Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 6 lipca 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:sędzia Krzysztof Lewandowski (spr.)

Sędziowie:Marek Kordowiecki

Grzegorz Nowak

Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Zwierzchlewska

przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. w P. Jacka Duszyńskiego

po rozpoznaniu sprawy w przedmiocie skargi D. B. z dnia (...). na przewlekłość postępowania przygotowawczego w sprawie (...) Prokuratury Okręgowej w P. wraz z wnioskiem o zasądzenie kwoty 15 000 zł

na podstawie art. 9 ust. 1 w zw. z art. 6 ust. 2 pkt 2 i art. 9 ust. 2 w zw. z art. 3 pkt. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U.2018.75 j.t. ze zm.) oraz art. 17 ust. 3 tejże ustawy

p o s t a n a o w i ł

1.  skargę odrzucić,

2.  zwrócić D. B. kwotę 200 zł, uiszczoną przez niego jako opłata od skargi.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia (...) r., skarżący D. B., reprezentowany przez pełnomocnika, radcę prawnego P. T., wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania przygotowawczego o sygn. (...) Prokuratury Okręgowej w P., toczącego się w sprawie o czyn określony w art 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., wnosząc przy tym o zasądzenie na rzecz skarżącego sumy pieniężnej w wysokości 15 000 złotych.

W uzasadnieniu skarżący podał, że w wymienionej sprawie, w dniu (...) r., na mocy postanowienia z dnia (...) r., zatrzymano należące do D. B. rzeczy mogące stanowić dowód w sprawie, w postaci komputerów, urządzeń mobilnych oraz zewnętrznych nośników pamięci wraz z danymi dotyczącymi kluczy publicznych i prywatnych portfeli kryptowalut; przy czym rzeczy te nie zostały zwrócone. Skarżący ocenił, że okres zatrzymania zabezpieczonych przedmiotów jest nadmierny, a do dokonania czynności dowodowych, dotyczących ww. rzeczy – dobrowolnie wydanych przez skarżącego wraz z potrzebnymi hasłami – wystarczyłby termin 7-dniowy. Nadto wskazał, że zatrzymanie rzeczy pozbawia skarżącego możliwości wykonywania pracy zarobkowej, jak również podniósł, że zgodnie z art. 230 § 2 k.p.k. zatrzymane rzeczy należy zwrócić osobie uprawnionej niezwłocznie po stwierdzeniu ich zbędności dla postępowania karnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarga podlegała odrzuceniu.

Zgodnie z treścią art. 3 pkt 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, uprawnionym do wniesienia takiej skargi w postępowaniu karnym jest strona oraz pokrzywdzony, nawet jeśli nie jest stroną.

Zauważyć należało, że postępowanie przygotowawcze o sygn. (...) Prokuratury Okręgowej w P., toczy się w fazie in rem, w sprawie doprowadzenia w (...)r. we W. i innych miejscowościach na terenie kraju, działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej K. C. i szeregu innych osób będących klientami platformy internetowej cloudtokenwallet.com. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie nie niższej niż 1.500.000.00 zł, poprzez wprowadzenie ich w błąd. co do możliwości uzyskania korzyści z zainwestowanych środków finansowych oraz wypłaty wpłaconego kapitału, czym wyrządzono szkodę K. C. i innym pokrzywdzonym w kwocie nie niższej niż 1.500.000.00 zł, tj. o czyn określony w art 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k.

Zebrany dotychczas w toku tego postępowania materiał dowodowy wskazuje, że platforma cloudtokenwallet.com – za pośrednictwem której można było dokonywać inwestycji środków pieniężnych w waluty wirtualne – została założona przez osoby związane z australijską spółką (...) LTD., a działania platformy prowadzone były z (...) Ujawniony sposób funkcjonowania platformy wskazywał przy tym, że faktycznie działała ona jak piramida finansowa, pozwalająca na uzyskanie zysku z inwestycji w waluty wirtualne pod warunkiem wciągnięcia w strukturę (...) kolejnych osób.

Jedną z osób przesłuchanych w tej sprawie w charakterze świadka był D. B.. Przesłuchany w dniu (...) r. (t. III, k. 401-402 akt śledztwa o sygn. (...)), zeznał, że on sam czuje się pokrzywdzony w tej sprawie, jako że zainwestował środki pieniężne w waluty wirtualne za pośrednictwem platformy cloudtokenwallet.com., ale nie osiągnął z tej inwestycji żadnego zysku i poniósł stratę. Do protokołu przesłuchania świadka dołączono przy tym formularz pouczenia pokrzywdzonego oraz świadka (k. 403 i 404).

Następnie, w toku prowadzonego śledztwa uzyskano dowody m.in. z zeznań pokrzywdzonych K. C. (t. VII, k. 1213 i nast.) i K. R. (t. X, k. 1803), z których wynikało, że D. B. należał do ścisłego grona kilku osób zaangażowanych w rozwój platformy (...) i rozpropagowanie projektu na terenie P., działając w ramach struktury pod nazwą (...), jako tzw. „naganiacz”, aktywnie uczestniczący w pozyskiwanie inwestycji od kolejnych osób.

W związku z tymi właśnie ustaleniami, na podstawie postanowienia z dnia(...)r., zatrzymano należące do D. B. rzeczy mogące stanowić dowód w sprawie, w postaci komputerów, urządzeń mobilnych oraz zewnętrznych nośników pamięci wraz z danymi dotyczącymi kluczy publicznych i prywatnych portfeli kryptowalut, które stanowią aktualnie przedmiot czynności dowodowych.

Przedstawione powyżej okoliczności nakazywały przyjąć, że w przedmiotowej sprawie D. B. nie jest stroną postępowania ani pokrzywdzonym. Jak bowiem wynika z art. 49 § 1 k.p.k., o statusie pokrzywdzonego decyduje bezpośredniość naruszonego (lub zagrożonego) dobra prawnego określonego podmiotu przez przestępstwo, stąd realnie o tym, czyje dobro prawne zostało w konkretnej sytuacji bezpośrednio naruszone (lub zagrożone) - decyduje prawo karne materialne, nie zaś indywidualne, subiektywne przekonanie osoby potencjalnie poszkodowanej (tak: postanowienie Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 3 kwietnia 2019 r., II AKa 242/18). Na aktualnym zaś etapie śledztwa – nie przesądzając tego, jaka rola procesowa zostanie ostatecznie przypisana D. B. – zebrany dotychczas materiał dowodowy nie pozwalał na przyjęcie, jakoby jego dobra prawne zostały naruszone przestępnymi działaniami innych osób. Dodać należało, że nawet w złożonej skardze nie było mowy o statusie skarżącego, jako pokrzywdzonego; zaprezentowany w niej został wyłącznie interes osoby, której rzeczy zatrzymane zostały dla potrzeb śledztwa, jako materiał dowodowy.

Uwzględniając powyższe, stwierdzić należało, że D. B. nie posiadał uprawnienia do wniesienia skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym, dlatego też na podstawie art. 9 ust. 2 powołanej ustawy należało skargę odrzucić (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2016 r., (...) 1/16).

Niezależnie od powyższego, stwierdzić należało, że przedmiotowa skarga dotknięta była wadą konstrukcyjną, o której mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Jak wynika z przepisu tego artykułu, skarga powinna, poza uczynieniem zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, zawierać:

1) żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, której skarga dotyczy,

2) przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie.

W razie niespełniania przez skargę powyższych wymogów, sąd właściwy do jej rozpoznania, odrzuca ją bez wyzwania do uzupełnienia braków, co wprost wynika z art. 9 ust. 1 powołanej ustawy o skardze.

W świetle utrwalonego orzecznictwa, zarówno Sądu Najwyższego ( vide: orzeczenia z dnia 20 kwietnia 2017 r., (...) 16/17, z dnia 13 maja 2008 roku, (...) 6/08; z dnia 15 stycznia 2008 roku, (...) 46/07, z dnia 5 czerwca 2007 roku, (...) 16/07, z dnia 7 czerwca 2005 roku, (...) 103/05), jak i sądów apelacyjnych (por.: orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 23 marca 2011 roku, II S 7/11; w K. z dnia 24 czerwca 2010 roku, II S 15/10, z dnia 23 kwietnia 2010 roku, II S 5/10, z dnia 27 października 2009 roku, II S 20/09; w K. z dnia 2 marca 2005 roku, II S 11/05 oraz z dnia 28 października 2004 roku, II S 6/04) – nie budzi wątpliwości, że istota skargi na przewlekłość nie może się sprowadzać do zakwestionowania ogólnie długiego okresu trwania postępowania, zaś skarżący winien w sposób szczegółowy oraz konkretny przytoczyć okoliczności uzasadniające jego sformułowane w skardze żądanie, tj. wskazać jakie czynności zostały przez dany organ wymiaru sprawiedliwości zaniechane bądź przeprowadzone wadliwie, co z kolei miało spowodować nieuzasadnioną zwłokę w postępowaniu, w przedmiotowym przypadku przygotowawczego, powodując jego przewlekłość.

Tymczasem w przedmiotowej skardze – poza wskazaniem, że czynności dowodowe dotyczące zatrzymanych przedmiotów, powinny (w ocenie skarżącego) trwać 7 dni, a trwają od listopada ub.r. – nie zawarto w ogóle wskazania, które z działań prokuratora – i w jaki sposób – miały nie respektować zasady sprawnego postępowania, powodując tym samym jego przewlekłość. Za należyte skonkretyzowanie zarzutów pod adresem prokuratora nie mogło być przy tym uznane ogólnikowe wskazanie, że zatrzymanie przedmioty winy być już zwrócone osobie uprawnionej. Co więcej, takie stanowisko skarżącego w swej istocie stanowiło polemikę z oceną przesłanek warunkujących zwrot zatrzymanych rzeczy, ujętych w art. 230 § 2 k.p.k., tj. z oceną kwestii zbędności rzeczy dla postępowania karnego. W skardze nie naprowadzono natomiast przesłanek, w oparciu o które sąd dokonać mógłby merytorycznej oceny prawidłowości oraz terminowości podjętych czynności procesowych z uwzględnieniem charakteru sprawy oraz jej faktycznego i prawnego stopnia zawiłości.

W tej sytuacji, wobec niespełnienia przez przedmiotową skargę wymagań, o jakich mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o skardze, niebędących jedynie zwykłymi wymaganiami formalnymi pisma procesowego, a jej wymaganiami konstrukcyjnymi (nieusuwalnymi) – por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia (...) r., (...) (...) – podlegała ona odrzuceniu również w oparciu o dyspozycję przepisu art. 9 ust. 1 powoływanej ustawy o skardze.

Z kolei o kosztach sądowych niniejszego postępowania orzeczono na podstawie przepisu art. 17 ust. 3 ustawy o skardze i po uwzględnieniu wyniku postępowania, zwrócono skarżącemu uiszczoną opłatę od skargi.

G. N. K. L. M. K.

Pouczenie

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu