Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 29 września 2022 r.

Sąd Apelacyjny w P., II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Izabela Pospieska

Sędziowie: Henryk Komisarski

Marek Kordowiecki (spr.)

Protokolant: prot. sąd. Sylwester Leńczuk

przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. w P. Pawła Ziętkiewicza

po rozpoznaniu w sprawie skargi A. T. z dnia (...) r.

na przewlekłość postępowania w sprawie (...) toczącej się przed Sądem Okręgowym w P. wraz z wnioskiem o zasądzenie sumy pieniężnej w kwocie 5.000 zł

postanowił

1.  na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (t.j. Dz. U z 2018 r., poz. 75 ze zm.) oddalić skargę;

2.  na podst. art. 17 ust. 3 a contrario ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (t.j. Dz. U z 2018 r., poz. 75 ze zm.) kosztami sądowymi za postępowanie sądowe obciążyć skarżącego w zakresie przez niego poniesionym.

UZASADNIENIE

W dniu (...) r. A. T. sporządził skargę na przewlekłość postępowania toczącego się przed Sądem Okręgowym w P. w sprawie (...), w której występuje w charakterze oskarżyciela posiłkowego.

Uzasadniając skargę, A. T. wskazał, że w dniu (...) r. w sprawie (...) zapadł wyrok uniewinniający, a pomimo upływu ponad 4 miesięcy nadal nie sporządzono jego uzasadnienia, która to zwłoka – w ocenie skarżącego – nie znajduje usprawiedliwienia. Skarżący podniósł, że sprawa dotyczącą śmierci jego córki trwa od(...) r., a okres ten wpływa na stan psychiczny członków rodziny oraz pogorszenie się ich relacji.

A. T. zwrócił się również o zasądzenie odpowiedniej sumy pieniężnej w kwocie 5000 zł w związku z krzywdą polegającą na negatywnych przeżyciach psychicznych i moralnych spowodowanych ww. przewlekłością.

Przewodnicząca III Wydziału Karnego Sądu Okręgowego w P. wskazała, że w jej ocenie czynności w sprawie (...) były podejmowane bez zbędnej zwłoki, zaś zaistniałe opóźnienia były wynikiem wskazanych przez sędziego sprawozdawcę okoliczności.

Sędzia sprawozdawca Ł. K. wskazał, że z uwagi na objętość i charakter sprawy sporządzenie przedmiotowego uzasadnienia w terminie 14 dni byłoby nadzwyczaj utrudnione. Nadto sprawozdawca wskazał na wykonywanie innych obowiązków oraz korzystanie z urlopu wypoczynkowego a także na dwukrotne przedłużenie przez Prezesa Sądu Okręgowego terminu do sporządzenia uzasadnienia wyroku w trybie art. 423 § 1 k.p.k.

Sąd Apelacyjny ustalił w sprawie następujący stan faktyczny:

W dniu (...) r. w sprawie oskarżonego A. Z. zapadł wyrok Sądu Okręgowego w P. o sygn. (...) (k. 9095-9096 t. XLVII), którym uniewinniono go od popełnienia zarzucanej mu zbrodni zabójstwa E. T., tj. przestępstwa z art. 148 § 1 k.k.

W dniu(...) r. Prokurator Prokuratury Okręgowej w P. wniósł o sporządzenie na piśmie uzasadnienia całości wyroku (k. 9097 t. XLVII). Tego samego dnia akta przedłożono sędziemu sprawozdawcy.

W dniu (...) r. pełnomocnicy oskarżycieli posiłkowych A. T. i P. T. wnieśli o sporządzenie na piśmie uzasadnienia całości ww. wyroku (k. 9098, t. XLVII). Tego samego dnia akta przedłożono sędziemu sprawozdawcy.

Prezes Sądu Okręgowego w P., zarządzeniem nr (...) z dnia (...)r., na podstawie art. 423 § 1 k.p.k. przedłużył termin sporządzenia uzasadnienia wyroku wydanego w sprawie (...) do dnia 30 czerwca 2022 r. (k. 9100-9101, t. XLVII).

W związku z kolejnym wnioskiem datowanym na dzień (...) r. dot. przedłużenia terminu sporządzenia uzasadnienia wyroku wydanego w sprawie (...), Prezes Sądu Okręgowego w P., zarządzeniem nr (...) z dnia (...) r., na podstawie art. 423 § 1 k.p.k., przedłużył ww. termin do dnia (...) r. (k. 9106-9107, t. XLVII).

W międzyczasie, tj. w dniu (...) r. A. T. sporządził skargę na przewlekłość wymienionego postepowania (...), przy czym skarga ta wpłynęła do Sądu Apelacyjnego w P. w dniu 8 września 2022 r. (k. 1 akt niniejszej sprawy) i zarejestrowana została pod sygn.(...)

Uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego w P. o sygn. (...) zostało sporządzone w dniu(...). (k. 9141, t. XLVII).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Skarga okazała się niezasadna.

W pierwszej kolejności wskazać należało, że badanie kwestii przewlekłości wskazanego postępowania międzyinstancyjnego nastąpiło w oparciu o kryteria wskazane w art. 2 ust. 2 powołanej ustawy o skardze, z którego wynika, że dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez Sąd w celu zakończenia postępowania, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

Przechodząc do meritum sprawy na wstępie należy wyjaśnić, że polski ustawodawca wprowadził 14-dniowy termin instrukcyjny na sporządzenie uzasadnienia wyroku, który jedynie w sprawie zawiłej lub z innej ważnej przyczyny – zgodnie z art. 423 § 1 k.p.k. - może zostać przedłużony na czas oznaczony przez prezesa sądu. Zgodnie zaś z ugruntowanym stanowiskiem Sądu Najwyższego, przedłużenie 14-dniowego terminu instrukcyjnego na sporządzenie uzasadnienia, powoduje taki skutek, że jeśli uzasadnienie zostanie sporządzone w zakreślonym przedłużonym terminie, nie można uznać, że nastąpiło zwłoka w jego sporządzeniu i nie ma podstaw do przyjęcia naruszenia przepisu art. 423 § 1 k.p.k. ( vide: wyrok Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie SNO 72/15, LEX nr 1932148).

Z poczynionych przez Sąd Apelacyjny ustaleń dotyczących chronologii zdarzeń procesowych jednoznacznie wynika, że od momentu wpływu wniosków w przedmiocie sporządzenia na piśmie uzasadnienia wyroku w sprawie (...) do jego sporządzenia minęło niewiele ponad 4 miesiące, przy czym termin sporządzenia uzasadnienia został dwukrotnie przedłużony zarządzeniami Prezesa Sądu Okręgowego w P., odpowiednio do dnia (...)r. Tym samym w niniejszej sprawie ocenie należało poddać okres od (...) r., który nie został poddany kwalifikacji Prezesa Sądu Okręgowego w P., mając na uwadze, że w okresie objętym skargą sędzia korzystał z urlopu wypoczynkowego w dniach (...) r. Okoliczność ta jest szczególne znamienna albowiem zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem Sądu Najwyższego okolicznością usprawiedliwiającą przekroczenie terminów sporządzania uzasadnień jest właśnie wykorzystywanie urlopu wypoczynkowego ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2002 r. w sprawie SNO 40/02, LEX nr 471868).

Nadto, oceniając okres sporządzenia uzasadnienia wyroku w sprawie (...) nie można pominąć obszerności przedmiotowej sprawy i stopnia jej zawiłości. Zgromadzony bowiem w czterdziestu siedmiu tomach materiał dowodowy powodował, że sporządzenie na piśmie uzasadnienia zapadłego wyroku było wyjątkowo czasochłonne i wymagało znacznego nakładu pracy. Wprawdzie ani w doktrynie, ani w orzecznictwie nie wypracowano kryteriów określających w jakim terminie sędzia powinien w tego rodzaju sprawach sporządzić uzasadnienie wyroku, to jednak właśnie wyżej wskazany przepis art. 423 § 1 k.p.k. ma umożliwić indywidualne określenie terminu, podyktowanego zawiłym charakterem sprawy albo inną ważną przyczyną. Dwukrotne przedłużenie w realiach niniejszej sprawy terminu do sporządzenia uzasadnienia wyroku oznacza, że to właśnie z uwagi na zawiłość sprawy a także inne ważne przyczyny, o których zresztą sędzia sprawozdawca wspomina w oświadczeniu z dnia(...) r., sędzia ten nie był w stanie wypełnić tego obowiązku we wcześniejszym terminie aniżeli ten określony w zarządzeniach Prezesa Sądu Okręgowego w P.. Jak podnosi się bowiem w doktrynie „zważywszy na powinność umotywowania wniosku o przedłużenie terminu do sporządzenia uzasadnienia, należy zauważyć, mając na względzie to, że zarządzenie o przedłużeniu jako niezaskarżalne nie wymaga uzasadnienia ( arg. ex art. 99 § 2 KPK), że wydanie tej decyzji oznacza w istocie przychylenie się przez prezesa sądu do argumentacji podniesionej w przedmiotowym wniosku” ( vide: Komentarz do art. 423 k.p.k. red. Skorupka 2021, wyd. 5/Ponikowski/Zagradnik, Legalis teza 2). Nie można przy tym odmówić słuszności stanowisku sędziego sprawozdawcy przedstawionym w piśmie z dnia (...) r., w którym wyartykułował pozostałe okoliczności wskazujące na niemożność sporządzenia uzasadnienia w 14-dniowym terminie instrukcyjnym. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na konieczność łączenia przez sędziego obowiązków orzeczniczych w III Wydziale Karnym Sądu Okręgowego w P. oraz Sądu Rejonowego P. M. w P., co przekładało się na 25 wokand w sądzie rejonowym i 14 wokand w sądzie okręgowym, sporządzenie uzasadnień wyroków w szeregu innych spraw, a także pełnienie dyżuru aresztowego od (...) r.

Skarżący winien pamiętać, że kwestia czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania nie może ograniczać się do upływu czasu i jego subiektywnych odczuć, lecz winna stanowić wypadkową czynników obiektywnych oraz czasu niezbędnego do podejmowania działań, zgodnych z obowiązującymi przepisami, przewidującymi zachowanie określonych procedur ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2021 r. sygn. akt: I NSP 175/20, LEX nr 3224335). Jakkolwiek uzasadnienie wyroku wydanego w dniu (...) r. w sprawie (...) nastąpiło po upływie przedłużonego przez Prezesa Sądu Okręgowego w P. terminu (do (...) r.) to jednak działaniu temu nie sposób przypisać cech przewlekłości, a to z uwagi na korzystanie przez sędziego sprawozdawcy z prawa do urlopu wypoczynkowego (do (...) r.), a także uwzględniając stopień skomplikowania i obszerność sprawy (...).

Marginalnie należy wskazać, że pozostałe podnoszone przez skarżącego okoliczności, dotyczące wpływu trwającej prawie 6 lat sprawy karnej na stan psychiczny skarżącego i jego bliskich, a także rozpad więzi rodzinnych, są wyłącznie wyrazem negatywnej opinii A. T. w przedmiocie całego procesu karnego i jako takie nie stanowią przesłanek ocenianych w niniejszym postępowaniu. Choć Sąd Apelacyjny nie neguje, że stres wywołany niepewnością co do wyniku sprawy wpływa na kondycję psychiczną skarżącego i jego najbliższych, to jednak w realiach niniejszej sprawy brak było podstaw do stwierdzenia przewlekłości postępowania międzyinstancyjnego w rozumieniu powoływanej wyżej ustawy, a więc również i zasądzenia stosownego zadośćuczynienia.

W konsekwencji, Sąd Apelacyjny w oparciu o przepis art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, wniesioną skargę – jako niezasadną – oddalił, o czym orzeczono w punkcie 1.

O kosztach postępowania skargowego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie przepisów wskazanych w pkt 2 niniejszego postanowienia.

M. K. I. P. H. K.

Pouczenie: Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu.