Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 295/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Sąd Okręgowy w P., wyrok łączny z dnia (...) r., sygn. akt (...)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

O. Z.

Wobec skazanego, w czasie orzekania przez Sąd Apelacyjny, ujawniły się dodatkowo następujące wyroki skazujące, które nie mogły być uwzględnione w niniejszym postępowaniu przez Sąd I instancji. Wyroki te ponumerowano kolejnymi punktami (odnosząc się do punktacji cyframi rzymskimi wskazanymi w części wstępnej zaskarżonego wyroku łącznego):

X.wyrok Sądu Rejonowego P. w P. z (...) r., sygn. akt (...) – prawomocny (...) r., przestępstwo z art. 270 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. i art. 276 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. popełnione w dniu (...) r. – kara 6 miesięcy pozbawienia wolności – skazany odbywać tę karę będzie od (...)

XI.wyrok Sądu Rejonowego w Z. z dnia (...) - prawomocny (...) r., przestępstwo z art. 244 k.k. i art. 180a k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. popełnione w dniu (...) r. – kara 6 miesięcy pozbawienia wolności – kary tej jeszcze nie wprowadzono do wykonania i nie określono terminu jej odbywania;

XII.wyrok Sądu Rejonowego w S. z dnia (...)

a) przestępstwo z art. 62 ust. 1 i 3 u.p.n. popełnione (...)r. – kara grzywny w liczbie 100 stawek dziennych w wysokości po 10 zł każda – Sąd Rejonowy w S. postanowieniem z dnia (...) zarządził wykonanie zastępczej kary pozbawienia wolności w wymiarze 50 dni, ale skazany grzywnę tę uiścił w całości w dniu(...)., uwalniając się tym samym od zastępczej kary pozbawienia wolności;

b) przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. popełnione w dniu (...) r. – kara 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat próby.

Skazany obecnie (w chwili orzekania przez Sąd Apelacyjny) odbył już (w dniu (...) r.) karę zastępczą 150 dni za karę ograniczenia wolności, orzeczoną wskazanym niżej przy omówieniu zarzutów apelacyjnych wyrokiem w pkt II, odbył też w całości, tj. od dnia (...) r. karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczoną wskazanym niżej przy omówieniu zarzutów wyrokiem z pkt IV, odbył też karę zastępczą 15 dni pozbawienia wolności za grzywnę, orzeczoną wskazanym niżej wyrokiem z pkt IV, natomiast aktualnie odbywa karę 6 miesięcy pozbawienia wolności od dnia(...)r., orzeczoną wskazanym niżej wyrokiem z pkt IX.

Skazany aktualnie odbywa karę pozbawienia wolności w Areszcie Śledczym w P., tj. w zakładzie karnym typu półotwartego w systemie programowanego oddziaływania (...)), będąc od początku odbywania kary od (...) r. 14 razy nagradzany regulaminowo, nie był karany dyscyplinarnie. Skazany posiada pozytywną opinię, gdyż jego zachowanie oceniane jest jako bardzo dobre, nie deklaruje przynależności do podkultury przestępczej, w ramach zatrudnienia przy obsługi łaźni jest regularnie chwalony przez nadzorujących pracę i, cyt.: „prezentuje ponadprzeciętne zaangażowanie w powyższe”, krytycznie ustosunkowany wobec popełnionych przestępstw, przynależy do funduszu samopomocy skazanych, gdzie dobrowolnie wyraził zgodę na pobieranie z jego konta depozytowego stałej kwoty na rzecz innych skazanych, którzy nie mogą liczyć na pomoc z zewnątrz oraz są zatrudnieni nieodpłatnie, co może świadczyć o pozytywnej postawie i chęci wspierania innych, zaś jego proces resocjalizacji zmierza we właściwym kierunku.

,

Akta tych spraw – dot. pkt X-XII plus opinia AŚ z k. 140-146.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Opinia o skazanym AŚ w P. z wykazem wykonywanych kar oraz akta postępowań dot. w/w spraw.

Wynikające z tych dowodów fakty są bezsporne, gdyż wynikają z dokumentów urzędowych i nie były kwestionowane w toku postępowania odwoławczego.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.odnośnie pkt 1 wyroku – rażąca niewspółmierność kary wymierzonej skazanemu poprzez pominięcie zasady pełnej absorpcji co do podlegających łączeniu kar jednostkowych pozbawienia wolności orzeczonych za poszczególne przestępstwa wymierzonych wyrokami: Sądu Rejonowego w Ś. z dnia (...) i Sądu Rejonowego P. (1) w P. z dnia (...), pomimo iż zachodziły przesłanki do zastosowania tej zasady i nie wymierzenie, przy odpowiednim zastosowaniu tej zasady, kary łącznej w wymiarze niższym niż orzeczona przez Sąd kara 9 miesięcy pozbawienia wolności.

2. odnośnie pkt 2 wyroku – rażąca niewspółmierność kary wymierzonej skazanemu poprzez pominięcie zasady pełnej absorpcji co do podlegających łączeniu kar jednostkowych ograniczenia wolności orzeczonych za poszczególne przestępstwa wyrokami: Sądu Rejonowego P. w P. z dnia (...) (opisanym w pkt III) oraz Sądu Rejonowego w Ś. (1) z dnia (...), pomimo że zachodziły przesłanki do zastosowania tej zasady i nie wymierzenie, przy odpowiednim zastosowaniu tej zasady, kary łącznej w wymiarze niższym niż orzeczona przez Sąd kara 1 roku ograniczenia wolności, polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym.

3. odnośnie pkt 3 wyroku – rażąca niewspółmierność kary wymierzonej skazanemu poprzez pominięcie zasady pełnej absorpcji co do podlegających łączeniu kar jednostkowych ograniczenia wolności orzeczonych za poszczególne przestępstwa wyrokami: Sądu Rejonowego (...)w P. z dnia (...) (opisanym wyżej w pkt II) oraz Sądu Rejonowego P. w P. z dnia (...) r., sygn. akt (...), pomimo że zachodziły przesłanki do zastosowania tej zasady i nie wymierzenie, przy odpowiednim zastosowaniu tej zasady, kary łącznej w wymiarze niższym niż orzeczona kara 1 roku i 10 miesięcy ograniczenia wolności, polegająca na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym.

4. odnośnie pkt 5 wyroku – rażąca niewspółmierność wymierzonej skazanemu poprzez pominięcie zasady pełnej absorpcji, co do podlegających łączeniu kar jednostkowych grzywny orzeczonych za poszczególne przestępstwa wyrokami: Sądu Rejonowego w Ś. z dnia (...), Sądu Rejonowego P. w P. z dnia(...) oraz Sądu Okręgowego w P. z dnia (...), pomimo iż zachodziły przesłanki do zastosowania tej zasady i nie wymierzenie, przy odpowiednim zastosowaniu tej zasady, kary łącznej w wymiarze niższym niż orzeczona przez Sąd kara grzywny w wymiarze 150 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 30 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przed ustosunkowaniem się do zarzutów apelacyjnych należy zważyć, co następuje:

Sąd Okręgowy w P. w sprawie o sygn. akt (...) w postępowaniu prowadzonym w przedmiocie wydania wyroku łącznego wobec skazanego O. Z. brał pod uwagę następujące prawomocne skazania wyrokami:

I. Sądu Rejonowego P. (1) w P. z dnia (...) r., sygn. akt (...) (praw. (...) r.) za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. popełnione (...) r. na karę grzywny w liczbie 100 stawek dziennych w wysokości po 20 zł każda;

II. Sądu Rejonowego P. (1) w P. z dnia (...)(praw. (...) r.) za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. popełnione (...) r. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności z wykonywaniem nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin miesięcznie, którą skazany odbył w formie zastępczej kary 150 dni pozbawienia wolności w okresie od (...) r.;

III. Sądu Rejonowego P. w P. z dnia (...)(praw.(...) r.) za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. popełnione w dniu (...) r. na karę 6 miesięcy ograniczenia wolności z wykonywaniem nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie;

IV. Sądu Rejonowego w Ś. z dnia (...)za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 2 k.k. popełnione w dniu (...) r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności i karę grzywny w liczbie 30 stawek dziennych w wysokości po 20 zł każda, przy czym karę pozbawienia wolności odbył w okresie od (...) r., natomiast karę grzywny zamieniono na zastępczą karę 15 dni pozbawienia wolności;

V. Sądu Rejonowego P. w P. z dnia (...) (praw. (...)r.) za przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. i art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. popełnione w dniu (...) r. na karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania i karę grzywny w liczbie 100 stawek dziennych w wysokości po 30 zł każda;

VI. Sądu Rejonowego w Ś. (1) z dnia (...) za przestępstwo z art. 178a § 1 k.k. popełnione w dniu (...) r. na karę 10 miesięcy ograniczenia wolności z wykonywaniem nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 25 godzin miesięcznie;

VII. Sądu Okręgowego w P. z dnia (...)

a) za przestępstwo z art. 58 ust. 2 u.p.n. popełnione w (...)r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

b) za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 2 k.k. popełnione w okresie od(...)r. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności,

c) za przestępstwo z art. 59 ust. 1 i 3 u.p.n. w zw. z art. 12 § 1 k.k. popełnione pomiędzy (...) r. na karę grzywny w liczbie 140 stawek dziennych w wysokości po 10 zł każda, przy czym zarządzono wykonanie tej kary grzywny na zastępczą karę 70 dni pozbawienia wolności

przy czym kary pozbawienia wolności „połączono” i orzeczono karę łączną 9 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres 2 lat próby;

VIII. Sądu Rejonowego P. w P. z dnia (...) r. w sprawie o sygn. akt (...) (praw. (...)r.) za przestępstwo z art. 289 § 1 k.k. popełnione w dniu(...) r. na karę 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności z wykonywaniem nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie;

IX. Sądu Rejonowego P. (1) w P. z dnia (...)

a) za przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. popełnione w okresie od dnia (...). na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności,

b) za przestępstwo z art. 62 ust. 1 u.p.n. w zw. z art. 4 § 1 k.k. popełnione w dniu (...)r. na karę 2 miesięcy ograniczenia wolności

i po połączeniu tych kar pozbawienia wolności orzekł wobec skazanego karę łączną 6 miesięcy pozbawienia wolności, zaliczając na jej poczet okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania od (...)

Zarzuty ad. 1, 2, 3 i 4

W niniejszej sprawie należy podnieść, iż skazany w sprawach osądzonych wyrokami z punktów od II do IX wszystkich przestępstw dopuścił się po(...) r. a tym bardziej wyroki te zostały wydane po tej dacie, co także, co oczywiste, dotyczy dat ich uprawomocnienia się.

Wprawdzie wyrok z pkt I uprawomocnił się przed (...) r., ale w sprawie tej orzeczona kara grzywny została w całości wykonana, więc nie znajduje wobec niej zastosowania obowiązujący wówczas przepis art. 85 § 2 k.k., bowiem łączeniu podlegały kary podlegające wykonaniu. Również kara ta nie podlegała łączeniu na zasadach obowiązujących od (...) r., bowiem nie został spełniony wymóg z art. 85 § 1 k.k., gdyż w sprawach, w których orzeczono pozostałe kary grzywny ( z punktów IV, V i VII) żadne z przestępstw nie zostało popełnione przed datą wydania wyroku z pkt I. Sąd I instancji zasadnie więc w tym zakresie umorzył postępowanie na podstawie art. 572 k.p.k. Sąd I instancji zresztą prawidłowo tę kwestię wyjaśnił na str. 15 uzasadnienia wyroku.

Apelujący nie kwestionuje powyższego rozstrzygnięcia, jak i nie kwestionuje stosowania w tej sprawie przepisów Kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym od dnia 24.06.2020 r. nadanym ustawą z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami (...)19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem (...)19 (Dz.U.2020.1086).

Należy podnieść, iż w zakresie interpretacji przesłanek określonych w art. 85 § 1 k.k. należy odwoływać się do zasad wypracowanych przez orzecznictwo, jakie obowiązywały w okresie do 30.06.2015 r., kiedy w takim samym brzmieniu obowiązywał przepis art. 85 k.k. Zgodnie więc z treścią art. 85 § 1 k.k. (jak i dawnego przepisu art. 85 k.k.) karę łączną orzeka się wtedy, jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, przy czym za podstawę kary łącznej bierze się kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa.

Zgodnie więc z brzmieniem tego przepisu zwrot „zanim zapadł pierwszy wyrok” odnosi się do pierwszego chronologicznie wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnego (kolejnych) przestępstwa, co oznacza, że Sąd wydający wyrok łączny nie może rozpatrywać poszczególnych kar, orzeczonych jednostkowymi wyrokami, w różnych wariantach, by wymierzyć ostatecznie skazanemu karę łączną dla niego najkorzystniejszą.

Ten właśnie pierwszy wyrok powinien zatem być punktem odniesienia przy dokonywaniu oceny, które z przestępstw objętych kolejnymi wyrokami pozostają w zbiegu uzasadniającym połączenie orzeczonych za nie kar węzłem wyroku łącznego. Nie ma natomiast żadnych przeszkód prawnych, aby spośród skazań, których nie obejmie tak ukształtowany wyrok łączny, utworzyć kolejną grupę obejmującą skazania za czyny popełnione zanim zapadł kolejny "pierwszy wyrok" - oczywiście "pierwszy" z punktu widzenia tej kolejnej grupy przestępstw.

Dodać należy, że chociaż zwrot "zanim zapadł pierwszy wyrok" odnosi się do pierwszego chronologicznego wyroku, który zapadł przed popełnieniem przez sprawcę kolejnych przestępstw, to jednak wyrokiem "pierwszym" może być również wyrok wydany później (po nim), a więc drugi, czy jeszcze dalszy, w zależności od układu procesowego.

Zbieg przestępstw, jak i kara łączna są instytucjami prawa materialnego i to nie uwarunkowania procesowe i do tego niezależne od sprawcy (skazanego) wpływają na ich kształt a wyrok łączny służy jedynie do realizacji prawa materialnego, w żadnej mierze go nie modyfikując (por. uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 25.02.2005 r. I KZP 36/04, OSNKW 2005, nr 2, poz. 13; wyrok SN z dnia 1 sierpnia 2007 r., IV KK 195/07, LEX nr 296718; wyrok SN z dnia 21 stycznia 2008 r., V KK 212/07, LEX nr 377209).

Przed ustosunkowaniem się do w/w zasad należy też wskazać na dwie okoliczności: mianowicie Sąd I instancji z przyczyn niezrozumiałych umorzył na podstawie art. 572 k.p.k. postępowanie w zakresie kar pozbawienia wolności orzeczonych z warunkowym zawieszeniem ich wykonania (nie łącząc ich ani ze sobą, ani z bezwzględnymi karami pozbawienia wolności), co dotyczy kar orzeczonych w wyrokach z punktów V i VII.

Przepisy art. 89 k.k. pozwalają w takiej sytuacji na łączenie takich kar a także orzeczenie kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia wykonania, tu: przy zastosowaniu „przelicznika” wskazanego w art. 89 § 1b k.k. Sąd I instancji jedynie uznał, iż orzeczenie w takim układzie kary łącznej, cyt.: „ nie przyczyniłoby się do polepszenia sytuacji skazanego”, połączenie tych kar ostatecznie prowadziłoby do orzeczenia kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia wykonania, a tym samym nie zdecydował się na objęcie węzłem kary łącznej również kar pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem (str. 15 -16 uzasadnienia wyroku), co doprowadziło do umorzenia postępowania w tym zakresie.

Również Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do połączenia w węzeł kary łącznej orzeczonych kar pozbawienia wolności i kar ograniczenia wolności, na co pozwalał przepis art. 87 § 1 k.k. W ocenie Sądu I instancji zasadne było w tej sprawie odrębne połączenie kar pozbawienia wolności i odrębne połączenie kar ograniczenia wolności.

Sąd I instancji wprawdzie tego wyraźnie nie wyartykułował, ale skoro odstąpił od orzeczenia w tym układzie kary łącznej pozbawienia wolności, nie łącząc kar ograniczenia wolności z karami pozbawienia wolności, to uznał, iż w realiach tej sprawy takie rozstrzygnięcie byłoby również dla skazanego niekorzystne, tym bardziej, iż sam skazany nie domagał się takiego połączenia kar ograniczenia wolności i pozbawienia wolności. Sąd I instancji więc zasadnie w tym przypadku postąpił zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11.06.2019 r., P 20/17 (OTK-A 2019, poz. 29).

Powyższe również nie jest w tej sprawie kwestionowane przez apelującego. Skoro zaś nie wywiedziono apelacji na niekorzyść skazanego, to również Sąd odwoławczy nie znalazł podstaw, by w to rozstrzygnięcie Sądu I instancji ingerować.

Sąd I instancji, stosując w/w zasadę z art. 85 § 1 k.k. trafnie orzekł o połączeniu w osobne kary łączne: kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami z punktów IV oraz IX a, b ( pkt 1 zaskarżonego wyroku), kary ograniczenia wolności: w jedną karę łączną, co dot. kar orzeczonych wyrokami z punktów II i VIII ( pkt 3 zaskarżonego wyroku) i w drugą karę łączną, co dot. kar orzeczonych wyrokami z punktów III i VI ( pkt 2 zaskarżonego wyroku) oraz kary grzywny orzeczone wyrokami z punktów IV, V i VII c ( pkt 5 zaskarżonego wyroku).

Sąd I instancji na str. 11-12 uzasadnienia wyroku wskazał na okoliczności wynikające z treści art. 85 § 1 k.k., które nakazywały właśnie takie połączenie kar w kary łączne i brak jest jakichkolwiek podstaw, by te ustalenia Sądu Okręgowego kwestionować. Zresztą apelujący również w pełni zgadza się z tymi ustaleniami, więc nie zachodzi tu potrzeba, by w tym zakresie przytaczać szerszą argumentację.

Przechodząc do orzeczeń o karach, które są przez skarżącego kwestionowane, należy wskazać, iż Sąd I instancji dokładnie w treści uzasadnienia wykazał, dlaczego nie zdecydował się na zastosowanie przy wymiarze kar pełnej zasady absorpcji (str. 12-14), Sąd I instancji podkreślił różnorodzajowość konkretnych przestępstw, jak i ich związki czasowe, które nie pozwalały na orzeczenie kar łącznych w najniższych z możliwych wymiarów. Jednocześnie Sąd I instancji wyjaśnił niemożność stosowania zasady pełnej absorpcji a to z uwagi na przepis art. 86 § 1 k.k., który wskazuje na dolną granicę kary powyżej z najwyższej z wymierzonych kar.

Należy jeszcze przypomnieć, iż rażąca niewspółmierność kary występuje, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica (dysproporcja) pomiędzy sumą kar zasadniczych i środków karnych (kompensacyjnych) orzeczonych przez sąd pierwszej instancji a karą, jaką należałoby sprawcy wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw sądowego wymiaru kary określonych w art. 53 k.k. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 06 lipca 2017 r. sygn. akt II AKa 148/17, Legalis nr 1674160). Zarzut niewspółmierności kary, aby był zasadny, musi dotyczyć rażącej niewspółmierności, a więc nienadającej się do zaakceptowania. Niewspółmierność rażąca to znaczna, "bijąca w oczy" różnica między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą, zasłużoną (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 01 grudnia 1994 r., sygn. akt III KRN 120/94, Legalis nr 28989). Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyrażającą oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą. Chodzi o taką karę, której wymiar razi poczucie sprawiedliwości. Ingerencja sądu odwoławczego w orzeczenie o karze może nastąpić tylko i wyłącznie wówczas, gdy różnica między karą wymierzoną w pierwszej instancji a karą, którą należałoby orzec jest znaczna, rażąca, nie może sprowadzać się do różnic niewielkich, nieznacznych, bo byłoby to sprzeczne z normą art. 438 pkt 4 k.p.k., z której jednoznacznie wynika, że podstawą zmian może być jedynie rażąca – a więc nie każda – niewspółmierność kary.

W przypadku kary łącznej pozbawienia wolności ( pkt 1 wyroku) granice jej wynosiły od 7 miesięcy do 1 roku i 1 miesiąca. Sąd I instancji wymierzył karę łączną 9 miesięcy pozbawienia wolności a więc karę, która tylko nieznacznie przekraczała dolną granicę. Domaganie się więc jeszcze jej złagodzenia o dwa miesiące ma się nijak do wykazania „rażącej” surowości orzeczonej kary. Należy tylko dodać, iż w tym przypadku orzeczone kary dotyczą aż trzech przestępstw i każde z nich było innego rodzaju (z art. 278 § 1 k.k., z art. 207 § k.k. i z art. 62 ust. 1 u.p.n.). Dopatrywanie się więc w tym przypadku rażącej niewspółmierności orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności, mając nawet na uwadze pozytywne zachowanie się skazanego w warunkach zakładu karnego jest irracjonalne.

W przypadku kary łącznej ograniczenia wolności ( pkt 2 wyroku) granice jej wynosiły od 11 miesięcy do 1 roku i 4 miesięcy. Sąd I instancji wymierzył karę łączną 1 roku ograniczenia wolności a więc karę, która nieznacznie przekraczała dolną granicę. Również więc domaganie się jej złagodzenia o jeden miesiąc ma się nijak do wykazania wspomnianej wyżej „rażącej” surowości orzeczonej kary. Również i w tym przypadku kary jednostkowe zostały orzeczone za przestępstwa różnego rodzaju (z art. 278 § 1 k.k. i z art. 178a § 1 k.k.).

W przypadku kary łącznej ograniczenia wolności ( pkt 3 wyroku) granice jej wynosiły od 1 roku i 7 miesięcy do 2 lat i 4 miesięcy. Sąd I instancji wymierzył karę łączną 1 roku i 10 miesięcy ograniczenia wolności a więc również oscylującą w dolnej granicy kary łącznej. Domaganie się więc przez apelującego złagodzenia tej kary o 3 miesiące w żaden sposób nie wspiera postawionego zarzutu „rażącej” surowości kary. Wprawdzie w tym przypadku oba przestępstwa, za które wymierzono kary jednostkowe, zostały popełnione przeciwko mieniu, ale już same w sobie przestępstwa były popełnione z innej motywacji i w innym zamiarze (czyny z art. 278 § 1 k.k. oraz z art. 289 § 1 k.k.).

W przypadku kary łącznej grzywny ( pkt 4 wyroku) granice jej wynosiły od 141 stawek dziennych do 270 stawek dziennych. Sąd I instancji wymierzył karę łączną w dolnej granicy tej kary. W tej sytuacji trudno wręcz uznać, by kara łączną 150 stawek dziennych grzywny spełniała kryteria rażącej surowości, skoro tylko od dolnej granicy dzieli ją 9 stawek dziennych. Domaganie się więc przez apelującego złagodzenia tej kary o kilka stawek dziennych uznać należy wręcz za kuriozalne.

W przypadku jednostkowej kary ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem z pkt II faktycznie O. Z. został skazany za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k., polegające na kradzieży odzieży o wartości 799,85 zł (k. 66). Tymczasem od (...) r. czyn ten stał się wykroczeniem z art. 119 § 1 k.w., bowiem wykroczeniem jest kradzież rzeczy ruchomej, jeżeli jej wartość nie przekracza 800 zł (ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2022 r., poz. 2600). Należy jednak zauważyć, iż skazany tę karę jednostkową ograniczenia wolności wykonał w całości w dniu (...) r. a więc przed wejściem w życie w/w ustawy. To zaś oznacza, iż nie ma do tej kary jednostkowej zastosowania art. 2a § 2 k.w. Poza tym podniesienie przez skarżącego argumentacji o możliwym zastosowaniu art. 2a k.w. jest niekorzystne dla skazanego. Jak już bowiem wspomniano, skazany w całości tę karę wykonał, co oznacza, iż ten okres wykonanej kary został skazanemu zaliczony na poczet orzeczonej kary łącznej ograniczenia wolności, co nastąpiło w pkt 4 wyroku. Skoro zaś ta kara łączna została już uznana za wykonaną w wymiarze 10 miesięcy, to do wykonania pozostała kara 1 roku pozbawienia wolności. Gdyby zaś to połączenie obu kar nie nastąpiło, wówczas skazany byłby zobligowany do wykonania kary 1 roku i 6 miesięcy ograniczenia wolności orzeczonej wyrokiem z pkt VIII. Bez wątpienia więc wyeliminowanie w niniejszym postępowaniu apelacyjnym możliwości połączenia kar orzeczonych wyrokami z punktów II i VIII byłoby działaniem na niekorzyść skazanego a więc sprzecznym z zasadą art. 434 § 1 k.p.k. Skoro zaś obrońca wniósł apelację na korzyść skazanego (choć niefortunnie w apelacji przywołał także argument – zarzut – na niekorzyść skazanego), to wszelkie pogorszenie sytuacji skazanego w tym postępowaniu odwoławczym nie było dopuszczalne.

W toku postępowania apelacyjnego ujawniły się wskazane wyżej w sekcji 2 wyroki. Tym samym, mając na uwadze wymogi prawa materialnego zaszła konieczność również rozważenia objęcia niniejszym postępowaniem kar orzeczonych tymi wyrokami w węzeł kary łącznej, pamiętając przy tym, by nie orzec na niekorzyść skazanego, mając na względzie kierunek wniesionej apelacji. Notabene, skazany w piśmie z dnia (...) r. domagał się połączenia kar orzeczonych wyrokami opisanymi wyżej w punktach X i XI (k. 173).

Należy podnieść, iż wyrokiem z punktu XIIb orzeczono wobec skazanego karę 1 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Skoro Sąd I instancji uznał, iż w realiach tej sprawy nie należy takich kar łączyć, to, by nie naruszyć zasady z art. 434 § 1 k.p.k. Sąd odwoławczy również tej kary nie uwzględnił przy łączeniu kar.

Skazany przestępstwa z art. 270 § 1 k.k. i art. 275 § 1 k.k. i art. 276 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. dopuścił się w dniu (...) r. ( wyrok z pkt X).

Co do kary łącznej pozbawienia wolności, zgodnie z zasadą art. 85 § 1 k.k. pierwszym chronologicznie wyrokiem jest wyrok z pkt IV (z dnia(...)r.) pozwalający na połączenie orzeczonej nim kary z karami jednostkowymi z wyroku z pkt IX (tu oba czyny popełnione przed datą (...)r.). Natomiast w sprawie z pkt X czyn został popełniony po tej dacie, co nie pozwala na objęcie tej daty karą łączną.

Dokładnie to samo dotyczy wyroku z pkt XI. Tu bowiem czyn z art. 244 k.k. i art. 180a k.k. został popełniony w dniu (...) r. (dzień później, niż czyn z pkt X), czyli również po wskazanej wyżej dacie (...) r.

Natomiast oba te wyroki z punktów X i XI pozwalają utworzyć kolejną grupę obejmującą skazania za czyny popełnione zanim zapadł kolejny "pierwszy wyrok". W tym przypadku pierwszym wyrokiem jest wyrok z pkt X, tj. z dnia (...) r., zaś przed tą datą O. Z. dopuścił się przestępstwa, za które został skazany wyrokiem z pkt XI.

Należy więc, kierując się powyższymi przesłankami, objąć węzłem kary łącznej orzeczone tymi wyrokami kary pozbawienia wolności w wymiarach 6 miesięcy oraz 6 miesięcy. W tym przypadku można wymierzyć skazanemu karę łączną pozbawienia wolności w granicach od 7 miesięcy do 1 roku. Sąd odwoławczy, mając na uwadze fakt, iż skazany dopuścił się tych obu czynów praktycznie w tym samym czasie, jak również fakt, iż za te przestępstwa został skazany w czasie, gdy przebywał w zakładzie karnym i zaczął czynić postępy w swojej resocjalizacji, uznał, iż należy w tym przypadku wymierzyć skazanemu karę łączną w dolnej granicy, tj. w wymiarze 7 miesięcy pozbawienia wolności, gdyż kara ta będzie w pełni wystarczająca dla osiągnięcia celów kary, wskazanych w art. 53 k.k., jak i w art. 85a k.k. (w brzmieniu obowiązującym przed (...) r., tj. zmianą przepisów Kodeksu karnego także w/w ustawą z dnia 7 lipca 2022 r. o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2022 r., poz. 2600 ze zm.). Jednocześnie, mając właśnie na uwadze tę ostatnią nowelizację, Sąd odwoławczy w kwalifikacji prawnej tego rozstrzygnięcia, jak i pozostałych rozstrzygnięć z punktów 1, 2, 3 i 5 zaskarżonego wyroku przyjął art. 4 § 1 k.k. W chwili orzekania przez Sąd odwoławczy w Kodeksie karnym zawarte są ostrzejsze kryteria w zakresie celów kary, jakie należy brać pod uwagę przy orzekaniu kar łącznych.

O powyższym Sąd Apelacyjny orzekł w punkcie 1 b oraz c.

Wreszcie, kierując się dokładnie tymi samymi przesłankami Sąd odwoławczy uznał, iż należy także połączyć w jedną karę łączną grzywnę orzeczoną wyrokiem z pkt XII z grzywnami orzeczonymi wyrokami z punktów IV, V, VII c.

Sąd Apelacyjny połączył więc grzywny w liczbach 30 stawek, 100 stawek, 140 stawek i 100 stawek. Karę łączną grzywny mógł wymierzyć w granicach od 141 stawek dziennych do 370 stawek dziennych. Zachowując proporcjonalnie zasadę stosowaną przez Sąd Okręgowy i pamiętając przy tym, iż górna granica kary łącznej już znacznie przewyższa górną granicę, w jakiej obracał się Sąd I instancji, Sąd Apelacyjny orzekł karę łączną grzywny w liczbie 150 stawek dziennych, przyjmując tę samą, co Sąd I instancji wysokość jednej stawki.

Jednocześnie, mając na uwadze wykonanie przez skazanego w całości tej grzywny z wyroku z pkt XII c w dniu (...) r., co wynika z akt(...) SR S., dołączonych do akt tego Sądu o sygn. (...), należało zgodnie z art. 577 k.p.k. zaliczyć na poczet tej kary łącznej tę wykonaną karę, co oznacza, iż z tej kary łącznej grzywny zostało już wykonanych 100 stawek. Konsekwencją orzeczenia nowej kary łącznej grzywny było uchylenie kary łącznej grzywny orzeczonej zaskarżonym wyrokiem. Orzeczenie w tym zakresie zostało wydane przez Sąd Apelacyjny w pkt 1a wyroku.

Wniosek

Zmiana zaskarżonego wyroku przez:

1. zmianę pkt 1 i wymierzenie skazanemu kary łącznej w wymiarze 7 miesięcy pozbawienia wolności,

2. zmianę pkt 2 i wymierzenie skazanemu kary łącznej w wymiarze 11 miesięcy ograniczenia wolności, polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin miesięcznie,

3. zmianę pkt 3 i wymierzenie skazanemu kary łącznej w wymiarze 1 roku i 7 miesięcy ograniczenia wolności, polegającej na wykonywaniu nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym,

4. zmianę pkt 5 i wymierzenie skazanemu kary łącznej w wymiarze 142 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 20 zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad. 1, 2, 3 i 4

Wszystkie wnioski są bezzasadne, gdyż apelujący nie wykazał występowania rażącej niewspółmierności orzeczonych kar łącznych. Szerzej na ten temat wypowiedziano się przy ustosunkowaniu się do zarzutów apelacyjnych.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Z urzędu uwzględniono ujawnienie się trzech dodatkowych wyroków i orzeczonych nimi kar pozbawienia wolności oraz grzywny wymagających objęcia nich również węzłem kary łącznej. Nadto uzupełniono podstawę prawną orzeczonych kar łącznych o przepis art. 4 § 1 k.k.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Wyczerpująco w tym zakresie wypowiedziano się wyżej w sekcji 2 po ustosunkowaniu się do zarzutów apelacyjnych.

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Utrzymano w mocy orzeczenia o podstawie prawnej wymierzonych kar łącznych (pkt 1, 2, 3) z uzupełnieniem jej o przepis art. 4 § 1 k.k., o zaliczeniu na poczet orzeczonej kary łącznej ograniczenia wolności w pkt 3 okresu wykonanej kary ograniczenia wolności (pkt 4), o umorzeniu postępowania w pozostałym zakresie (pkt 7) oraz o kosztach procesu (pkt 8 i 9).

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Utrzymanie w mocy orzeczenia we wskazanym wyżej zakresie jest wynikiem poprawnego przyjęcia przez Sąd I instancji stanu prawnego co do orzekania o karze łącznej, właściwego zastosowania art. 85 § 1 k.k., jak i zasadnego wymierzenia kar łącznych, jak i ukształtowania ich wymiarów. Co do pozostałych rozstrzygnięć, w tym orzeczonych kosztów nie stwierdzono żadnych uchybień, jak również co do nich nie podnoszono jakichkolwiek zarzutów.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Zmiana wyroku dotyczy orzeczonej w pkt 5 kary łącznej grzywny i dokonanego na jej poczet zaliczenia wykonanej kary jednostkowej grzywny a także związana jest z orzeczeniem jeszcze jednej kary łącznej pozbawienia wolności a także uzupełnieniem podstaw prawnych rozstrzygnięć o przepis art. 4 § 1 k.k.

Zwięźle o powodach zmiany

Zmiany te związane są z poczynionymi przez Sąd Apelacyjny ustaleniami dotyczącymi konieczności objęcia w węzeł kary łącznej dodatkowo dwóch kar pozbawienia wolności oraz dodatkowej kary grzywny a także konieczności uzupełnienia podstawy prawnej rozstrzygnięć o karach łącznych o przepis art. 4 § 1 k.k., co wyjaśniono wyżej szczegółowo w punkcie 3.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

Nie dotyczy

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Nie dotyczy

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3, 4

W sprawie występował przed Sądem Apelacyjnym obrońca z urzędu, który wniósł o przyznanie mu kosztów obrony świadczonej oskarżonemu z urzędu. Tym samym o tych kosztach orzeczono na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 ze zm. - § 11 ust. 5), odwołując się przy tym do wyroków TK z dnia 23.04.2020 r. w sprawie SK 66/19, z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie SK 78/21 i z dnia 20.04.2023 r. w sprawie SK 53/22 oraz postanowień SN z dnia 15.12.2021 r. w sprawie V KK 549/20 (LEX nr 3322628) i z dnia 12.07.2023 r. w sprawie IV KK 45/23 (LEX nr 3585174) a także wyroku Sądu Apel. we W. z dnia 26.04.2023 r. w sprawie II AKa 161/22 (LEX nr 3587662). Przy ustaleniu tego wynagrodzenia uwzględniono również § 17 pkt 1 tego rozporządzenia. Rozprawa miała bowiem miejsce w dniach(...)r. Tym samym wynagrodzenie wynosi 288 zł (240 zł + 20%) uwzględniające VAT.

Obrońca wnosił o wynagrodzenie jeszcze wyższe, bo w potrójnej wysokości, z uwzględnieniem okoliczności określonych w § 15 ust. 3 pkt 1, 3, 4 cyt. wyżej rozporządzenia. W niniejszej sprawie jednak nie wystąpiły żadne okoliczności, które uzasadniałyby przyznanie obrońcy wynagrodzenia w wysokości stanowiącej kilkakrotność stawki minimalnej. Sprawa niniejsza nie była zawiła, adwokat nie przyczynił się w żadnym stopniu do ujawnienia okoliczności w toku postępowania apelacyjnego, jakie Sąd odwoławczy uwzględnił z urzędu, a także na wniosek skazanego. Wniesiona zaś przez obrońcę apelacja, poza postawieniem niezasadnych w stopniu oczywistym zarzutów, w swojej warstwie merytorycznej, na poparcie postawionych zarzutów, liczyła zaledwie 10 linijek (str. 4 apelacji). Domaganie się więc przez adwokata za taką swoją pracę wyższych stawek od minimalnej nie znajduje żadnego uzasadnienia.

Zwolniono skazanego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. z uwagi na brak posiadania przez niego odpłatnego wynagrodzenia w zakładzie karnym.

7.  PODPIS

A. W. M. Ś. M. K.