Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 221/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r., sygn. akt (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1

Błędy w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mające wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że:

a)  oskarżony jeszcze przed dokonaną sprzedażą podjął konsultację na rynku farm wiatrowych, pytając o możliwą wartość takich udziałów, uzyskując jednak informację, iż nie jest w stanie tego sprzedać poza wartością nominalną, gdyż spółka (...) sp. z o. o. nie posiadała majątku (aktywów) i dysponowała jedynie dokumentacją związaną z inwestycją farmy wiatrowej, która okazała się fiaskiem,

b)  faktyczna rynkowa wartość udziałów nie została przez oskarżonego przy transakcji zaniżona,

c)  oskarżony dopełnił ciążących na nim obowiązków i nie wyrządził jakiejkolwiek szkody majątkowej spółce (...) sp. z o. o.,

d)  z uwagi na zmianę przepisów realizacja inwestycji pod budowę farmy wiatrowej nie powiodła się, nie udało się sprzedać projektu, inwestorzy wycofali się i wówczas zaszła konieczność sprzedaży udziałów spółce celowej, do czego oskarżony miał zresztą nieograniczone pełnomocnictwo,

e)  udziałów spółki (...) sp. z o. o. nie chciał nikt kupić i dlatego oskarżony dokonał ich sprzedaży na rzecz małżonki lub też zarządzanej przez nią spółki, co wiązało się z tym, aby tą spółkę zlikwidować.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jeśli chodzi o podnoszony przez apelującego zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, to przypomnieć i zaznaczyć wypada, iż „zarzut odwoławczy błędu w ustaleniach faktycznych nie może polegać wyłącznie na polemice z ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez sąd. Skarżący nie może więc ograniczyć się do wskazania rozbieżności pomiędzy stanem faktycznym ustalonym przez sąd a rzeczywistym przebiegiem zdarzenia, ale powinien wykazać, na czym polega błąd w ustaleniu stanu faktycznego (por. wyroki SN: z 24.03.1975 r., II KR 355/74, OSNPG 1975/9, poz. 84, s. 12; z 22.01.1975 r., I KR 197/74, OSNKW 1975/5, poz. 58; wyrok SA w Krakowie z 14.05.2008 r., II AKa 50/08, KZS 2008/7–8, poz. 64)”- Świecki, D.. Art. 438. W: Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany. (...) Prawnej LEX, 2018.

Apelacja wywiedziona przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego w sposób oczywisty nie sprostała tym wymogom, sprowadzając się do prostej negacji ustaleń wskazanych w zarzutach przy jednoczesnym forsowaniu odmiennego poglądu co do kwestii winy oskarżonego – jednakowoż bez jakiejkolwiek próby szerszej merytorycznej analizy, na jakiej właściwie podstawie Sąd meriti poczynił ww. ustalenia.

W związku z tym trzeba podkreślić, iż Sąd Okręgowy przeanalizował cały zgromadzony w sprawie materiał dowodowy. Jest to materiał kompletny i w tym zakresie apelujący nie czyni żadnych wyodrębnionych zarzutów. Co tym bardziej znamienne, w apelacji nie ma żadnych wyodrębnionych zarzutów co do oceny tego materiału dokonanej przez Sąd Okręgowy, zatem apelujący nie neguje tym samym, że jest to ocena swobodna, czyli pozostająca pod ochroną art. 7 k.p.k.

Jak wynika z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, Sąd I instancji rekonstruując stan faktyczny, oparł się w znacznej części na dowodach osobowych, w tym wyjaśnieniach oskarżonego, zeznaniach świadków P. G., R. K., H. P. S., M. L., M. H., dowodach z dokumentów oraz częściowo jedynie na opiniach biegłych. Istotne znaczenie dla rekonstrukcji stanu faktycznego przydał wyjaśnieniom oskarżonego, które uznał w całej rozciągłości za wiarygodne i na ich podstawie ustalił okoliczności nawiązania przez R. D. kontaktów z P. G. (2) i R. K. (2), podejmowane decyzje prawne oraz faktyczne czynności przedsiębrane przez oskarżonego, w tym związane z poszukiwaniem inwestorów. Za wiarygodne Sąd uznał w szczególności twierdzenia oskarżonego odnośnie ryzyka inwestycji. Zarazem Sąd skonfrontował te relacje z pozostałymi dowodami, przedstawiając swoje ustalenia w tym zakresie i wywodząc, dlaczego konfrontacja ta przemawia za uznaniem wersji oskarżonego.

W apelacji oskarżyciela posiłkowego nie ma żadnych zarzutów do ww. oceny – apelujący nie wskazał na jakiekolwiek błędne założenia ww. oceny czy niepoprawne zestawienie wyjaśnień z pozostałymi dowodami, nie wskazał też w żaden sposób, by ocena ta pomijała jakiekolwiek dowody. W środku odwoławczym próżno też szukać choćby próby wykazania, iż ocena Sądu narusza reguły logiki czy nie wytrzymuje krytyki w zestawieniu z zasadami doświadczenia życiowego. W tej zaś sytuacji znaczna część zarzutów apelacji z istoty traci rację bytu, bowiem wbrew twierdzeniom apelującego o rzekomym braku dowodów na część kwestionowanych ustaleń to właśnie wyjaśnienia oskarżonego są takim dowodem – choćby te złożone na rozprawie w dniu (...) r., gdy dokładnie wyjaśniał, jakie działania podejmował w związku ze sprzedażą udziałów i jaką motywacją się kierował. Podkreślić trzeba, iż prawo karne nie posługuje się żadnymi kryteriami „ ilościowymi” przy ocenie dowodów, co oznacza, iż nawet pojedynczy dowód, jeśli zostanie uznany za wiarygodny, wystarcza dla poczynienia istotnych ustaleń w sprawie, a mimo to w niniejszym postępowaniu Sąd Okręgowy w sposób niekwestionowany w apelacji wskazał także dalsze dowody potwierdzające konkretne twierdzenia oskarżonego.

Co istotne, apelacja nie formułuje też żadnej merytorycznej krytyki pod adresem oceny zeznań świadków dokonanej przez Sąd Okręgowy, przy czym podkreślić trzeba, iż organ ten trafnie oddzielił sferę faktów, o których zeznawali świadkowie od sfery ocen świadków – w szczególności co do wartości udziałów czy motywacji oskarżonego. Tylko pierwsza z tych sfer podlega ocenie z punktu widzenia jej wartości logicznej (prawdy lub fałszu), natomiast druga nie poddaje się takiej ocenie i w tym zakresie pozostaje wyłączną domeną sądu.

Przede wszystkim jednak zasadniczym mankamentem apelacji oskarżycielskiej jest całkowite pominięcie tego, jak Sąd ocenił zgromadzone w sprawie dowody z opinii biegłych. Tymczasem podkreślić trzeba, iż Sąd ten szczegółowo wyjaśnił, dlaczego dał prymat opinii biegłego G. i ocena ta jako odpowiadająca kryteriom z art. 7 k.p.k. oraz z art. 201 k.p.k. musi być w całości podzielona przez Sąd Apelacyjny. Jednocześnie trzeba zauważyć, iż Sąd meriti bardzo obszernie i szczegółowo wykazał kardynalne wady opinii biegłego K. W. (zarówno metodyczne, jak i co do przyjętych założeń), w sposób w pełni uprawniony wywodząc, iż opinia ta jest nierzetelna i nieprzydatna dla rozstrzygnięcia, co rozciągało się także na ocenę opinii biegłego M. Z. jako opartą na ww. opinii. W takiej zaś sytuacji odmienne twierdzenie apelacji o rzekomo właściwej metodologii sporządzania opinii jako kompletnie gołosłowne i nie wsparte żadną logiczną argumentacją nie mogło być potraktowane jako skuteczne podważenie prawidłowości oceny ww. dowodów dokonanej przez Sąd Okręgowy, a tym samym – wyprowadzonych z tego wniosków i ustaleń.

W świetle prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego nie budzi wątpliwości, że oskarżony jako prezes zarządu był zobowiązany do zajmowania się sprawami majątkowymi kierowanej spółki, a z obowiązku staranności nie zwalniała go oczywiście ogólnikowa i bardzo szeroka formuła pełnomocnictwa udzielonego mu przez spółkę. Nie sposób jednak uznać, że dopuścił się przy tym jakiegokolwiek niedopełnienia obowiązków czy przekroczenia uprawnień. Z przyczyn wyżej wskazanych apelacja oskarżycielska nie zdołała w żaden sposób podważyć ustaleń Sądu co do tego, jakie działania podejmował oskarżony jako prezes zarządu, czym się przy tym kierował i czy można mu zarzucić podejmowanie decyzji niekorzystnych dla spółki (a więc pośrednio jej udziałowców). Próba zwalczania tych ustaleń przez apelującego opiera się na manipulacji twierdzeniami Sądu Okręgowego, które w istocie nie dotyczą wcale danego ustalenia lub mają zupełnie inny charakter. Widać to doskonale choćby w przywołaniu twierdzeń Sądu dotyczących tego, za jaką cenę zbyli swoje udziały świadkowie – inwestorzy zagraniczni (L. i S.) – otóż twierdzenie to nie jest wcale dowodem na wartość udziałów spółki czy kwestię staranności oskarżonego, a jedynie służy ono potwierdzeniu złożoności sytuacji rynkowej w analizowanej sprawie i wyzwań, jakie stanowiła sprzedaż udziałów nawet dla doświadczonych inwestorów i w tym sensie potwierdza ono w pełni uwarunkowania ekonomiczne wynikające z wyjaśnień oskarżonego, które ten brał pod uwagę podejmując decyzje kwestionowane w akcie oskarżenia.

Podobnie charakter manipulacji ma próba zestawienia cen nabycia i zbycia udziałów za okres od (...) r. Przede wszystkim trzeba podkreślić, iż akt oskarżenia stanowiący dokument wyznaczający przedmiotowe granice zaskarżenia w ogóle nie dotyczy części tych transakcji (oskarżonemu zarzuca się działanie od (...) r., w zarzucie mowa o trzech transakcjach: z (...) r., przy czym chodzi wyłącznie o działanie oskarżonego jako prezesa zarządu spółki C., a oskarżony pełnił tę funkcję do (...) r.). Ponadto cena zbycia dokonanego na rzecz podmiotów reprezentowanych przez żonę oskarżonego (a – raz jeszcze trzeba przypomnieć – tylko tego dotyczą zarzuty aktu oskarżenia) nie może być wyabstrahowana od pozostałych okoliczności sprawy, a więc tego, w jakiej wówczas sytuacji znajdowała się spółka (...) i realizowana przez nią inwestycja i tego, jakie były faktyczne możliwości zbycia udziałów, a wreszcie – jak wyglądała ich wycena. Tymczasem Sąd Okręgowy poczynił tu kategoryczne ustalenia, które trzeba przypomnieć – otóż spółka była niesprzedawalna, co wynika nie tylko z wyjaśnień oskarżonego, ale nawet z opinii biegłego W., na co trafnie zwrócił uwagę obrońca oskarżonego w odpowiedzi na apelację. W tak trudnej sytuacji oskarżonemu nie można by odpowiedzialnie czynić zarzutów nawet wtedy, gdyby w ogóle nic nie czynił w tym kierunku, jak zresztą pozostali udziałowcy. W takiej sytuacji jego decyzja o przejęciu udziałów de facto z rodzinnego – prywatnego majątku była wyrazem jego ponadprzeciętnej odpowiedzialności, podobnie jak i przyjęta cena, dzięki której spółka – „ matka” w ogóle cokolwiek odzyskała z pieniędzy zainwestowanych w realizację całego przedsięwzięcia. Można paradoksalnie powiedzieć, że jeśli oskarżony działał na czyjąkolwiek szkodę, to na swoją własną, ale na pewno nie zarządzanej przez siebie spółki (...).

Zachowanie oskarżonego, co apelujący pomija, nie wypełniało też żadnych pozostałych znamion zarzucanego mu przestępstwa. Nie zostało wykazane, by działał on w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i takiej korzyści faktycznie w żadnej formie nie osiągnął. Część opisanych w zarzucie zachowań, jak wymóg uzyskania zgody zgromadzenia wspólników czy ich zgody, w ogóle w sprawie nie występowała, co wynika wprost z dokumentów zgromadzonych w sprawie i na co trafnie zwrócił uwagę autor odpowiedzi na apelację. Wreszcie nie sposób też uznać, że oskarżony wyrządził zarządzanej spółce jakąkolwiek szkodę – przeciwnie, gdyby nie działania oskarżonego, spółka (...) nadal posiadałaby bezwartościowe udziały w spółce (...) (nie można bowiem nazwać inaczej sytuacji, gdy spółka ta nie ma własnego majątku, a jej całe „ aktywa” to bezwartościowa dokumentacja niemożliwego do realizacji projektu), a do tego narastające długi.

Reasumując, zarzut błędu w ustaleniach faktycznych sformułowany w apelacji oskarżyciela posiłkowego nie zasługiwał w najmniejszym nawet stopniu na podzielenie. Wyrok uniewinniający R. D. od odpowiedzialności karnej za zarzucane mu przestępstwo w świetle prawidłowych ustaleń faktycznych poczynionych w oparciu o kompletny materiał dowodowy był jedynym możliwym sposobem zakończenia niniejszego postępowania.

Wniosek

Uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w P. do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Materiał dowodowy jest kompletny, czego apelujący zresztą nie kwestionuje, zatem brak podstaw do prowadzenia przewodu sądowego w całości w rozumieniu art. 437§2 k.p.k. in fine bądź jego uzupełniania w postępowaniu odwoławczym. Orzeczenie merytoryczne uwalniające oskarżonego od odpowiedzialności za zarzucane mu przestępstwo jest trafne, tym samym nie sposób uznać, że zachodzi potrzeba wydania wyroku skazującego w rozumieniu art. 454§1 k.p.k.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Całość rozstrzygnięcia

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Z przyczyn wcześniej wskazanych zarzut apelacji okazał się nietrafny. Wydane rozstrzygnięcie zostało prawidłowo umotywowane, należycie wykazano, z jakich przyczyn nie można przypisać oskarżonemu popełnienia zarzucanego mu czynu. Brak podstaw z art. 433§1 k.p.k., uprawniających do orzekania poza granicami zarzutów apelacji.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach zmiany

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

O kosztach procesu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 636§1 k.p.k. Koszty te zgodnie z art. 616§1 k.p.k. obejmują koszty sądowe i uzasadnione wydatki strony przeciwnej, w tym z tytułu ustanowienia w sprawie jednego obrońcy.

Na koszty sądowe zgodnie z art. 616§2 k.p.k. składają się:

- opłata ustalona zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych, uwzględniająca zawiłość sprawy,

- wydatki Skarbu Państwa w postępowaniu odwoławczym, obejmujące ryczałt za doręczenia określony w §1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym.

Wydatki z tytułu ustanowienia obrońcy w postępowaniu odwoławczym ustalono zgodnie z §16 w zw. z §11 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.

7.  PODPIS

P. G. (3) H. K. K. L.