Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 9 maja 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, Wydział II Karny, w składzie:

Przewodniczący: sędzia Izabela Pospieska

Protokolant: prot. sąd. Sylwester Leńczuk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej Poznań Stare Miasto w P. del. do Prokuratury Okręgowej w P. Magdaleny Kęsy-Pietrus

po rozpoznaniu w sprawie:

M. K. (1)

podejrzanego o przestępstwa z art. 110 i art. 640 § 1 i § 2 nr 2 i nr 2-bis w. kodeksu karnego oraz czterech przestępstw z art. 56, art. 110 i art. 640 § 1 i 2 nr 2 i nr 2-bis w. kodeksu karnego

zażalenia obrońcy ściganego,

na postanowienie Sądu Okręgowego w P.

z (...) r. w sprawie (...)

w przedmiocie przekazania i odroczenia przekazania z terytorium R. do R. na mocy europejskiego nakazu aresztowania oraz przedłużenia stosowania tymczasowego aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n a w i a:

utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy:

1. na podstawie art. 607k § 1 k.p.k. w zw. z art. 607l § 1 k.p.k. w zw. z art. 607t § 1 k.p.k. przekazał obywatela p. M. K. (1) z terytorium R. do R. na mocy europejskiego nakazu aresztowania wydanego przez Sąd w V. – Urząd Sędziego Do Spraw Postępowania Przygotowawczego (Republika W.) w sprawie N. (...) R.G. (...). (...) R., w celu przeprowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego o popełnienie zbrodni z art. 110 i art. 640 § 1 i § 2 nr 2 i nr 2-bis w. kodeksu karnego oraz czterech zbrodni z art. 56, art. 110 i art. 640 § 1 i 2 nr 2 i nr 2-bis w. kodeksu karnego, z tym zastrzeżeniem, że w razie skazania M. K. (1) na karę pozbawienia wolności lub inny środek polegający na pozbawieniu wolności, nastąpi powrotne jego przekazanie na terytorium R. w celu wykonania kary pozbawienia wolności lub tego środka, jeśli wyrazi on na to zgodę;

2. na podstawie art. 607o § 1 k.p.k. odroczył wykonanie punktu 1. postanowienia do czasu zakończenia w R. postępowania karnego prowadzonego przez Komisariat Policji P. w P. pod sygnaturą (...) oraz do czasu odbycia przez ściganego kary pozbawienia wolności, o ile w sprawie powyższej zostanie mu wymierzona taka kara pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania,

3. na podstawie art. 607k § 3 k.p.k. w zw. z art. 607m § 1a k.p.k. w zw. z art. 607n § 1 k.p.k. przedłużył stosowanie wobec M. K. (1) środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na okres kolejnych 33 dni, tj. do godz. 10:50 11 maja 2023 r.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył obrońca ściganego, zarzucając rozstrzygnięciu obrazę:

1.  w zakresie pkt 1 i 2:

a.  art. 607s § 1 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie, mimo że ścigany będący obywatelem p. nie wyraził zgody na przekazanie na teren R.,

b.  art. 607r § 3 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie, mimo że w przypadku ściganego, w konsekwencji zatrzymania na terenie W. organ prowadzący postępowanie przygotowawcze dysponował adresem zamieszkania ściganego oraz innymi danymi teleadresowymi i nie podjął jakichkolwiek czynności zmierzających do wezwania ściganego do dobrowolnego udziału w prowadzonym z jego udziałem postępowaniu, o którym M. K. (1) nie posiadał żadnej wiedzy,

c.  art. 607p § 2 k.p.k. poprzez niedostrzeżenie, że zachowanie mające stanowić przedmiot postępowania prowadzonego przeciwko ściganemu na terenie W., które – jak wynika z treści europejskiego nakazu aresztowania miało polegać na kierowaniu pojazdem, który miał zostać wykorzystany do popełnienia czynów zabronionych, zostało zainicjowane na terenie P., co wynika także z treści wyjaśnień ściganego;

2.  w zakresie pkt 3: art. 249 § 1 k.p.k. poprzez błędne przyjęcie, że spełniona została ogólna podstawa zastosowania środka zapobiegawczego w postaci potrzeby zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania poprzez zastosowanie tymczasowego aresztowania.

Podnosząc powyższe zarzuty obrońca wniósł o zmianę pkt 1 zaskarżonego postanowienia poprzez odmowę przekazania ściganego na podstawie (...) do R., uchylenie pkt 2 oraz zmianę pkt 3 poprzez uchylenie tymczasowego aresztowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie okazało się bezpodstawne.

Na wstępie stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń formalno-prawnych, wskazujących na brak podstaw do odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania, wydanego przez Sąd w V., zaś stanowisko swoje uzasadnił w stopniu umożliwiającym poddanie go kontroli odwoławczej.

Przede wszystkim nie budziła wątpliwości Sądu Apelacyjnego okoliczność, że (...), w oparciu o który Sąd Okręgowy podjął decyzję o wydaniu ściganego z terytorium R. na terytorium R., spełniał ustawowe wymagania formalne oraz cel jakiemu ma służyć przekazanie ściganego na terytorium innego kraju w jego wykonaniu. Wprawdzie ścigany nie wyraził zgody na przekazanie i ustosunkował się do zarzutów objętych (...) w mało prawdopodobny sposób, jednakże sąd orzekający w przedmiocie wykonania (...) generalnie nie bada zasadności jego wydania, chyba że ujawnią się okoliczności podważające wzajemne zaufanie stron. W tym miejscu stwierdzić należy, że w orzecznictwie sądowym i piśmiennictwie kontrowersje wzbudzało uprawnienie sądu orzekającego w przedmiocie wykonania (...) do weryfikacji przesłanek wydania (...). Przykładowo Sąd Apelacyjny w K. stanął na stanowisku, że (...) podlega kontroli, ale nie można odmówić wykonania go, o ile spełnia warunki formalne, a nie zachodzą negatywne przesłanki z art. 607p i 607r (por. SA w K. II AKz 257/04, KZS 2004, z. 9, poz. 41; zob. też SA w S. II AKz 123/06, niepubl.; M. H., (...)..., s. 25-27; przeciwko weryfikacji opowiedziała się D. R., Prawne..., s. 88). Kwestia ta była rozważana również w orzecznictwie sądów innych państw członkowskich (np. belgijski Sąd Kasacyjny - C. de C. uznał, że sędzia orzekający w przedmiocie wykonania (...) nie ma kompetencji do badania legalności (...) orzeczenie z 25 stycznia 2005 r., P.05. (...).N, (...) W tym zakresie za trafne co do zasady należy uznać wyważone stanowisko p. Sądu Najwyższego, że organ sądowy państwa wykonania (...) może odmówić przekazania osoby ściganej, jeśli ustali, że (...) wydany został wbrew przesłankom dopuszczalności jego wydania. Kontrolne badanie tych przesłanek musi poprzedzić ocenę, czy nie zachodzą podstawy odmowy jego wykonania (zarówno obligatoryjne, jak i fakultatywne). Dopuszczalność negatywnej weryfikacji przesłanek wydania (...) w państwie jego wykonania jest ograniczona do zupełnie wyjątkowych wypadków, o czym przesądza zasada wzajemnego zaufania, stanowiąca fundament współpracy sądowej między państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Dlatego też nie jest dopuszczalne weryfikowanie zasadności decyzji organu sądowego państwa wydania (...), które mają charakter ocenny. Kontroli organu sądowego państwa wykonania (...) podlega natomiast kompetencja konkretnego organu do wydania (...) oraz cel, w jakim (...) został wydany. Nie ulega bowiem wątpliwości, że (...) nie może być wydany w celu przeprowadzenia przeciwko osobie ściganej innego postępowania niż postępowanie karne. W takich sytuacjach odmowa przekazania osoby ściganej następuje nie z powodu wystąpienia negatywnych przesłanek wykonania (...), ale z tego powodu, że (...) wydano pomimo braku spełnienia przesłanek jego wydania w państwie żądającym przekazania osoby ściganej. Ocena spełnienia lub niespełnienia przesłanek wydania (...) musi być w każdym wypadku dokonywana przez pryzmat prawa krajowego państwa, w którym (...) ten wydano, jednak zawsze przy uwzględnieniu treści decyzji ramowej o (...) (por. SN I KZP 21/06, OSNKW 2006, nr 9, poz. 77 z glosą aprobującą A. Lacha, OSP 2007, z. 6; aprobująco również A. Górski, A. Sakowicz (w:) K.T. Boratyńska i in., Kodeks..., 2009, s. 1395-1396; M. Wąsek-Wiaderek, Dopuszczalność..., s. 134-135; por. też M. Hudzik, Europejski..., s. 25-26). Trzeba podkreślić, że kontrola warunków formalnych (...) nie może przebiegać w oparciu o przepis art. 607c, lecz w oparciu o odpowiednie uregulowania prawa państwa wydającego nakaz, będące wynikiem implementacji do krajowego porządku prawnego tego państwa (por. SN V KK 332/08, LEX nr 524238).

Sąd Najwyższy w uchwale I KZP 21/06 opowiedział się przeciwko dopuszczalności weryfikacji przez sąd orzekający w przedmiocie wykonania (...), czy zachodzi uzasadnione przypuszczenie popełnienia przestępstwa przez osobę, której dotyczy (...) (stanowisko takie SN podtrzymał w postanowieniu V KK 332/08, LEX nr 524238). Wydaje się, że nie można jednak wykluczyć takich wyjątkowych sytuacji, gdy weryfikacja tej przesłanki okaże się konieczna. Chodzi tu zwłaszcza o przypadki, gdy w świetle materiału dowodowego uzyskanego już po wydaniu i przekazaniu (...) (np. na skutek informacji uzyskanych od przebywającego na terytorium P. domniemanego pokrzywdzonego) jest oczywiste, iż do popełnienia przestępstwa przez osobę ściganą nie doszło ( podobnie M. W.-Wiaderek, Dopuszczalność..., s. 139-140; por. też SA w K. II AKz 518/06, KZS 2007, z. 1, poz. 99; SA w K. II AKz 56/08, KZS 2008, z. 4, poz. 56; za dopuszczalnością odmowy wykonania (...) na podstawie art. 607p § 1 pkt 5 w sytuacji, gdy dla sądu orzekającego w przedmiocie jego wykonania oczywiste jest, że osoba ścigana nie dopuściła się czynu, w związku z którym (...) został wydany, opowiedział się również Trybunał Konstytucyjny w wyroku SK 26/08, OTK-A 2010, nr 8, poz. 73). Wydaje się bowiem, że zasada wzajemnego zaufania oznacza nakaz przyjęcia domniemania, iż istniały podstawy wydania (...) przez organ sądowy innego państwa członkowskiego U., z którego wynika zakaz prowadzenia przez sąd szczegółowego dochodzenia „weryfikacyjnego”. Wzajemne zaufanie nie może być jednak podstawą rozstrzygania wówczas, gdy zajdą zdarzenia w sposób zasadniczy poddające w wątpliwość fakt istnienia podstaw wydania (...). Nie można bowiem przyjąć, że wskazane domniemanie ma charakter niewzruszalny. Jeżeli po wpłynięciu (...) ujawnią się okoliczności podważające wzajemne zaufanie, z których w sposób oczywisty wynika możliwość, że brak w ogóle podstaw do wydania (...), obowiązkiem sądu jest zweryfikowanie tych danych.

W realiach badanego przypadku okoliczności takie nie zostały ujawnione, a nie wykazał ich także skarżący. Podstawy takiej nie może bowiem stanowić podawana przez ściganego okoliczność rzekomego zainicjowania przestępstwa będącego podstawą wydania (...) na terytorium P.. Nie wynika ona z treści materiałów nadesłanych przez stronę włoską, nie sposób jej zaś zweryfikować w sposób niepodważający zaufania do włoskich organów ścigania. Nawet zaś gdyby wzmiankowane okoliczności były prawdziwe to należałoby je traktować w kategoriach niekaralnego na gruncie prawa p. przygotowania do przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. Podobnie ma się kwestia wskazywana przez skarżącego co do braku podjęcia prób nawiązania kontaktu ze ściganym przed wydaniem (...), skoro strona włoska znała jego adres zamieszkania w P., w celu wezwania go do udziału w czynnościach – trudno bowiem dać wiarę ściganemu, by rzeczywiście kontakt pomiędzy nim a właściwymi organami włoskimi był możliwy, skoro zdecydowały się one wydać (...), co musiało być przecież poprzedzone próbami wezwania M. K. z użyciem jego znanego adresu. Nie sposób też zapomnieć, że przedmiotowy nakaz aresztowania wydano już (...) r., zaś mając na uwadze mobilność ściganego (m.in. jego skazanie w H. w (...) r.) mógł on po prostu nie odebrać korespondencji od organów włoskich, nie podając im wcześniej swojego innego adresu zamieszkania.

Konkludując – Sąd odwoławczy nie dopatrzył się uchybień w procedowaniu Sądu I instancji w zakresie rozstrzygnięcia o przekazaniu ściganego na terytorium R., które miałyby wpływ na treść kwestionowanego rozstrzygnięcia. Sąd orzekający trafnie przy tym ustalił, że w sprawie nie zachodzą podstawy do odmowy wykonania (...) tak obligatoryjne, jak i fakultatywne, które nie zostały skutecznie zakwestionowane w zażaleniu, a Sąd odwoławczy nie widzi podstaw by czynić to z urzędu.

Odnosząc się zaś do kwestionowanej potrzeby przedłużenia tymczasowego aresztowania wobec ściganego, wskazać trzeba, że w chwili wydania zaskarżonego orzeczenia było to całkowicie uzasadnione z uwagi na postawę ściganego, odmawiającego przekazania oraz wyjaśniającego w mało logiczny sposób na temat zdarzeń będących podstawą (...). Niemniej, z uwagi na wniesienie poręczenia majątkowego, ścigany został zwolniony z aresztu (...) (post. i prot. złożenia poręczenia, k. 95-96; zawiadomienie o zwolnieniu, k. 110), choć kwestia ta będzie podlegać analizie tut. Sądu Apelacyjnego w sprawie (...), z uwagi na wniesione przez prokuratora zażalenie (termin posiedzenia wyznaczono na (...) b.r.).

Mając powyższe na względzie, Sąd Apelacyjny orzekł, jak na wstępie.

I. P.

Pouczenie:

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu.