II AKa 238/22 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny w Poznaniu z 2024-09-13

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 238/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r., sygn. akt (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

W sprawie niniejszej wystąpiła jedna z bezwzględnych przyczyn odwoławczych skutkująca uchyleniem wyroku w związku z czym Sąd odstąpił od ustosunkowania się do zarzutów apelacyjnych zawartych w obu apelacjach

Lp.

Zarzut

3.1.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Wyrok Sądu I instancji uchylono w całości.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Powodem uchylenia wyroku Sądu I instancji jest ziszczenie się jednej z bezwzględnych przyczyn odwoławczych, tj. śmierć oskarżonego (art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.). Nie wdając się w ocenę zasadności stawianych przez apelujących zarzutów Sad stwierdził, iż – w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego – koniecznym stało się uchylenie zaskarżonego wyroku i to także w tej części, która zaskarżona nie została co tyczy się nie tylko tych rozstrzygnięć co do oskarżonych M. S. i W. B., co do których apelujący nie wywiedli apelacji ale również – na podst. art. 435 rozstrzygnięć dotyczących oskarżonych P. K. i R. S., co do których apelacji w ogóle nie wywiedziono. Innymi słowy ujawnienie bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. doprowadziło niestety finalnie do uchylenia wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r. (sygn. akt (...)) w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Procedując w tym zakresie Sąd Apelacyjny kierował się m.in. wytycznymi zawartymi w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia(...) ((...) – wydanego w wyniku wywiedzenia kasacji od wyroku Sądu Apelacyjnego w P. z dnia (...) zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia (...)), które będą przywoływane w dalszej części wywodu. Stanowisko tam zawarte Sąd Najwyższy de facto powtórzył w jednym z ostatnich swych judykatów, tj. w wyroku z dnia (...) r. w sprawie o sygn. (...) wydanym w wyniku rozpoznania kasacji od wyroku Sądu Apelacyjnego w :P. z dnia(...) którym to wyrokiem zmieniono wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia (...)

Oczywistym przy tym jest i nie wymaga większego wywodzenia, że przepis art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. stanowi, że niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia sąd odwoławczy na posiedzeniu uchyla zaskarżone orzeczenie, jeżeli m.in. sąd był nienależycie obsadzony. Nienależyta obsada sądu w realiach niniejszej sprawy wynikała zaś z udziału w rozpoznaniu jej przez Sąd Okręgowy w P. w osobie sędziego D. J..

Jak zauważa to zatem Sąd Najwyższy w przywołanych powyżej judykatach zgodnie z uchwałą składu połączonych Izb Sądu Najwyższego: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i (...) z dnia (...) (OSNK z 2020 r., z. 2, poz. 7), nienależyta obsada sądu w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. zachodzi m. in. wówczas, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia (...) r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z (...) r. poz. 3), jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Nie ma więc mowy o jakimkolwiek automatyzmie. Uwaga ta dotyczy zwłaszcza sytuacji, w której dotychczasowy przebieg kariery danego sędziego nie ujawnia nadmiernego, pozamerytorycznego jej przyspieszenia, a nadto brak jest okoliczności, które w szczególny sposób rzutują na negatywną ocenę postępowania sędziego biorącego udział w konkursie przed Krajową Radą Sądownictwa po (...) r. Jest to stanowisko w pełni akceptowane przez Sąd Apelacyjny orzekający w składzie niniejszym. Sąd Najwyższy wskazywał w tym zakresie na np. podpisywanie list poparcia dla sędziów kandydujących do KRS, uzyskiwanie stanowisk i dodatkowych funkcji, dodatków, itp. Wobec braku takich okoliczności nie ma konieczności dokonywania szczegółowej oceny mającej dowodzić nienależytej obsady sądu z udziałem takiego sędziego. Sąd Najwyższy akcentował, że nieprawidłowość obsady sądu z udziałem osób powołanych na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa od (...) r. wynika z faktu, że od tego czasu organ ten przestał spełniać cechy organu konstytucyjnego, o którym mowa w art. 187 ust. 1 Konstytucji R. co spowodowało uchylenie domniemania spełnienia kryterium minimum niezawisłości i bezstronności przez osoby powołane przez Prezydenta R. z rekomendacji takiej Krajowej Rady Sądownictwa na stanowisko sędziego (por. np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2022 r. w sprawie o sygn. III KK 404/21, OSNK z 2023 r., z. 5-6, poz. 22, czy też z dnia 12 października 2022 r. w sprawie o sygn. III KK 193/20, LEX nr 3537835). Uzasadniając swoje stanowisko Sąd Najwyższy odwoływał się także do analogicznych rozstrzygnięć międzynarodowych trybunałów (por: np. w wyroki ETPCz z dnia 22 lipca 2021 r., w sprawie R. przeciwko P. skarga nr (...); z dnia 3 lutego 2022 r. w sprawie (...) sp. z o.o. przeciwko P., skarga nr (...); z dnia 15 marca 2022r. w sprawie G. przeciwko P., skarga (...)). Sąd Apelacyjny orzekający w składzie niniejszym w pełni z tą argumentacją się zgadza. W tym miejscu należy także odnotować, że Sąd Najwyższy jednoznacznie i kategorycznie zaznaczał, że „dla zachowania mocy obowiązującej wskazanej wyżej uchwały składu połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia (...) r. nie ma jakiegokolwiek znaczenia prawnego rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego z dnia (...)poz. 61, ani też inne rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego oraz zmiany ustawy o Sądzie Najwyższym mające na celu wyłącznie zablokowanie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w zakresie dokonanych przez te organy międzynarodowe interpretacji wiążących Polskę norm traktatowych” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 września 2023 r. w sprawie o sygn. III KZ 36/23, LEX nr 3608278). Sąd Najwyższy zwracał przy tym uwagę, że „w sytuacji, gdy obalone zostało domniemanie bezstronności sędziego, który uzyskał nominację sędziowską w procedurze przed KRS od (...) r., konieczna jest w każdym przypadku analiza okoliczności, jakie towarzyszyły powołaniu na urząd sędziego oraz miały miejsce w późniejszym okresie. Chodzi zatem o weryfikację hipotezy, w myśl której gwarancje niezawisłości w przypadku konkretnego sędziego zostały w istotny sposób osłabione ze względu na udział w konkursie przed KRS od (...) r.” (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r. w sprawie o sygn. I KZP 2/22, OSNK z 2022 r., z. 6, poz. 22). Należy przy tym pamiętać, że oceny bezstronności i niezawisłości sądu dokonuje się w perspektywie obiektywnej, a więc tych okoliczności, które w odbiorze społecznym mogą prowadzić do uznania, że dany skład sądu nie daje gwarancji bezstronności i niezawisłości. Nie ma przy tym znaczenia subiektywne przekonanie osób wyznaczonych do danego składu orzekającego co do własnej bezstronności i niezawisłości. W zaistniałej sytuacji procesowej więc sam fakt, że sędzia D. J. uzyskał nominację na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P. w drodze konkursu przeprowadzanego z udziałem wadliwie ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa po zmianach dokonanych ustawą z dnia (...) r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z (...) r. poz. 3), niejako per se nie przesądzał jeszcze a priori o nienależytej obsadzie sądu w przypadku sądu wydającego wyrok w niniejszej sprawie.

Niemniej jednak, jak podnosi się w orzecznictwie, ze względu na charakter istotnej dla sprawy bezwzględnej przyczyny odwoławczej, Sąd odwoławczy jest nie tylko uprawniony, ale wręcz zobowiązany do szczegółowej analizy okoliczności wskazujących na wątpliwości co do bezstronności sędziego, które stały się znane Sądowi czy to na skutek inicjatywy stron postępowania, czy także z urzędu (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 1 maja 2024 r. w sprawie o sygn. II KK 589/22, LEX nr 3715625).

Odnosząc te uwagi natury ogólnej do sprawy niniejszej wskazać należało co następuje.

Jak wynika to z powszechnie uznanych ustaleń poczynionych przez Sąd Najwyższy w oparciu o dokumentację dotycząca przebiegu służby sędziego D. J., Sędzia ten ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie im. M. K. (1) w T. w (...) r. Po odbyciu aplikacji sądowej złożył w (...) r. egzamin sędziowski z wynikiem bardzo dobrym. W (...) r. został mianowany asesorem sądowym w Sądzie Rejonowym w C. a postanowieniem Prezydenta R. z dnia (...) r. został powołany na stanowisko sędziego ww. Sądu. Następnie z dniem (...) r. został przeniesiony na własny wniosek do pełnienia obowiązków orzeczniczych w Sądzie Rejonowym P.w P. a następnie, w dniu(...) (...) r. (także na własną prośbę), do pełnienia obowiązków orzeczniczych w Sądzie Rejonowym w W., gdzie dodatkowo Minister Sprawiedliwości powierzył mu obowiązki Prezesa tegoż sądu.

Z uzasadnienia uchwał Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 6 grudnia (...) r. nr (...) oraz z dnia (...) r. nr (...) wynika, że sędzia D. J. zgłosił się do konkursu na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P. w związku z obwieszczeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 marca (...) r. o wolnych stanowiskach sędziowskich (M.P. z (...) r. poz. 283 – pkt 6(...) (...)). Zgłoszenie do konkursu przed Krajową Radą Sądownictwa ukształtowaną ustawą z (...) r. poprzedzało bezpośrednie udzielenie przez sędziego D. J. poparcia kandydatury sędziego M. J. na członka Krajowej Rady Sądownictwa (por.: strona internetowa Sejmu R.: https://www.sejm.gov.pl/KRS/M. J..pdf). Zgłoszenie sędziego M. J. na członka Krajowej Rady Sądownictwa wraz z wykazem sędziów popierających wpłynęło do sekretariatu Marszałka Sejmu R. w dniu 25 stycznia (...) r., a zatem sędzia D. J. musiał udzielić poparcia przed tą datą (por.: strona internetowa Sejmu R. (...) J._M./$file/J._M..pdf). Szczególnego przy tym podkreślenia wymaga, bo świadczy o świadomym zaangażowaniu s. D. J. (1), że był on nawet pełnomocnikiem sędziego M. J. w omawianym procesie wyboru do ww. organu. Sytuacja ta powtórzyła się także w (...) r.
((...) M._J./$file/zglosz_M._J..pdf). Należy także odnotować, że sędzia D. J. dwukrotnie popierał też kandydaturę do Krajowej Rady Sądownictwa byłego wiceministra sprawiedliwości Ł. P.
(por. strona internetowa sejmu: (...) L._P..pdf, (...) (...)

Nie może przy tym budzić wątpliwości w ocenie sądu odwoławczego, że decyzja o udzieleniu poparcia sędziemu kandydującemu do Krajowej Rady Sądownictwa stanowiła punkt zwrotny w karierze zawodowej sędziego D. J.. Od tego momentu bez wątpienia nastąpiło ponadprzeciętne jej przyspieszenie, które nie znajdowało merytorycznego uzasadnienia.

Przywoływaną bowiem wcześniej uchwałą nr (...) r. Krajowa Rada Sądownictwa przedstawiła Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosek o powołanie sędziego D. J. do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Sądu Okręgowego w P.. W kontekście przyspieszenia kariery zawodowej s. D. J. odnotowania wymaga fakt, iż tego rodzaju decyzji nie stał na przeszkodzie fakt, że sędzia ten uzyskał przeciętną tylko opinię sędziego wizytatora. Co więcej, jakkolwiek Kolegium Sądu Apelacyjnego w P. na posiedzeniu w dniach od (...) (...) r. wydało pozytywną opinię o jego kandydaturze, to jednak Zgromadzenie Ogólne sędziów apelacji (...) w dniach, które obradowało w dniach od (...) (...) r. wydało w tym zakresie opinię negatywną. W tajnym głosowaniu s. D. J. uzyskał zaledwie 8 głosów „za” lecz 55 „przeciw” na 84 głosujących. Jednocześnie 21 osób wstrzymało się od głosu. Tym samym Zgromadzenie Ogólne poparło lepszych merytorycznie zgłoszonych w tym konkursie kandydatów. Mimo to Krajowa Rada Sądownictwa to jego kandydaturę przedstawiła Prezydentowi R., który w dniu (...) r. wydał postanowienie (Nr (...) poz. 8) o powołaniu D. J. (1) na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P.. Godne podkreślenia jest również iż Krajowa Rada Sądownicza dla uzasadnienia swej decyzji w sposób wręcz niedopuszczalny zinterpretowała stanowisko wyrażone w opinii sporządzonej przez wizytatora ds. karnych o s. D. J. nie wspominając nic o zastrzeżeniach jakie sędzia wizytator zamieścił w swej opinii odnośnie braku jakiegokolwiek doświadczenia tegoż sędziego w rozpoznawaniu spraw wpływających do pierwszoinstancyjnego wydziału karnego sądu okręgowego wynikający z faktu, iż – w odróżnieniu do standardowego wręcz postępowania w tego rodzaju sytuacjach – s. D. J. nie był delegowany wcześniej do orzekania w Sądzie Okręgowym w tego rodzaju sprawach. Jak podkreślono to w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia (...) odnosząc się do stanowiska KRS „dzięki wyjątkowo korzystnemu stanowisku KRS nie tylko wyraźnie ignorującemu zdecydowany sprzeciw środowiska sędziowskiego ale przede wszystkim – odwołującemu się wyłącznie do pozytywnej części opinii sędziego – wizytatora, co w oczywisty sposób wypaczało jej istotę” zwrócono uwagę, że sędzia – wizytator w opinii o sędzim Danielu Jurkiewiczu „wyraźnie stwierdził, że analiza orzecznictwa sędziego D. J. nie prowadzi do wniosku o umiejętności skutecznego prowadzenia obszernych oraz skomplikowanych prawnie i dowodowo spraw, gdyż nie był on delegowany do rozpoznania spraw tego typu w Sądzie Okręgowym w P.. Nie zgłosił się też do konkursu na delegację. Sędzia wizytator zwrócił również uwagę na stosunkowo niski poziom stabilności orzeczniczej sędziego D. J. (1) podczas gdy od kandydata na stanowisko sędziego sądu okręgowego należałoby oczekiwać wyróżniających, a nie przeciętnych czy też plasujących się poniżej przeciętnej wyników w zakresie stabilności orzecznictwa”.

Niezależnie od tego jeszcze w dniu (...) r. sędzia D. J. wnioskował do Ministra Sprawiedliwości o delegowanie go z Sądu Okręgowego w P. do wyłącznego orzekania w Sądzie Rejonowym w W. na czas nieoznaczony do czasu zakończenia kadencji Prezesa tegoż sądu, który to wniosek Prezes Sąd Okręgowego zaopiniował negatywnie.

Z dniem (...)r. Minister Sprawiedliwości powołał ww. do pełnienia funkcji prezesa Sądu Rejonowego w W. na okres kolejnych 4 lat.

Z kolei w dniu (...)r. Rzecznik Dyscyplinarny Sędziów Sądów Powszechnych P. S. powołał s. D. J. do pełnienia funkcji Zastępcy Rzecznika Dyscyplinarnego przy Sądzie Okręgowym w P. na 4 letnią kadencję.

Analizując linię zawodową D. J. w dalszej kolejności wskazać należy, iż już w dniu(...) r. Minister Sprawiedliwości powołał tegoż. sędziego na stanowisko prezesa Sądu Okręgowego w P. i to z dniem (...)r. Został on też powołany na stanowisko Komisarza Wyborczego w P., a następnie (od dnia(...) r.) w P..

Po objęciu stanowiska Prezesa Sądu Okręgowego w P. sędzia D. J. wydał Zarządzenie z dnia (...) r. (...)), którym przeniósł się z Wydziału III Karnego (Wydział pierwszoinstancyjnym) do Wydziału XVII Karnego – Odwoławczego Sądu Okręgowego P., a następnie kolejne – o nr (...), w którym z dniem (...)r. wstrzymał wpływ spraw do swojego referatu do dnia (...)r. Tego samego dnia wystąpił też do Kolegium kierowanego przez siebie Sądu o zwolnienie go z obowiązku rozpoznawania 8 spraw prowadzonych w III Wydziale Karnym, które (...) Losowego Przydziału Spraw przydzielił wcześniej do jego referatu. W trakcie posiedzenia Kolegium zaprezentował przy tym ów swój wniosek a następnie wziął udział w głosowaniu, w którym organ ten wyraził zgodę na zwolnienie go z obowiązku zakończenia spraw o sygn. (...). W wyniku powyższej decyzji sprawy te zostały rozlosowane pomiędzy innych sędziów orzekających w III Wydziale Karnym, którzy w związku z tym zostali dodatkowo obciążeni obowiązkiem ich rozpoznania. Nadto należy zwrócić uwagę, iż s. D. J. zwrócił się do ówczesnego Prezesa Sądu Apelacyjnego w P., tj. s. M. B., o wyłączenie go od udziału w losowaniu spraw (...) z kategorii „t. 50+” rozpoznawanych w XVII Wydziale Karnym – Odwoławczym Sądu Okręgowego w P.. Co więcej, zarządzeniem Prezesa M. B. z dnia (...) r. o nr (...) (IV W- (...)- (...)) tego rodzaju wyłączenie uzyskał „ na czas pełnienia funkcji Prezesa Sądu Okręgowego w P. ”.

Warto w tym miejscu wspomnieć również, bowiem świadczy to o postawie jako sędziego s. D. J. (1), że w dniu (...) r. sędzia wykonujący funkcję Prezesa Sądu Apelacyjnego w P. zwrócił się do s. D. J. z wnioskiem – jako Prezesa Sądu Okręgowego w P. – o zwołanie Zgromadzenia Ogólnego sędziów Sądu Okręgowego w P. i wyznaczenie jego terminu na dni (...) r., którego przedmiotem obrad miała być ocena sprawowania funkcji Prezesa Sądu Okręgowego w P. przez ww. Wystąpienie to było związane z nierozpoznaniem uprzedniego wniosku sędziów Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r. o zwołanie posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego tego Sądu w powyższym przedmiocie. W praktyce ten wniosek został zignorowany, albowiem termin Zgromadzenia Ogólnego ww. sędzia wyznaczył dopiero na dzień (...)r. uzasadniając odległy termin odwołaniem się do zagrożeń związanych z (...)19 (vide: pismo D. J. z dnia (...)). W tej sytuacji w dniu (...) r. sędziowie Sądu Okręgowego w P. wyrazili wobec sędziego D. J. – jako prezesa sądu – votum nieufności. W reakcji na ww. wystąpienie Minister Sprawiedliwości w dniu (...) r. wszczął procedurę odwołania D. J. (1) ze stanowiska prezesa Sądu Okręgowego w P. i zawiesił ww. w pełnieniu czynności ((...)). W odniesieniu do sędziego D. J. Minister Sprawiedliwości swój wniosek uzasadnił „ brakiem współpracy z samorządem tworzonym przez ogół sędziów Sądu Okręgowego w P.. Kolejne zarzuty dotyczyły m.in. braku kompetencji zarządczych, nieefektywnego podziału zadań pomiędzy wiceprezesów Sądu Okręgowego
w P., ograniczenia swoich obowiązków orzeczniczych poprzez wstrzymanie sobie przydziału spraw, co razem składało się na obraz rażącego i uporczywego niewywiązywania się z obowiązków służbowych
”.

Po uzyskaniu stosownej opinii Kolegium Sądu Okręgowego w P., z dniem (...). sędzia D. J. został odwołany przez Ministra Sprawiedliwości z funkcji prezesa Sądu Okręgowego w P. ( (...).(...)) ma w dniu (...) r. został przeniesiony ponownie do orzekania w III Wydziale Karnym Sądu Okręgowego w P.. W dniu (...) r. Krajowa Rada Sądownictwa uwzględniła jego odwołanie i uchyliła podział czynności kierujący go z powrotem do orzekania w wydziale karnym - I instancyjnym.

Reasumując zatem dotychczasowe rozważania należy stwierdzić, że niewątpliwie punktem zwrotnym w karierze sędziego D. J. była decyzja o poparciu kandydatury sędziego M. J. na członka Krajowej Rady Sądownictwa w 2018r. Do tej pory bowiem zajmował stanowisko asesora i sędziego sądu rejonowego przez okres trzynastu lat i nie był delegowany do sądu wyższego rzędu. Bezpośrednio po podpisaniu listy dla sędziego J. natomiast, a tym samym – jak dobitnie określił tego rodzaju postawę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu przywoływanego już wyroku z dnia (...)– legitymizacji naruszenia porządku prawnego w P., sędzia ten rozpoczął (zakończone sukcesem) starania o stanowisko sędziego sądu okręgowego, został prezesem sądu rejonowego a następnie sądu okręgowego. Ponadto w krótkim czasie uzyskał stanowisko zastępcy rzecznika dyscyplinarnego oraz komisarza wyborczego na dwie kadencje. W międzyczasie nadal podpisywał listy poparcia dla sędziów kandydujących do Krajowej Rady Sądownictwa – pomimo że nastąpiło to już po wydaniu przez Wielką Izbę (...) wyroku z dnia(...). określającego status prawny Krajowej Rady Sądownictwa, a także po wydaniu przywoływanej już wcześniej w niniejszym uzasadnieniu uchwały połączonych Izb Sądu Najwyższego z dnia(...)r. ( (...) (...)). W przypadku poparcia list w 2022 r. znane były już przecież także wyroki ETPCz z dnia (...)r. w sprawie R. przeciwko P. (skarga nr (...)), z dnia(...) r., D.-F. i O. przeciwko P. (skargi nr (...) i (...)). Powyższe okoliczności świadczą jednoznacznie, że sędzia D. J. nie tylko zaakceptował wszystkie działania władzy ustawodawczej i wykonawczej mające na celu instrumentalne wykorzystanie władzy sądowniczej, pozbawienie instytucji państwa prawnego ich ustrojowych funkcji (np. Trybunału Konstytucyjnego), chaos prawny oraz podporządkowanie sądownictwa interesom politycznym, ale również swoimi działaniami afirmował uzależnienie sądów od władzy wykonawczej. Szczególnego podkreślenia wymaga to, że działania legitymizujące naruszenia prawa dokonane przez ówczesnych przedstawicieli władzy ustawodawczej i wykonawczej było równoznaczne z osiągnięciem przez ww. sędziego nie tylko realnych korzyści osobistych (a to awanse, zajmowane stanowiska służbowe, zmniejszony przydział spraw, itp.), ale również majątkowych (w postaci dodatkowego wynagrodzenia będącego konsekwencją pełnionych funkcji prezesa, zastępcy rzecznika dyscyplinarnego oraz komisarza wyborczego). W niniejszej sprawie doszło zatem niewątpliwie do zmaterializowania się uzasadnionych wątpliwości odnośnie do instytucjonalnej bezstronności sędziego D. J. i przełamania zasady domniemania bezstronności i niezawisłości wynikających z okoliczności otrzymania przez tegoż sędziego nominacji na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w P.. Powyższe oznacza zaś w konsekwencji, to że Sąd z udziałem ww. sędziego był zatem nienależycie obsadzony w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.

Na zakończenie tej części rozważań Sąd Apelacyjny pragnie zaznaczyć, że należy mieć świadomość, że następcza kontrola spełnienia standardu bezstronności i niezawisłości sądu dokonywana jest w konkretnym postępowaniu i ma charakter kontroli sądu, nie zaś poszczególnego sędziego. Jej przeprowadzenie nie rzutuje automatycznie na możliwość udziału danego sędziego w składzie sądu przeprowadzającym inne postępowanie oraz nie może wiązać innego składu sądu. Niniejsze orzeczenie nie może zatem w żaden sposób być bezrefleksyjnie wykorzystywane do czynienia ustaleń i wniosków w innych postępowaniach z udziałem ww. sędziego. Nie ma też charakteru wiążącego inne składy rozstrzygające np. analogiczne sytuacje procesowe lub zbliżone zarzuty apelacyjne.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy winien rozważyć zastosowanie instytucji, o której mowa w art. 442 § 2 k.p.k., co pozwoli usprawnić i przyspieszyć postępowanie rozpoznawcze i wydanie orzeczenia in meritum w niniejszej sprawie zwłaszcza, że dwaj oskarżeni z wyrokiem jaki zapadł w niniejszej sprawie się pogodzili a wywiedzione apelacje skierowane było tyko do niektórych rozstrzygnięć dotyczących M. S. i W. B.. Sąd Apelacyjny ma pełną świadomość, że niniejsze rozstrzygnięcie, nie służy przyśpieszeniu rozpoznania sprawy, ale rzetelność procesu, przeprowadzonego przez niezależny sąd i niezwisłego sędziego jest wartością nadrzędną, wypływającą z gwarancji w zakresie swobód i wolności obywatelskich, co nakazuje działać w sposób bezkompromisowy, a jednocześnie wyważony.

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

7.  PODPIS

P. M. M. Ś. K. L.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Milenia Brdęk
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
Data wytworzenia informacji: