzeniu obrońcy z urzędu oskarżonego orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze oraz §2 pkt 1, §4 ust. 1 i 3 oraz §17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu. Wynagrodzenie to nie obejmuje pierwotnie żądanej przez obrońcę należności za postępowanie przygotowawcze, bowiem należność taka wbrew twierdzeniom apelującego została mu już przyznana przez Sąd Okręgowy, zresztą sam obrońca na rozprawie odwoławczej dostrzegł swoją omyłkę i sprostował wniosek w tym zakresie.

Zgodnie z §2 pkt 2 cyt. rozporządzenia obrońcy należał się także zwrot poniesionych wydatków z tytułu dojazdu na rozprawę odwoławczą. Obrońca przedłożył tu zestawienie – k. 634 – które Sąd Apelacyjny uwzględnił, zasądzając żądaną kwotę 230,- zł. Kwota ta jest wprawdzie niższa niż wynikająca matematycznie z iloczynu 220 km x 1,15 zł, który przywołał autor wniosku, ale skoro wnioskodawca sam oszacował swoje wydatki na 230,- zł, to Sąd z urzędu nie jest władny orzekać ponad żądanie i przyznawać zwrotu wydatków w wyższej kwocie.

Wobec nieuwzględnienia apelacji obronnej oskarżony zgodnie z art. 636§1 k.p.k. obowiązany jest ponieść koszty procesu za postępowanie odwoławcze, obejmujące – zgodnie z art. 616§1 pkt 1 i 2 k.p.k. – koszty sądowe i uzasadnione wydatki strony przeciwnej, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego pełnomocnika. Ponieważ jednak oskarżony jest tymczasowo aresztowany, ma do odbycia karę pozbawienia wolności, a do tego zobowiązany jest do uiszczenia należności wynikających z wyroku Sądu I instancji, Sąd Apelacyjny skorzystał z możliwości wynikającej z art. 624§1 k.p.k. i zwolnił M. G. od obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, uznając, iż oskarżony nie będzie w stanie uiścić tych należności. Nie ma natomiast możliwości zwolnienia oskarżonego od zwrotu wydatków oskarżyciela posiłkowego z tytułu ustanowienia pełnomocnika w postępowaniu odwoławczym, przy czym wysokość tych wydatków ustalono zgodnie z §11 ust. 2 pkt 5 i §16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

7.  PODPIS

P. G. K. L. H. K.