Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 28 czerwca 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: sędzia Diana Książek-Pęciak (del.)

Protokolant: prot. sąd. Sylwester Leńczuk

przy udziale Prokuratora Prok. Rej. Poznań Stare Miasto w P. del. do Prok. Okręgowej - Magdaleny Kęsy - Pietrus

po rozpoznaniu w sprawie V. R.

ściganego za popełnienie przestępstwa z p.1 artykułu 122 Kodeksu Karnego U.

zażaleń obrońcy ściganego

na postanowienia:

1.  Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r., sygn. (...), w przedmiocie przedłużenia stosowania środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania,

2.  Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r., sygn. (...) w przedmiocie stwierdzenia prawnej dopuszczalności wydania ściganego i oznaczenia dalszego okresu stosowania tymczasowego aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k., art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 26.05.1982 r. – Prawo o adwokaturze oraz §17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14.05.2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzedu

p o s t a n o w i ł

1. utrzymać zaskarżone postanowienia w mocy.

2. zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. G. kwotę 1476 zł (tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych) w tym VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej ściganemu z urzędu.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia(...) Sąd Okręgowy w P. zastosował wobec obywatela u. V. R. środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 7 dni, tj. od godziny (...)dnia (...)roku do godziny(...) roku. Ustalono bowiem, że V. R. jest podejrzany o popełnienie przestępstwa z p.1 artykułu 122 Kodeksu Karnego U. polegającego na spowodowaniu obrażeń ciała u ofiary i w związku z tym jest poszukiwany przez ukraińskie organy ścigania tzw. czerwoną notą.

Prokurator Prokuratury Okręgowej w P. wnioskiem z dnia (...) roku wniósł o przedłużenie stosowania wobec V. R. środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na dalszy okres do 40 dni, tj. do godziny (...) r. Nadto, w dniu (...) r. do Prokuratora Prokuratury Okręgowej w P. wpłynął wniosek Ministerstwa Sprawiedliwości U. o numerze (...) w przedmiocie zastosowania wobec V. R. tymczasowego aresztowania do czasu nadesłania wniosku o ekstradycję, do czego strona u. się zobowiązała.

Postanowieniem Sądu Okręgowego w P. z dnia (...) r., sygn. (...) przedłużono stosowanie wobec obywatela U. V. R. środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na okres dalszych 33 dni tj. od godziny (...)

W dniu (...)do Sądu Okręgowego w P. wpłynął wniosek Prokuratora Prokuratury Okręgowej w P. o wydanie pozytywnej opinii w przedmiocie prawnej dopuszczalności ekstradycji na terytorium U. obywatela u. V. R., przekazanie wydanego postanowienia po jego uprawomocnieniu się wraz z aktami sprawy Ministrowi Sprawiedliwości R. w celu rozstrzygnięcia wniosku o wydanie oraz o dalsze stosowanie tymczasowego aresztowania wobec ściganego na kolejne 60 dni tj. do godz. (...) r. Do wniosku zostały załączone przetłumaczone na język p. dokumenty nadesłane przez stronę u., tj. wniosek o przekazanie obywatela u. V. R. do U., uchwałę o zgłoszeniu ściganego do międzynarodowych poszukiwań, uchwałę o zastosowaniu względem ściganego tymczasowego aresztowania, zaświadczenie w sprawie dowodów potwierdzających sprawstwo V. R., wyciąg z kodeksu karnego U., informację odnośnie biegu terminu przedawnienia oraz wyciąg z Głównego Urzędu Państwowej Służby Migracyjnej.

Na posiedzeniu w dniu (...) r. ścigany nie wyraził zgody na przekazanie stronie ukraińskiej, deklarując że chce sam się tam udać.

Postanowieniem z dnia (...) r. Sąd Okręgowy w pkt 1 stwierdził prawną dopuszczalność wydania z terytorium R. na terytorium U. V.`ego R.`ego oraz w pkt 2 przedłużył tymczasowe aresztowanie do dnia (...)

Zażalenie na powyższe postanowienia złożył obrońca ściganego. W pierwszym swoim zażaleniu z dnia (...) r. (k.109) zarzucił naruszenie art. 249 § 1 k.p.k. oraz art. 258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k. wskazując, że czyn zarzucany podejrzanemu nie został należycie uprawdopodobniony, zaś z uwagi na znajomość miejsca pobytu ściganego i jego tożsamości nie jest konieczne stosowanie środków zapobiegawczych. W kolejnym zażaleniu, na postanowienie z dnia (...) r. (k. 140) obrońca zarzucił naruszenie art. 8 ust. 2 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności wskazując, że na terenie U. jest, z uwagi na działania wojenne, istnieje ryzyko wystąpienia naruszeń, które winny skutkować odmową wydania, a nadto powielony został zarzut z poprzedniego zażalenia naruszenia art. 249 § 1 k.p.k. oraz art. 258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k.

Obrońca końcowo wniósł o stwierdzenie prawnej niedopuszczalności wydania obywatela U. oraz o uchylenie tymczasowego aresztowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenia okazały się niezasadne.

Podkreślenia przede wszystkim wymaga, że przepisy art. 1 i 2 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ekstradycji przewidują obowiązek wydania osoby ściganej za popełnienie przestępstwa zagrożone według prawa Strony wzywającej i Strony wezwanej karą pozbawienia wolności o maksymalnym wymiarze co najmniej jednego roku lub karą surowszą. Analogiczne przepisy zawiera umowa między R. a U. o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych sporządzona w K. dnia 24.05.1993 r. (por. art. 60 umowy).

Z treści powyższego unormowania wynika, że w postępowaniu ekstradycyjnym, w którym obowiązują zasady przewidziane w Konwencji, nie jest celowe badanie kwestii merytorycznych związanych z postawionym ściganemu zarzucie. Przedmiotem badania sądu nie jest nawet samo wykazanie przypuszczenia, że aresztowany dopuścił się za granicą przestępstwa, czy też weryfikacja charakteru tego przestępstwa; tym bardziej zaś poszczególne okoliczności tego czynu. Jedynie gdy ujawnią się okoliczności podważające wzajemne zaufanie, z których w sposób oczywisty wynika, że w ogóle brak było podstaw do wydania obowiązkiem sądu jest zweryfikowanie tych danych (podobnie w ramach procedury (...) postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 17 czerwca 2014 r., sygn. II AKz 214/14).

Skoro zatem w sytuacji, gdy zasada wzajemnego zaufania do organu Państwa - Sygnatariusza nie została zanegowana, brak było podstaw do weryfikacji danych przedstawionych przez odpowiedni organ U. w treści wniosku o wydanie osoby ściganej, choć na marginesie, ale także z uwagi na treść zarzutów dotyczących kwestii stosowania tymczasowego aresztowania, należy odnotować, że wbrew twierdzeniom zażalenia strona u. przedstawiła dowody popełnienia przestępstwa przez V. R.`iego (por. treść nadesłanych dokumentów, k. 62-86).

Odnosząc się do aktu prawnego jakim jest Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, którego naruszenie zarzuca obrońca podkreślić należy, że przewiduje ona określone sytuacje, kiedy dozwolone jest pozbawienie wolności poprzez tymczasowe aresztowanie – m.in. w sytuacji zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania osoby przeciwko której toczy się postępowanie o wydalenie lub ekstradycję (art., 5 ust. Pkt f Konwencji). Przy czym sądowi znany jest przepis art. 19 ust. 2 Karty Praw Podstawowych zgodnie z którym nikt nie może być usunięty z terytorium państwa, wydalony lub wydany w drodze ekstradycji do państwa, w którym istnieje poważne ryzyko, iż może być poddany karze śmierci, torturom lub innemu nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu. Jednakże zważając na doświadczenie życiowe oraz fakt, że Ukraina jest państwem demokratycznym, które ściśle współpracuje gospodarczo i politycznie z P. nie sposób uznać, że w wyniku postępowania karnego ściganego czekają wyżej wymienione represje. Sam fakt agresji R. na terytorium U. w żadnym razie nie nasuwa choćby cienia podejrzenia, że w toku prowadzonego postępowania karnego na U., ścigany mógłby być torturowanym, czy poddawanym innemu nieludzkiemu traktowaniu. W ocenie Sądu obrońca traktuje sytuację polityczną U. instrumentalnie. Oczywistym jest, że mimo prowadzenia działań wojennych, państwo nadal funkcjonuje i kontynuuje ściganie przestępstw.

Odnosząc się do kwestii tymczasowego aresztowania, to celem stosowania tzw. aresztu ekstradycyjnego, określonego w art. 605 k.p.k., jest zapewnienie możliwości szybkiego i sprawnego przeprowadzenia postępowania ekstradycyjnego przed organami p. oraz skuteczne wydanie osoby ściganej lub skazanej państwu obcemu. Zgodnie z § 2 ww. przepisu przed złożeniem wniosku o wydanie sąd może wydać postanowienie o tymczasowym aresztowaniu ściganego na czas nie dłuższy niż 40 dni (co jest zgodne również z art. 16 ust. 4 Konwencji), jeżeli organ państwa obcego zwraca się o to, zapewniając, że wobec tej osoby zapadł w tym państwie prawomocny wyrok skazujący lub wydano decyzję o tymczasowym aresztowaniu. Takie orzeczenie zapadło w dniu (...) r., co należało w pełni zaaprobować. Na dalszym etapie, wobec braku odmiennych regulacji, takich jak wprowadzone w odniesieniu do podstaw stosowania tymczasowego aresztowania w postępowaniu w przedmiocie wykonania europejskiego nakazu aresztowania, w postępowaniu ekstradycyjnym należy stosować ogólne przepisy określające podstawy stosowania tymczasowego aresztowania (art. 249 i 258), oczywiście z uwzględnieniem specyfiki instrumentu prawnego, jakim jest ekstradycja (zob. Hofmański, Sadzik, Zgryzek, Kodeks, t. 3, 2012, s. 722) i art. 263 k.p.k.

Odnosząc się zatem do przesłanek tymczasowego aresztowania należy stwierdzić, że istnieje obawa jego ukrycia się lub ucieczki albowiem ścigany przebywa na terytorium P. jedynie w oparciu o wizę, a zatem w żaden sposób nie ustabilizował on swojego życia w P. w oparciu o kartę stałego pobytu. W konsekwencji mając przed sobą perspektywę procedury ekstradycyjnej, a także konieczność przeprowadzenia postępowania karnego, ścigany może podejmować próby uniknięcia wydania i odpowiedzialności. Ponadto z urzędu wiadomo sądowi, że obywatele U. unikają powrotu na terytorium U. z uwagi na ryzyko objęcia ich mobilizacją, co również może działać motywująco celem uniknięcia powrotu na U. czy też dobrowolnego poddania się procedurze ekstradycyjnej. W konsekwencji należy stwierdzić, że w sprawie została spełniona przesłanka o której mowa w art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k. w postaci obawy ucieczki lub ukrycia się ściganego, tym bardziej że przebywa on na terytorium P. jedynie czasowo na podstawie wizy. Należy przy tym podkreślić, że ww. obawa ucieczki była jedyną podstawą zastosowania i następnie przedłużenia tymczasowego aresztowania, stąd zupełnie bezprzedmiotowe są zarzuty zażalenia (k. 111-112) kwestionujące przesłankę z art. 258§2 k.p.k. tj. grożącą ściganemu surową karę.

Podkreślić należy również, że tymczasowe aresztowanie zostało w sposób właściwy zastosowane zarówno przed otrzymaniem wniosku od strony wzywającej o przekazanie obywatela U., jak również zaaprobować należało tymczasowe aresztowanie po otrzymaniu ww. wniosku. Okres 60 dni tymczasowego aresztowania należy uznać za uzasadniony i celowy do zakończenia procedury ekstradycyjnej.

Reasumując, brak było podstaw do stwierdzenia przesłanki wyłączającej przekazanie, jak również okoliczności nakazujących odstąpienie od tymczasowego aresztowania.

Mając na uwadze całokształt poczynionego wywodu, orzeczono jak na wstępie.

D. P.

Pouczenie

W pkt 1 niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu.

W pkt 2 niniejsze postanowienie jest zaskarżalne na podstawie art. 426 § 2 k.p.k. - od postanowienia w przedmiocie kosztów procesu, o których po raz pierwszy orzekał sąd odwoławczy, przysługuje zażalenie do innego równorzędnego składu sądu odwoławczego w terminie 7 dni (od ogłoszenia lub doręczenia art. 460 k.p.k.)