Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 9 listopada 2022 roku

Sąd Apelacyjny w Poznaniu w II Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: sędzia Maciej Świergosz

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Zwierzchlewska

przy udziale Prokuratora Prok. Regionalnej Mariusza Orlickiego

po rozpoznaniu w sprawie osoby ściganej europejskim nakazem aresztowania:

P. S. ( S. )

na skutek zażalenia ściganego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Z.

z dnia (...)

w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania

p o s t a n a w i a

1.  na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie,

2.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnić ściganego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa kosztów postępowania odwoławczego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia (...) roku Sąd Okręgowy w Z. zastosował wobec P. S. - osoby ściganej europejskim nakazem aresztowania - środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 14 dni, wskazując, że jego termin będzie biegł od zakończenia odbywania kary łącznej pozbawienia wolności, orzeczonej wobec ściganego w sprawie (...) Sądu Rejonowego w Ż.. Jako przesłanki tymczasowego aresztowania wskazał art. 249 § 1 k.p.k., art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k. i § 2 pkt k.p.k. oraz art. 607k § 3 k.p.k.

Zażalenie na ww. postanowienie złożył ścigany podnosząc, że stronie polskiej nie przedstawiono zeznań świadków ani dowodów rzeczowych, które by go obciążały. Ścigany zanegował obawę ucieczki lub ukrycia się oraz obawę matactwa. Skarżący wskazał również, że tymczasowy areszt spowoduje dużą stratę i dalsze zniszczenia w jego gospodarstwie. W konkluzji skarżący zastrzegł, że wiedza i doświadczenie sądu nie powinno bazować na postanowieniu innego sądu lecz na własnych zebranych dowodach co do obywatela R., któremu należy dać szanse na dobrowolne wstawienie się przez sądem w N.. Skarżący wniósł o uchylenie ww. postanowienia lub zmianę środka zapobiegawczego na dozór Policji oraz o wyznaczenie nowego terminu rozprawy głównej w Sądzie Rejonowym w G. (vide: k.94).
W kolejnym piśmie skarżący wniósł o „umorzenie” kosztów sądowych ( vide: k.95 ).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie ściganego okazało się niezasadne, a zawarta w nim argumentacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie, wbrew twierdzeniom skarżącego, nie budziło żadnych wątpliwości zaistnienie przesłanki ogólnej tymczasowego aresztowania określonej w art. 249 k.p.k. Jak trafnie zauważył zresztą Sąd Okręgowy, zgodnie z przepisem art. 607k § 3 k.p.k. sam fakt wydania europejskiego nakazu aresztowania jest samoistną podstawą zastosowania tymczasowego aresztowania wobec osoby ściganej. Brak jest, zatem w tej sytuacji podstaw do badania przesłanki z art. 249 § 1 k.p.k. Pogląd taki należy uznać za utrwalony w orzecznictwie ( vide: postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 lipca 2007 roku, II AKz 478/07). Skarżący winien pamiętać, że „współpraca sądowa w sprawach karnych między państwami członkowskimi UE - której częścią jest instytucja (...) opiera się na zasadzie wzajemnego zaufania. W konsekwencji oznacza to, że co do zasady sam fakt wydania (...) zwalnia sąd państwa wykonania nakazu z obowiązku weryfikowania dowodowej podstawy wydania postanowienia o aresztowaniu” ( vide: postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 maja 2017 r. w sprawie II AKz 273/17). Tym samym nie jest konieczne, jak podnosi
w zażaleniu skarżący, przedstawienie polskiej stronie dowodów rzeczowych czy obciążających go zeznań świadków.

Nie ulega jednocześnie wątpliwości, że zastosowanie tymczasowego aresztowania uzależnione jest również od wystąpienia jakiejkolwiek przesłanki szczególnej ( vide: postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 października 2006 roku, II AKz 685/06). Są one uregulowane nie tylko w art. 258 k.p.k. – ale właśnie w istocie w przepisie art. 607k § 3 k.p.k. Samodzielność tejże przesłanki ma podobny charakter do tej z art. 258 § 2 k.p.k. Przepis art. 607k § 3 k.p.k., przyjęty za podstawę tymczasowego aresztowania w związku z wydaniem (...) przez inne państwo, nie wymaga oceny, czy osoba ścigana rzeczywiście ma zamiar utrudniać procedurę przekazania, np. ukrywać się. Z istoty poszukiwań w oparciu o europejski nakaz aresztowania wynika bowiem swoiste domniemanie, że osoba taka już utrudniła toczące się przeciw niej postępowanie. Domniemanie takie nie ma charakteru bezwarunkowego i może być zwalczane analogicznie, jak i to przewidziane w art. 258 § 2 k.p.k. Należy więc zaznaczyć, że także i w tym wypadku nie można mówić o automatyzmie decyzji o tymczasowym aresztowaniu. Z pewnością przepis ten nie wyłącza też możliwości zastosowania art. 259 k.p.k. ( vide: S. Steinborn, Komentarz aktualizowany do art. 607k k.p.k., Lex 2015, teza 13).

I tak, Sąd Apelacyjny podzielił pogląd Sądu Okręgowego, że wobec ściganego zachodzi uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się, a same deklaracje P. S. o dobrowolnym stawieniu się przed niemieckimi organami ścigania pozostają w tym aspekcie niewystarczające. Analogicznie jako niedające gwarancji braku podjęcia przez ściganego działań destabilizujących postępowanie należy ocenić pozostałe wskazane w zażaleniu okoliczności takie jak posiadanie stałego adresu zameldowania, systematyczne spłaty zadośćuczynienia, zmiana podgrupy na R2 czy „odbycie wyroku do końca”. Zauważyć wszak wypada, że przedmiotem wydanego w sprawie (...) są czyny z 2019 roku zagrożone w państwie jego wydania surową karą - do 10 lat pozbawienia wolności. Ścigany zaś jest obywatelem P. – państwa członkowskiego U., co w przypadku znalezienia się przez niego na wolności, oznaczałoby możliwość swobodnego przemieszkania się po wielu krajach i skutecznego ukrycia się przed niemieckim wymiarem sprawiedliwości. Obawę tę wzmacnia okoliczność, że ścigany nie wyrażał zgody na przekazanie (k. 24), a obecnie bagatelizuje toczące się na terytorium R. postępowanie karne, podnosząc na posiedzeniu Sądu Okręgowego w Z., że są to „błahe sprawy” (k. 84).

W realiach niniejszego postępowania sąd I instancji prawidłowo ustalił zatem istnienie przesłanki ogólnej, a nadto w pełni prawidłowo odniósł się do przesłanek szczególnych z przepisów art. 607k § 3 k.p.k. i art. 258 § 2 k.p.k. oraz z art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k., wskazując zarówno na wydanie (...) przez stronę niemiecką oraz realne zagrożenie surową karą za przestępstwa, których popełnienie zarzuca się ściganemu na terytorium R., a które zagrożone są karą do 10 lat pozbawienia wolności, a także obawę ucieczki lub ukrycia się przez ściganego.

W sprawie niniejszej nie zachodziły przy tym żadne szczególne względy przemawiające za odstąpieniem od stosowania tymczasowego aresztowania
w rozumieniu przepisu art. 259 k.p.k. Skarżący wprawdzie podnosił
w zażaleniu, że stosowanie izolacyjnego środka zapobiegawczego spowoduje duże straty i dalsze zniszczenia w jego gospodarstwie, które prowadzi razem
z matką, opiekującą się również jego dziadkiem, jednak - jak zresztą sam skarżący zauważył - nie miał on z nimi kontaktu od początku pozbawienia wolności, a więc przez okres prawie 2 lat rodzina ściganego funkcjonowała prawidłowo mimo jego nieobecności (k. 68). Brak jest obecnie podstaw do twierdzenia, że sytuacja ta uległa w ostatnim czasie pogorszeniu i to pogorszeniu, które uzasadniałoby odstąpienie od tymczasowego aresztowania na podstawie art. 259 k.p.k. Ograniczenie kontaktu z najbliższymi członkami rodziny i brak możliwości ich wspierania, jest naturalną konsekwencją izolacji penitencjarnej każdego osadzonego. Stąd okoliczności te nie mogą stanowić nadzwyczajnych, które sprzeciwiałyby się stosowaniu wobec ściganego tymczasowego aresztowania.

Wobec powyższych okoliczności zupełnie irrelewantne pozostają także wywody wskazujące jakoby sąd I instancji w sposób niewłaściwy rozważył zastosowanie rodzaju środka zapobiegawczego. Z uzasadnienia orzeczenia Sądu Okręgowego w sposób bezsprzeczny wynika, że sąd ten w sposób właściwy i dogłębny rozważył szczególne przesłanki zastosowania tymczasowego aresztowania, tym samym de facto wykluczając możliwość zastosowania nieizolacyjnego środka zapobiegawczego.

Na marginesie wskazać zresztą można, że zastosowany przez Sąd Okręgowy środek zapobiegawczy z pewnością nie okazał się nazbyt dolegliwy dla ściganego oraz nie groził niedopuszczalną antycypacją możliwej do wymierzenia mu kary pozbawienia wolności. Czasookres ten podyktowany jest koniecznością zapewnienia sprawnego przeprowadzenia postępowania
w przedmiocie przekazania ściganego na terytorium R. i nawet nie zbliża się do granic dopuszczalnego terminu określonego przez ustawę (art. 607 k § 3 zd. drugie k.p.k.).

Już na zakończenie należy wyjaśnić skarżącemu, że wniosek
o „wyznaczenie nowego terminu rozprawy głównej w Sądzie Rejonowym
w G. ” winien złożyć przed niemieckimi organami wymiaru sprawiedliwości albowiem tut. Sąd Apelacyjny nie ma możliwości jego rozpoznania.

W tym stanie rzeczy, mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie przepisu art. 437 § 1 k.p.k., orzekł jak na wstępie.

Jednocześnie na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolniono ściganego z obowiązku uiszczenia kosztów postępowania odwoławczego z uwagi na jego obecną sytuację materialną.

M. Ś.

Pouczenie

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu