II AKa 141/25 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny w Poznaniu z 2025-10-24
UZASADNIENIE |
|||||||||||||||||||||
|
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 141/25 |
|||||||||||||||||||
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
||||||||||||||||||||
|
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
|||||||||||||||||||||
|
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||||
|
wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) roku sygn. akt (...) |
|||||||||||||||||||||
|
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
|||||||||||||||||||||
|
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||||
|
☐ oskarżyciel posiłkowy |
|||||||||||||||||||||
|
☐ oskarżyciel prywatny |
|||||||||||||||||||||
|
☒ obrońca |
|||||||||||||||||||||
|
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
|||||||||||||||||||||
|
☐ inny |
|||||||||||||||||||||
|
1.3. Granice zaskarżenia |
|||||||||||||||||||||
|
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||||||||||||||||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||||||||||||||||||
|
☒ w części |
☒ |
co do winy |
|||||||||||||||||||
|
☒ |
co do kary |
||||||||||||||||||||
|
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||||||||||||||||||
|
1.1.2. Podniesione zarzuty |
|||||||||||||||||||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||||||||||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||||||||||||||||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
||||||||||||||||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||||||||||||||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia |
||||||||||||||||||||
|
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||||||||||||||||||
|
☐ |
|||||||||||||||||||||
|
☐ |
brak zarzutów |
||||||||||||||||||||
|
1.4. Wnioski |
|||||||||||||||||||||
|
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||||||||||||||||||
|
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
|||||||||||||||||||||
|
1.5. Ustalenie faktów |
|||||||||||||||||||||
|
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
|||||||||||||||||||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||||
|
2.1.1.1. |
R. Z. |
Uprzednia karalność oskarżonego za przestępstwa |
Karta karna |
467-468 |
|||||||||||||||||
|
2.1.1.2. |
R. Z. |
Obecny stan zdrowia pokrzywdzonego |
Dokumentacja medyczna |
482-487 |
|||||||||||||||||
|
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||||||||||||||||||
|
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||||||||||
|
2.1.2.1. |
----- |
----- |
----- |
----- |
|||||||||||||||||
|
1.6. Ocena dowodów |
|||||||||||||||||||||
|
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
|||||||||||||||||||||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
|||||||||||||||||||
|
2.1.1.1. |
Karta karna |
Wiarygodny dokument urzędowy |
|||||||||||||||||||
|
2.1.1.2. |
Dokumentacja medyczna |
Wiarygodność dokumentów niekwestionowana przez strony ani sąd z urzędu. |
|||||||||||||||||||
|
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
|||||||||||||||||||||
|
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
|||||||||||||||||||
|
----- |
----- |
----- |
|||||||||||||||||||
|
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
|||||||||||||||||||||
|
Lp. |
Zarzut |
||||||||||||||||||||
|
3.1. |
Obraza przepisów postępowania, mająca wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia: 1. art. 5 § 1 i 2 i art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, polegające na przyjęciu, że R. Z. popełnił zarzucane mu przestępstwo, podczas gdy żaden ze świadków w sprawie nie był bezpośrednim (naocznym) świadkiem zdarzenia, pokrzywdzony znajdował się w stanie upojenia alkoholowego, a wina oskarżonego nie została ustalona w stopniu wykluczającym wątpliwości, czyli ponad wszelka wątpliwość, a tym samym nie została mu udowodniona, a która to obraza przepisów postępowania doprowadziła do błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, 2. art. 410 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k. w następstwie przeprowadzenia jedynie pobieżnej analizy materiału dowodowego oraz przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów i zastosowania w jej miejsce dowolnej oceny, sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego co do wyjaśnień oskarżonego R. Z. poprzez uznanie ich za niewiarygodne w zakresie, w jakim oskarżony wyjaśnił, że został zaatakowany przez Z. D. i wyłącznie bronił się w celu odparcia napaści, a wcześniej został okradziony z pieniędzy oraz karty płatniczej, skoro wyjaśnienia oskarżonego od początku postępowania pozostają konsekwentne, pokrzywdzony znajdował się w stanie upojenia alkoholowego, żaden ze świadków nie był bezpośrednim (naocznym) świadkiem inkryminowanego zdarzenia – uczestnikami byli wyłącznie oskarżony i Z. D., przy czym na fakt kłótni pomiędzy oskarżonym a pokrzywdzonym wskazał w swoich zeznaniach świadek M. N., 3. art. 410 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k. w następstwie przeprowadzenia jedynie pobieżnej analizy materiału dowodowego oraz przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów i zastosowania w jej miejsce dowolnej oceny, sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego co do zeznań świadków: E. M., J. K., S. S., B. S., M. N. poprzez uznanie ich za wiarygodne w zakresie, w jakim zeznali, że oskarżony popełnił zarzucane mu przestępstwo, pomimo, że zeznania świadków uczestniczących w libacji alkoholowej co do przebiegu oraz czasu zdarzenia są sprzeczne i chaotyczne, żaden ze świadków nie był bezpośrednim (naocznym) świadkiem inkryminowanego zdarzenia – uczestnikami byli wyłącznie oskarżony i Z. D., 4. art. 410 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. w zw. z art. 2 § 2 k.p.k. w następstwie przeprowadzenia jedynie pobieżnej analizy materiału dowodowego oraz przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów i zastosowania w jej miejsce dowolnej oceny, sprzecznej z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego co do zeznań Z. D. poprzez uznanie ich za wiarygodne w zakresie, a jakim zeznał, że oskarżony popełnił zarzucane mu przestępstwo, pomimo, że pokrzywdzony w trakcie inkryminowanego zdarzenia znajdował się w stanie upojenia alkoholowego, a okoliczność ta mogła mieć istotny wpływ na jego zachowanie wobec oskarżonego, 5. art. 170 § 1 pkt 2 i 5 k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. w zw. z art. 167 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrońcy z pism z dnia (...) roku (pkt 7 i 8 petitum) oraz z dnia 17 lutego 2025 roku ze wskazaniem, że okoliczności, które mają być udowodnione nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy lub też zostały w pewnym zakresie już ustalone i nie ma potrzeby ich rozszerzania, podczas gdy wnioski dowodowe mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, ponieważ zmierzały do: a) ustalenia kto i w jakim czasie znajdował się w lokalu mieszkalnym w dacie inkryminowanego zdarzenia, b) ustalenia przebiegu zdarzenia z (...) roku, c) ustalenia stanu narządu wzroku oskarżyciela posiłkowego przed zdarzeniem oraz po, w tym ewentualnej poprawy stanu zdrowia oskarżyciela posiłkowego na skutek podjętego leczenia, zwłaszcza, że w toku postępowania nie przeprowadzono dowodu z opinii biegłego sądowego okulisty, a pokrzywdzony nie został przez okulistę przebadany, wskutek czego błędnie ustalono, że nie istnieją wątpliwości co do rzeczywistego przebiegu zdarzenia, stan zdrowia pokrzywdzonego został ustalony w sposób niebudzący wątpliwości na podstawie opinii biegłego, który nie specjalizuje się w diagnostyce i leczeniu chorób oczu, stan zdrowia pokrzywdzonego został ustalony w sposób niebudzący wątpliwości bez przeprowadzenia badania pokrzywdzonego przez biegłego okulistę, stan zdrowia pokrzywdzonego nie poprawi się. Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia, poprzez błędne uznanie, iż: - oskarżony „przynajmniej dwukrotnie kopnął kolanem w okolice prawego oka pokrzywdzonego”, - wzajemne zadawanie sobie ciosów przez oskarżonego i pokrzywdzonego wygenerowałoby znaczny hałas, który zostałby zauważony przez uczestników libacji, nawet pomimo pozostawania przez nich w stanie upojenia alkoholowego, - wysokość zasądzonego zadośćuczynienia jest odpowiednia oraz uwzględnia możliwości majątkowe oskarżonego. Zarzut ewentualny Rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary, co jest następstwem naruszenia art. 53 § 1 k.k. w zw. z art. 115 § 2 k.k. i art. 53 § 2 k.k. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
|||||||||||||||||||||
|
Apelacja obrońcy oskarżonego okazała się w całości niezasadna. Stwierdzić na wstępie trzeba, że, wbrew twierdzeniom apelującej, sąd okręgowy w sposób właściwy, a w związku z tym wystarczająco wnikliwy i skrupulatny przeprowadził postępowanie dowodowe co do zarzucanego oskarżonemu czynu, co sprawiło, iż orzeczenie wydane w przedmiotowej sprawie jest oparte na całokształcie materiału dowodowego zebranego w sprawie, który został poddany szczegółowej analizie, bez przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Analiza ustaleń faktycznych poczynionych przez sąd okręgowy na podstawie pełnego i trafnie ocenionego materiału dowodowego doprowadziła sąd apelacyjny do wniosku, że są one w pełni prawidłowe. Ponadto znajdują one odzwierciedlenie we wnioskach zawartych w uzasadnieniu wyroku, które jest niezwykle szczegółowe, przedstawia stan faktyczny sprawy niemal godzina po godzinie od momentu kiedy oskarżony opuścił zakład karny do chwili gdy pokrzywdzonemu udzielona została pomoc medyczna, zawiera pełną analizę wnioskowania sądu, przez co czyni zadość wymogom art. 424 § 1 i 2 k.p.k. i pozwala na przeprowadzenie kontroli instancyjnej. W świetle powyższego stwierdzić trzeba, że sąd I instancji prawidłowo przyjął, że zgromadzony materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że zachowanie R. Z. nosiło znamiona przypisanej mu ostatecznie zbrodni. Zgodnie z art. 7 k.p.k., organy postępowania, a więc także i sąd, kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną tego przepisu, gdy: 1) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.), 2) stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), 3) jest zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k., por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 roku, V KKN 104/98). Jak już wskazano, sąd odwoławczy nie dopatrzył się uchybień, które wskazywałby na obrazę przepisu art. 7 k.p.k. i w pełni zgodził się z przeprowadzonym przez sąd I instancji postępowaniem dowodowym. Błędów sądu okręgowego obrońca w głównej mierze upatruje w przypisaniu nadmiernego znaczenia zeznaniom pokrzywdzonego, który w trakcie zdarzenia znajdował się w stanie upojenia alkoholowego i świadków, którzy nie byli naocznymi obserwatorami zdarzenia. Sąd odwoławczy nie miał żadnych powodów, by uznać, że ocena zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonego, poczyniona przez sąd I instancji jest nieprawidłowa. Podkreślenia wymaga, że dokonanie oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w sposób odmienny od oczekiwań stron procesowych nie stanowi naruszenia wskazanych wyżej regulacji. Odmówienie wiary niektórym zeznaniom lub wyjaśnieniom złożonym przez świadków lub oskarżonych, a w rezultacie ich pominięcie, jako podstawy dowodowej podczas dokonywanych ustaleń faktycznych, nie może być utożsamiane ani z brakiem okoliczności, których tego rodzaju dowód dotyczy w kontekście finalnego rozstrzygnięcia, ani też nie jest wyrazem złamania zasady bezstronności sądu, bowiem odmowa przyznania waloru wiarygodności niektórym z przeprowadzonych dowodów, przy jednoczesnej aprobacie i uwzględnieniu innych dowodów, jest niczym więcej niż realizacją przysługującego sądowi orzekającemu uprawnienia w ramach czynienia ustaleń faktycznych, z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów (por. wyr. SA w Warszawie z dnia 17 września 2021r., sygn. akt II AKa 292/20, LEX nr 3287759). Z naruszeniem tej regulacji nie należy zatem utożsamiać sytuacji uznania za wiarygodne określonych dowodów lub ich części, z jednoczesnym odmówieniem tego przymiotu innym, co stanowi przecież podstawową prerogatywę sądu. Nie można więc czynić zarzutu na podstawie wyżej wskazanego przepisu opierając się jedynie na tym, że pewne dowody nie stanowiły podstawy ustaleń, jeżeli zostały rozważone, a ich znaczenie ocenione w sposób czyniący zadość wymogom z art. 7 kpk (por. post. SN z dnia 6 grudnia 2021r., sygn. akt IV KK 564/21, LEX nr 3327218). Podnieść w tym miejscu należy, że apelująca z jednej strony dąży do dyskredytacji zeznań pokrzywdzonego z uwagi na fakt, iż w czasie czynu był on w stanie nietrzeźwości, a jednocześnie domaga się uznania za wiarygodne twierdzeń równie nietrzeźwego w czasie czynu R. Z.. Zauważyć trzeba jedynie, że zeznania Z. D. pozostają przez całe postępowanie jednolite i konsekwentne (znamiennym jest, że o tym, że „bratanek mu jebnął” Z. D. poinformował J. K. już niezwłocznie po tym, jak ta jako pierwsza znalazła go pobitego), oskarżony zaś pozostaje w swoich wywodach chaotyczny. Wbrew twierdzeniom obrońcy brak jest jakichkolwiek dowodów na okoliczność, że R. Z. został zaatakowany przez pokrzywdzonego i jego agresja związana była wyłącznie z odpieraniem tegoż ataku. W sytuacji takiej podsądny, mając za ścianą pozostałych uczestników biesiady dążyłby, chociażby krzykiem, do uzyskania z ich strony pomocy w obezwładnieniu wuja, a co najmniej po wyjściu z pokoju opowiedziałby do jakiego incydentu doszło. R. Z. natomiast w sposób niezauważony przez nikogo mieszkanie opuścił, pozostawiając zakrwawionego pokrzywdzonego i ukrył się. Nie dokonał zgłoszenia policji rzekomej kradzieży ani tego, że został zaatakowany. Na marginesie tylko wskazania wymaga, że pozbawione jakiejkolwiek logiki są twierdzenia oskarżonego, jakoby to pokrzywdzonego musiał ktoś „doprawić” i było to celowe działanie wuja, który chciał wyłudzić zadośćuczynienie. Z treści notatki urzędowej (k. 1) wynika, że „pokrzywdzony oświadczył, że nie chce nic zgłaszać, ani nie powie jaka była przyczyna sprzeczki”. Oczywistym jest, że gdyby Z. D., co jest wręcz absurdalne, zgodził się na ciężkie pobicie swojej osoby w celu wyłudzenia zadośćuczynienia, pierwsze co by zrobił w kontakcie ze służbami, to opowiedział okoliczności zdarzenia, które takiemu wyłudzeniu miałyby służyć. Analizowana sprawa nie jest wyjątkowa z tego względu, iż brak jest naocznych świadków zadawania ciosów przez oskarżonego. To jednak, że pozostałe dowody pozwalają na przyjęcie, iż w czasie czynu podsądny przebywał sam w pokoju z pokrzywdzonym, nie dochodziły z wnętrza jakikolwiek odgłosy kłótni czy walki (śladów takich nie zauważono też po odnalezieniu pokrzywdzonego), zaś pokrzywdzony opisał sposób w jaki bratanek zadawał mu ciosy, które wybudziły go ze snu, pozwala przyjąć, że łańcuch poszlak nie zawiera luk i pozwala na pełne ustalenie ciągu przyczynowo skutkowego zdarzeń objętych zarzutem. Sąd okręgowy prawidłowo zanalizował zeznania M. N. w zakresie twierdzeń świadka, że w pewnym momencie imprezy pomiędzy oskarżonym i pokrzywdzonym doszło do sprzeczki. Słusznie sąd I instancji zauważył, że ani nie miała miejsca jakakolwiek eskalacja konfliktu między mężczyznami, ani też nie miało to miejsca w czasie bezpośrednio poprzedzającym pobicie. Podobnie w okolicznościach sprawy nie sposób przyjąć, że rzekoma kradzież karty płatniczej była przyczyną agresji oskarżonego, skoro fakt zagubienia karty był przedmiotem rozmów już od w czasie pobytu nad jeziorem, kiedy to wspólna impreza dopiero się rozkręcała i oskarżony nie widział przeszkód, by w dalszym ciągu z wujem świętować opuszczenie zakładu karnego. Zauważyć zresztą trzeba, że obrona oskarżonego popada w swoistą sprzeczność z jednej strony wskazując, iż R. Z. wyłącznie bronił się przed nieuzasadnioną agresją pokrzywdzonego, z drugiej zaś akcentuje, iż konflikt wywołał fakt odkrycia przez podsądnego kradzieży karty płatniczej, co jednak sugerowałoby, że to oskarżony atakował, chcąc odzyskać skradzione rzekomo mienie. Analiza zarówno treści podniesionych zarzutów jak i uzasadnienia apelacji prowadzi do wniosku, iż mimo że apelująca zakwestionowała ustalenia faktyczne, to jednak nie wykazała błędu w procedowaniu sądu I instancji polegającego na niepełności postępowania dowodowego (tzw. błąd "braku"), bądź też, by ocena dowodów została przez sąd dokonana z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów (błąd "dowolności"). Sąd odwoławczy w rezultacie analizy akt sprawy i treści pisemnego uzasadnienia wyroku stwierdził, iż wbrew zarzutom obrońcy, sąd I instancji nie naruszył w przedmiotowej sprawie w żaden sposób przepisów postępowania, toteż poczynione przez niego ustalenia faktyczne – w oparciu o ujawnione i prawidłowo ocenione dowody – są jak najbardziej prawidłowe i zasługują na aprobatę. Zwrócić należy uwagę na to, że we wniesionej apelacji skarżąca podniosła jednocześnie zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. Tymczasem zarzuty te nie mogą być podnoszone wspólnie, bowiem zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. dotyczy wtórnej do ustaleń faktycznych płaszczyzny procedowania. Otóż niedające się usunąć wątpliwości mogą powstać jedynie wówczas, gdy sąd orzekający, po wyczerpaniu wszystkich możliwości dowodowych, oceni uprzednio materiał dowodowy zgodnie ze standardami wyznaczonymi przez zasadę swobodnej oceny dowodów (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2013 r., sygn. akt V KK 270/12). Podniesienie zarzutu obrazy art. 7 k.p.k. wyklucza zatem możliwość skutecznego wysunięcia zarzutu obrazy art. 5 § 2 k.p.k. (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 kwietnia 2015 r., sygn. akt II AKa 60/15). Jednak w istocie w rozpoznawanym środku odwoławczym nie znalazły się treści wskazujące na naruszenie przez sąd I instancji zasady z art. 5 § 2 k.p.k.. Zaznaczyć przy tym należy, że reguła ta znajduje zastosowanie w sytuacji, kiedy to sąd ferujący wyrok, pomimo niedających się usunąć wątpliwości, nie rozstrzygnie ich na korzyść oskarżonego. Tymczasem w rozpatrywanej sprawie sąd I instancji nie miał żadnych wątpliwości w zakresie winy oraz sprawstwa oskarżonego, co jednoznacznie wynika z treści uzasadnienia kwestionowanego wyroku. Przepisu art. 5 § 2 k.p.k. nie można natomiast interpretować, jako powinności sądu do czynienia ustaleń w oparciu o dowody najbardziej korzystne dla oskarżonego, jak chce tego apelująca. Sąd apelacyjny przychylił się w całości do stanowiska sądu I instancji wyrażonego w postanowieniach o oddaleniu wniosków dowodowych obrońcy. W sposób kategoryczny na podstawie przeprowadzonych dowodów ustalono kto przebywał w lokalu mieszkalnym w dacie inkryminowanego zdarzenia (sami uczestnicy libacji wskazywali w swoich zeznaniach kto był obecny w mieszkaniu; dwukrotnie przyjeżdżała tam też E. M., która również podała kogo na miejscu zastała). Stan zdrowia pokrzywdzonego został ustalony w oparciu rzetelną, jasną i pełną opinię sądowo-lekarską, zaś biegły medyk sądowy nie sygnalizował, by odpowiedź na pytania organów postepowania wymagała przywołania do wydania opinii biegłego lekarza innej specjalności. Zauważyć trzeba, że biegły wyraźnie odniósł obrażenia powstałe na skutek pobicia wyłącznie do jednego oka ofiary podając, iż problemy z widzeniem w oku lewym pozostają bez związku z zachowaniem oskarżonego. Co zaś do rokowania odnośnie odzyskania widzenia w prawym oku, stanowisko biegłego nie zostało skutecznie zakwestionowane przez skarżącą, a ślepota, której doświadczył pokrzywdzony ma charakter trwały, o czym świadczą chociażby dokumenty przedłożone przez Z. D. przed sądem odwoławczym. Na uwzględnienie nie zasługiwał również zarzut rażącej niewspółmierności środka kompensacyjnego. Niewątpliwie krzywda, jakiej doznał Z. D. na skutek agresywnego zachowania oskarżonego jest niemierzalna i niemożliwa do zadośćuczynienia w pieniądzu. Zasądzając na podstawie art. 46 § 1 k.k., przy zastosowaniu przepisów prawa cywilnego, zadośćuczynienie na jego rzecz, sąd musiał jednak dokonać odpowiedniego miarkowania i uczynił to w sposób nie budzący zastrzeżeń sądu odwoławczego. „Przy ustaleniu wysokości zadośćuczynienia uwzględnia się na pewno winę sprawcę, charakter i rozmiar krzywd, czas trwania cierpień i ich rodzaj (cierpienia fizyczne, cierpienia psychiczne) oraz sytuację pokrzywdzonego, w szczególności gdy na skutek czynu jego sytuacja osobista, zawodowa czy też majątkowa uległa pogorszeniu (zob. wyrok SN z 7.10.1998 r., I CKN 418/98, LEX nr 1215980, oraz uzasadnienie postanowienia SN z 10.10.2013 r., V KK 130/13, LEX nr 1402695). W całości należy podzielić wyrażony w wyroku SN z 28.03.2019 r., V KK 119/18, LEX nr 2701401, pogląd, że zadośćuczynienie ma także charakter kompensacyjny, a więc musi przedstawiać odczuwalną wartość ekonomiczną, która odnosi się bezpośrednio do ocenianego przypadku osoby domagającej się zadośćuczynienia. Przy ustalaniu tej kwoty nie ma zaś znaczenia sytuacja majątkowa sprawcy przestępstwa” (vide: T. Oczkowski [w:] Kodeks karny. Komentarz, wyd. IV, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2023, art. 46). W orzecznictwie trafnie podkreśla się, że zarzut rażącej niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy „kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą" (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 1985 r., sygn. akt V KRN 178/85). Niewspółmierność zachodzi zatem wówczas, gdy suma zastosowanych kar i innych środków, wymierzonych za przypisane przestępstwo, nie odzwierciedla należycie stopnia szkodliwości społecznej czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1990 r., sygn. akt Wr 363/90). Nie chodzi przy tym o każdą ewentualną różnicę co do jej wymiaru, ale o „ różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać można byłoby - również w potocznym znaczeniu tego słowa - "rażąco" niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się wręcz zaakceptować" (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 1995 r., sygn. akt II KRN 198/94). Chodzi natomiast o „znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną)" (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2007 r., sygn. akt SNO 75/07) czy jeszcze inaczej taką, której dysproporcja jest wyraźna, bijąca w oczy czy oślepiająca (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 28 maja 2010 r., sygn. akt II AKa 82/10). Przekładając powyższe do kontrolowanego wyroku sąd odwoławczy uznał, iż podniesiony przez obrońcę oskarżonego zarzut rażącej niewspółmierności kary orzeczonej wobec R. Z. jest niezasadny. Sąd okręgowy prawidłowo uwzględnił okoliczności obciążające, jak i łagodzące, mające wpływ na wymiar kary. Przy określaniu wymiaru kary adekwatnego do czynu przypisanego zaskarżonym wyrokiem należało mieć na uwadze indywidualne, prewencyjne cele kary, a także potrzebę uczynienia zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości. Kara jaką sąd I instancji wymierzył oskarżonemu spełnia wskazane wymogi – jest kara surową, ale sprawiedliwą. Dodać również należało, że kara powinna mieć bezpośredni związek z czynem zabronionym, gdyż to kwestia odpowiedzialności karnej osoby oskarżonej przez oskarżyciela o zarzucone jej przestępstwo stanowi przedmiot procesu karnego. Przytoczonym w apelacji okolicznościom, jak przeprosinom pokrzywdzonego (nota bene oskarżony cały czas utrzymywał, że to wuj był agresorem) i trudnej sytuacji rodzinnej i osobistej, nie można w niniejszej sprawie przypisywać nadzwyczajnego znaczenia, aczkolwiek kwestie te zostały należycie rozważone przez sąd okręgowy i legły u podstaw wymiaru kary. Sankcja karna powinna być powiązana przede wszystkim z samym czynem. Przyjmując tok myślenia obrony należało przy wymiarze kary uwzględniać przede wszystkim sytuację życiową sprawcy, co jest nie do pogodzenia z celami procesu karnego. |
|||||||||||||||||||||
|
Wniosek |
|||||||||||||||||||||
|
1. zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu zabronionego, ewentualnie 2. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, ewentualnie 3. zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego łagodniejszej kary. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
||||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
|||||||||||||||||||||
|
Niezasadność merytorycznych zarzutów podniesionych przez apelującego w zakresie winy i sprawstwa oskarżonego, a także orzeczonej wobec niego kary i środków kompensacyjnych. Brak podstaw do zmiany bądź uchylenia zaskarżonego wyroku z urzędu. |
|||||||||||||||||||||
|
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|||||||||||||||||||||
|
4.1. |
----- |
||||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|||||||||||||||||||||
|
----- |
|||||||||||||||||||||
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|||||||||||||||||||||
|
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||||
|
5.1.1 |
Przedmiot utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
|
Całość zaskarżonego wyroku. |
|||||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
|
Sąd odwoławczy przyjął za własne stanowisko sądu I instancji w zakresie winy, sprawstwa, kary i środka kompensacyjnego orzeczonych wobec oskarżonego przez sąd I instancji, co szczegółowo zostało uzasadnione w treści powyższych rozważań. Nadto wskazać należy, iż w sprawie nie wystąpiły okoliczności wskazane w art. 439 § 1 k.p.k. i art. 440 k.p.k., które byłyby podstawą do ingerencji z urzędu w zaskarżone rozstrzygnięcie. |
|||||||||||||||||||||
|
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||||
|
5.2.1 |
Przedmiot i zakres zmiany |
||||||||||||||||||||
|
----- |
|||||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach zmiany |
|||||||||||||||||||||
|
----- |
|||||||||||||||||||||
|
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||||||||||||||||||||
|
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||||||||||||||||||||
|
5.3.1.1.1. |
----- |
||||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||||
|
----- |
|||||||||||||||||||||
|
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||||
|
----- |
|||||||||||||||||||||
|
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||||||||||||||||||||
|
----- |
|||||||||||||||||||||
|
5.3.1.4.1. |
|||||||||||||||||||||
|
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||||||||||||||||||||
|
----- |
|||||||||||||||||||||
|
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||||||||||||||||||||
|
----- |
|||||||||||||||||||||
|
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||||||||||||||||||||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||||
|
----- |
----- |
||||||||||||||||||||
|
6. Koszty Procesu |
|||||||||||||||||||||
|
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||||||||||||||||||||
|
Pkt 2 |
Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z § 17 ust. 2 pkt. 5 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2024.763) zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M. kwotę 1476 zł (1200 zł + 23% VAT) tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym. |
||||||||||||||||||||
|
Pkt 3 |
Na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. sąd odwoławczy zwolnił oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze mając na względzie jego sytuację materialną. |
||||||||||||||||||||
|
7. PODPIS |
|||||||||||||||||||||
|
A. A. P. M. I. P. |
|||||||||||||||||||||
|
1.11. Granice zaskarżenia |
|||||
|
Kolejny numer załącznika |
1 |
||||
|
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego |
||||
|
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Punkty 1, 2 i 3 wyroku sądu I instancji |
||||
|
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
|||||
|
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
||||
|
☒ w części |
☒ |
co do winy |
|||
|
☒ |
co do kary |
||||
|
☒ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
||||
|
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
|||||
|
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
|||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
||||
|
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu |
||||
|
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
||||
|
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia |
||||
|
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
||||
|
☐ |
|||||
|
☐ |
brak zarzutów |
||||
|
0.1.1.4. Wnioski |
|||||
|
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
Data wytworzenia informacji: