Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 stycznia 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marta Sawińska

Sędziowie: Wiesława Stachowiak

Małgorzata Aleksandrowicz

Protokolant: Alicja Karkut

po rozpoznaniu w dniu 5 stycznia 2021 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy P. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę pomostową

na skutek apelacji P. S.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 4 grudnia 2019 r. sygn. akt VIII U 23/19

oddala apelację.

Małgorzata Aleksandrowicz

Marta Sawińska

Wiesława Stachowiak

UZASADNIENIE

Decyzją z 05.11.2018 r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O., na podstawie ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych, po rozpatrzeniu wniosku z 04.09.2018 r., odmówił P. S. prawa do emerytury pomostowej.

Odwołanie od decyzji złożył P. S., wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie jemu emerytury pomostowej z 04.09.2018 r. i zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że udowodnił okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach do 01.01.1999 r., bowiem od 05.10.1979 r. do dnia 16.10.2000 r. będąc zatrudniony w (...) Przedsiębiorstwie (...) był kierowcą samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony.

Wyrokiem z 04.12.2019 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie o sygn. VIII U 23/19 oddalił odwołanie P. S..

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

P. S. urodził się (...), a zatem wiek (...) lat ukończył z dniem 12.02.2018 r. Ma wykształcenie podstawowe, wykonuje zawód kierowcy.

W dniu 12.06.1973 r. odwołujący ukończył Szkołę Podstawową w D..

Od 04.08.1975 r. do 18.11.1976 r. odwołujący był zatrudniony w (...) w D. na stanowisku traktorzysty w pełnym wymiarze czasu pracy.

Następnie w okresie od 19.11.1976 r. został zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...), Oddział w L. na stanowisku ładowacza, a od 01.03.1977 r. do 31.08.1979 r. pełnił tam funkcję kierowcy. Odwołujący został delegowany przez zakład pracy do uzyskania prawa jazdy i w dniu 30.08.1978 r. uzyskał uprawnienia do prowadzenia pojazdów o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony z wyjątkiem autobusów. Umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron.

W dniu 05.10.1979 r. odwołujący zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z (...) w G. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy.

Od początku zatrudnienia odwołujący faktycznie wykonywał pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony w pełnym wymiarze czasu pracy i stale, która polegała na przewożeniu żwiru, tłucznia, grysu, masy bitumicznej. W zakładzie pracy były dostępne samochody ciężarowe marki S. i J.. Na wypadek awarii odwołujący brał udział w naprawie sprzętu tylko w sytuacji, gdy nie był dostępny inny samochód. Sporadycznie w razie potrzeby odwołujący jeździł W. na pocztę lub do miasta po mleko. Odwołujący przewoził również pracowników samochodem ciężarowym marki S., który był samochodem ciężarowym z kabiną do przewozu osób.

Odwołujący odbywał zasadniczą służbę wojskową od 16.02.1982 r. do 25.02.1983 r. Od 26.02.1983 r. odwołujący podjął pracę u dotychczasowego pracodawcy. Od 20.05.1987 r. odwołujący został przeniesiony na samochód (...)

W dniu 01.01.1992 r. odwołujący zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z (...) Przedsiębiorstwem (...) w G. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy. W toku zatrudnienia odwołujący wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Czasami były przewożone materiały typu, np.: smoła i asfalt. W okresie zimowym odwołujący zajmował się odśnieżaniem i sypaniem piasku na drogach. Stosunek pracy odwołującego z (...) Przedsiębiorstwem (...) w G. został rozwiązany z dniem 16.10.2000 r. w związku z rozwiązaniem umowy o pracę przez syndyka z powodu upadłości pracodawcy.

W dniu 14.10.2000 r. syndyk (...) Przedsiębiorstwa (...) wystawił odwołującemu świadectwo pracy, wskazując że odwołujący był zatrudniony od 05.10.1979 r. do 16.10.2000 r. na stanowisku kierowcy. W dniu 23.10.2000 r. syndyk (...) Przedsiębiorstwa (...) wystawił odwołującemu świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, wskazując że odwołujący w okresie od 05.10.1979 r. do 16.10.2000r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę kierowcy samochodu powyżej 3,5 tony wymienioną w wykazie A, dziale VIII, poz. 5, pkt 5 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 64 Ministra Komunikacji z 29.06.1983 r. w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej (Dz. U. MK nr 10, poz. 77)

Od 02.10.2000 r. do 31.12.2000 r. odwołujący pracował w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. na stanowisku kierowcy samochodu powyżej 3,5 tony w pełnym wymiarze czasu pracy i brał udział w sezonowej kampanii buraków.

W okresie od 08.01.2001 r. do 28.02.2002 r. odwołujący był zarejestrowany jako bezrobotny w Powiatowym Urzędzie Pracy w G..

W dniu 03.03.2002 r. odwołujący zawarł z P.H.U. (...) A. B. umowę o pracę na czas określony 12 miesięcy na stanowisku kierowcy, która w 01.12.2003 r. została przedłużona do 06.01.2005 r. Następnie w dniu 07.01.2005 r. strony zawarły umowę o pracę na czas określony do 06.01.2006 r., która w dniu 07.01.2006 r. została przedłużona do 31.12.2010 r. Odwołujący został zapoznany ze szczegółowymi informacjami związanymi z pracą na stanowisku kierowcy samochodu powyżej 3,5 tony. Ponadto w dniu 31.01.2003 r. odwołujący ukończył kurs dokształcający dla kierowców, a w okresie od 24.04.2010 r. do 09.05.2010 r. uzyskał pozytywny wynik ze szkolenia okresowego. Natomiast w dniu 01.01.2011 r. odwołujący zawarł umowę o pracę na czas nieokreślony z A. (...) sp. z o.o. z siedzibą w G. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego. Stosunek pracy został rozwiązany w dniu 16.04.2015 r. na podstawie porozumienia stron. U wyżej wskazanych pracodawców odwołujący wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały okres zatrudnienia pracę kierowcy samochodu o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony.

W dniu 17.04.2015 r. odwołujący zawarł z Przedsiębiorstwem Handlowo Usługowym (...) umowę o pracę na czas określony do 31.12.2016 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierowca-mechanik. W dniu 30.12.2016 r. odwołujący został zatrudniony u tego pracodawcy na czas nieokreślony.

Z dniem 01.07.2018 r. aneksem do umowy o pracę odwołującemu przydzielono stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego przewożącego towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej zgodnie z przepisami umowy europejskiej dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (...).

Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe (...) posiada zezwolenie Starosty (...) na przewóz odpadów, m.in.: azbestu.

U pracodawcy corocznie przeprowadzano zbiórkę azbestu i w tym celu wykorzystywano specjalnie oznakowane pojazdy tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej. W 2018 r. po zawarciu aneksu do umowy o pracę odwołujący wykonywał pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony przy przewożeniu azbestu z punktu odbioru na wysypisko. Praca była wykonywana z tydzień, dwa tygodnie, ale nie była to praca wykonywana codziennie. Za wykonany wywóz odpadów w okresie od lipca do sierpnia 2018r. pracodawca wystawił fakturę VAT nr (...) z 25.07.2018 r. na kwotę 1.133,01 zł oraz fakturę VAT nr (...) z 29.08.2018 r. na kwotę 1.230,01 zł.

Stosunek pracy został rozwiązany z dniem 31.08.2018 r. na podstawie porozumienia stron. Po rozwiązaniu umowy po około miesiącu odwołujący ponownie zatrudnił się u B. R..

Decyzją z 17.10.2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział w O., znak sprawy: (...) ustalił P. S. wartość kapitału początkowego na dzień 01.01.1999 r.

W dniu 04.09.2018 r. odwołujący zwrócił się do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę pomostową.

Organ rentowy uwzględnił 43 lat, 3 miesięcy i 13 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz 6 lat, 9 miesięcy i 29 dni okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Do pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze organ rentowy nie zaliczył następujących okresów:

- od 05.10.1978 r. do 15.02.1982 r., od 26.02.1983 r. do 16.10.2000 r., z uwagi na fakt, iż pracodawca w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach z 23.10.2000 r. podał charakter pracy, który nie jest zgodny z wykazem A, działem VIII, poz. 5 rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1083 r. oraz stanowisko, które nie jest wymienione w wykazie A, dziale VIII, poz. 5, pkt. 5 zarządzenia Ministra Komunikacji z 29.06.1983 r.,

- od 01.01.2009 r. do 16.04.2015 r. ze względu na brak zgłoszenia w ZUS jako pracownika zatrudnionego w warunkach szczególnych,

- od 01.07.2018 r. do 31.08.2018 r. z uwagi na brak przedstawienia przez pracodawcę zleceń na wywóz towarów niebezpiecznych.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd I instancji wydał zaskarżony wyrok, w którym w pkt 1 oddalił odwołanie, w pkt 2 wyroku zasądził od odwołującego na rzecz organu rentowego kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Rozważania prawne Sąd Okręgowy rozpoczął od wskazania przepisów prawa stanowiących podstawę rozstrzygnięcia, tj. przepisów art. 3, art. 4, art. 39 ust. 1 i 49 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych.

Następnie Sąd I instancji wskazał, że poza sporem w niniejszej sprawie było to, iż P. S. urodził się po 31.12.1948 r., a także w dniu (...) r. ukończył (...) lat, jak i to, że łączny staż ubezpieczeniowy przekracza wymagane 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz, że przed dniem złożenia wniosku o emeryturę pomostową został rozwiązany stosunek pracy.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołujący spełnił wymóg określony w art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, a mianowicie wykonywał pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a zatem określoną w rozporządzeniu z 07.02.1983 r. Nie został jednak spełniony przez odwołującego wymóg określony w art. 4 pkt 6 ustawy o emeryturach pomostowych, a mianowicie po 31.12.2008 r. odwołujący nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych, a zatem pracy określonej w załącznikach nr 1 i 2 do ustawy. W ocenie Sądu Okręgowego zgromadzony materiał dowodowy, w tym dokumentacja, zeznania odwołującego oraz świadka potwierdziły, iż odwołujący w okresie od 17.04.2015 r. do 31.08.2018 r. wykonywał pracę w Przedsiębiorstwie Handlowo Usługowym (...) na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony. Natomiast czynności kierowcy samochodu ciężarowego przewożącego towary niebezpieczne były czynnościami sporadycznymi i nie stanowiły zasadniczego charakteru pracy odwołującego. Sąd Okręgowy uznał, że transport azbestu był wykonywany przez pewien okres czasu w roku, a w 2018 r. w okresie od lipca do sierpnia 2018 r. Wskazał również, że w 2018r. transport niebezpiecznych towarów był przeprowadzany przez odwołującego przez okres tygodnia albo dwóch tygodni, ale jak zeznał sam odwołujący nie była taka praca wykonywana codziennie. W ocenie Sądu I instancji nie sposób w świetle zeznań odwołującego, zeznań B. R. i faktur dotyczących przewozu tych towarów przyjąć, że praca odwołującego w tym zakresie była regularnie wykonywana i stanowiła zasadniczą część wykonywanej pracy.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę na wyrok z 15.01.2013 r., I UK 448/12 w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że z wykładni art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych wynika, iż dla zaliczenia do okresu pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia w takich warunkach w okresie od 01.01.1999 r. do 31.12.2008 r. wymagane jest, aby co najmniej jeden miesiąc takiego zatrudnienia przypadał przed dniem 01.01.1999 r. oraz jeden miesiąc po 31.12.2008 r.

W dalszej części uzasadnienia Sąd I instancji podkreślił, że emerytura pomostowa ma charakter wyjątkowy, dlatego, biorąc powyższe rozważania pod uwagę, uznał, że świadczenie pracy kierowcy przewożącego towary niebezpieczne przez okres tygodnia albo dwóch tygodni i to niecodziennie, nie spełnia przesłanki stałego wykonywania takiej pracy.

Podsumowując w ocenie Sądu Okręgowego, brak było podstaw do przyznania odwołującemu prawa do emerytury pomostowej na podstawie art. 4 ustawy albowiem nie spełnił przesłanki w postaci pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 31.12.2008 r. (art. 4 pkt 6 ustawy). Sąd I instancji wskazał również, że jakkolwiek w okresie zatrudnienia w firmie (...) po 31.12.2008 r. odwołujący wykonywał pracę kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej całkowitej masie powyżej 3,5 tony, to była to praca w szczególnych warunkach w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i rozporządzenia wyżej wskazanego z 07.02.1983 r., ale nie była to praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych albowiem z zeznań odwołującego wynika, że nie przewoził u tego pracodawcy towarów niebezpiecznych i nie kierował pojazdem oznaczonym tablicą pomarańczową.

Analizując, z kolei czy odwołujący spełnił przesłanki do przyznania emerytury pomostowej na podstawie art. 49 ustawy, Sąd Okręgowy doszedł do wniosku, że również i na tej podstawie brak jest podstaw do przyznania takiego prawa. Odwołujący w tym zakresie nie spełnił jednej z wymaganych przesłanek. Mianowicie, stosownie do art. 49 pkt 3, aby uzyskać prawo na podstawie tego przepisu, odwołujący musiałby mieć w dniu wejścia w życie ustawy wymagany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3. Zatem musiałby odwołujący wykonywać pracę kierowcy przewożącego towary niebezpieczne (pkt 10 załącznika nr 1 do ustawy) przez okres 15 lat. Jak wynika z zeznań odwołującego, u żadnego z pracodawców – poza B. R. – takiej pracy nie wykonywał.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § l k.p.c. i powołanych wyżej przepisów prawa materialnego oddalił odwołanie (pkt 1 wyroku).

O kosztach postępowania Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. i art. 99 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 25.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, zasądzając od odwołującego na rzecz pozwanego organu rentowego 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2 wyroku).

Apelację od powyższego wyroku wniósł odwołujący P. S., zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił błędną ocenę materiału dowodowego oraz sprzeczność ustaleń z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego przez przyjęcie, że wykonywanej przez odwołującego pracy od lipca do sierpnia 2018 r. polegającej na pracy kierowcy samochodu ciężarowego przewożącego towary niebezpieczne były czynnościami sporadycznymi i nie stanowiły zasadniczego charakteru pracy odwołującego, a tym samym odwołujący nie spełnił przesłanki art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych gdyż w tym okresie nie przewoził u pracodawcy materiałów niebezpiecznych i nie kierował pojazdem oznaczonym tablicą pomarańczową, gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzi do wniosków przeciwnych.

Odwołujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie, że przysługuje jemu prawo do emerytury pomostowej.

Organ rentowy nie wniósł odpowiedzi na apelację odwołującego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja odwołującego P. S. nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy podkreślić, że Sąd I instancji rozpoznał sprawę prawidłowo i starannie, przeprowadzając właściwie postępowanie dowodowe, a ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego zasługuje na aprobatę i nie pozwala uznać, że doszło do przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd I instancji powołał trafnie obowiązujące w tej mierze przepisy, które prawidłowo zastosował i zinterpretował, nie naruszając zaskarżonym rozstrzygnięciem przepisów procesowych ani przepisów prawa materialnego. Dlatego też Sąd Apelacyjny w pełni podziela ustalony stan faktyczny i rozważania prawne przytoczone przez Sąd Okręgowy, stąd nie ma też potrzeby przytaczania ich w całości.

Argumenty przedstawione przez odwołującego w treści apelacji, nie podważyły w żaden sposób zasadności stanowiska Sądu I instancji.

Bezspornym w sprawie jest, że odwołujący urodził się po (...) r., w dniu (...) r. osiągnął wiek emerytalny(...)lat i posiada wymagany ponad 25-letni okres składkowy i nieskładkowy, a stosunek pracy rozwiązał 31.08.2018r.

Mając na uwadze zakres zaskarżonej decyzji, spór w niniejszej sprawie dotyczy stwierdzenia czy apelujący ubiegający się o prawo do emerytury pomostowej, spełnił konieczne przesłanki jej nabycia, w szczególności, czy posiada wymagany okres 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po (...) r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed 01.01.1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po 31.12.2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Art. 3 ust. 3 o emeryturach pomostowych prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Z kolei stosownie do art. 49 tej ustawy prawo do emerytury pomostowej przysługuje również osobie, która:

1) po 31.12.2008 r. nie wykonywała pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

2) spełnia warunki określone w art. 4 pkt 1-5 i 7 i art. 5-12;

3) w dniu wejścia w życie ustawy miała wymagany w przepisach, o których mowa w pkt 2, okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3.

W świetle regulacji art. 49 ustawy jedyną możliwością, by przyznać odwołującemu P. S. prawo do emerytury pomostowej jest w tych okolicznościach wykazanie przez niego, że w dniu wejścia w życie ustawy o emeryturach pomostowych, tj. 01.01.2009 r., miał on co najmniej 15 lat pracy wykonywaj w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, ale nie w rozumieniu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach, lecz w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy pomostowej.

W ocenie Sądu Apelacyjnego przypomnieć należy, że w niekwestionowanych okolicznościach faktycznych rozpoznawanej sprawy, prace wykonywane przez odwołującego we wskazanych okresach (podanych szczegółowo w stanie faktycznym) były pracami w warunkach szczególnych w rozumieniu przepisu art. 32 ustawy emerytalnej, ale nie były ani pracami w szczególnych warunkach, ani w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Z materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy wynika, że w okresie od 05.10.1979 r. do 16.10.2000 r. będąc zatrudnionym w (...) Przedsiębiorstwie (...), w okresie od 02.10.2000 r. do 31.12.2000 r. w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. oraz od 03.03.2002 r. do 16.04.2015 r. w firmie (...) odwołujący P. S. jako zatrudniony na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony wykonywał pracę w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (praca określona w wykazie A dział VIII poz. 2). Potwierdziły to zarówno zeznania odwołującego, jak w zeznania przesłuchanych w sprawie świadków (w zakresie pracy odwołującego w (...) Przedsiębiorstwie (...)). Okres pracy odwołującego u B. R. (od 17.04.2015 r. do 31.08.2018 r.) jest okresem pracy w szczególnych warunkach w rozumieniu rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983 r., albowiem odwołujący wykonywał pracę stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jako kierowca samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. Jak wynika z zeznań odwołującego wykonywał on również pracę kierowcy przewożącego towary niebezpieczne wymagające oznakowania pojazdu tablicą ostrzegawczą barwy pomarańczowej, natomiast nie była to praca wykonywana stale i dlatego nie mogła zostać zakwalifikowana jako praca w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, na zeznania odwołującego, którym zarówno Sąd I instancji jak i Sąd Apelacyjny dał wiarę w całości, wynika, że w firmie (...) odwołujący pracował na umowę o pracę jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony, zdarzało się, że w tej firmie przewoził również materiały niebezpieczne, gdyż raz do roku odbywała się zbiórka azbestu, do przewozu którego należało mieć odpowiednio oznakowany samochód (tablicą barwy pomarańczowej), a także odpowiednie kwalifikację musiał posiadać kierowca samochodu. Bezspornym w sprawie jest, że odwołujący w okresie zatrudnienia w firmie (...) był jedynym kierowcą, który posiadał uprawnienia do kierowania pojazdem ciężarowym przewożącym materiały niebezpieczne. Jak zeznał sam odwołujący jako jedyny kierowca posiadające wymagane uprawnienia jeździł takim pojazdem przewożąc azbest, w razie gdy występowała taka potrzeba. Zeznał też, że taka akcja (z przewożeniem azbestu) trwała około 1 czy 2 tygodni i wówczas odwołujący wykonywał tylko pracę przy przewozie azbestu, wówczas pojazd był odpowiednio oznaczony (tablicą barwy pomarańczowej).Wskazał też, że poza ww. czynnościami jeździł jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony w (...) K. przewożąc materiały, do których należały również niebezpieczne, ale nie wymagające tablicy barwy pomarańczowej, tylko tablicy białej. Z kolei odnosząc się do zapisu w świadectwie pracy odnośnie dwóch miesięcy pracy przy materiałach niebezpiecznych (...), to odwołujący zeznał, że jak się kończyła praca niebezpieczna (która według zeznań odwołującego zajmowała mu około 1 czy 2 tygodni w miesiącu) to pracował on jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony.

W tej sytuacji nie ulega wątpliwości, iż odwołujący nie wykonywał tylko pracy kierowcy przewożącego materiały niebezpieczne. Co prawda przyznać należy, że w uzasadnieniu Sąd Okręgowy niefortunnie określił pracę odwołującego przy przewozie materiałów niebezpiecznych jako „sporadyczne”, co zdaniem Sądu Apelacyjnego stanowi o jeszcze rzadszym wykonywaniu pracy, niż zeznał sam odwołujący (1 czy 2 tygodni w miesiącu), natomiast nie ulega wątpliwości, że nie zmienia to faktu iż pracę kierowcy samochodu ciężarowego przewożącego materiały niebezpieczne odwołujący nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd Apelacyjny zwraca również uwagę na wyrok z 15.01.2013 r., I UK 448/12 w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że z wykładni art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych wynika, iż dla zaliczenia do okresu pracy w szczególnych warunkach zatrudnienia w takich warunkach w okresie od 01.01.1999 r. do 31.12.2008 r. wymagane jest, aby co najmniej jeden miesiąc takiego zatrudnienia przypadał przed dniem 01.01.1999 r. oraz jeden miesiąc po 31.12.2008 r. Z kolei emerytura pomostowa ma charakter wyjątkowy, dlatego, biorąc powyższe rozważania pod uwagę, uznać należało, że świadczenie pracy kierowcy przewożącego towary niebezpieczne przez okres tygodnia albo dwóch tygodni i to niecodziennie, nie spełnia przesłanki stałego wykonywania takiej pracy.

W konsekwencji ustalenie przez Sąd Okręgowy, że odwołujący nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze prac wymienionych w załączniku nr 2 ustawy o emeryturach pomostowych jest prawidłowe i zgodnie ze swobodną oceną dowodów, o której mowa w treści art. 233 § 1 kpc.

Zgodnie z treścią powołanego przepisu Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego. Przy tej ostatniej czynności Sąd jest zobligowany uwzględnić wszystkie dowody przeprowadzone w postępowaniu, jak też uwzględnić wszelkie okoliczności towarzyszące ich przeprowadzaniu (wyrok SN z 11.07.2002r. sygn. IV CKN 1218/00). Granice swobodnej oceny dowodów winny być wyznaczone wymogami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia. W myśl powyższych dyrektyw Sąd I instancji rozważa w sposób racjonalny i wszechstronny materiał dowodowy, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych, a wiążąc ich moc i wiarygodność odnosi do pozostałego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie (wyrok SN z 10.06.1999r. w sprawie II UK 685/98).

W związku z powyższym o naruszeniu art. 233 § 1 k.p.c. można mówić w sytuacji wykazania Sądowi I instancji uchybienia podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego rozumowania, zasadom doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów. Sąd Apelacyjny wskazuje, że w realiach niniejszej sprawy takich uchybień w rozumowaniu Sądu Okręgowego nie sposób się dopatrzeć.

Prawidłowe ustalenia faktyczne pozwoliły Sądowi I instancji na dokonanie trafnej wykładni prawa materialnego. Odwołujący nie spełnia przesłanek opisanych w art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych, bowiem nie wykonywał prac o szczególnym charakterze po dniu 31.12.2008r. Nie spełnia zatem warunku opisanego w art. 4 pkt 6 omawianej ustawy. Nie spełnia także przesłanek wynikających z treści art. 49 ustawy o emeryturach pomostowych, gdyż w dniu wejścia w życie ustawy nie legitymował wymaganym 15 letnim okresem wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Prawa do emerytury pomostowej nie nabywa kierowca samochodu ciężarowego, jeżeli w okresie zatrudnienia przewoził równocześnie w ramach podstawowych obowiązków pracowniczych inne towary, niż wymienione w załączniku nr 2 do ustawy z 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych.

W orzecznictwie podkreśla się, że przesłanki do nabycia prawa do emerytury na podstawie przepisów o emeryturach pomostowych muszą być spełnione łącznie, co oznacza, że brak choćby jednego z tych warunków powoduje niemożność nabycia uprawnień emerytalnych (tak wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2012 r., sygn. akt III AUa 252/12).

W ugruntowanym orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych przyjmuje się, że jeśli osoba ubiegająca się o emeryturę pomostową nie kontynuuje pracy w warunkach szczególnych i legitymuje się w związku z tym jedynie stażem pracy „szczególnej” według poprzednio obowiązujących przepisów, może nabyć prawo do „nowego” świadczenia jedynie wówczas, gdy dotychczasowy staż pracy można kwalifikować jako prace w warunkach szczególnych w rozumieniu dziś obowiązujących przepisów (wyrok Sądu Najwyższego z 14.06.2011 r. I UK 415/10, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 14.05.2014 r. III AUa 1850/13, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13.03.2014 r. III AUa 3489/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 25.04.2013 r. III AUa 1857/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 01.02.2017 r., III AUa 841/16).

Reasumując w ocenie Sądu Apelacyjnego twierdzenia odwołującego zawarte w apelacji przedstawiały własną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego, nie zostały poparte przekonującymi dowodami, a zatem nie zasługiwały na uwzględnienie.

Wobec powyższego brak jest zatem w analizowanym stanie faktycznym podstaw do zastosowania art. 4 ustawy z 19.12.2008r. o emeryturach pomostowych i przyznania odwołującemu prawa do emerytury pomostowej.

Tym samym, w ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji wydał trafne orzeczenie, znajdujące oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i obowiązujących przepisach prawa. Wbrew twierdzeniom apelacji, przedmiotowe rozstrzygnięcie nie zostało wydane z naruszeniem prawa procesowego, ani prawa materialnego, skutkującym koniecznością zmiany, czy uchylenia zaskarżonego wyroku. Sąd Apelacyjny w całości podziela stanowisko Sądu I instancji w zakresie ustalonego stanu faktycznego, a w związku z tym również stanowisko zaprezentowane w wyroku z 04.12.2019 r.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny, w oparciu o treść art. 385 k.p.c. oddalił apelację odwołującego P. S..

Małgorzata Aleksandrowicz Marta Sawińska Wiesława Stachowiak