Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

1)P o s t a n o w i e n i e

dnia 15 marca 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu w II Wydziale Karnym w składzie:

a.a.Przewodniczący: Sędzia Piotr Michalski

Protokolant: st.sekr. sąd. Małgorzata Zwierzchlewska

przy udziale Magdaleny Kęsy-Pietras Prokuratora Prok. Rej. del. do Prok. Okręg. rozpoznaniu w sprawie E. K. ( (...)) podejrzanego o przestępstwa z § 242 (1) i § 243 (1) niemieckiego Kodeksu karnego na skutek zażalenia obrońcy podejrzanego na postanowienie Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r. (sygn. akt (...)) o przekazaniu podejrzanego z terytorium R. do R. (1) na podstawie europejskiego nakazu aresztowania oraz w przedmiocie określenia czasu trwania tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego do dnia (...)

p o s t a n o w i ł

1.  na podst. art. 437 § 1 k.p.k. oraz art. 607o § 1 k.p.k. zmienić zaskarżone postanowienie w tren sposób, że odracza wykonanie pkt 1 postanowienia Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r. wydanego w sprawie o sygn. (...) dotyczącego przekazania obywatela p. E. K., s. J. i M. z d. K., urodzonego w dniu (...) w K. (R.), z terytorium R. do R. (1) na mocy europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu (...) r. przez Sąd Rejonowy w M. w sprawie o sygnaturze (...) (...) do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie prowadzonej przez Prokuraturę Rejonową P. w P. pod sygn. (...) i – na wypadek wymierzenia kary pozbawienia wolności – odbycia wymierzonej kary

2.  w pozostałym zakresie zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy

i.i.i.U z a s a d n i e n i e

W dniu (...) r. do Sądu Okręgowego w P. wpłynął wniosek Prokuratora Okręgowego w P. o przekazanie E. K. , podejrzanego o przestępstwa z § 242 (1) i § 243 (1) niemieckiego Kodeksu karnego, z terytorium R. do R. (1) na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanych przez Sąd Rejonowy (A.) w M. w dniu (...) r. w sprawie (...) (...) oraz o przedłużenie stosowania wobec niego tymczasowego aresztowania o dalsze 33 dni, tj. do dnia (...)

Postanowieniem z dnia (...) r., sygn. akt (...), Sąd Okręgowy w P.:

1)  przekazał E. K. z terytorium R. do R. (1) na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanych przez Sąd Rejonowy (A.) w M. w dniu (...) r. w sprawie (...) (...) – pod warunkiem, że będzie on odesłany na terytorium R. w razie skazania na karę pozbawienia wolności w państwie wydania europejskiego nakazu aresztowania jeśli wyrazi na to zgodę

2)  zdecydował o dalszym stosowaniu wobec podejrzanego tymczasowego aresztowania, tj. do dnia (...)

Na postanowienie to zażalenie wniósł obrońca podejrzanego, który orzeczeniu temu zarzucił:

1.  „naruszenie art. 607o § 1 k.p.k. poprzez przekazanie ściganego, pomimo że w Prokuraturze Rejonowej P. toczy się postępowanie przygotowawcze o sygn. akt (...) co do przestępstwa, którego sprawcą miał być ścigany,

2.  naruszenie art. 257 § 1 k.p.k. poprzez zastosowanie tymczasowego aresztowania pomimo, że wystarczającym byłoby w sprawie zastosowanie poręczenia majątkowego w wysokości 70.000,- zł,

3.  naruszenie art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez błędne uznanie, że w sprawie zachodzi obawa ukrycia się ściganego, pomimo braku jakichkolwiek przesłanek pozwalających na przyjęcie, że nścigany może podjąć czynności zmierzające do ucieczki,

4.  naruszenie art. 259 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez stosowanie aresztu w sytuacji, gdy ścigany cierpi na bezdech nocny i jego przebywanie w areszcie bez specjalistycznej maski zagraża jego życiu”.

Formułując powyższy zarzut obrońca wniósł więc o zmianę zaskarżonego postanowienia „poprzez odroczenie przekazania ściganego do R. (1) do czasu zakończenia postępowania karnego toczącego się przed Komisariatem Policji w T. P. i zastosowanie wobec ściganego w miejsce tymczasowego aresztowania środka w postaci poręczenia majątkowego w kwocie 70.000,- zł”.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Zażalenie okazało się częściowo uzasadnionym.

Po pierwsze, zgodnie ze zdaniem trzecim art. 607k § 3 k.p.k.: „Samoistną podstawą zastosowania tymczasowego aresztowania jest istnienie wydanego w innym państwie członkowskim U. prawomocnego wyroku skazującego lub innej decyzji stanowiącej podstawę pozbawienia wolności osoby ściganej”. Niespornym jest, że regulacja ta stanowi lex specjalis do ogólnej podstawy tymczasowego aresztowania, o której mowa w art. 249 § 1 k.p.k. Z ugruntowanego już orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych wynika bowiem, iż przy rozstrzyganiu wniosku prokuratora o zastosowanie na podstawie art. 607k § 3 k.p.k. tymczasowego aresztowania wobec osoby ściganej w trybie (...) w celu przeprowadzenia przeciwko niej na terenie innego państwa członkowskiego U. postępowania karnego, sąd nie bada podstawy dowodowej nakazu. Samoistna podstawa stosowania tymczasowego aresztowania w tym postępowaniu została określona bowiem w wymienionym przepisie, stanowiącym lex specialis względem art. 249 § 1 in fine k.p.k. (por. postanowienie składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2014 r., I KZP 9/14, OSNKW 2014/8/60; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 3 lutego 2010 r., II AKz 38/10, Prok. i Pr.-wkł. 2010/7-8/44 i postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 maja 2016 r., II AKz 139/16, KZS 2016/6/53). Współpraca sądowa w sprawach karnych między państwami członkowskimi U., w tym także w zakresie (...), opiera się bowiem na zasadzie wzajemnego zaufania. Sens jej polega na tym, że sądy krajów członkowskich U. wzajemnie uznają, że działają zgodnie z zasadami demokratycznego państwa prawnego i standardami praw obywatelskich, do których należy m. in. zakaz pozbawienia człowieka wolności bez wystarczających podstaw prawnych. Zakłada się zatem, że sąd, który wydał nakaz, dysponuje dowodami popełnienia przestępstwa, które gdyby nimi dysponował sąd wykonujący nakaz, uzasadniałyby wydanie orzeczenia tej samej treści. Oczywiście, gdy ujawnią się okoliczności podważające wzajemne zaufanie, z których w sposób oczywisty wynika możliwość, iż brak w ogóle podstaw do wydania (...), obowiązkiem sądu jest zweryfikowanie tych danych. O takiej sytuacji można by mówić na przykład wtedy, gdyby w danej sprawie wystąpiły przesłanki odmowy wydania nakazu określone w art. w art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k., a zakazujące jego wykonania, jeżeli naruszałoby to prawa i wolności człowieka i obywatela.

Oczywistym jest również, iż nie może być mowy o naruszeniu przez Sąd, który wydał zaskarżone postanowienie dyspozycji art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k. Z dokumentacji znajdującej się w aktach, a w tym nadesłanych dokumentów przez stronę niemiecką wynika niezbicie, iż to właśnie ukrywanie się podejrzanego stało się podstawą do wystąpienia z wnioskiem o europejski nakaz aresztowania. Sam autor zażalenia zresztą zarzutu tego w uzasadnieniu zażalenia w ogóle nie rozwija. Konsekwencją jest uznanie, iż całkowicie zasadnie uznał Sąd I instancji, że tylko najsurowszy środek zapobiegawczy jest w stanie zabezpieczyć osiągnięcie nadrzędnego celu wynikającego z wydanego zza ściganym europejskiego nakazu aresztowania – wszak E. K. w sposób ewidentny skutecznie już długi czas uchyla się od tego by wziąć udział w toczącym się przeciwko niemu postępowaniu w N.. Nie ma racji przy tym skarżący, kiedy wskazuje, że czyn zarzucany podejrzanemu w R. ma dość błahy charakter. Rzecz bowiem w tym, że o stopniu szkodliwości społecznej czynu zarzucanego podejrzanemu nie decyduje w tym konkretnym przypadku wartość mienia będącego przedmiotem przestępstwa lecz sposób działania podejrzanego oraz wiek pokrzywdzonych.

W stosunku do ściganego brak było również przesłanek szczególnych z art. 259 § 1 k.p.k. uniemożliwiających stosowanie tymczasowego aresztowania. Wprawdzie skarżący podnosił w zażaleniu, że ścigany cierpi na bezdech niemniej trzeba pamiętać, iż opieka medyczna jest zapewniona osadzonym w jednostkach penitencjarnych, których kierownictwo nie tylko może ale wręcz ma obowiązek informowania organów procesowych o sytuacjach, kiedy stan zdrowia osadzonego jest tego rodzaju, że pobyt w izolacji zagraża jego zdrowiu lub życiu. O takim przypadku Sąd Apelacyjny nie został zaś powiadomiony.

Sąd Apelacyjny pragnie wskazać, iż rację ma natomiast skarżący, wnosząc o odroczenie wykonania postanowienia o wydaniu ściganego niemieckim organom wymiaru sprawiedliwości.

Zgodnie bowiem z treścią art. 607o k.p.k. jeżeli przeciwko osobie ściganej jest prowadzone w kraju postępowanie karne o inny czyn niż wskazany w nakazie europejskim lub osoba ta ma odbyć w kraju za taki czyn karę pozbawienia wolności, sąd, wydając postanowienie o przekazaniu, może odroczyć jego wykonanie do czasu zakończenia w kraju postępowania karnego lub do czasu wykonania w kraju kary pozbawienia wolności. Przytoczony wyżej przepis daje więc podstawy do tego by Sąd – w przypadku, gdy w stosunku do osoby, co do której wniesiono o przekazanie w ramach europejskiego nakazu aresztowania, toczy się postępowanie karne na terytorium R. – wydał decyzję odraczającą wykonanie postanowienia o przekazaniu osoby ściganej. W istocie, przeciwko ściganemu prowadzone jest w Polsce postępowanie karne o bardzo poważny czyn w związku z czym koniecznym jest aby w pierwszej kolejności zostało ono całkowicie wyjaśnione, a jeśli zakończy si…ę ono skazaniem E. K. – by wpierw odbył on wymierzoną mu karę.

Mając na uwadze powyższe Sąd częściowo uwzględnił zażalenie obrońcy E. K. czemu dał wyraz w części rozstrzygającej niniejszego postanowienia.

P. M.

Pouczenie

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu