Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 grudnia 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marta Sawińska

Protokolant: Emilia Wielgus

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2023 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy Z. L. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o prawo do rekompensaty

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 28 lipca 2022 r. sygn. akt IV U 890/21

oddala apelację.

Marta Sawińska

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 lutego 2021r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. po rozpatrzeniu wniosku (...) z dnia 10 lipca 2020r. odmówił mu prawa do rekompensaty z tytułu pracy w szczególnych warunkach. W decyzji wskazano, iż na dzień 1 stycznia 2009r. nie udokumentował 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Z przedłożonej dokumentacji wynikało, że nie pracował stale i bezpośrednio przy stanowiskach wymienionych w wykazie, bowiem wykonywał wiele prac typowo administracyjno-biurowych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył Z. L. (1), wnosząc zmianę zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie mu prawa do rekompensaty. Odwołujący wskazał, iż okresy pracy w warunkach szczególnych zostały udowodnione przez firmy w których pracował tj. Huta (...) S.A. oraz (...) S.A. w I.. Stanowiska pracy wykazane w zaświadczeniach są zgodne z Rozporządzeniem Rady Ministra z dnia 7 lutego 1983 r. zarządzeniem Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987r. oraz wykazem zawodów, stanowisk i prac wykonywanych w szczególnych warunkach (opracowanym na podstawie obu tych dokumentów) przez zakłady pracy w których pracował.

Ponadto podał, że praca na stanowiskach wykazanych w świadectwach wykonywania pracy w warunkach szczególnych była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wyrokiem z 28 lipca 2022 r. sygn. akt IV U 890/21 Sąd Okręgowy w Zielonej Górze IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu Z. L. (1) prawo do rekompensaty.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Wnioskodawca Z. L. (1) urodził się w dniu (...), mieszka w miejscowości W.. Wnioskodawca przez większość życia zawodowego pracował w przemyśle szklarskim. Była to praca w hutach szkła ( Huta (...) S.A. w W. następca prawny (...) sp. z o.o. w W. i wcześniej przedsiębiorstwo państwowe (...) w I. oraz (...) S.A. w I. – następca Huty (...) w I.).

W dniu 10 lipca 2020r. wnioskodawca złożył wniosek o przyznanie emerytury wraz z rekompensatą z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Decyzją z dnia 17 lipca 2020r. znak (...) organ rentowy ustalił prawo do emerytury ustawowej od dnia 1 lipca 2020r. na podstawie przepisu art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Do wniosku złożonego w organie rentowym o rekompensatę, wnioskodawca załączył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Były one wystawione dnia 14 lutego 2001r. i w nich wskazano, że wnioskodawca w Hucie (...) S.A. w W. w okresie:

-

od dnia 1 sierpnia 1975r. do dnia 28 października 1975r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace remontowo-montażowe na stanowisku ślusarz,

-

od dnia 7 listopada 1977r. do dnia 31 grudnia 1978r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace remontowo-montażowe na stanowisku ślusarz,

-

od dnia 1 stycznia 1979r. do dnia 30 listopada 1988r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace dozór techniczno-produkcyjny na wydziałach produkcyjnych na stanowisku hutmistrz,

-

od dnia 1 grudnia 1988r. do dnia 17 maja 1992r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace - nadzór techniczny na stanowisku główny technolog,

-

od dnia 18 maja 1992r. do dnia 8 sierpnia 1998r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał dozór inżynieryjno-techniczny na stanowisku dyrektor ds. techniczno-produkcyjnych.

W świadectwie pracy z dnia 1 grudnia 2008r. podano, że w okresie zatrudnienia w (...) S.A. w I. od dnia 3 lipca 2001r. do dnia 30 listopada 2008r. wnioskodawca był zatrudniony w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowiskach:

-

Kierownik Produkcji-Zastępca Kierownika Zakładu (2 lipca 2001r. - 30 kwietnia 2004r.)

-

Zastępca Kierownika HS I./Kierownik Zmiany-P.

-

Kierownik Zmiany-P. wymienionych w wykazie A, Dział XIV, poz. 24 pkt 1 Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987r.

Natomiast w świadectwie pracy wystawionym dnia 31 lipca 2020r. wskazano, że wnioskodawca w okresie zatrudnienia w (...) S.A. w I. od dnia 3 lipca 2001r. do dnia 30 listopada 2008r. był zatrudniony w okresie:

1.  2 lipca 2001r. – 30 kwietnia 2004r.,

2.  1 maja 2004r. – 15 kwietnia 2007r.,

3.  16 kwietnia 2007 r. – 30 listopada 2008r. stale i w pełnym wymiarze - wykonywał prace różne: kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie (wykaz A, dział XIV, poz. 24) na stanowiskach

1.  Kierownik Produkcji - Zastępca Kierownika Zakładu,

2.  Zastępca Kierownika HS I./Kierownik Zmiany-P.,

3.  Kierownik Zmiany-P. wymienionych w wykazie A, Dział XIV, poz. 24 pkt 1 Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987r.

Organ rentowy nie uwzględnił jako okresów pracy w szczególnych warunkach okresów zatrudnienia wnioskodawcy w Hucie (...) S.A. w W.:

-

1 sierpnia 1975 r. – 28 października 1975r., 7 listopada 1977r. – 31 grudnia 1978r. na stanowisku ślusarz, na stanowisku hutmistrz, które zajmował od dnia 1 stycznia 1979r. do dnia 30 listopada 1988r. oraz 1 grudni 1988 r. – 17 maja 1992r. na stanowisku główny technolog, gdyż w świadectwach wykonywania pracy w szczególnych warunkach nie określono dokładnie charakteru pracy ściśle według wykazu, działu i pozycji rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (powołano jedynie zarządzenie resortowe).

W podanym okresie wnioskodawca wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

Stanowisko pracy wnioskodawcy jako ślusarz (zmianowy i ślusarz remontu i konserwacji automatów) – zawiera się w Wykazie A Dział XIV poz. 25 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W rozporządzeniu jest to rodzaj pracy – bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Stanowisko pracy wnioskodawcy jako główny technolog zawiera się w Wykazie A Dział XIV poz. 24 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W rozporządzeniu jest to kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Stanowisko pracy wnioskodawcy – hutmistrz, które zajmował od dnia 1 stycznia 1979r. do dnia 30 listopada 1988r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jest pracą w warunkach szczególnych.

Wnioskodawca wykonywał pracę w dozorze techniczno-produkcyjnym na wydziałach produkcyjnych.

Stanowisko pracy wnioskodawcy jako hutmistrz zawiera się w Wykazie A Dział XIV poz. 24 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W rozporządzeniu jest to kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Stanowisko pracy wnioskodawcy jako dyrektor ds. techniczno-produkcyjnych, które zajmował od 18 maja 1992r. do 8 sierpnia 1998r. jest pracą w warunkach szczególnych. Stanowisko pracy wnioskodawcy jako dyrektor ds. techniczno-produkcyjnych zawiera się w Wykazie A Dział XIV poz. 24 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W rozporządzeniu jest to kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie.

Wnioskodawca w okresie zatrudnienia w (...) S.A. w I. od dnia 3 lipca 2001r. do dnia 30 listopada 2008r. był zatrudniony w okresie:

⚫

od dnia 2 lipca 2001r. do dnia 30 kwietnia 2004r.,

⚫

od dnia 1 maja 2004r. do dnia 15 kwietnia 2007r.,

⚫

od dnia 16 kwietnia 2007r. do dnia 30 listopada 2008r. stale i w pełnym wymiarze - wykonywał prace różne: kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie (wykaz A, dział XIV, poz. 24) na stanowiskach

- Kierownik Produkcji — Zastępca Kierownika Zakładu,

- Zastępca Kierownika HS I./Kierownik Zmiany-P.,

- Kierownik Zmiany-P.

wymienionych w wykazie A, Dział XIV, poz. 24 pkt 1 Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987r. oraz wykazie A, Dział XIV, poz. 24 pkt 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zaskarżoną decyzją z dnia 24 lutego 2021r. znak (...) odmówiono wnioskodawcy przyznania prawa do rekompensaty z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach z uwagi nie udowodnienie 15-letniego okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego Sąd I instancji wydał zaskarżony wyrok, w którym zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał odwołującemu Z. L. (1) prawo do rekompensaty.

Na wstępie rozważań prawnych Sąd Okręgowy podał, że przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy ubezpieczonemu Z. L. (1) przysługuje prawo do rekompensaty z tytułu pracy w warunkach szczególnych. Wskazał, że bezspornym było, że wnioskodawca nie nabył prawa do wcześniejszej emerytury ani do emerytury pomostowej.

Następnie przytoczył treść przepisów art. 2 pkt 5, art. 21, art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych.

Sąd Okręgowy podkreślił, że prawo do rekompensaty mają osoby urodzone po 1948 r., które przed 1 stycznia 2009 r. wykonywały co najmniej przez 15 lat prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2008 r. (art. 32 i 33 ustawy emerytalnej).

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948r. zostały uregulowane w przepisie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu (...) (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 291), zwanej dalej ustawą emerytalną stanowi, iż ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli: okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Za pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach uważa się pracownika zatrudnionego przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia, oraz w znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom tym przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z § 2 ust. 1 cytowanego rozporządzenia okresami uzasadniającymi prawo do świadczeń są okresy, w których praca w warunkach szczególnych lub szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W myśl § 2 ust. 2 tego rozporządzenia okresy pracy w takim charakterze stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy.

Jednocześnie w myśl rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. Nr 237, poz. 1412), jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności: legitymacja ubezpieczeniowa, legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia (§ 22 ust. 1).

Sąd Okręgowy podkreślił, że z ugruntowanego już orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że w sądowym postępowaniu odwoławczym nie obowiązują ograniczenia dowodowe obowiązujące w postępowaniu przed organem rentowym i możliwe jest ustalenie okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze również w oparciu o inne dowody niż zaświadczenia z zakładów pracy (uchwała SN z 21 września 1984 r., III UZP 48/84, Lex 14630 oraz uchwała SN z 10 marca 1984 r., III UZP 6/84, Lex 14625). Powyższe wynika także z uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1985 r., III UZP 5/85 (Lex nr 14635), w której SN stwierdził, że jeżeli odwołujący wykaże, że z powodu likwidacji zakładu pracy nie jest możliwe przedstawienie zaświadczenia z zakładu pracy, to może tę okoliczność dowodzić wszelkimi środkami dowodowymi, w tym dowodami z zeznań świadków. Podobne stanowisko Sąd Najwyższy zajął w wyroku z dnia 8 kwietnia 1999 r., II UKN 619/98 (OSNP 2000/11/439, PiZS 1999/9/35, M.Prawn. 1999/12/9, OSNP-wkł. 1999/19/1, OSP 2002/2/26). Wskazując na powyższe Sąd Okręgowy podał, że mógł oprzeć swoje rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie na wynikach postępowania dowodowego zarówno z dokumentów, jak i z zeznań świadków oraz z zeznań samej odwołującej, tym bardziej, ze organ rentowy w toku postępowania nie zakwestionował ów zeznań, nie przedłożył dowodów przeciwnych. W odwołaniu skierowanym do Sądu Okręgowego Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Z. wnioskodawca domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania prawa do rekompensaty. Odwołujący wyjaśnił, że wykonywał pracę w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w: Hucie (...) S.A. oraz (...) S.A. w I..

W ocenie Sądu Okręgowego żadnych wątpliwości nie budzą co do ich wiarygodności zeznania świadków M. G., Z. L. (2), J. M. i M. B. tak samo zresztą jak i zeznania samego wnioskodawcy.

Sąd I instancji podkreślił, że przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe uzasadnia twierdzenie, iż wnioskodawca w spornym okresie wykonywał pracę w warunkach szczególnych przez ponad 15 lat. Zdaniem Sądu Okręgowego potwierdzają to także zakłady pracy zatrudniające wnioskodawcę odsyłając aktu resortowego tj. do zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Na marginesie Sąd Okręgowy podał, że przepisy resortowe, o których traktuje § 1 ust. 2 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. nie stanowią źródła prawa w rozumieniu art. 87 Konstytucji RP, a określenie stanowisk w tych aktach ma znaczenie techniczne i nie jest rezultatem tworzenia, tylko stosowania prawa. Zarządzeniom resortowym przypisuje się charakter informacyjny, techniczno-porządkujący, uściślający. Mogą one więc być jedynie pomocne przy dokonywaniu wykładni oraz kwalifikacji stanowisk pracy określonych w załączniku do rozporządzenia (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22.03.2012r., I UK 403/11, z dnia 14.02.2008r., I UK 313/07, z dnia 26.05.2011r., II UK 356/10, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, III AUa 573/09). Oznacza to, że brak w zarządzeniu danego stanowiska pracy, wymienionego w rozporządzeniu, bądź też wszelkie nieścisłości w określeniu stanowisk pracy w wystawionych świadectwach pracy z tymi wymienionymi w Zarządzeniu Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r., w żadnym razie nie pozbawia możliwości przyznania prawa do świadczenia.

Podsumowując Sąd I instancji wskazał, że zarządzenia resortowe nie stanowią źródła prawa, a więc nie można z nich wywodzić uprawnień emerytalnych, ale na etapie stosowania prawa dopuszcza się jedynie posiłkowanie ich treścią dla wykładni i właściwej kwalifikacji stanowisk pracy określonych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. Stąd też zaliczenie stanowiska hutmistrza do wykazu C nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia. Analiza rodzaju wykonywanej pracy pozwala na danie wiary zeznaniom wnioskodawcy i uznanie zaliczenia tego rodzaju pracy do Wykazu A Dział XIV poz. 24 pkt 1.

Przy czym dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (por. wyrok Sądu Najwyższego z 01.06.2010r., II UK 21/10, LEX nr 619638).

W ocenie Sądu I instancji przeprowadzone postępowanie wykazało, że wnioskodawca w spornych okresach w Hucie (...) przepracował łącznie: 21 lat 1 dzień, natomiast w (...) S.A. w I. przepracował łącznie: 7 lat i 5 miesięcy. W świetle powyższego uznać należało, że Z. L. (1) na dzień 31 grudnia 2008r. legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach i z tego tytułu, w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o emeryturach pomostowych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, spełniła wszystkie przesłanki przyznania jemu prawa do rekompensaty.

Mając to na względzie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i powołanych wyżej przepisów, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji wyroku.

Apelację od wyroku Sądu I instancji złożył Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

I.  naruszenie przepisów postępowania cywilnego, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wadliwą ocenę dowodów oraz naruszenie granic swobodnej oceny dowodów przez przyjęcie, iż wnioskodawca w okresie zatrudnienia:

⚫

od dnia 18 maja 1992r. do dnia 8 sierpnia 1998r. w Hucie (...) S.A. w W. na stanowisku dyrektora ds. techniczno-produkcyjnych wykonywał stale i w pełnym wymiarze prace wymienione w wykazie A, Dział XIV poz. 24 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze określone jako kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe są wykonywane prace wymienione w wykazie,

⚫

od dnia 2 lipca 2001r. do dnia 30 listopada 2008r. w (...) S.A. w I. na stanowiskach Kierownik Produkcji - Zastępca Kierownika Zakładu, Zastępca Kierownika HS I./Kierownik Zmiany-P., Kierownik Zmiany-P. wykonywał stale i w pełnym wymiarze prace wymienione w wykazie A, Dział XIV poz. 24 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze określone jako kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe są wykonywane prace wymienione w wykazie podczas gdy zebrany materiał dowodowy nie uzasadnia przyjęcia takiego stanowiska.

II.  naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tj. Dz. U. z 2019 r. Nr 237, poz. 965) w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2022r., poz. 504) poprzez niewłaściwe ich zastosowanie i ustalenie, że wnioskodawca spełnia warunki do nabycia prawa do rekompensaty w formie dodatku do kapitału początkowego, o którym mowa w przepisach art. 173 i art. 174 ustawy emerytalnej, z uwagi na posiadanie 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych podczas, gdy faktycznie nie będzie legitymował się wymaganym okresem zatrudnienia w tychże warunkach po wyłączeniu ww. okresów zatrudnienia.

Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W odpowiedzi na apelację odwołujący wniósł o jej oddalenie, wskazując iż decyzja Sądu Okręgowego w Zielonej Górze, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych przyznająca mu prawo do rekompensaty jest prawidłowa.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji rozpoznał sprawę prawidłowo i starannie, przeprowadzając właściwie postępowanie dowodowe, a ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego zasługuje na aprobatę i nie pozwala uznać, że doszło do przekroczenia zasady swobodnej oceny dowodów. Sąd I instancji powołał trafnie obowiązujące w tej mierze przepisy, które prawidłowo zastosował i zinterpretował, nie naruszając zaskarżonym rozstrzygnięciem przepisów procesowych ani przepisów prawa materialnego, dlatego Sąd Apelacyjny ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy akceptuje i przyjmuje za własne, jako że znajdują one odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd Apelacyjny podkreśla, że kwestią sporną w niniejszej sprawie było ustalenie czy zachodzą przesłanki do przyznania odwołującemu rekompensaty, o której mowa w art. 21 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, a w szczególności czy odwołujący legitymuje się 15-letnim stażem pracy w warunkach szczególnych.

W pierwszej kolejności wskazać należało podstawy prawne niniejszego wyroku.

Zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

W myśl natomiast art. 21 ust. 1 ustawy, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Stosownie do treści ust. 2 tego przepisu rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W myśl art. 23 ust. 1 ustawy - ustalenie rekompensaty następuje na wniosek ubezpieczonego o emeryturę. Z kolei z art. 173 ust. 1 ustawy emerytalnej wynika, że kapitał początkowy ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., za których były opłacane składki na ubezpieczanie społeczne przed dniem 1 stycznia 1999 r. W tych okolicznościach warunek sformułowany w art. 21 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych należy rozumieć w taki sposób, że rekompensata jest adresowana wyłącznie do ubezpieczonych objętych systemem emerytalnym zdefiniowanej składki, którzy przed osiągnięciem podstawowego wieku emerytalnego nie nabyli prawa do emerytury z FUS w obniżonym wieku emerytalnym z uwagi na prace w warunkach szczególnych, obliczanej według formuły zdefiniowanego świadczenia. Nabycie prawa do takiego tylko świadczenia stanowi przesłankę negatywną przyznania prawa do rekompensaty. Natomiast nabycie prawa do emerytury na zasadach ogólnych nie wpływa w żaden sposób na uprawnienia do rekompensaty (wyrok Sadu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 maja 2017 r., III AUa 2047/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 14 grudnia 2015 r., III AUa 1070/15, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 września 2017 r., III AUa 529/16).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpatrywanej sprawy należy wskazać, że nie zachodzi negatywna przesłanka przyznania Z. L. (1) prawa do rekompensaty. Ubezpieczony nie miał przyznanego prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na prace w warunkach szczególnych i nie spełniał warunków do jej nabycia. Bezsporne w sprawie jest, że odwołujący Z. L. (1) nie nabył prawa do wcześniejszej emerytury ani do emerytury pomostowej.

Sąd Okręgowy wyjaśnia, że zgodnie z art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40 jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 (tj. co najmniej 25 lat dla mężczyzn). Kolejne przesłanki do przyznania wcześniejszej emerytury z uwagi na zatrudnienie w szczególnych warunkach albo szczególnym charakterze są zawarte w przepisie art. 184 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej. Zgodnie z treścią tego przepisu emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy emerytalno-rentowej, dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w wieku obniżonym z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których uprawnionym osobom przysługuje prawo do emerytury w wieku obniżonym, ustala się – jak stanowi ust. 4 art. 32 ustawy emerytalno-rentowej – na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Rekompensata jest formą odszkodowania za utratę możliwości nabycia prawa do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów obowiązujących przed 2009 r. dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Prawo do rekompensaty mają osoby urodzone po 1948 r., które przed 1 stycznia 2009 r. wykonywały przez co najmniej 15 lat prace w szczególnych warunkach lub charakterze w rozumieniu art. 32 i 33 emeryturach i rentach z FUS. Podobnie jak przy ustalaniu tego okresu na potrzeby przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym, przy ustalaniu prawa do rekompensaty będą uwzględnione tylko okresy, w których praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury w niższym wieku emerytalnym, nawet jeśli tego prawa nie zrealizowała. Z ww. ustaleń wynika natomiast, że odwołującemu nie przysługuje prawo w niższym wieku emerytalnym, a zatem miał on podstawy do wystąpienia z wnioskiem o przyznanie rekompensaty.

Sąd Apelacyjny w wyniku kontroli instancyjnej orzeczenia uznał apelację Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. za niezasadną, powołane w niej zarzuty nie okazały się trafne. W szczególności zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Apelacyjny uznał za nietrafny.

Powołując się na ww. zarzut Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. zarzucił Sądowi I instancji naruszenie przepisów postępowania cywilnego, a w szczególności art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wadliwą ocenę dowodów oraz naruszenie granic swobodnej oceny dowodów przez przyjęcie, iż wnioskodawca w okresie zatrudnienia - od dnia 18 maja 1992r. do dnia 8 sierpnia 1998r. w Hucie (...) S.A. w W. na stanowisku dyrektora ds. techniczno-produkcyjnych oraz od dnia 2 lipca 2001r. do dnia 30 listopada 2008r. w (...) S.A. w I. na stanowiskach Kierownik Produkcji - Zastępca Kierownika Zakładu, Zastępca Kierownika HS I./Kierownik Zmiany-P., Kierownik Zmiany-P. wykonywał stale i w pełnym wymiarze prace wymienione w wykazie A, Dział XIV poz. 24 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze określone jako kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe są wykonywane prace wymienione w wykazie, podczas gdy zebrany materiał dowodowy nie uzasadnia przyjęcia takiego stanowiska.

W ocenie Sądu Apelacyjnego powyższe stanowisko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. nie sposób zaakceptować.

Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. W wyroku Sądu Najwyższego z 27 września 2002 r. sygn. IV CKN 1316/00 wskazano, że ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części dotyczącej ustalenia faktów, tj. rozstrzygania spornych kwestii na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia się z dowodami. Powinna odpowiadać regułom logicznego myślenia wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego będące wyznacznikiem granic dopuszczalnych wniosków i stopnia prawdopodobieństwa ich przydatności w konkretnej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego materiału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życiowego wnioski odmienne. Tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania, w świetle kryteriów wyżej wzmiankowanych, przyjętych wniosków z zebranym materiałem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej przez sąd; nie jest tu wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski odmienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybienie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych. Sąd orzekający nie przekracza granic swobodnej oceny dowodów, gdy jego przekonanie odnośnie mocy poszczególnych dowodów i ich znaczenia dla sprawy oparte zostało na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego, przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego i pozostaje w zgodzie z zasadami logicznego wnioskowania (tak SN w postanowieniu z 02.12.1999 r. w sprawie III CKN 122/99).

Apelacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. nie zawiera żadnych merytorycznych argumentów ograniczając się do polemiki z ustaleniami Sądu i brakiem dowodów przeciwnych, sprowadzała się wyłącznie do przedstawienia własnej oceny zgromadzonych dowodów (w szczególności zeznań świadków) oraz własnej interpretacji przepisów ustawy oraz sposobu ich zastosowania. Sąd Apelacyjny podkreśla, że pełnomocnik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. był obecny na rozprawie podczas przesłuchania w charakterze świadków M. G., Z. L. (2), J. M. i M. B., a zatem miał możliwość zadawania im pytań dotyczących spornego okresu pracy odwołującego i charakteru tej pracy (co również uczynił) oraz miał możliwość uzyskania od świadków stosownych wyjaśnień. Podkreślić wypada również, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. ostatecznie nie kwestionował zeznań tych świadków, a dopiero w apelacji zarzucił Sądowi I instancji błędną ocenę materiału dowodowego oraz sprzeczne ze zgromadzonym materiałem dowodowym ustalenia. Tymczasem określona ocena materiału dowodowego nie może zostać Sądowi narzucana przez stronę, bowiem ocena dowodów leży w gestii Sądu a nie stron. To Sąd ocenia zgromadzony w sprawie materiał dowody i na podstawie jego analizy wydaje stosowne rozstrzygnięcie – co również zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd I instancji prawidłowo uczynił.

Warto również wskazał, że z ugruntowanego już orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że w sądowym postępowaniu odwoławczym nie obowiązują ograniczenia dowodowe obowiązujące w postępowaniu przed organem rentowym i możliwe jest ustalenie okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze również w oparciu o inne dowody niż zaświadczenia z zakładów pracy. Do takich dowodów zalicza się m.in. dowód z zeznań świadków. Sąd Okręgowy w niniejszym postępowaniu przeprowadził dowód z zeznania świadków M. G., Z. L. (2), J. M. i M. B.. Zaznaczyć przy tym należy, że przesłuchani w sprawie świadkowie pracowali wspólnie z odwołującym w spornych okresach, a zatem mieli możliwość zaobserwowania wykonywanych przez niego czynności, a ich wiedza w tym zakresie była wiedzą obiektywną.

Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że świadek M. B., który jak wynika z postępowania dowodowego, miał wiedzę co do zatrudnienia odwołującego w okresie od 1987r. do 2001r. wyjaśnił, iż hutmistrz to kierownik zmiany, pracujący cały czas na hali produkcyjnej i nadzorujący sprzęt. Podał też, że praca hutmistrza była podobna do pracy technologa, bowiem podlegał on pod dyrektora produkcji. Główny technolog miał pod swoim nadzorem wszystkie działy na hucie związane z produkcją. Sąd Odwoławczy podkreśla przy tym, że świadek wyjaśnił, że odwołujący pracował na pewno 8 godzin na hali, a nawet więcej albowiem wszystko nadzorował. Podobnie w zakresie pracy odwołującego wypowiedział się świadek J. M., który pracował w Hucie (...) od roku 1996, był sztygarem, zastępcą kierownika ruchu kopalni. Z kolei świadek Z. L. (2) był zatrudniony w Hucie (...) od listopada 1976r. do sierpnia 1992r., wówczas zajmował różne stanowiska pracy, począwszy od tokarza. Odwołujący jako dyrektor techniczny do spraw produkcji w pewnym okresie był nawet przełożonym Z. L. (2). Świadek opisał warunki pracy na produkcji szkła, zaznaczył, iż stanowisko pracy głównego technologa wiązało się z odpowiedzialnością za bezpieczeństwo procesu technologicznego. Taka osoba sprawowała dozór technologiczny, a zatem - w ocenie Sądu Apelacyjnego - siłą rzeczy musiała przebywać na hali produkcyjnej lub w laboratorium. Świadek M. G. wypowiedział się natomiast w zakresie pracy wykonywanej przez odwołującego w okresie od 2 lipca 2001r. do 7 maja 2008r. na stanowisku kierownika produkcji, zastępcy kierownika zakładu, kierownika zmiany-podmianowego. Jak wyjaśnił podczas zeznań były to stanowiska związane z nadzorem nad stanowiskami ściśle związanymi z produkcją.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób staranny, nieuchybiający zasadzie swobodnej oceny dowodów wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. Zgromadzone dowody Sąd Okręgowy oceniał wszechstronnie, tj. wiarygodność i moc poszczególnych dowodów oceniona została w odniesieniu do całokształtu pozostałych dowodów. Sąd I instancji dokonał ustalenia wszystkich okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia w sprawie i Sąd Apelacyjny podstawę faktyczną wyroku w pełni aprobuje.

Sąd Apelacyjny wskazuje również, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przed wydaniem zaskarżonej decyzji był również w posiadaniu szczegółowego zakresu obowiązków odwołującego na stanowisku Kierownika Zmiany, Kierownika Produkcji – Kierownika Zmiany ( (...) S.A. w I.). Ze szczegółowego zakresu obowiązków służbowych wynika, że do zadań odwołującego należał m.in. nadzór nad prawidłowym prowadzeniem procesu produkcji opakowań szklanych w oparciu o istniejące instrukcje technologiczne, sporządzanie dokumentacji zarobkowej i planów urlopów podległych pracowników, sporządzanie raportów produkcji i raportów obecności, przyjmowanie na zmianach II i III surowców i materiałów takich jak soda, mączka wapienna, stłuczka, palety, ustalenie i udzielenie dni wolnych od pracy w zamian za przepracowane niedziele i święta oraz godziny nadliczbowe, bieżąca kontrola wszystkich stanowisk pracy maszyn i urządzeń oraz całości obiektów znajdujących się na terenie zakładu (w tym zgłaszanie przełożonym wszystkich zauważonych nieprawidłowości w tym zakresie), szkolenia pracowników w zakresie prawidłowego funkcjonowania Zintegrowanego Systemu (...), prowadzenie na swojej zmianie zapisów w książce zdawczo-odbiorczej dotyczącej w szczególności: przyjęcia zmiany od poprzednika i realizacja jego wniosków, uwag i zaleceń, krótka ocena stanu technicznego podstawowych maszyn i urządzeń produkcyjnych ze szczególnym uwzględnieniem wanien szklarskich i parametrów ich pracy wynikających z instrukcji technologicznych, wydajność i jakość produkcji na poszczególnych automatach z podaniem przyczyn zaniżających wydajności, podjęcie działania przy ewentualnych zanikach energii elektrycznej, gazu, wody, sprężonego powietrza, awaryjność maszyn i urządzeń i sposobów ich usunięcia lub podjętych w tym zakresie innych działań uzgodnionych z przełożonym lub odpowiednimi służbami funkcjonalnymi zakładu. Zatem Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przed wydaniem zaskarżonej decyzji posiadał wiedzę na temat zakresu czynności odwołującego, a zatem zdawał sprawę ze specyfiki jego pracy oraz charakteru tej pracy, a mimo to odmówił odwołującemu przyznania rekompensaty.

Reasumując Sąd Apelacyjny stwierdził, że Sąd I instancji słusznie uznał, iż przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło na jednoznaczne ustalenie, że prace, jakie wykonywał odwołujący w spornym okresie od 18 maja 1992 r. do 8 sierpnia 1998 r. w Hucie (...) S.A. w W. na stanowisku dyrektora ds. techniczno-produkcyjnych oraz od dnia 2 lipca 2001r. do dnia 30 listopada 2008r. w (...) S.A. w I. na stanowiskach Kierownik Produkcji - Zastępca Kierownika Zakładu, Zastępca Kierownika HS I./Kierownik Zmiany-P., Kierownik Zmiany-P. były pracą w szczególnych warunkach. Sąd Apelacyjny podkreśla przy tym, że w apelacji Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. kwestionował ww. sporny okres, natomiast sąd odwoławczy rozpoznając apelacji orzeka w granicach zaskarżenia.

Praca, o której ww. mowa, zdaniem Sądu Apelacyjnego może zostać zakwalifikowana jako praca wymieniona w wykazie A, Dział XIV poz. 24 rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze określone jako kontrola międzyoperacyjna, kontrola jakości produkcji i usług oraz dozór inżynieryjno-techniczny na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe są wykonywane prace wymienione w wykazie, albowiem jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, taką pracę ubezpieczony w spornym okresie zatrudnienia niewątpliwie wykonywał. Jak wskazano, taki rodzaj i charakter pracy ubezpieczonego znajduje potwierdzenie przede wszystkim w zeznaniach świadków M. G., Z. L. (2), J. M. i M. B., a także wynika z zeznań odwołującego Z. L. (3).

Sąd Apelacyjny podkreśla, że zarzut naruszenia przepisów postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. oraz zarzut naruszenia prawa materialnego, a mianowicie art. 21 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych w zw. z art. 32 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie okazały się zasadne. Sąd Apelacyjny podkreśla, że organ rentowy wybiórczo traktuje materiał dowodowy i uwypukla istotne dla własnego stanowiska dowody, jednocześnie całkowicie pomijając ustalenia wynikające z zeznań świadków. Jest to dość częsta praktyka stosowana przez organ rentowy, natomiast jako niezasadna nie zasługuje na uwzględnienie. O pracy w warunkach szczególnych nie decyduje treść dokumentów, a fakt czy praca w warunkach szczególnych rzeczywiście była wykonywana i czy praca ta była wykonywana w pełnym wymiarze czasu pracy. Sąd Apelacyjny zwraca uwagę na bierność organu rentowego w zakresie wykazania, że odwołujący w spornym okresie nie wykonywał pracy w warunkach szczególnych w pełnym wymiarze czasu pracy (chociażby polegające na podważeniu dowodu z zeznań świadków), w przeciwieństwie do odwołującego, który okoliczność pracy w warunkach szczególnych uwodnił (m.in. na podstawie zeznań świadków).

Po ponownym przeanalizowaniu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Apelacyjny stwierdził, że praca odwołującego w spornym okresie spełnia powyżej opisane wymagania.

Sąd Apelacyjny przypomina, że przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że odwołujący w spornych okresach w Hucie (...) przepracował łącznie 21 lat 1 dzień, a w (...) S.A. w I. przepracował łącznie 7 lat i 5 miesięcy.

Mając na uwadze powyższe uznać należało, że Z. L. (1) na dzień 31 grudnia 2008r. legitymuje się co najmniej 15-letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach i z tego tytułu, w świetle powołanych wyżej przepisów ustawy o emeryturach pomostowych oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, spełnił wszystkie przesłanki przyznania jemu prawa do rekompensaty.

W tym stanie rzeczy Sąd Apelacyjny stwierdził, że zaskarżony wyrok był prawidłowy.

Wobec uznania, iż zarzuty apelacyjne były bezzasadne Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

sędzia Marta Sawińska