Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Poznań, dnia 27 września 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Krzysztof Lewandowski

Sędziowie: Grzegorz Nowak (spr.)

Piotr Gerke

Protokolant: st.sekr.sąd. Małgorzata Zwierzchlewska

Przy udziale Prokuratora Prok. Rej. del. do Prok. Okręg. Bartosza Deskiewicza

po rozpoznaniu sprawy M. M. oraz D. I.

w przedmiocie

1.  skargi obrońcy M. M. z dnia (...) r. oraz

2.  skargi obrońcy D. I. z dnia (...) r.

na przewlekłość postępowania przygotowawczego prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w P. pod sygn. (...) (poprzednio (...))

na podstawie art. 9 ust. 1 i art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U.2016.1259 j.t. ze zm.)

p o s t a n o w i ł

1.  skargę obrońcy M. M. odrzucić,

2.  skargę obrońcy D. I. odrzucić,

3.  zwrócić uiszczone opłaty skarżącym od wniesionych skarg.

UZASADNIENIE

Skargą wniesioną w dniu (...) r. skarżący obrońca M. M. wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania przygotowawczego prowadzonego przez obecnie przez Prokuraturę Okręgową w P. pod sygn. (...). Wcześniej śledztwo prowadzone było przez Prokuraturę Krajową pod sygn. (...). W treści skargi obrońca wskazał na następujące okoliczności: datę postawienia podejrzanemu zarzutów w dniu (...) r. i upływ czasu od tego momentu, fakt wydania postanowienia w dniu (...) r. o umorzeniu postępowania co do jednego z zarzucanych podejrzanemu czynów, oddalenia wniosków dowodowych obrońcy, zamknięcie śledztwa w dniu (...) r., uchylenie postanowienia o zamknięciu śledztwa w dniu (...) r., niepodjęcie niezwłocznych działań wobec wątku dot. podejrzanego w okresie 6 lat od postawienia zarzutów, brak podejmowania działań dotyczących podejrzanego przez półtora roku, dalsze stosowanie środków zapobiegawczych wobec podejrzanego.

Skargą wniesioną w dniu (...) r. skarżący obrońca D. I. wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania przygotowawczego prowadzonego przez obecnie przez Prokuraturę Okręgową w P. pod sygn. (...). Wcześniej śledztwo prowadzone było przez Prokuraturę Krajową pod sygn. (...). W treści skargi obrońca wskazał na następujące okoliczności: tymczasowe aresztowanie podejrzanego w dniu (...) r., a następnie uchylenie aresztu w wyniku zażalenia na przedłużenie stosowania tego środka w dniu (...) r., dokonane zabezpieczenie majątkowe na mieniu podejrzanego w dniu (...) nieuwzględnienie wniosków o uchylenie zabezpieczenia do dnia wniesienia skargi, zamknięcie śledztwa w dniu (...) r., uchylenie postanowienia o zamknięciu śledztwa w dniu (...) r., prowadzenie śledztwa przez okres ok. 6 lat.

Prokurator tj. Naczelnik (...) Wydziału Zamiejscowego Departamentu ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej w P. odnosząc się do skargi obrońcy M. M. podniósł, że skarga nie zawiera merytorycznego uzasadnienia, albowiem odnosi się jedynie do przytoczenia przebiegu postępowania przeciwko jego mandantowi poprzez przytoczenie dat postawienia zarzutów, umorzenia częściowego śledztwa oraz przytoczył obecny zarzut pod którym stoi M. M.. Prokurator wskazał, że samo przytoczenie sytuacji procesowej podejrzanego nie może być uznane jako przytoczenie okoliczności wskazujących na stan przewlekłości. O takim stanie nie świadczy fakt oddalenia wniosków dowodowych obrońcy. Prokurator również obszernie opisał czynności procesowe podejmowane w sprawie oraz zaznaczył, że całe śledztwo nosi znamiona śledztwa zawiłego, obszernego i wielowątkowego. Przy czym status podejrzanych w śledztwie ma aż 26 osób wobec których również konieczne było wykonywanie czynności.

Właściwy Prokurator tj. Zastępca Prokuratora Okręgowego w P. odniósł się do skargi obrońcy podejrzanego D. I.. Wskazał, że sytuacja procesowa podejrzanego związana jest z innymi podejrzanymi, z którymi jego zarzuty są powiązane, zaś w toku śledztwa podejmowano bardzo liczne czynności procesowe weryfikujące wyjaśnienia podejrzanego Z. K.. P. wskazał na korzystanie z bardzo szerokiego spektrum czynności dowodowych, zaś sprawa sama w sobie jest obszerna i zawiła – podejrzany Z. K. słuchany był aż 27 razy. Prokurator wskazał, że wątki poszczególnych podejrzanych wraz z upływem czasu były wyłączane do odrębnych postępowań i kierowane do sądu wraz z aktem oskarżenia. Nadto prokurator zadeklarował, że do końca obecnie zakreślonego czasu trwania śledztwa – zostanie ono zakończone. Obydwaj prokuratorzy wnieśli o oddalenie skargi jako bezzasadną.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Obydwie skargi podlegały odrzuceniu.

Jak wynika z przepisu art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U.2016.1259 j.t. ze zm.) – zwanej dalej ustawą o skardze – skarga powinna, poza uczynieniem zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma procesowego, zawierać:

1) żądanie stwierdzenia przewlekłości postępowania w sprawie, której skarga dotyczy,

2) przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie.

W razie niespełniania przez skargę powyższych wymogów, sąd właściwy do jej rozpoznania, odrzuca ją bez wzywania do uzupełnienia braków, co wprost wynika z art. 9 ust. 1 powołanej ustawy.

Z utrwalonego orzecznictwa, zarówno Sądu Najwyższego (vide: orzeczenia z dnia 13 maja 2008 roku, (...) 6/08; z dnia 15 stycznia 2008 roku, (...) 46/07, z dnia 5 czerwca 2007 roku, (...) 16/07, z dnia 7 czerwca 2005 roku, (...) 103/05), jak i sądów apelacyjnych (por.: orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 23 marca 2011 roku, II S 7/11; w K. z dnia 24 czerwca 2010 roku, II S 15/10, z dnia 23 kwietnia 2010 roku, II S 5/10, z dnia 27 października 2009 roku, II S 20/09; w K. z dnia 2 marca 2005 roku, II S 11/05 oraz z dnia 28 października 2004 roku, II S 6/04), w sposób niebudzący wątpliwości wynika, iż istota skargi na przewlekłość nie może sprowadzać się do zakwestionowania ogólnie długiego okresu trwania postępowania, zaś skarżący winien w sposób szczegółowy oraz konkretny przytoczyć okoliczności uzasadniające jego sformułowane w skardze żądanie, tj. wskazać, jakie czynności zostały przez dany organ wymiaru sprawiedliwości zaniechane bądź przeprowadzone wadliwie, co z kolei miało spowodować nieuzasadnioną zwłokę w postępowaniu, w przedmiotowym przypadku sądowego, powodując jego przewlekłość.

Tymczasem zarówno obrońca M. M., jak i obrońca D. I. w swoich skargach odnośnie przebiegu postępowania przygotowawczego ograniczyli się wyłącznie do żądania stwierdzenia jego przewlekłości na podstawie samego czasu trwania śledztwa od momentu postawienia podejrzanym zarzutów albo wskazywał w sposób niejasny i ogólny na opieszałość prowadzącego postępowanie przygotowawcze organu.

Takie ukształtowanie treści skarg wskazywały zatem jednoznacznie, że skarżący nie odnieśli się w ogóle do czynności podejmowanych w niniejszej sprawie przez organ prowadzący postępowanie i nie wskazał nawet w przybliżeniu, które z działań prokuratora – i w jaki sposób – miały nie respektować zasady sprawnego postępowania, powodując tym samym jego przewlekłość. Ponadto sąd działający w niniejszym postępowaniu nie może brać pod uwagę faktu stosowanych obecnie środków zapobiegawczych tudzież zabezpieczenia majątkowego, bowiem zasadność stosowania wyżej wymienionych środków badana jest przez sądy we właściwych do tego postępowaniach, zaś podejrzani mają możliwości składania stosownych wniosków o uchylenie stosownych środków zgodnie z przepisami zawartymi w k.p.k. Podkreślić należy, że jak wskazano w części wstępnej niniejszego uzasadnienia, a co również trafnie spostrzegł prokurator – obydwoje skarżący uzasadniając skargę ograniczyli się raptem do wskazania jakie czynności procesowe były podejmowane wobec podejrzanych – tj. postawione zarzuty, umorzone postępowanie odnośnie jednego zarzutów, stosownie środków zapobiegawczych i zabezpieczenia majątkowego. Samo ogólnikowe stwierdzenie, że „ postępowanie jest prowadzone ponad 6 lat, a do tej pory nie zostały poczynione żadne konkretne kroki mające na calu przyspieszenie lub zakończenie postępowania” jest niewystarczające, aby uzasadnić czym jest przewlekłość postępowania spowodowana. Co prawda obrońca M. M. podniósł, że „przez półtora roku organy ścigania nie podejmowały jakichkolwiek działań w zakresie dotyczącym skarżącego” jednakże nie wskazał jakiego przedziału czasu dotyczy ów półtoraroczny okres oraz nie uzasadnił jakie działania w tym okresie winny zostać podjęte, a więc na czym polegała ta przewlekłość w tej fazie postępowania karnego.

W sprawie tej należy również uwzględnić fakt, że występuje w niej 26 podejrzanych, a zatem oczywistym jest, że w stosunku do każdego z nich w zasadzie nie mogły być przeprowadzane czynności równolegle – co również winni obrońcy uwzględnić wskazując konkretne uchybienia i zaniechania, mające determinować ową ewentualną przewlekłość, co podlegałoby ocenie sądowej w kontekście kryteriów, o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z 17 czerwca 2004 r. ,,o skardze na przewlekłość’.

Podkreślenia wymagało zaś, że istotą skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki jest zainicjowanie postępowania, w którym sąd dokona merytorycznej oceny prawidłowości oraz terminowości podjętych czynności procesowych z uwzględnieniem charakteru sprawy oraz jej faktycznego i prawnego stopnia zawiłości. Ograniczenie się zatem przez stronę do wskazanego wyżej żądania uniemożliwia przeprowadzenie wskazanej weryfikacji sprawności postępowania.

Dodać przy tym należało, że przedmiotowa sprawa jest w chwili obecnej obszerna, a wobec braku sprecyzowania konkretnych okoliczności uzasadniających żądanie stwierdzenia przewlekłości, de facto i de iure, sąd nie jest zobligowany z urzędu do doszukiwania się tych okoliczności. Dopiero usunięcie ww. braków pozwoliłoby rozpoznać skargę w sposób merytoryczny.

W tej sytuacji, wobec niespełnienia przez przedmiotową skargę wymagań, o jakich mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o skardze, niebędących jedynie zwykłymi wymaganiami formalnymi pisma procesowego, a jej wymaganiami konstrukcyjnymi (nieusuwalnymi) – por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia (...)r., (...) (...) – podlegała ona odrzuceniu zgodnie z dyspozycją przepisu art. 9 ust. 1 ustawy o skardze, o czym orzeczono w sentencji.

Uiszczone opłaty, od wniesionych skarg na przewlekłość postepowania przygotowawczego, podlegają zwrotowi skarżącym wobec odrzucenia tych skarg przez sąd.

P. G. K. L. G. N.

Pouczenie

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu