Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 10 grudnia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu w II Wydziale Karnym

w składzie:

Przewodniczący: sędzia (del.) Piotr Gerke

Protokolant: st. sekr. sąd. Agnieszka Hajman

przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. w P. Magdaleny Kęsy - Pietrus

po rozpoznaniu w sprawie A. D. (A. D.)

podejrzanej o przestępstwa z artykułu 307 część 1 i artykułu 307 część 2 Kodeksu Karnego U.

zażalenia obrońcy ściganej

na postanowienie Sądu Okręgowego w P. z (...) r. w sprawie (...)

w przedmiocie stwierdzenia prawnej dopuszczalności wydania ściganej z terytorium R. na terytorium U. oraz przedłużenia tymczasowego aresztowania od (...)

postanawia

1.  na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie,

2.  obciążyć Skarb Państwa kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy na podstawie art.603§1 k.p.k. w zw. z art. 1 i 2 ust. 1 Europejskiej Konwencji o ekstradycji sporządzonej w P. dnia 13 grudnia 1957r. wraz z Protokołem Dodatkowym do powyższej konwencji, sporządzonym w S. dnia 15 października 1975r. i Drugim Protokołem dodatkowym do powyższej konwencji, sporządzonym w S. dnia 17 marca 1978r. (Dz. U. 1994, Nr 70, poz. 307 ze zm.) w zw. z art.60 ust.1-3 umowy między Rzeczpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych sporządzonej w K. dnia 24 maja 1993r. (Dz.U. 1994, Nr 96, poz. 465) stwierdził prawną dopuszczalność wydania z terytorium R. na terytorium U. obywatelki U. A. D. (A. D.), w celu przeprowadzenia przeciwko niej postępowania karnego o przestępstwa z artykułu 307 część 1 i artykułu 307 część 2 Kodeksu Karnego U. (sprawa o numerze (...)), prowadzonego przez śledczego Wydziału Śledczego ds. Szczególnie Poważnej Przestępczości Głównego Departamentu Policji w Obwodzie C. (pkt 1), na podstawie art.605§ 1 k.p.k. oraz art.249§ 1 k.p.k., art.258§ 1 pkt 1 k.p.k. oraz art.263§2 k.p.k. oznaczył dalszy okres stosowania tymczasowego aresztowania wobec obywatelki U. A. D. na kolejne 60 /sześćdziesiąt/ dni tj. od godziny (...). (pkt 2), a na podstawie §4 ust. 1 i 3 w zw. z §17 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. M. 1200 zł + VAT tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu (pkt 3).

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł obrońca ściganej, zaskarżając je w zakresie pkt 1 i 2 na korzyść ściganej, zarzucając:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wydanego postanowienia, a polegający na uznaniu, że w realiach sprawy nie zachodzą przesłanki niedopuszczalności przekazania ściganej z terytorium R. na terytorium U., podczas gdy aktualna sytuacja geopolityczna w postaci wojny w U. urzeczywistnia przypuszczenie, że ścigana na terytorium tego kraju nie będzie bezpieczna, w tym zagrożone będzie jej zdrowie, a nawet życie;

2.  naruszenie art. 258 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez przyjęcie, że w sprawie zachodzi obawa ucieczki bądź ukrycia się ściganej, będące konsekwencją uznania, że ścigana nie posiada stałego zatrudnienia ani miejsca zameldowania na pobyt stały czy zamieszkania, podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że ścigana przebywa w P. na podstawie legalnej wizy, posiada stałe miejsce zamieszkania w P. przy ul. (...), posiada podpisaną umowę najmu za 1.200 zł miesięcznie, posiada źródła dochodów - tj. prace dorywcze, stara się o znalezienie innej, stałej pracy zarobkowej, a nadto planuje zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem P..

Mając na względzie ww. zarzuty, wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez stwierdzenie niedopuszczalności wydania ściganej z terytorium R. na terytorium U., o nieprzedłużanie stosowania względem ściganej środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania i o zasądzenie na rzecz obrońcy kosztów pomocy prawnej udzielonej ściganej w postępowaniu odwoławczym z urzędu, a nieopłaconych nawet w części.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie okazało się niezasadne.

Stanowisko skarżącego obrońcy – że przekazaniu ściganej do U. sprzeciwiał się wzgląd na gwarancję ochrony praw człowieka, jako że trwa tam aktualnie wojna – należało uznać za niewykazane. Stanowisko zażalenia sprowadzało się w tym zakresie do wyrażenia przekonania o wystąpieniu w przedmiotowej sprawie konwencyjnych podstaw odmowy wydania ściganego. Dla wykazania takiej tezy nie wystarczało jednakże samo przywołanie przez skarżącego faktu o charakterze notoryjnym – że na terenie U. trwa wojna, a działania zbrojne za swej natury stanowią zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi. Ów ogólnie przywołany fakt nie dostarczał przesłanek wystarczających do stwierdzenia, że w tym konkretnym przypadku, dotyczącym ściganej, takie potencjalne ryzyko może zaktualizować się w sposób realny. Jest to dodatkowo tym bardziej wątpliwe, że sama ścigana zdecydowała się na odesłanie własnej córki na U. pod opiekę dziadków. Podjęta w tym zakresie przez skarżącego polemika (wyrażona w ramach zarzutu błędu w ustaleniach faktycznych) była zatem bezprzedmiotowa.

W tej sytuacji, naprowadzone w zażaleniu wątpliwości co do dopuszczalności przekazania ściganej – z uwagi na konwencyjne gwarancie praw człowieka – należało uznać za niewykazane i niewynikające z obiektywnych przesłanek, które dotyczyłyby przedmiotowej sprawy, nie zaś tylko informacji ogólnych, dostępnych w przestrzeni publicznej, w tym w materiałach publicystycznych, które ze swej istoty dowodami nie są. Dodać należało również, że wskazywane w zażaleniu ryzyko, mające wynikać z faktu prowadzenia na terenie U. działań wojennych – niezależnie od tego, że nie zostało potwierdzone za pomocą żadnych okoliczności skonkretyzowanych w odniesieniu do ściganej – nie było też związane z brakiem systemowych gwarancji poszanowania praw człowieka w U.. Jako takie nie dostarczało zasadnych przesłanek odmowy wykonania ekstradycji ściganej.

Brak też było podstaw do przyjęcia, jakoby w przypadku ściganej niezasadnym było zastosowanie wobec niej tymczasowego aresztowania. Podzielić należało stanowisko sądu I instancji, że wystarczającą przesłanką stosowania wobec ściganej tymczasowego aresztowania na podstawie art. 605 § 1 k.p.k., był sam fakt objęcia jej wnioskiem o ekstradycję, celem ścigania za przestępstwo, którego sprawca podlega wydaniu. Skoro bowiem na etapie postępowania prowadzonego w państwie występującym o wydanie istniały podstawy do poszukiwania ściganej, to również w postępowaniu służącym wykonaniu takiego wezwania przyjąć należało istnienie wysokiego prawdopodobieństwa ukrywania się przez ściganą (por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 17 grudnia 2014 r., sygn. II AKz 770/14).

Jak zaś trafnie ustalił sąd I instancji, zachowanie A. D. doprowadziło do wszczęcia krajowych i międzynarodowych poszukiwań, ponadto nie posiada stałego zatrudnienia ani miejsca zameldowania na terytorium R.. Ścigana nie była zainteresowana powrotem do U.. W tej sytuacji nawet podkreślany w zażaleniu fakt, że ścigana na terenie P. przebywa legalnie i posiada tu stałe miejsce zamieszkania, podejmuje się prac dorywczych i zamierza zawrzeć związek małżeński, nie stanowił wystarczającej gwarancji, że nie będzie ona utrudniała postępowania w przedmiocie ekstradycji poprzez ukrycie się lub ucieczkę, tym bardziej, że jest ona poszukiwana w związku z podejrzeniem popełnienia poważnego czynu.

W tej sytuacji, sąd odwoławczy podzielił pogląd sądu I instancji, iż tylko izolacyjny środek zapobiegawczy jest w stanie należycie zabezpieczyć prawidłowy tok postępowania w przedmiocie ewentualnego wydania ściganej do U. – co czyniło zadość zasadzie minimalizacji tychże środków, ujętej w art. 257 § 1 k.p.k.

Uwzględniając powyższe, stwierdzić należało, iż – wbrew stanowisku skarżącego – zastosowanie wobec ściganej środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania jawiło się jako zasadne. Zaaprobować należało także termin stosowania wobec ściganej tymczasowego aresztowania, oznaczony do (...)Termin ten uznać należało za prawidłowy w świetle art. 605 § 1 k.p.k.

Wobec tego, orzeczono, jak w punkcie 1 postanowienia.

Ponieważ obrońca ściganej nie stawił się na posiedzeniu odwoławczym nie przyznano mu wynagrodzenia za postępowanie zażaleniowe. Jak się bowiem jednolicie przyjmuje, w przypadku niestawiennictwa obrońcy przed Sądem odwoławczym nie ma mowy o pomocy prawnej efektywnie udzielonej ściganej na tym etapie, a zatem nie ma też podstaw do wynagradzania obrońcy (samo sporządzenie zażalenia jest jeszcze czynnością pierwszoinstancyjną, objętą kosztami zasądzonymi w zakażonym postanowieniu).

Zawarte w punkcie 2 orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego, uwzględniało regulację zawartą w art. 74 powołanej wyżej Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych sporządzonej w K. dnia 24 maja 1993 r., w myśl której, koszty wydania ponosi ta Umawiająca się Strona, na której terytorium koszty te powstały.

P. G.

Pouczenie:

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu.