Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 212/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Z. z dnia (...) roku, w sprawie o sygn. akt (...).

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1

M. D.

Uprzednia karalność oskarżonego

Karta karna

(...)- (...)

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-----

-------

------

-----

-----

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

Karta karna

Wiarygodny wydruk z systemu urzędowego

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----

-----

-----

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

1.  obraza prawa materialnego w zakresie innym niż kwalifikacja prawna czynu przypisanego oskarżonemu, mająca wpływ na treść orzeczenia, a to art. 11 § 3 k.k., polegająca na wymierzeniu wobec oskarżonego M. D. kary pozbawienia wolności oraz kumulatywnej grzywny za przypisane mu w punkcie I sentencji wyroku przestępstwo wypełniające kumulatywnie, wobec ustalonego zbiegu właściwego przepisów, znamiona występków z art. 62 ust. 2 u.p.n. oraz odrębnego typu czynu zabronionego stypizowanego w przepisie odsyłającym z art. 57 ust. 2 u.p.n. na podstawie przepisu szczególnego – art. 56 ust. 3 u.p.n. – wbrew dyrektywie z art. 11 § 3 k.k. zobowiązującej sąd do wymierzenia kary na podstawie przepisu przewidującego karę najsurowszą, który w niniejszej sprawie stanowiła norma art. 62 ust. 2 u.p.n. nieprzewidująca kary kumulatywnej grzywny,

2.  rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego M. D. kary łącznej pozbawienia wolności polegająca na wymierzeniu wymienionemu za przypisane mu przestępstwa kary łącznej 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, co nie dopowiada stopniowi winy i społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonemu jak również nie czyni zadość wymaganiom kary w zakresie prewencji generalnej i indywidulanej.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja prokuratora okazała się częściowo zasadna – w zakresie pierwszego ze sformułowanych w środku odwoławczym zarzutów.

Sąd okręgowy, skazując M. D. za przestępstwo z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i art. 57 ust. 2 w zw. z art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 2 k.k. przy podstawie wymiary kary błędnie uczynił tą podstawą art. 56 ust. 3 cytowanej ustawy. Do treści tego przepisu jedynie odwołuje się art. 57 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w opisie przestępstwa stypizowanego w tym przepisie. Oczywistym jest, że zachowanie sprawcy wypełniło znamiona wyłącznie dwóch przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii: art. 62 ust. 2 i art. 57 ust. 2. Zgodnie z art. 11 § 3 k.k. podstawę wymiaru kary stanowi w takim przypadku przepis przewidujący surowszą odpowiedzialność. Jest nim art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

W świetle powyższego konieczna była korekta zaskarżonego wyroku zgodnie z sugestią apelującego oskarżyciela.

Pozostawiono zatem w mocy orzeczenie w zakresie wymierzonej M. D. w punkcie 1 zaskarżonego wyroku kary pozbawienia wolności, eliminując rozstrzygnięcie w zakresie grzywny, bowiem przepis art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii nie przewiduje takiej sankcji.

Zarzut apelacji prokuratorskiej w zakresie rażącej niewspółmierności kary łącznej pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego M. D. okazał się w całości niezasadny.

Mając na uwadze sam zakres zaskarżenia, jak również fakt, iż apelujący nie kwestionował dokonanych przez sąd okręgowy zasadniczych ustaleń faktycznych, ustalenia te uznać należy za prawidłowe. Lektura akt przedmiotowej sprawy wskazuje bowiem, iż sąd I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, w oparciu o które doszedł do prawidłowych wniosków tak w zakresie sprawstwa, jak i winy oskarżonego w popełnieniu przypisanych mu przestępstw. W związku z tymi prawidłowymi ustaleniami (w zakresie sprawstwa, jak i winy) nie budzi również zastrzeżeń przyjęta przez sąd I instancji kwalifikacja prawna czynów przypisanych oskarżonemu. Prokurator nie kwestionował wymiaru kar jednostkowych wymierzonych M. D. zaskarżonym wyrokiem – były one zresztą zbieżne z wnioskami sformułowanymi przez oskarżyciela publicznego w mowie końcowej.

Odnosząc się natomiast szczegółowo do zarzutu rażącej niewspółmierności kary łącznej pozbawienia wolności wymierzonej zaskarżonym wyrokiem wskazać należy, że rażąca niewspółmierność kary w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. zachodzi wówczas, gdy orzeczona kara, bądź suma zastosowanych kar zasadniczych i środków karnych wymierzonych przez sąd za przypisane oskarżonemu przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia szkodliwości społecznej czynów oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celów kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz celów zapobiegawczych i wychowawczych, jakie ma uczynić w stosunku do osoby skazanej. Innymi słowy, tylko wtedy można uznać, że przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona, jeśli z punktu widzenia nie tylko sprawcy, ale i ogółu społeczeństwa, kara jawi się jako niesprawiedliwa, zbyt drastyczna, przynosząca nadmierną dolegliwość, albo odwrotnie – zbyt łagodna, nie stanowiąca wymiernej dolegliwości. Rażąca niewspółmierność kary jest uchybieniem w zakresie konsekwencji prawnych czynu, a zatem realnie można o niej mówić wówczas, gdy suma zastosowanych kar i środków karnych, wymierzonych za popełnione przestępstwo, nie odzwierciedla należycie stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz nie zapewnia spełnienia celów kary. Ponadto, orzeczona kara lub środek karny mogą być uznane za niewspółmierne, gdy nie uwzględniają w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnionego czynu, jak i osobowości sprawcy ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2009r., sygn. akt WA 19/09, OSNwSK 2009/1/1255). W innym swoim wyroku Sąd Najwyższy stwierdził, że rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą ( zasłużoną ). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2007 r., sygn. akt SNO 75/07, LEX nr 569073 ). Nie budzi jakichkolwiek wątpliwości, iż zmiana kary w instancji odwoławczej nie może następować w każdym przypadku, lecz wyłącznie wówczas, gdy kara orzeczona nie daje się akceptować z powodu różnicy między nią a kara sprawiedliwą, różnicy o randze zasadniczej, rażącej. Taka sytuacja – w ocenie sądu apelacyjnego, nie ma miejsca w niniejszej sprawie, co czyni niezasadnym podniesiony w apelacji przez jej autora zarzut rozpatrywany na gruncie wspomnianego art. 438 pkt 4 k.p.k.

Cele prewencji indywidualnej – wychowawcze i zapobiegawcze - które kara ma osiągnąć w stosunku do oskarżonego mają zwykle prymat przed innymi, zwłaszcza negatywną prewencją generalną, która może skłaniać do wymierzania nadmiernie surowych kar. Sankcja sprawiedliwa nie powinna zatem wykraczać poza rzeczywistą potrzebę, właściwa reakcja karna to reakcja celowa, uwzględniająca wszystkie elementy decydujące o jej rodzaju i wymiarze, sprawiedliwa i akceptowana społecznie.

Kierując się powyższymi kryteriami nie można było uznać, aby wymierzona oskarżonemu kara łączna 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności stanowiła karę niesprawiedliwą. Istotnie, oscyluje ona wokół dolnej granicy wymiary kary łącznej, ale pamiętać trzeba, że granicę tę wyznacza w niniejszej sprawie zbrodnia, polegająca na odpłatnym udzieleniu narkotyków małoletniej. Biorąc pod uwagę fakt, iż przestępstwo to dotyczyło jedynie jednej osoby, znanej oskarżonemu osobiście małoletniej W. H. i to wyłącznie dwukrotnie, pozostałe zaś czyny wiązały się bądź to z posiadaniem substancji psychotropowej, bądź też udzielaniem jej osobom dorosłym (ewentualnie nieodpłatnie małoletniej W. H. wyłącznie czterokrotnie), żądana przez oskarżyciela kara łączna w wymiarze 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności raziłaby surowością. Sąd apelacyjny w pełni zgadza się z argumentacją sądu okręgowego przedstawioną w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zgodnie z którą cele orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności osiągnięte zostaną w niniejszej sprawie pomimo wymierzenia kary w dolnej granicy ustawowego zagrożenia.

Podkreślenia wymaga, że oskarżony w niniejszej sprawie jawi się jako diler narkotykowy. Taka działalność musi spotkać się z surowym ukaraniem. I to właśnie nastąpiło w zaskarżonym wyroku – M. D. wymierzono surową karę 3 lat i 6 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności. Wszelkie podawane przez apelującego okoliczności zostały wzięte przez sąd I instancji pod uwagę przy określaniu wymiaru kary łącznej jako okoliczności obciążające. Sąd okręgowy, wbrew zarzutom apelującego, wziął pod uwagę zarówno okoliczności przemawiające na korzyść oskarżonego, jak i okoliczności go obciążające i prawidłowo je rozważył. Mimo przeciwnych twierdzeń skarżącego sąd okręgowy uwzględnił okoliczności obciążające, prawidłowo je wypunktował, nadał im odpowiednią wagę i przełożył na surowość kary łącznej pozbawienia wolności.

Reasumując, sąd apelacyjny uznał więc, iż ukształtowany wobec M. D. wymiar kary łącznej jest zgodny z zasadami obowiązującymi przy jej wymiarze i nie razi swoją łagodnością, zaś apelacja nie dostarczyła podstaw, które władne byłyby podważyć stanowisko sądu I instancji w tym zakresie.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie:

1.  wskazanie jako podstawy wymiaru kary za przypisane M. D. w punkcie I sentencji wyroku przestępstwo, przy zastosowaniu art. 11 § 3 k.k., przepisu art. 62 ust. 2 u.p.n., i orzeczenie kary jednostkowej w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności,

2.  orzeczenie wobec oskarżonego M. D. za przypisane mu przestępstwa kary łącznej 5 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadność pierwszego z zarzutów podniesionych przez prokuratora.

Niezasadność zarzutu dotyczącego rażącej niewspółmierności kary łącznej pozbawienia wolności.

Brak podstaw do dalszej zmiany bądź uchylenia zaskarżonego wyroku z urzędu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

-----

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

--------

4.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Całość zaskarżonego wyroku – za wyjątkiem zmiany dokonanej w punkcie 1.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sąd odwoławczy po dokonaniu analizy wymierzonej oskarżonemu kary łącznej pozbawienia wolności podzielił stanowisko sądu I instancji i przyjął je za własne, co szczegółowo zostało uzasadnione w treści powyższych rozważań.

Nadto wskazać należy, iż w sprawie nie wystąpiły okoliczności wskazane w art. 439 § 1 k.p.k. i art. 440 k.p.k., które byłyby podstawą do ingerencji z urzędu w zaskarżone rozstrzygnięcie.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Sąd apelacyjny, uwzględniając zarzut prokuratora co do obrazy prawa materialnego zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  w jego punkcie 1 za podstawę wymiaru kary przyjął art. 62 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 11 § 3 k.k. oraz uchylił rozstrzygnięcie w przedmiocie kary grzywny,

b)  w jego punkcie 13 określił datę końcową podlegającego zaliczeniu okresu tymczasowego aresztowania oskarżonego na (...)

Zwięźle o powodach zmiany

Ad. a) – vide: wywody zawarte w niniejszym uzasadnieniu w części 3.1

Ad. b)

W związku z tym, że (...) uchylono tymczasowe aresztowanie oskarżonego, sąd odwoławczy przywołał tę datę w punkcie dotyczącym zaliczenia okresu stosowania wobec M. D. w niniejszej sprawie środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

-----

4.1.

-----

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-----

-----

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3.

Sąd odwoławczy wyznaczył oskarżonemu obrońcę z urzędu (odpowiadał on m.in. za przestępstwo stanowiące zbrodnię). Uwzględniając wniosek obrońcy, który w związku z obrona obligatoryjną stawił się na rozprawie odwoławczej, zasądzono od Skarbu Państwa na rzecz adw. P. W. kwotę 1476 zł (brutto) tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym. Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły przepisy § 4 ust. 1-3, § 17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 maja 2024 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

4.

Sąd apelacyjny na podstawie art. 636 k.p.k. orzekł, iż koszty procesu za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

6.  PODPIS

A. A. K. L. M. Ś.

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Podstawa wymiaru kary orzeczonej w punkcie 1, kara łączna orzeczona w punkcie 12

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana