Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Poznań, dnia 3 grudnia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:Sędzia Henryk Komisarski (spr.)

Sędziowie:Piotr Gerke (del.)

Grzegorz Nowak

Protokolant: st. sekr. sąd. Agnieszka Hajman

przy udziale Prokuratora Prokuratury ---

po rozpoznaniu w sprawie skargi

K. C.

na przewlekłość postępowania sądowego w sprawach o sygn. (...) Sądu Rejonowego w Ż. oraz o sygn. akt (...) Sądu Okręgowego w Z. G. wraz z wnioskiem o zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 10.000 zł

p o s t a n o w i ł

1.  na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (tj. Dz.U. z 2024 roku, poz. 37 ze zm.) skargę K. C. oddalić;

2.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki zwolnić skarżącego K. C. od kosztów postępowania skargowego.

UZASADNIENIE

Pismem datowanym na dzień (...) roku K. C. złożył skargę na przewlekłość postępowania sądowego w sprawach o sygn. (...) Sądu Rejonowego w Ż. oraz o sygn. akt (...) Sądu Okręgowego w Z. G. wraz z wnioskiem o zasądzenie od Skarbu Państwa kwoty 10.000 zł oraz zwolnieniem od opłaty. Skarżący jako przyczynę przewlekłości postępowania przed Sądem Rejonowym w Ż. wskazał okres czasu jaki wiązał się z przywróceniem mu terminu do złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego w Ż. z dnia (...) r. – 6 miesięcy oraz długość postępowania apelacyjnego przed Sądem Okręgowym w Z. G. – rok, co miało skutkować u niego stresem i frustracją.

W odpowiedzi na ww. skargę Wiceprezes Sądu Okręgowego w Z. G. zgłosił swój udział w sprawie oraz wniósł o oddalenie skargi K. C. w sprawie o sygn. akt (...) Sądu Okręgowego w Z. G. (k. 17-18).

W odpowiedzi na ww. skargę w imieniu Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ż. pełnomocnik, r. pr. P. S. zgłosił swój udział w sprawie oraz wniósł o oddalenie skargi K. C. w sprawie o sygn. akt (...) Sądu Rejonowego w Ż. (k. 22-25).

Pismem z dnia (...) r. skarżący przywołał czynności podejmowane przez oba sądy w toku postępowania (k. 31-32).

Po zapoznaniu się z aktami niniejszej sprawy Sąd Apelacyjny ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu (...) r. w sprawie o sygn. (...) Sądu Rejonowego w Ż. został wydany wyrok nakazowy, którym K. C. uznano za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów, stanowiących ciąg przestępstw (k. 131, t. I).

Pismem z dnia (...) roku asesor Prokuratury Rejonowej w Ż. wniósł sprzeciw od powyższego wyroku (k. 139, t. I).

Zarządzeniem z dnia (...) r. wyznaczono termin rozprawy na dzień (...) r. (k. 143, t. I).

W dniu (...)r. nadano za pośrednictwem operatora pocztowego zawiadomienie o terminie rozprawy do K. C. na jego dotychczasowy adres, które dwukrotnie awizowane zwrócone zostało do Sądu (k. 146, t. I).

Na rozprawie w dniu (...) r. został wydany nowy wyrok (k. 149, t. I).

Skazany wnioskiem z dnia (...) r. (doręczonym do Sądu Rejonowego w Ż. (...)r.) wniósł o przywrócenie terminu z uwagi na nieprawidłowe zawiadomienie, albowiem został tymczasowo aresztowany do innej sprawy. (k. 159, t. I).

Postanowieniem z dnia (...) r. Sąd Rejonowy w Ż. odmówił przywrócenia terminu zawitego do złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego w Ż. z dnia (...) r. (k. 161, t. I).

Pismem z dnia (...) r. K. C. złożył zażalenie na postanowienie z dnia (...) r. (k. 168, t. I).

Postanowieniem z dnia (...) r. Sąd Okręgowy w Z. G. uchylił zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał sądowi I instancji do ponownego rozpoznania (k. 183, t. I).

Postanowieniem z dnia (...) r. Sąd Rejonowy w Ż. odmówił przywrócenia terminu zawitego do złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego w Ż. z dnia (...) r. i odmówił przyjęcia wniosku skarżącego o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego w Ż. z dnia (...) r. (k. 199-201, t. I).

Pismem z dnia (...) r. K. C. złożył zażalenie na postanowienie z dnia (...) r. (k. 211, t. II).

Pismem z dnia(...)r. obrońca K. C., wyznaczona z urzędu, adw. M. D. złożyła zażalenie na postanowienie z dnia (...) r. (k. 223-224, t. II).

Postanowieniem z dnia (...) r. Sąd Okręgowy w Z. G. zmienił zaskarżone postanowienie z dnia (...) r. w ten sposób, że przywrócił termin do złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego w Ż. z dnia (...) r. i uchylił postanowienie(...) r. w przedmiocie odmowy przyjęcia wniosku skarżącego o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Rejonowego w Ż. z dnia (...) r. (k. 248-254, t. II).

Po zwrocie akt sprawy do Sądu Rejonowego w Ż., postanowieniem z dnia (...)roku umorzono postępowanie wykonawcze wobec K. C. w niniejszej sprawie (k. 263, t. II), sporządzono uzasadnienie wyroku z dnia (...) r. (k. 267-272, t. II), doręczono odpis orzeczenia wraz z uzasadnieniem skarżącemu i jego obrońcy (k. 273, 281 t. II) - skarżącemu na adres wskazany jego pismem z dnia(...)r. tj. (...)-(...) J., ul. (...) (k. 274, t. II).

W dniu(...)r. obrońca skarżącego wniósł apelację od wyroku Sądu Rejonowego w Ż. z dnia (...) r. (k. 285-287, t. II).

Przewodniczący II Wydziału Karnego Sądu Rejonowego w Ż., zarządzeniem z dnia (...)r., przyjął do rozpoznania apelacje obrońcy od wyroku Sądu Rejonowego w Ż. z dnia (...) r. w sprawie (...) i zawiadomił o przyjęciu apelacji Prokuraturę Rejonową w Ż., skarżącego i jego obrońcę (k. 288-291, t. II).

Następnie, pismem datowanym na dzień (...) r., Sąd Rejonowy w Ż. przesłał Sądowi Okręgowemu w Z. G. akta sprawy (...) (k. 297, t. II).

W dniu(...) r. sprawa wraz z apelacją wpłynęła do Sądu Okręgowego w Z. G. (k. 297, t. II), zarządzeniem z tego samego dnia zarejestrowano sprawę pod sygnaturą akt (...) (k. 298, t. II) i w wyniku losowania wyznaczono do jej rozpoznania sędziego (k. 299, t. II).

Zarządzeniem z dnia(...) r. wyznaczono termin rozprawy apelacyjnej na dzień (...) r. (k. 300, t. II).

W dniu (...)r. odbyła się rozprawa główna, na której stawiła się obrońca skarżącego, zaś Przewodnicząca stwierdziła, iż oskarżony jest ponownie pozbawiony wolności. Z uwagi na niezawiadomienie oskarżonego o terminie rozprawy odroczono rozprawę (k. 310-311, t. II).

Zarządzeniem z dnia (...) r. wyznaczono termin rozprawy apelacyjnej na dzień (...) r. (k. 312, t. II).

W dniu (...) r., po wniesieniu przez skarżącego pismem z dnia (...) roku (data wpływu: (...) r.) skargi na przewlekłość postępowania przed sądem I i II instancji, odbyła się rozprawa główna, na której Sąd Okręgowy w Z. G. wydał wyrok, zmieniając zaskarżone orzeczenie, tj. wyrok Sądu Rejonowego w Ż. o sygn. akt (...) (k. 328-329, t. II).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Skarga okazała się niezasadna.

Badanie kwestii przewlekłości wskazanego postępowania, nastąpiło w oparciu o kryteria wskazane w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, z którego wynika, że dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez Sąd w celu zakończenia postępowania, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Skarżący, szeroko akcentując łączny okres trwania postępowania karnego, winien pamiętać, że „sama długotrwałość postępowania nie oznacza, iż doszło do przewlekłości postępowania. Zachodzi ona, gdy postępowanie jest długotrwałe, prowadzone rozwlekle i trwa ponad konieczność wyjaśnienia okoliczności faktycznych i prawnych niezbędnych do rozstrzygnięcia, będących w związku przyczynowym z działaniem lub bezczynnością sądu. Aby rozstrzygnąć zatem, czy zwłoka w dokonaniu czynności jest nieuzasadniona, należy rozważyć nie tylko okres zaniechania jej dokonania, ale także konkretne realia sprawy i jej kontekst sytuacyjny” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2022 r. w sprawie I (...) 84/22, LEX nr 3439476).

Zważyć przy tym należało, że zgodnie z przepisem art. 6 ust. 2 pkt 2 powoływanej ustawy, skarga powinna zawierać przytoczenie okoliczności uzasadniających żądanie. Sformułowanie takiego wymogu wskazuje, że badanie przebiegu postępowania pod kątem zarzuconej przez skarżącego przewlekłości, winno odbywać się w granicach – tak czasowych, jak i przedmiotowych – zakreślonych w skardze. Winno ono zatem obejmować weryfikację zasadności twierdzeń skarżącego, odnoszących się do toku postępowania objętego skargą, w tym sformułowanych przez skarżącego konkretnych zarzutów pod adresem organu prowadzącego postępowanie.

W zakresie postępowania toczącego się przed Sądem Rejonowym w Ż. o sygn. akt (...), skarżący upatrywał przewlekłości postępowania w długim i nierzetelnym rozpoznaniu sprawy. W ocenie Sądu Apelacyjnego tego rodzaju konstatacji nie przywołują czynności podjęte przez Sąd Rejonowy. Należy wskazać, że wszystkie czynności podjęte przez sąd I instancji w toku postępowania w przedmiocie przewrócenia terminu były podejmowane regularnie (wydanie poszczególnych orzeczeń odbywało się w okresie jednego miesiąca) i prawidłowo, zaś występująca w ocenie skarżącego wadliwość poszczególnych postanowień sądu I instancji w przedmiocie przywrócenia terminu pozostaje poza zakresem i celem postępowania w przedmiocie stwierdzenia przewlekłości postępowania. T.. Sąd Apelacyjny, rozpoznając skargę na przewlekłość postępowania, nie jest bowiem władny kontrolować merytorycznych rozstrzygnięć podejmowanych przez organy wymiaru sprawiedliwości, a jedynie badać terminowość i prawidłowość czynności podejmowanych w celu wydania merytorycznego rozstrzygnięcia ( vide: postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 18 września 2013 r. w sprawie II S 28/13, LEX nr 1369282).

Z kolei na kilkumiesięczny okres pozostawania akt sprawy przed tym sądem, już po przywróceniu skarżącemu terminu, składało się nie tylko wskazane przez skarżącego przesłanie akt sprawy do sądu II instancji, ale również dokonanie szeregu czynności, których celem było uregulowanie sytuacji prawnej K. C. i prowadzenie dalszego toku sprawy tj. umorzenie prowadzonego wobec niego postępowania wykonawczego, sporządzenie uzasadnienia wyroku z dnia (...) r., doręczenie odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem skarżącemu i jego obrońcy, przyjęcie do rozpoznania apelacji obrońcy i zawiadomienie o jej przyjęciu Prokuraturę Rejonową w Ż., skarżącego i jego obrońcę. Oceniając terminowość wszystkich tych czynności nie można stwierdzić przewlekłości toczącego się wówczas postępowania.

Ustosunkowując się natomiast do zarzutów skargi w zakresie postępowania przed Sądem Okręgowym w Z. G. w sprawie (...), należy wskazać, że skarżący upatruje przewlekłości postępowania w zbyt długim okresie oczekiwania na zakończenie sprawy. Przed badaniem kwestii przewlekłości, należy zasygnalizować, że od chwili sporządzenia skargi na przewlekłość postępowania w dniu (...) r., sytuacja procesowa uległa istotnej zmianie, albowiem na rozprawie w dniu(...) r., Sąd Okręgowy w Z. G. wydał wyrok, zmieniając zaskarżone orzeczenie, tj. wyrok Sądu Rejonowego w Ż. z dnia (...) r. w sprawie (...).

Jednocześnie należy stanowczo podkreślić, że Sąd Okręgowy czynności przygotowawcze w sprawie (...), polegające na zarejestrowaniu sprawy i skierowaniu jej do losowania składu orzekającego podjął tego samego dnia, w którym wpłynęły do niego akta sprawy z Sądu Rejonowego w Ż., tj. w dniu(...) r. W tym zatem przypadku nie mogło być mowy o uchybieniu wymogowi terminowości. Następnie zarządzeniem z dnia (...)r., a więc po upływie 7 miesięcy i 5 dni od momentu wpłynięcia akt sprawy, został wyznaczony termin rozprawy odwoławczej na dzień (...) r. Z uwagi na niezawiadomienie skarżącego o terminie rozprawy, spowodowane niepoinformowaniem przez skazanego sądu o zmianie aktualnego miejsca pobytu z uwagi na kolejne osadzenie w zakładzie karnym odroczono rozprawę. Kolejny termin rozprawy został wyznaczony na dzień (...) r. I w tym wypadku termin spoczywania sprawy nie spełniał omówionych na wstępie przesłanek przewlekłości.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się bowiem, że stan taki będzie miał zasadniczo miejsce w przypadku bezczynności sądu odwoławczego polegającej na niewyznaczeniu rozprawy apelacyjnej , która trwa co najmniej 12 miesięcy (postanowienia Sądu Najwyższego: 3 grudnia 2019 r., I (...) 160/19; z 22 stycznia 2019 r., I (...) 71/18; z 21 lutego 2018 r., (...) 3/18). Kilkumiesięczny okres oczekiwania na wyznaczenie terminu rozprawy apelacyjnej mieści się w pojęciu rozsądnego terminu, w którym sprawa może oczekiwać na jej rozpoznanie. Jedynie wyjątkowo krótsze okresy bezczynności mogą uzasadniać stwierdzenie przewlekłości postępowania ( vide: postanowienie Sądu Najwyższego z 22 lipca 2014 r., (...) 123/14, LEX nr 1515457; z 12 stycznia 2022 r., I (...) 234/22).

Sąd Apelacyjny podziela przytoczone wyżej poglądy Sądu Najwyższego i nie dostrzega przewlekłości postępowania w sprawie o sygnaturze akt (...) toczącej się przed Sądem Okręgowym w Z. G.. Samo subiektywne przekonanie skarżącego nie może bowiem skutkować przypisaniem Sądowi bezczynności i w konsekwencji naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Natomiast ocena opisanych powyżej okoliczności, obrazujących dynamikę toczącego się postępowania przed Sądem Okręgowym w Z. G. w sprawie (...) mając na uwadze wpływ nowych spraw, obciążenie sędziów oraz średnią sprawność postępowania w tym sądzie przemawiała przeciwko stwierdzeniu jego przewlekłości. Działający w nim Sąd podejmował bowiem właściwe czynności, robiąc to w rozsądnych terminach. W tych okolicznościach czas rozpoznania sprawy, liczony od momentu przekazania akt sprawy do chwili jej rozpoznania, nie jest obiektywnie długi ani rażąco przewlekły.

Uwzględniając powyższe rozważania, brak było podstaw do stwierdzenia, jakoby objęte skargą postępowanie sądowe w sprawach o sygn. (...) Sądu Rejonowego w Ż. oraz o sygn. akt (...) Sądu Okręgowego w Z. G. spełniało kryteria przewlekłości w rozumieniu powoływanej wyżej ustawy.

Już na zakończenie zasygnalizowania wymaga, z uwagi na podnoszony w skardze stan psychiczny K. C., wywołany niepewnością co kary, że obecnie przebywa on w izolacji penitencjarnej, mając do odbycia m.in. karę 3 lat pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem (...) Sądu Rejonowego w Ż..

W konsekwencji, Sąd Apelacyjny w oparciu o przepisy art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, wniesioną skargę – jako niezasadną – oddalił, o czym orzeczono w pkt 1 uzasadnianego rozstrzygnięcia.

O kosztach postępowania skargowego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie przepisów wskazanych w pkt 2 niniejszego postanowienia, zwalniając skarżącego od ich ponoszenia. Skarżący przebywa bowiem w zakładzie karnym, nie posiada stałego zatrudnienia i aktualnie nie posiada do swojej dyspozycji żadnych środków.

Mając na uwadze całokształt poczynionego wywodu, orzeczono jak na wstępie.

P. G.

H. K.

G. N.

Pouczenie:

Niniejsze postanowienie jest prawomocne i nie podlega zaskarżeniu.