Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

III AUa 88/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Poznaniu z 2023-03-15

Sygn. akt III AUa 88/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 marca 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Roman Walewski

Protokolant: Krystyna Kałużna

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2023 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy B. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o rentę

na skutek apelacji B. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Koninie

z dnia 4 listopada 2021 r. sygn. akt III U 23/21

oddala apelację.

sędzia Roman Walewski

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 2 listopada 2020 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział
w P. na podstawie art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(tekst jednolity: Dz. U. z 2020 roku, poz.53.), odmówił B. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ Komisja Lekarska ZUS nie uznała ubezpieczonej za osobę niezdolną do pracy.

Odwołanie od tej decyzji złożyła B. K. wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Podniosła, że odczuwa dolegliwości, których intensywność i stopień nasilenia nie pozwalają jej na podjęcie jakikolwiek pracy.

Sąd Okręgowy III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K. wyrokiem z dnia
4 listopada 2021 r. (sygn. akt: III U 23/21) oddalił odwołanie.

Podstawę rozstrzygnięcia sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia i rozważania.

B. K. ,urodzona w dniu (...) złożyła wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Do wniosku dołączyła dokumenty: świadectwa pracy, zaświadczenie o zatrudnieniu, wykaz pobranych zasiłków. W ramach rozpoznania w/w wniosku Lekarz Orzecznik ZUS dokonał oceny niezdolności do pracy ubezpieczonej i orzeczeniem z dnia 25.08.2020 roku nie uznał wnioskodawczyni za niezdolną do pracy. Wnioskodawczyni złożyła sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS . Orzeczenie tej Komisji zostało wydane w dniu 13.10.2020r. i nie stwierdzało niezdolności do pracy wnioskodawczyni. Pozostałe przesłanki wynikające
z przepisów ustawy wnioskodawczyni spełniła. Pozwany na podstawie powyższych ustaleń wydał zaskarżoną decyzję.

B. K. w dniu 16 grudnia 2020r. wniosła odwołanie od powyższej decyzji. Wnioskodawczyni posiada wykształcenie wyższe ekonomiczne, ostatnio pracowała w Izbie Administracji Skarbowej w P. (do 31 sierpnia 2017r), wykonywała pracę umysłową referendarza i starszego referendarza.

Wnioskodawczyni od 2016r. przebywała na zasiłku chorobowym, a następnie na świadczeniu rehabilitacyjnym, które ustało z dniem 30 grudnia 2018r.

Celem zbadania zasadności odwołania i prawidłowości wydanej decyzji Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych o specjalnościach z zakresu: psychiatrii i psychologii.

Sąd I instancji ustalił, że u ubezpieczonej rozpoznano zaburzenia depresyjno – lękowe. Biegli, podobnie jak Komisja Lekarska ZUS, nie stwierdzili naruszenia sprawności organizmu opiniowanej w stopniu sprowadzającym niezdolność do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego sąd I instancji wydał zaskarżony wyrok uznając odwołanie za nieuzasadnione.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd Okręgowy wskazał art. 57 ust.1, art.12, art.13 oraz 61 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 2018 r . poz.1270 z późniejszymi zmianami).

W zakresie oceny stanu zdrowia odwołującej sąd I instancji oparł swe rozstrzygnięcie
w głównej mierze na łącznej opinii ww. biegłych.

Zdaniem Sądu Okręgowego biegłe przeprowadziły bezpośrednie badanie wnioskodawczyni, wnikliwie przeanalizowały jej dokumentację medyczną i omówiły wpływ zdiagnozowanych u niej schorzeń na zdolność do pracy – przy uwzględnieniu dotychczasowego doświadczenia zawodowego i posiadanych kwalifikacji.

Biegłe nie stwierdziły u ubezpieczonej niezdolności do pracy tak w dacie złożenia wniosku o rentę jak i w okresie późniejszym. Wnioskodawczyni, tak obecnie, jak i w poprzednim okresie ,jest zdolna do wykonywania zatrudnienia zgodnego ze swoimi kwalifikacjami – pracownika umysłowego.

W ocenie sądu I instancji wnioski zawarte w powołanej opinii głównej oraz w opiniach uzupełniających są wystarczająco uzasadnione i z tych względów wskazane opinie sąd uznał za wiarygodne, miarodajne i wyczerpujące, a przez to przedstawiające wystarczające wiadomości specjalne, niezbędne do merytorycznego rozstrzygnięcia zarzutów zawartych w odwołaniu. Kierując się powyższymi ustaleniami Sąd Okręgowy w całości podzielił wnioski biegłych
w zakresie ustalenia braku niezdolności do pracy ubezpieczonej.

Zdaniem Sądu Okręgowego wnioskodawczyni nie podniosła żadnych sprecyzowanych zarzutów jak i nie przedłożyła dodatkowej dokumentacji, która mogłaby stanowić podstawę do dokonania korzystnych dla niej ustaleń w zakresie stanu niezdolności do pracy.

Sąd I instancji oddalił wniosek dowodowy w zakresie przeprowadzenia opinii przez innych biegłych psychiatry i psychologa podkreślając, że sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszej opinii, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wtedy, gdy opinia, którą dysponuje zawiera istotne luki, bo nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, czyli nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna, tj. gdy przedstawiona przez eksperta analiza nie pozwala organowi orzekającemu skontrolować jego rozumowania co do trafności jego wniosków końcowych (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 czerwca 2013 r., sygn. akt III AUa 131/13).

W omawianej sprawie taka sytuacji nie wstąpiła, a dodatkowo również z dokumentu dołączonego przez odwołującą – opinia biegłego O. wynika, że rokowania co do wyzdrowienia odwołującej były pozytywne po dacie 2.10.2018r..

Kierując się wynikami postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie, a w szczególności wnioskami powołanych w sprawie biegłych oraz treścią cytowanych przepisów Sąd Okręgowy, wobec niespełnienia przez wnioskodawczynię jednej z przesłanek, tj. braku niezdolności do pracy, odmówił ustalenia B. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Występujące schorzenia nie czynią ubezpieczonej niezdolną do pracy.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 14 § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Apelację od tego wyroku, zaskarżając go w całości, złożyła odwołująca B. K. zarzucając:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku, mający wpływ na jego treść i ostateczne rozstrzygnięcie, polegający na przyjęciu za podstawę wyroku błędnych ustaleń z nierzetelnych, wadliwych opinii powołanych biegłych sądowych,

2. błędną ocenę materiału dowodowego polegającą na uznaniu, że opinia sądowo-lekarska wydana w zakresie oceny stanu zdrowia odwołującej jest prawidłowa, podczas, gdy była nieadekwatna i nie odnosiła się należycie wnikliwie i analitycznie do dokumentacji medycznej z leczenia; apelująca zarzuciła także brak wnikliwej analizy dokumentacji medycznej przez sąd I instancji oraz brak odniesienia do innych merytorycznie istotnych dokumentów tj. opinii biegłego J. O. oraz orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, co doprowadziło do nierozpoznania istoty sprawy,

3. naruszenie prawa materialnego tj. art. 12, 13, 57 ustawy o emeryturach i rentach z FUS polegające na przyjęciu, że nie występuje u odwołującej niezdolność do pracy, podczas gdy faktycznie ma szereg objawów obniżających znacznie codzienną sprawność organizmu, a ich chroniczność, natężenie i dotkliwość wskazuje na brak zdolności do pracy,

4. naruszenie przepisów prawa procesowego, w tym art.233 § 1 k.p.c., art. 286 k.p.c., art. 236 k.p.c., przez wydanie orzeczenia z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów, brak wszechstronnej oceny wszystkich istotnych dowodów, dokonanie oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów, polegającym na przyjęciu, iż opinia biegłych lekarzy jest logiczna, spójna i pełna w sytuacji, w której opinia ta została wydana m.in. z pominięciem lekarskiego badania przedmiotowego; sąd nie uwzględnił także innych dowodów, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy, 

5. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 278 § 1 k.p.c. poprzez niezasadne oddalenie wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego, w sytuacji, gdy sporządzona opinia biegłych, jak i opinie uzupełniające w sposób rażący przeczą zgromadzonym w sprawie materiałom w postaci dokumentów lekarskich, jak i treści opinii J. O. wskazujących na utrzymujący się brak poprawy stanu zdrowia,

6. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 327 § 1 k.p.c. poprzez nie wyjaśnienie w treści uzasadnienia w sposób wyczerpujący dokonanej oceny opinii biegłych lekarzy sądowych w relacji do wnoszonych przez odwołującą zastrzeżeń, a ponadto nie odniesienie się do wszystkich dowodów zebranych w sprawie.

Podnosząc powyższe zarzuty, skarżąca wniosła o zmianę ww. zaskarżonego wyroku w całości poprzez uchylenie zaskarżonej decyzji ZUS i przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy, zgodnie z obowiązującym prawem za okres bezpośrednio po wyczerpaniu się prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, tj. od dnia 31.12.2018r. oraz o zasądzenie odsetek za opóźnienie w wypłacie świadczenia rentowego przez ZUS.

Pozwany organ rentowy nie złożył odpowiedzi na apelację.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Zarzuty skarżącej , choć obszerne i rozbudowane , w ocenie Sądu Apelacyjnego należało uznać za chybione. Wbrew tym zarzutom analiza zebranych w sprawie dowodów daje podstawę do twierdzenia , że sąd I Instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów ,przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c.. Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne, które tutejszy sąd w pełni podziela i przyjmuje za własne bez potrzeby ponownego ich przytaczania.

Istota sporu w analizowanej sprawie sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy odwołująca B. K. jest niezdolna do pracy, choćby częściowo, a jeżeli tak to od kiedy i na jaki okres.

Na wstępie niniejszych rozważań, należało powołać podstawy prawne orzeczenia. Zgodnie z przepisem art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. z dnia 28 stycznia 2022 r. - Dz.U. z 2022 r. poz. 504. ze zm. ), świadczenie rentowe z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy;

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.

Przepis art. 12 cyt. ustawy stanowi, że niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 cyt. ustawy przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Zgodnie z treścią art. 59 ust. 1 cyt. ustawy osobie, która spełniła warunki określone w art. 57, przysługuje:

1) renta stała - jeżeli niezdolność do pracy jest trwała;

2) renta okresowa - jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa.

Sąd Apelacyjny w wyniku kontroli instancyjnej orzeczenia uznał zarzut naruszenia art.233 §1 k.p.c. za nietrafny.

Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c. sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

W wyroku Sądu Najwyższego z 27 września 2002 roku w sprawie IV CKN 1316/00 wskazano, że ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części dotyczącej ustalenia faktów, tj. rozstrzygania spornych kwestii na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia się z dowodami.

Powinna odpowiadać regułom logicznego myślenia wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego będące wyznacznikiem granic dopuszczalnych wniosków i stopnia prawdopodobieństwa ich przydatności w konkretnej sytuacji.

Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne.

Tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania, w świetle kryteriów wyżej wzmiankowanych, przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez sąd; nie jest tu wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych.

W postanowieniu z 2 grudnia 1999 roku w sprawie III CKN. 122/99 Sąd Najwyższy uznał, że sąd orzekający nie przekracza granic swobodnej oceny dowodów, gdy jego przekonanie odnośnie mocy poszczególnych dowodów i ich znaczenia dla sprawy oparte zostało na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego i pozostaje w zgodzie z zasadami logicznego wnioskowania.

Jak to już stwierdzono wyżej ,w ocenie Sądu Apelacyjnego sąd I instancji przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób staranny, nieuchybiający zasadzie swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. Zgromadzone dowody Sąd Okręgowy oceniał wszechstronnie, tj. wiarygodność i moc poszczególnych dowodów oceniona została w odniesieniu do całokształtu pozostałych dowodów.

Sąd I instancji dokonał ustalenia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w sprawie i Sąd Apelacyjny podstawę faktyczną wyroku w pełni aprobuje.

Przechodząc do rozważań sądu I instancji w przedmiocie oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni pod kątem jej niezdolności do pracy, Sąd Apelacyjny w pełni zgadza się z twierdzeniami Sądu Okręgowego. Postępowanie dowodowe w powyżej wskazanym zakresie zostało przeprowadzone prawidłowo, bowiem oparte było na wiedzy biegłych sądowych.

Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, co do stanu zdrowia B. K. w kontekście jego wpływu na zdolność do pracy odwołującej.

W toku przeprowadzonego postępowania dowodowego przed sądem I instancji, powołani zostali biegli psychiatra i psycholog, a więc specjaliści z dziedzin niezbędnych dla dokonania prawidłowych ustaleń w zakresie oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni.

U odwołującej rozpoznano zaburzenia depresyjno – lękowe.

Biegłe, podobnie jak Komisja Lekarska ZUS, nie stwierdziły naruszenia sprawności organizmu opiniowanej w stopniu sprowadzającym niezdolność do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Biegłe wzięły pod uwagę charakter wykonywanej pracy, wykształcenie, wiek i predyspozycje psychofizyczne odwołującej. Uznały one wnioskodawczynię za zdolną do pracy.

Biegłe ustaliły, że odwołująca odbywa spotkania z psychologiem i kontynuuje psychoterapię w warunkach oddziału dziennego, nigdy nie wymagała hospitalizacji psychiatrycznej. Również leczenie farmakologiczne nie było modyfikowane na przestrzeni lat.

Wnioskodawczyni nie ma obniżonej funkcji poznawczych, nie stwierdzono także występowania istotnego dla badanej sprawności do pracy obniżenia funkcji pamięci, koncentracji uwagi. Nie stwierdzono również istotnego diagnostycznie dla sprawności do pracy w zakresie obniżenia nastroju, napędu psychoruchowego, orientacji, objawów psychotycznych. W zgodnej ocenie biegłych, po przeanalizowaniu całej dostępnej dokumentacji zawartej w aktach sprawy, w tym dokumentacji medycznej, wykonanej diagnozy psychologicznej, a zwłaszcza osobistym badaniu psychiatryczno – psychologicznym nie stwierdzono podstaw do orzeczenia całkowitej ani częściowej niezdolności do pracy.

Zastrzeżenia do opinii złożyła odwołująca, podnosząc, że opinia ma szereg błędów, ponieważ badanie odwołującej przez biegłych było pobieżne, bardzo krótkie, biegłe nie zapoznały się z dokumentacją medyczną, a sporządzona opinia jest lakoniczna, niezrozumiała i nierzetelna.

Sąd Okręgowy zobowiązał biegłe do ustosunkowania się do wniesionych zastrzeżeń. Biegłe podtrzymały opinie główną, a dodatkowo zaznaczyły, że bezpośrednio przeprowadziły badania odwołującej, zapoznały się także dokładnie z całym materiałem dowodowym. Z opinii biegłych wynika, że znały one kwalifikacje zawodowe wnioskodawczyni, jak również gdzie i jaka pracę wykonywała, co było niezbędne do oceny, czy w zakresie sprawności umysłowej odwołującej występują istotne diagnostycznie nasilona nieprawidłowość w zakresie funkcjonowania zdolności poznawczych.

Biegłe nie podważyły postawionej diagnozy ani konieczności leczenia psychiatrycznego. Jednak samo leczenie zaburzeń lękowo – depresyjnych z somatyzacją, leczonych na poziomie poradni zdrowia psychicznego, nie może być podstawą do wnioskowania o niezdolności opiniowanej z wykształceniem wyższym do pracy zarobkowej.

Biegłe powtórzyły, że wydajność uczenia się nowego materiału jest u wnioskodawczyni prawidłowa, jak również jest zachowana pamięć wzrokowa oraz wzrokowo – przestrzenna, a obszar intelektualny pozostał poza obszarem patologii. Zachowanie tych funkcji u odwołującej sprawia, że jest ona zdolna do pracy.

Odwołująca wniosła ponowne zastrzeżenia podnosząc podobne do poprzednich argumenty. Biegłe jednak podtrzymały opinie zasadniczą odnosząc się do tychże zastrzeżeń w kolejnych opiniach uzupełniających.

W tym miejscu wskazać należy, że opinie biegłych sądowych powołanych przed sądem I instancji zostały sporządzone fachowo, w oparciu o aktualną wiedzę, zaś przedstawione w nich wnioski poparte są odpowiednimi argumentami. Biegłe sądowe w należyty sposób wyjaśniły przedstawione przez sąd I instancji zagadnienia, wskazały na czym oparły swe tezy i co stanowiło ich podstawę.

Dowód z opinii biegłych (biegłego) podlega szczególnej ocenie, bowiem sąd nie mając wiadomości specjalnych jedynie może oceniać logiczność wypowiedzi biegłego. Ocena dowodu z opinii biegłego nie jest dokonywana według kryterium wiarygodności w tym znaczeniu, że nie można "nie dać wiary biegłemu", odwołując się do wewnętrznego przekonania sędziego, czy też zasad doświadczenia życiowego.

Opinia biegłego podlega, tak jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c.

Jednakże , co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej.

Jakkolwiek opinia biegłych jest oparta na wiadomościach specjalnych, to podlega ona ocenie sądu w oparciu o cały zebrany w sprawie materiał, a zatem, na tle tego materiału, koniecznym jest stwierdzenie, czy ustosunkowała się ona do wynikających z innych dowodów faktów mogących stanowić podstawę ocen w opinii zawartych oraz czy opierając się na tym materiale w sposób logiczny i jasny przedstawia tok rozumowania prowadzący do sformułowanych w niej wniosków.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, w realiach niniejszej sprawy brak jest podstaw do kwestionowania opinii biegłych powołanych przed sądem I instancji, jako podstawy do dokonania w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych. Jednocześnie nie budzi wątpliwości, że opinie zostały opracowane przez osoby kompetentne do dokonania oceny stanu zdrowia odwołującej oraz dysponującą w tym zakresie niezbędną wiedzą i doświadczeniem.

Nie było także potrzeby uzupełniania materiału dowodowego o kolejne opnie biegłych albowiem te przeprowadzone przed sądem I instancji były wystarczające do prawidłowego ustalenia stanu faktycznego i rozstrzygnięcia sprawy.

Zważyć także należy, że za uznaniem danej osoby za niezdolną do pracy nie przemawia wydane w stosunku do niej orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, ponieważ pojęć tych nie należy ze sobą utożsamiać.

Obowiązujące przepisy prawa socjalnego posługują się zarówno pojęciem niezdolności do pracy, jak i pojęciem niepełnosprawności.

Ogólnie można powiedzieć, że pojęcie niezdolności do pracy występuje w przepisach prawa ubezpieczenia społecznego, zwłaszcza w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast pojęcie niepełnosprawności w przepisach dotyczących innych świadczeń socjalnych, jak świadczenia pomocy społecznej, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, zasiłki pielęgnacyjne i inne.

Na gruncie obowiązującego prawa nie ma podstaw do utożsamiania wymienionych pojęć, względnie negowania występowania między nimi różnic. Różnice występują zarówno w płaszczyźnie definicyjnej (pojęcie niezdolności do pracy, zawarte w ustawie o emeryturach i rentach z FUS jest inne niż pojęcie niepełnosprawności, zawarte w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych), jak i w zakresie orzekania o każdym z tych stanów (orzekanie o niezdolności do pracy należy do Lekarzy Orzeczników ZUS, orzekanie o stopniu niepełnosprawności - do Powiatowych i Wojewódzkich Zespołów do Spraw Orzekania o stopniu niepełnosprawności). Są one też przesłanką do przyznania innego rodzaju świadczeń. (por. wyrok SN z dnia 20 sierpnia 2003 r. II UK 386/02 OSNP 2004/12/213).

Tak więc orzeczenie o zaliczeniu odwołującej do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, w okolicznościach niniejszej sprawy, nie miało wpływu na prawidłowość wydanego przez sąd I instancji wyroku.

Reasumując i uwzględniając powyższe rozważania, stwierdzić należy, że postępowanie przed sądem I instancji zostało przeprowadzone prawidłowo i nie doszło do naruszenia przywołanych w apelacji przepisów.

Sąd I instancji właściwie ocenił wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego jako całości oraz zważył ich moc oraz wiarygodność, odnosząc je do pozostałego materiału dowodowego.

Zarzuty apelacji , w świetle szczegółowych wyjaśnień biegłych zaprezentowanych w opiniach, są nietrafne i stanowią jedynie bezzasadną polemikę z wnioskami tych opinii.

Podkreślić należy, że sąd nie jest obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego (biegłych) przekonała strony sporu. Wystarczy zatem, że opinia jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę.

Nadto wskazać należy, że, sąd nie może zająć stanowiska odmiennego co do stanu zdrowia wnioskodawcy, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego, niż wyrażone w opiniach biegłych (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1987 r., II URN 228/87, PiZS 1988/7/62).

Zdaniem Sadu Apelacyjnego, analizując treść zarzutów i podniesioną przez skarżącą argumentację nasuwa się spostrzeżenie, że stara się ona przede wszystkim zdyskwalifikować wszystkie niekorzystne dla niej oceny stanu jej zdrowia w kontekście zdolności do pracy, a więc ocenę lekarza konsultanta, lekarzy orzeczników oraz biegłych składających opinie do sprawy, podkreślając trafność oceny tej kwestii dokonanej w innej sprawie przez innego biegłego.

Tymczasem ocena, na która się powołuje, dotyczyła innego okresu, była dokonywana na użytek sprawy o inne świadczenie (świadczenie rehabilitacyjne), a więc nie sposób przenosić jej na grunt niniejszej sprawy.

Apelująca zarówno w apelacji jak i wcześniej – w zastrzeżeniach do kolejnych opinii pojawiających się w sprawie, kwestionuje również fachowość i metodologie badań biegłych wskazując niezmiennie na opinię w innej sprawie, o czym była mowa wyżej. W obszernych fragmentach swoich pism procesowych zdaje się wchodzić w rolę oceniającej prawidłowość przeprowadzania poszczególnych badań, ich interpretacji, a nawet sposobu prowadzenia leczenia. Jednakże, co znamienne, w bardzo niewielkim stopniu odnosi się do tych ocen i twierdzeń biegłych, którymi uzasadniają oni wnioski swoich opinii, a mianowicie:

- że nie stwierdza się u odwołującej obniżenia funkcji poznawczych , myślenia,

- że nie potwierdza się występowania u badanej istotnego dla sprawności do pracy obniżenia funkcji pamięci jak też koncentracji uwagi,

- że nie stwierdza się istotnego diagnostycznie dla sprawności do pracy w zakresie obniżenia nastroju napędu psychoruchowego , orientacji , objawów psychotycznych,

- że wydajność uczenia się nowego materiału jest prawidłowa,

- że pamięć wzrokowa i funkcje wzrokowo – przestrzenne są w normie, a obszar intelektu pozostaje poza obszarem patologii.

Tymczasem to właśnie te okoliczności, o czym była już mowa wyżej, legły u podstaw uznania, że pomimo rozpoznanych schorzeń, odwołująca nie jest niezdolna do pracy, do której posiada zarówno teoretyczne jak i praktyczne kwalifikacje i przygotowanie – pracy osoby z wyższym wykształceniem ekonomicznym.

Zdaniem sądu odwoławczego, właśnie w kontekście zarówno tego wykształcenia jak i doświadczenia zawodowego odwołującej, nie ma podstaw, aby jej zdolność do pracy odnosić wyłącznie do pracy wykonywanej przez nią ostatnio- istotnie specyficznej pracy urzędnika kontroli skarbowej, w której narażenie na stres wydaje się istotnie wyższe niż w pracy ekonomisty funkcjonującego poza tą służbą , do której odwołująca z pewnością kwalifikacje posiada. Świadczy o tym przebieg jej pracy zawodowej z okresu przed czerwcem 2010r., a więc przed podjęciem zatrudnienia w kontroli i administracji skarbowej.

Ponadto , niezależnie od tego , że jak to zauważono powyżej , opinia , na którą powołuje się odwołująca , jako wydana na użytek innego postepowania , w innym okresie i o inne świadczenie , nie może stanowić podstawy do oceny stanu zdrowia odwołującej w niniejszej sprawie, dodatkowo i na marginesie należy zauważyć, że wydaje się ona eksponować, jako podstawę swoich końcowych wniosków, subiektywne odczucia badanej, odwołując się głównie do jej skarg na liczne objawy somatyczne.

Tymczasem w niniejszej sprawie, jak to zauważył lekarz konsultant ZUS, u odwołującej stwierdza się duże, subiektywne poczucie choroby i mimo leczenia, skupienie na dolegliwościach, z małym wglądem w istotę choroby, co wymaga dalszego leczenia – głównie oddziaływań psychoterapeutycznych.

Konieczności dalszego leczenia nie kwestionowali również biegli składający opinie do niniejszej sprawy ani sąd I instancji. Jednakże samo istnienie schorzeń i potrzeba ich leczenia to okoliczności które same w sobie nie dają podstaw do twierdzenia, że osoba leczona jest automatycznie niezdolna do pracy. Nie można bowiem pomijać, że o niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami (wyrok Sądu Najwyższego
z 01.12.2000 r., II UKN 113/00, OSNP 2002/14/343).

W tym stanie rzeczy zaskarżony wyrok był prawidłowy.

Wobec uznania, że zarzuty apelacyjne były bezzasadne oraz mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne i rozważania prawne - na podstawie art.385 k.p.c. – należało orzec o oddaleniu złożonej w niniejszej sprawie apelacji.

sędzia Roman Walewski

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Danuta Stachowiak
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Poznaniu
Osoba, która wytworzyła informację:  sędzia Roman Walewski
Data wytworzenia informacji: