Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 14 września 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marek Kordowiecki

Protokolant: st.sekr.sąd. Małgorzata Zwierzchlewska

przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. Justyny Pawłowskiej

po rozpoznaniu w sprawie P. K.

ściganego europejskim nakazem aresztowania

zażalenia obrońcy ściganego

na postanowienie Sądu Okręgowego w P.

z dnia (...) r. w sprawie (...)

w przedmiocie przekazania ściganego do R. na podstawie europejskiego nakazu aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

p o s t a n o w i ł

utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem, Sąd Okręgowy w P. na podstawie art. 607k § 1 k.p.k. w zw. z art. 607l § 1 k.p.k. w zw. z art. 607t § 1 k.p.k. przekazał obywatela p. P. K., z terytorium R. do R. na mocy europejskiego nakazu aresztowania wydanego w dniu (...) roku przez Sąd Rejonowy N. (A. N.) w sprawie o sygnaturze (...) w celu przeprowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego o przestępstwo z § 242 ust. 1, 243 ust. 1 zdanie 2 nr 2 n. kodeksu karnego z zastrzeżeniem, że w razie skazania P. K. na karę pozbawienia wolności lub inny środek polegający na pozbawieniu wolności, nastąpi powrotne przekazanie P. K. na terytorium R. w celu wykonania kary pozbawienia wolności lub tego środka, jeśli wyrazi on na to zgodę.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła obrońca ściganego, zaskarżając je w całości na korzyść ściganego. Skarżąca zarzuciła mu:

obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia, a mianowicie art. 8 ust. 1 lit. e Decyzji Ramowej poprzez błędne przyjęcie, że europejski nakaz aresztowania zawiera istotne i przewidziane prawem elementy, tymczasem nakaz ten nie spełnia wymogów albowiem w jego treści znajdują się niejasne sformułowania budzące wątpliwość,

obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia, a mianowicie art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k. w zw. z art. 8 ust. 1 lit. e Decyzji Ramowej poprzez brak odmowy wykonania nakazu europejskiego, który narusza wolności i prawa człowieka i obywatela z uwagi na nieprecyzyjne zarzuty stawiane P. K., a także niejasne sformułowania budzące wątpliwości znajdujące się w treści samego europejskiego nakazu aresztowania.

Podnosząc te zarzuty, skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia w całości poprzez odmowę wykonania europejskiego nakazu aresztowania i przekazania obywatela p. P. K. z terytorium R. do R. (1) na mocy (...) wydanego w dniu (...) r. przez Sąd Rejonowy w N. w sprawie o sygnaturze akt (...) w celu przeprowadzenia przeciwko niemu postępowania karnego, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy sądowi I instancji w celu ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie obrońcy ściganego okazało się bezzasadne.

W pierwszej kolejności Sąd Apelacyjny ustosunkuje się do zarzutu kwestionującego dopuszczalność przekazania ściganego z uwagi na budzącą wątpliwość treść europejskiego nakazu aresztowania, a więc niespełnienia – w ocenie skarżącej - warunków formalnych.

Przede wszystkim należy wyjaśnić, że skarżąca błędnie powołała się w sformułowanych zarzutach na art. 8 Decyzji Ramowej (...)/ (...), który nie może stanowić podstawy do oceny dopuszczalności przekazania ściganego. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy - decyzja ramowa, będąca klasycznym instrumentem trzeciego filaru U., wymaga implementowania jej do krajowego porządku prawnego państw członkowskich, wiąże te państwa co do rezultatu, jaki ma być osiągnięty poprzez implementację, ale - w przeciwieństwie do pierwszofilarowej dyrektywy - nigdy nie wywołuje skutku bezpośredniego i nie może być podstawą orzeczenia sądu krajowego ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 8 grudnia 2008 r., V KK 332/08, LEX nr 524238).

Po drugie, skarżąca przytaczając jedynie fragment europejskiego nakazu aresztowania „w czasie którego nie można bliżej ustalić” skrzętnie przemilczała jego dalszą część, precyzującą w wystarczający sposób czas popełnienia przestępstwa „pomiędzy (...) r. godz. (...)”. Brak było zatem podstaw do powzięcia wątpliwości co do czasu popełnienia zarzucanego ściganemu czynu, a tym samym – uznania, że zawarte w europejskim nakazie aresztowania dane były niewystarczające do celów podjęcia decyzji o przekazaniu.

Niezależnie od powyższego, należy wyjaśnić, że podnoszone przez skarżącą braki formalne (...), a więc nieprecyzyjne określenie czasu popełnienia przestępstwa czy inne sformułowania budzące wątpliwości – cyt. „ obwiniony jest poważnie podejrzany”, nie mogą być oceniane w kategorii przesłanek odmowy przekazania ściganego. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w przytoczonym już powyżej judykacie – jedynym pryzmatem oceny dopuszczalności przekazania osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania są przepisy art. 607p i 607r k.p.k. i tylko powołując się na przesłanki wymienione w tych przepisach wolno sądowi polskiemu odmówić wykonania nakazu. Badanie europejskiego nakazu aresztowania przez pryzmat przesłanek jego wydania jest możliwe jedynie w bardzo wąskim zakresie i tylko w płaszczyźnie spełnienia przezeń warunków formalnych. Nawet jednak taka formalna kontrola nie może przebiegać w oparciu o przepis art. 607c k.p.k., lecz w oparciu o odpowiednie uregulowania prawa państwa wydającego nakaz, będące wynikiem implementacji do krajowego porządku prawnego tego państwa. Tak więc sąd państwa wykonującego europejski nakaz aresztowania może na przykład rozważyć, czy wydany on został przez kompetentny organ i czy zawiera elementy konieczne dla uznania go za spełniający wymagania formalne. Kontrola ta nie może jednak prowadzić do merytorycznego rozstrzygnięcia o braku podstaw do wykonania nakazu ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 8 grudnia 2008 r. V KK 332/08).

Tym samym przesłanek odmowy przekazania ściganego skarżąca winna upatrywać nie w warunkach formalnych dot. treści europejskiego nakazu aresztowania, ale w przepisach art. 607p k.p.k. i art. 607r k.p.k. W przypadku P. K. nie wystąpiła jednak żadna z obligatoryjnych, czy też fakultatywnych przesłanek odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania, w tym sygnalizowana również w wywiedzionym zażaleniu przesłanka z art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k. Sformułowany zarzut i przytoczona na jego poparcie argumentacja obrońcy sprowadza się do kwestionowania prawdopodobieństwa popełnienia przestępstwa, za które poszukuje ściganego niemiecki wymiar sprawiedliwości bez wskazania przekonująco na istnienie jakichkolwiek dowodów, które w sposób pewny doprowadziłyby do przekonania, iż ścigany nie mógł dopuścić się zarzucanego mu przestępstwa. Skarżąca poprzestała w tym zakresie zasadniczo na powołaniu treści wyjaśnień ściganego, negującego swoją winę, a co nie mogło doprowadzić do wzruszenia zaskarżonego orzeczenia.

Jak podnosi się w orzecznictwie, Sąd wykonujący europejski nakaz aresztowania nie jest władny badać kwestii merytorycznych związanych z postawionym ściganemu zarzutem. Przedmiotem badania sądu nie jest nawet samo wykazanie przypuszczenia, że aresztowany dopuścił się za granicą przestępstwa, czy też weryfikacja charakteru tego przestępstwa; tym bardziej zaś poszczególne okoliczności tego czynu (np. miejsce jego popełnienia). Weryfikację wskazanych okoliczności wyklucza założenie, że „sąd [państwa członkowskiego], który wydał nakaz, dysponuje dowodami popełnienia przestępstwa […]. Jedynie gdy ujawnią się okoliczności podważające wzajemne zaufanie, z których w sposób oczywisty wynika, że w ogóle brak było podstaw do wydania (...), obowiązkiem sądu jest zweryfikowanie tych danych” ( vide: postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 17 czerwca 2014 r., sygn. II AKz 214/14, KZS 2014/7-8/78).

Tymczasem na kanwie niniejszej sprawy argumentacja wywiedzionego środka zaskarżenia miała wyjątkowo polemiczny charakter, przy czym polemika ta świadczyła również o całkowicie błędnym pojmowaniu przez skarżącą przesłanki z art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k. Weryfikacja podstaw (...), w kontekście bezwzględnej przesłanki z art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k., powinna obejmować sprawdzenie czy nie ujawniły się okoliczności, których nie znał sąd państwa wydania europejskiego nakazu aresztowania, a których waga jest na tyle znacząca dla odpowiedzialności karnej ściganego, że sprzeciwiają się one wykonaniu (...) ( vide: postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie II AKz 50/14, OSAW 2015/1/322). Nie chodzi zatem o zgłoszenie jakichkolwiek wątpliwości co do podstaw wydania (...), ale o to, by w świetle materiału dowodowego uzyskanego już po wydaniu i przekazaniu (...) pozostawało oczywiste, że do popełnienia przestępstwa przez osobę ściganą nie doszło ( vide: S. S. w Komentarz aktualizowany do art. 607k Kodeksu postępowania karnego, Lex 2014). Co do zasady bowiem sąd orzekający w przedmiocie wykonania europejskiego nakazu aresztowania nie jest uprawniony do weryfikacji czy zachodzi uzasadnione przypuszczenie popełnienia przestępstwa przez osobę, której ten nakaz dotyczy, co wynika z faktu, iż mechanizm europejskiego nakazu aresztowania opiera się na wysokim stopniu zaufania w stosunkach między państwami członkowskimi ( vide: uchwała SN z dnia 20 lipca 2006 r., I KZP 21/06, OSNKW 2006/9/77). Podnieść też należy, że do (...) nie załącza się akt postępowania z materiałem dowodowym, gdyż państwa członkowskie nie prowadzą kontroli podstawy dowodowej nakazu i to także wtedy, gdy nakaz został wydany w celu przeprowadzenia dopiero postępowania karnego przeciwko osobie ściganej. Na to bowiem wskazują wprost przepisy art. 607k – 607zc k.p.k.

Podkreślenia wymagało przy tym, że przekazanie nastąpić ma w celu przeprowadzenia przeciwko ściganemu postępowania karnego. Oznaczało to, że okoliczności czynu zarzuconego P. K. przez stronę n., w tym okoliczności, co do których zgłoszono w zażaleniu wątpliwości – podlegać będą dopiero badaniu i dowodzeniu w ramach mającego się toczyć postępowania karnego. Wątpliwości takie nie stanowiły natomiast przesłanki sprzeciwiającej się wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania.

Skoro zatem w sytuacji, gdy zasada wzajemnego zaufania do organu Państwa Członkowskiego nie została zanegowana, brak było podstaw do weryfikacji danych przedstawionych przez stronę n. w treści europejskiego nakazu aresztowania.

Powyższe wskazywało, iż w przedmiotowej sprawie nie wystąpiły opisane w zarzutach uchybienia, a skarżąca obrońca nie wykazała wystąpienia w przypadku ściganego okoliczności sprzeciwiających się jego przekazaniu na podstawie europejskiego nakazu aresztowania, bądź też potrzeby dodatkowego weryfikowania owych okoliczności. Czyniło to decyzję o przekazaniu – zasadną.

Marginalnie należy wyjaśnić, że negowanie w wywiedzionym zażaleniu obawy ucieczki lub ukrycia się przez ściganego z uwagi na prowadzony tryb życia czy akcentowanie braku wiedzy o toczącym się postępowaniu, było całkowicie irrelewantne. Tego rodzaju okoliczności mogły mieć co najwyżej znaczenie przy orzekaniu w przedmiocie środków zapobiegawczych, natomiast nie miały wpływu na ocenę przesłanek przekazania ściganego.

Mając na uwadze całokształt poczynionego wywodu, orzeczono jak na wstępie.

M. K.

Pouczenie

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu