Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wiesława Stachowiak

Protokolant: Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2024 r. w Poznaniu

sprawy (...) sp. z o.o. z siedzibą w P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

przy udziale ubezpieczonej A. G.

o wysokość podstawy wymiaru składek

na skutek apelacji (...) spółka z o.o. z siedzibą w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 4 sierpnia 2022 r. sygn. akt VIII U 1022/21

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od odwołującej (...) spółka z o.o. z siedzibą w P. na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. kwotę 675,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Wiesława Stachowiak

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z dnia 21 grudnia 2020 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. stwierdził, że dla A. G. z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych stanowi kwoty wskazane w sentencji decyzji.

Płatnik składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P., wywiódł odwołanie od całości powyższej decyzji i wniósł o jej zmianę w całości i orzeczenie co do istoty sprawy przez stwierdzenie, że w zaskarżonej decyzji organ rentowy nieprawidłowo ustalił podstawy wymiaru składek z tytułu wykonywania przez ubezpieczonego pracy u płatnika składek w kontrolowanym okresie oraz, że stosowane w tym okresie przez płatnika podstawy wymiaru składek z tytułu wykonywania przez ubezpieczoną pracy u płatnika składek były prawidłowe i rzetelne, a także zasądzenie od organu rentowego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a nadto zasądzenie od organu rentowego od kwoty zasądzonej tytułem kosztów procesu odsetek, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Wyrokiem z 4 sierpnia 2022 r., sygn. akt VIII U 1022/21, Sąd Okręgowy w Poznaniu:

1. Oddalił odwołanie.

2. Zasądził od (...) spółka z o.o. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższy wyrok został wydany w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Płatnik składek (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P. od dnia 16 marca 2006 r. prowadzi działalność gospodarczą związaną m.in. z organizacją targów, wystaw i kongresów, reklamą, badaniem rynku i opinii publicznej, poligrafią i reprodukcją, działalność fotograficzną, nadto produkcyjną w zakresie konstrukcji metalowych. Posiada własną flotę samochodów osobowych, dostawczych i ciężarowych.

W 2018 r. wspólnikami płatnika byli: (...) sp. z o.o., M. G. i R. M..

Siedziba płatnika znajduje się w P. przy ulicy (...). Oprócz tego posiada najęte pomieszczenia w P. przy ulicy (...). Znajduje się tam baza logistyczno-produkcyjna, tj. hale produkcyjne, magazyny, stolarnia, spawalnia i dział graficzny. Siedziba płatnika jest miejscem centralnej administracji przedsiębiorstwa, w którym określa się politykę przedsiębiorstwa, podejmowane są kluczowe decyzje zarządcze i funkcje administracji centralnej. Płatnik zatrudnia handlowców, kierowników, pracowników administracyjnych, montażystów, zaopatrzeniowców, stolarzy, ślusarzy, projektantów i plastyków na podstawie umów o pracę i umów zlecenia. Rekrutacją pracowników zajmuje się zarząd.

W zależności od roku imprez handlowych i targowych płatnik realizuje stoiska zarówno w Polsce, jak i za granicą. Agencje reklamowe zgłaszają się do handlowców z zapytaniem o wykonanie konkretnych stoisk. Płatnik ma również stałych klientów. Prace przygotowawcze, projektowe i montażowe odbywają się w siedzibie płatnika, za wyjątkiem złożenia stoiska na targach.

W 2018 r. płatnik zawierał i realizował kontrakty z polskimi i zagranicznymi podmiotami, m.in. z (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., (...) S.A., (...) sp. z o.o., B., (...) sp. z o.o., (...), G. E. W., (...) LTD, (...) 9.

W celu zrealizowania tych kontraktów, pracownicy i zleceniobiorcy płatnika wyjeżdżali za granicę, gdzie montowali i serwisowali stoiska targowe, koordynowali budowę stoisk targowych, nadzorowali prace montażowe i je odbierali od innych pracowników lub podwykonawców, prowadzili rozmowy handlowe, dowozili towary własne, etc. Przeciętnie czas potrzebny na przygotowanie stoiska w siedzibie płatnika to 2 tygodnie, po czym montaż stoiska w miejscu docelowym wynosi około 1 tygodnia. W przypadku targów są to wydarzenia planowane, organizator prowadzi w tym zakresie stosowne kalendarium. Zdarza się tak, że kontrahenci płatnika zwlekają z decyzją o skorzystaniu z usług spółki do ostatniej chwili, a wówczas płatnik otrzymuje projekt do zrealizowania w ciągu np. 3 dni przed datą rozpoczęcia wystawy.

Polecenia wyjazdów dla pracowników i zleceniobiorców płatnika pochodziły od dyrektora ds. produkcji i rozwoju firmy (...), specjalisty ds. logistyki i zaopatrzenia – A. G. lub prezesa Zarządu – M. G.. Pracownicy działu montażowo-stolarskiego o podróżach i wyjazdach są informowani dzień lub dwa przed wyjazdem, a pracownicy działu transportu z około tygodniowym wyprzedzeniem. Do miejsca montażu pracownicy przemieszczali się pojazdami służbowymi lub samolotem. Brygada montażowa wyjeżdżająca na targi ma swojego brygadzistę, a po zakończeniu montażu wraca do siedziby płatnika, za wyjątkiem sytuacji, gdy powrót i ponowny wyjazd jest nieopłacalny.

Ubezpieczona A. G. jest zatrudniona u płatnika składek od 18 stycznia 2016 r., w pełnym wymiarze czasu pracy, początkowo na stanowisku specjalisty ds. zakupów, a obecnie jako kierownik zaopatrzenia i logistyki. Od września 2016 r. wynagrodzenie ubezpieczonej wynosi 4.290 zł brutto. Jako miejsce wykonywania pracy wskazano siedzibę płatnika.

W spornym okresie ubezpieczona wykonywała pracę za granicą w okresach:



od 13 stycznia 2018 r. do 1 lutego 2018 r. w Niemczech,



od 4 lutego 2018 r. do 18 lutego 2018 r. w Niemczech,



od 20 lutego 2018 r. do 2 marca 2018 r. w Niemczech,



od 6 marca 2018 r. do 17 marca 2018 r. w Niemczech,



od 19 marca 2018 r. do 31 marca 2018 r. w Niemczech,



od 6 kwietnia 2018 r. do 19 kwietnia 2018 r. w Niemczech,



od 22 kwietnia 2018 r. do 1 maja 2018 r. w Belgii,



od 8 maja 2018 r. do 22 maja 2018 r. w Niemczech,



od 25 maja 2018 r. do 4 czerwca 2018 r. w Niemczech,



od 8 czerwca 2018 r. do 22 czerwca 2018 r. we Francji,



od 24 czerwca 2018 r. do 2 lipca 2018 r. w Niemczech,



od 29 sierpnia 2018 r. do 12 września 2018 r. w Niemczech,



od 16 września 2018 r. do 29 września 2018 r. do Niemczech,



od 22 listopada 2018 r. do 4 grudnia 2018 r. w Danii.

Z tytułu w/w podróży służbowych płatnik wypłacił ubezpieczonej w formie gotówki następujące należności:



w dniu 2 lutego 2018 r. kwotę 3.874,36 zł,



w dniu 19 lutego 2018 r. kwotę 2.844,64 zł,



w dniu 5 marca 2018 r. kwotę 2.155,50 zł,



w dniu 19 marca 2018 r. kwotę 2.273,29 zł,



w dniu 3 kwietnia 2018 r. kwotę 2.578,26 zł,



w dniu 20 kwietnia 2018 r. kwotę 2.657,82 zł,



w dniu 2 maja 2018 r. kwotę 1.843,56 zł,



w dniu 23 maja 2018 r. kwotę 3.057,78 zł,



w dniu 5 czerwca 2018 r. kwotę 2.097,40 zł,



w dniu 25 czerwca 2018 r. kwotę 3.026,94 zł,



w dniu 3 lipca 2018 r. kwotę 1.723,94 zł,



w dniu 13 września 2018 r. kwotę 3.064,10 zł,



w dniu 3 października kwotę 2.735,85 zł,



w dniu 5 grudnia 2018 r. kwotę 2.877,71 zł.

Płatnik składek obliczył ubezpieczonej składki na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od podstawy wymiaru składek w następujących wysokościach:

okres	ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych	Ubezpieczenie zdrowotne	kod tytułu ubezpieczenia
(...)	4.290,00 zł	3.701,84 zł	(...)
(...)	4.290,00 zł	3.701,84 zł	(...)
(...)	4.290,00 zł	3.701,84 zł	(...)
(...)	4.290,00 zł	3.701,84 zł	(...)
(...)	4.290,00 zł	3.701,84 zł	(...)
(...)	4.290,00 zł	3.701,84 zł	(...)
(...)	4.290,00 zł	3.701,84 zł	(...)
(...)	4.290,00 zł	3.701,84 zł	(...)
(...)	4.290,00 zł	3.701,84 zł	(...)
(...)	4.290,00 zł	3.701,84 zł	(...)

Koszty noclegów w hotelach pokrywał płatnik.

Ubezpieczona legitymowała się zaświadczeniem na formularzu A1 o ustawodawstwie dotyczącym zabezpieczenia społecznego, potwierdzającym status pracownika najemnego w dwóch lub w kilku państwach członkowskich.

Organ rentowy przeprowadził u płatnika kontrolę w zakresie m.in. prawidłowości obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych składek w okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2018 r.

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy wskazał, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było uwzględnienie w podstawie wymiaru składek A. G. z tytułu umowy o pracę z płatnikiem (...) SP. z o.o. w okresie od dnia 1 lutego 2018 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. kwot wypłaconych ubezpieczonej w związku z wyjazdami służbowymi na terenie Polski i za granicą.

W przekonaniu płatnika, ubezpieczona odbywała w ten sposób podróże służbowe, w związku z czym nabywała prawo do diet zwolnionych z obowiązku składkowego.

W ocenie organu rentowego, pracownicy i zleceniobiorcy płatnika wykonywali wówczas pracę najemną w dwóch lub kilku państwach członkowskich i nie byli w podróży służbowej. Wypłaty dokonywane za tę pracę na ich rzecz ze strony płatnika stanowiły zatem wynagrodzenie za pracę, podlegające oskładkowaniu.

Sąd Okręgowy przytoczył następnie podstawę prawną rozstrzygnięcia, tj. art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 81 ust. 1, 5 i 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1285), § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 1949) oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1128).

Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 15 i 16 w/w rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią przychody z tytułu diet i innych należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17, nadto część wynagrodzenia pracowników, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy systemowej, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy - w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy (tj. 4.443 zł w 2018 r.).

Zgodnie z art. 77 ⁵ § 1 k.p., pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

W myśl art. 11 ust. 2 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. U. L 166 z dnia 30 kwietnia 2004 roku, sprostowanie: L 200 z dnia 7 czerwca 2004 r., str. 1; Specjalne wydanie polskie: Rozdział 05 Tom 5 str. 72) osoba wykonująca w Państwie Członkowskim pracę najemną podlega ustawodawstwu tego Państwa Członkowskiego. Określenie „praca najemna” oznacza wszelką pracę lub sytuację równoważną, traktowaną jako taką do celów stosowania ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego Państwa Członkowskiego, w którym taka praca lub sytuacja równoważna ma miejsce (w Polsce dotyczy to między innymi umów zlecenia).

Osoba, która normalnie wykonuje pracę najemną w dwóch lub w kilku Państwach Członkowskich podlega:

a) ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania, jeżeli wykonuje znaczną część pracy w tym Państwie Członkowskim lub jeżeli jest zatrudniona przez różne przedsiębiorstwa lub przez różnych pracodawców, którzy mają siedzibę lub miejsce wykonywania działalności w różnych Państwach Członkowskich lub

b) ustawodawstwu Państwa Członkowskiego, w którym znajduje się siedziba lub miejsce wykonywania działalności zatrudniającego ją przedsiębiorstwa lub pracodawcy, jeżeli osoba ta nie wykonuje znacznej części swej pracy w Państwie Członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania.

Od dnia 1 maja 2010 r. wybór kraju opłacania składek zależy od tego, gdzie wykonywana jest znaczna część pracy. Pod pojęciem tym kryje się 25% pracy wyznaczanej czasem pracy lub wynagrodzeniem.

Podstawowym łącznikiem wskazującym właściwe i wyłącznie stosowane prawo w zakresie ubezpieczeń społecznych jest miejsce wykonywania pracy (por. art. 11 ust. 2 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, (Dz.U.UE.L 2004.166.1), czyli lex loci laboris). Wyjątek - podleganie nadal polskiemu ubezpieczeniu społecznemu obywatela polskiego zatrudnionego za granicą - stosuje się w wypadku krótkotrwałego wysłania przez polskiego pracodawcę (mającego w Polsce siedzibę lub przedstawicielstwo) w ramach istniejącej umowy o pracę lub jego oddelegowania do pracy na rzecz podmiotu powiązanego z pracodawcą polskim. Stosownie do art. 12 rozporządzenia (WE) nr 883/2004 oraz art. 14 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącego wykonania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L 2009.284.1), osoba wykonująca działalność jako pracownik najemny w państwie członkowskim w imieniu pracodawcy prowadzącego normalnie tam swą działalność, która jest delegowana przez tego pracodawcę do innego państwa członkowskiego w celu wykonywania pracy w imieniu tego pracodawcy, nadal podlega ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego, pod warunkiem, że przewidywany czas takiej pracy nie przekracza 24 miesięcy i że osoba ta nie jest wysłana po to, by zastąpić inną osobę (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2017 r., II UK 323/16).

Sąd Okręgowy wskazał, że w przedmiotowej sprawie, kwestię tę jednoznacznie rozwiązują zaświadczenia A1, którymi legitymują się pracownicy płatnika, w tym ubezpieczona A. G.. Jakkolwiek rację ma płatnik, że instytucja podróży służbowych i przedmiotowe zaświadczenie nie wykluczają się wzajemnie, to wbrew argumentacji płatnika, zaświadczenie to nie przesądza o wykonywaniu pracy przez ubezpieczonych w ramach podróży służbowej. Formularz A1 służy ustaleniu państwa właściwego do wymiaru i poboru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu wykonywania działalności gospodarczej lub świadczenia pracy za granicą. Zaświadczenie to potwierdza, że w okresie pracy za granicą właściwe jest ustawodawstwo polskie, a więc składki powinny być opłacane w Polsce. Istotny jest zatem fakt wykonywania pracy, a nie reguła, na podstawie której pracownik został do niej skierowany.

W ocenie Sądu Okręgowego nie sposób zarzucić płatnikowi celowego działania i rozliczania wyjazdów pracowniczych jako podróży służbowych w złej wierze, w celu uniknięcia obciążenia składkowego co do części wynagrodzeń. Spór w niniejszej sprawie koncentruje się zasadniczo wokół interpretacji zdarzeń z udziałem ubezpieczonych na kanwie obowiązujących przepisów prawa.

Jak wynika to jednakże z zebranego w sprawie materiału dowodowego, płatnik pozostaje w błędzie, kwalifikując wyjazdy swoich pracowników i zleceniobiorców jako podróże służbowe.

Z zebranego materiału dowodowego wynika, że ubezpieczona jako kierownik zaopatrzenia i logistyki świadczyła zasadniczo pracę w Polsce, tj. w siedzibie pracodawcy w P. – w zakresie planowania i transportu stoisk targowych oraz zakupu materiałów, a organizowaniem rozładunku i przyjęcia towaru za granicą. Z perspektywy ubezpieczonej czynności te stanowią pewną całość i wzajemnie z siebie wynikają. Zakres czynności na wyjazdach montażowych, ani ich częstotliwość nie stanowiły dla ubezpieczonej niczego zaskakującego, odbiegającego od normy, miała tego świadomość od początku swojego zatrudnienia.

Regularność tych wyjazdów, czas ich trwania, cykliczność, zakres obowiązków ubezpieczonej na wyjazdach, polecenia wyjazdowe uzyskiwane od stałego grona osób: P. B. i M. G. świadczą o tym, że wyjazdów ubezpieczonej nie sposób traktować jako podróże służbowe, charakteryzujące się co do zasady sporadycznością i szczególnymi potrzebami pracodawcy.

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w odwołaniu, w szczególności w odniesieniu do różnic pomiędzy podróżą służbową a oddelegowaniem należy wskazać, że w obu przypadkach każdorazowo następuje czasowa zmiana miejsca wykonywania pracy przez pracownika, zazwyczaj podyktowana szczególnymi okolicznościami lub indywidualną potrzebą pracodawcy. W przedmiotowej sprawie pracownicy płatnika – w tym także ubezpieczona, w czasie wyjazdów nie realizowali szczególnych potrzeb pracodawcy, a przedmiot podstawowej działalności pracodawcy, tj. budowę i aranżację stoisk targowych, zgodnie z życzeniem kontrahenta płatnika i według uzgodnionych zasad. Wbrew twierdzeniom płatnika, z racji prowadzonej przez niego działalności, „siłą rzeczy” rytm pracy pracowników płatnika jest podyktowany harmonogramem i organizacją targów oraz wystaw, planowanych przez organizatorów ze stosownym wyprzedzeniem. Płatnik nie musi zatem tworzyć długoterminowych planów wyjazdowych dla swoich pracowników i podwykonawców, w tym zakresie wystarczy bowiem podstawowa wiedza o spodziewanym udziale kontrahentów płatnika w wybranych wydarzeniach i ekspozycjach, których terminy są powszechnie znane.

W ocenie Sądu Okręgowego nie jest przekonujące twierdzenie płatnika, że incydentalność w zakresie spornej materii wyjazdów, należy interpretować przez pryzmat realizacji bieżących zadań, a nie samej częstotliwości wyjazdów. Na gruncie niniejszej sprawy chociażby, twierdzenie to nie ma żadnego oparcia w stanie faktycznym. Ubezpieczona, mimo iż odbierała polecenia wyjazdów od prezesa M. G., to liczba i czasokres wyjazdów ubezpieczonej w 2018 r., wskazana w decyzji ZUS, świadczy o określonej tendencji i regularnym wspomaganiu ekipy montażowej przez ubezpieczoną.

Nie zasługują również na uwagę argumenty płatnika w zakresie charakteru poleceń wyjazdowych, udzielanych przez pracodawcę, jakoby ich jednostronność wymagała kwalifikowania stosowanej formy do podróży służbowej. Odwołując się bowiem ponownie do zakresu obowiązków A. G., dla ubezpieczonej naturalną koleją rzeczy – zwłaszcza w przypadku skomplikowanych projektów stoisk targowych było to, że ubezpieczona jechała wraz z ekipą montażową na miejsce montażu. Polecenie wyjazdu ze strony prezesa zarządu płatnika w przypadku ubezpieczonej, w ocenie Sądu należy w zasadzie interpretować jako wyraz świadomości pracodawcy i dorozumianej zgody, co do konieczności obecności pracownika w danym miejscu realizacji projektu.

Jakkolwiek płatnik kwestionował stanowisko organu rentowego nie tylko co do zasady, ale także co do wysokości, to poza zakwestionowaniem wskazanej przez organ rentowy wartości przedmiotu sporu i własnych wyliczeń w tym zakresie, nie przedstawił żadnych matematycznych argumentów, uzasadniających ten zarzut.

W konsekwencji Sad Okręgowy uznał, że zaskarżona decyzja jest prawidłowa i została wydana na podstawie obowiązujących przepisów, a w konsekwencji do podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne należy doliczyć przychód uzyskany przez ubezpieczoną z tytułu pracy, wykonywanej w ramach obowiązującej umowy o pracę z płatnikiem, poza siedzibą pracodawcy, w tym poza granicami kraju.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy na podstawie w/w przepisów prawa materialnego oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie (pkt. 1 sentencji wyroku).

O kosztach postępowania Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018r. poz. 265) zasądzając od płatnika na rzecz organu rentowego kwotę 900 zł (adekwatną dla wartości przedmiotu sporu wynoszącej 3.717,45 zł) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (pkt 2 sentencji wyroku).

Apelację od powyższego wyroku złożył płatnik składek, w całości, zarzucając:

1) naruszenie przepisów prawa procesowego, mające istotny wpływ na wynik sprawy, w postaci:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez niewłaściwą ocenę zgromadzonego materiału dowodowego i błędne przyjęcie, że pracownicy i zleceniobiorcy odwołującej, w tym ubezpieczona, wykonywała pracę najemną w dwóch lub kilku państwach członkowskich UE i nie była w podróżach służbowych, a dokonywane na jej rzecz wypłaty w związku z wyjazdami stanowiły wynagrodzenie za pracę podlegające oskładkowaniu, nie zaś nie diety z tytułu podróży służbowych zwolnione z obowiązku składkowego;

2) naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci:

- art. 29 § 1 pkt 2 k.p. i art. 77 ⁵ k.p. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i błędne przyjęcie, że destynacje wyjazdów odbywanych przez ubezpieczoną mieszczą się w ramach uzgodnionego miejsca wykonywania pracy i stałego miejsca pracy ubezpieczonej, podczas gdy właściwe zastosowanie tych przepisów powinno prowadzić do wniosku, że w stanie faktycznym sprawy wyjazdy ubezpieczonej miały miejsce poza uzgodnione miejsce pracy i poza stałe miejsce pracy ubezpieczonego, a zatem były podróżami służbowymi;

- § 2 ust. 1 pkt 16 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowa, w zw. z art. 18 i 20 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, art. 81 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i art. 29 ustawy z dnia 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w wyniku błędnego przyjęcia, iż ubezpieczony wykonywał pracę najemną w dwóch lub więcej państwach członkowskich jako zatrudniony za granicą u polskiego pracodawcy, podczas gdy - przy prawidłowej ocenie stanu faktycznego - powinno zostać przyjęte, że ubezpieczona przebywała w podróżach służbowych i znajduje do niej zastosowanie § 2 ust. 1 pkt 15 wskazanego rozporządzenia.

Wskazując na wyżej sprecyzowane zarzuty apelujący wniósł o:

1) zmianę wyroku w całości poprzez:

- uwzględnienie odwołania poprzez zmianę w całości decyzji organu rentowego i orzeczenie co do istoty sprawy, że w zaskarżonej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. nieprawidłowo ustalił podstawy wymiaru składek z tytułu wykonywania przez ubezpieczoną pracy u płatnika składek w kontrolowanym okresie;

- zasądzenie od organu rentowego na rzecz Spółki zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, a nadto zasądzenie od organu rentowego od kwoty zasądzonej tytułem kosztów procesu odsetek, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

2) zasądzenie od organu rentowego na rzecz Spółki zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, a nadto zasądzenie od organu rentowego od kwoty zasądzonej tytułem kosztów procesu odsetek, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o oddalenie apelacji oraz o zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych w postępowaniu apelacyjnym.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy przeprowadził właściwe postępowanie dowodowe, w oparciu o które poczynił trafne ustalenia faktyczne oraz wywiódł wnioski w pełni uprawnione wynikiem tego postępowania, nie wykraczając poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów, wynikające z art. 233 § 1 k.p.c. Dokonana subsumcja ustaleń faktycznych do mających zastosowanie przepisów prawa materialnego, nie budzi zastrzeżeń, a tut. Sąd owe ustalenia i zważenia podziela w całości i przyjmuje je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich powtarzanie w uzasadnieniu wyroku sądu odwoławczego.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była ocena prawidłowości uwzględnienia w zaskarżonej decyzji w podstawie wymiaru składek A. G. z tytułu umowy o pracę z płatnikiem (...) SP. z o.o. w okresie od dnia 1 lutego 2018 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. kwot wypłaconych ubezpieczonej w związku z wyjazdami służbowymi na terenie Polski i za granicą. Kwestą sporną było zatem ustalenie, czy w okresach wskazanych w zaskarżonej decyzji ubezpieczona odbywała podróże służbowe, w ramach których płatnik składek wypłacał jej stosowne świadczenia, tj. diety z tytułu podróży służbowych.

Przypomnieć należy, że zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych, wymienionych w art. 6 ust. 1-3 (tj. m.in. pracowników) stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10, z zastrzeżeniem ust. 1a i 2, ust. 4 pkt 5 i ust. 12 (zastrzeżenia nie mają znaczenia w sprawie).

Stosownie do treści art. 20 ust. 1 tej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz ubezpieczenie wypadkowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3 (zastrzeżenia nie mają znaczenia w sprawie).

Z kolei zgodnie z treścią art. 81 ust. 1 i 6 z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2022 r., poz. 2561 j.t.), do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. a, d-i i pkt 3 i 35, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, przy czym podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

Art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jako przychód definiuje przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia m.in. w ramach stosunku pracy.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 2647, t.j.), przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców - jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy (art. 12 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 21 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady ustalania podstawy wymiaru składek, z uwzględnieniem ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1, oraz wyłączenia z podstawy wymiaru składek niektórych rodzajów przychodów.

Na podstawie delegacji ustawowej zawartej w cytowanym powyżej przepisie art. 21 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wydane zostało rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

W myśl § 1 wymienionego rozporządzenia, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zwanych dalej „składkami”, stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej dalej „ustawą”, oraz § 2 tego rozporządzenia.

Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 15 i 16 ww. rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika - do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem pkt 17, a także część wynagrodzenia pracowników, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ustawy - w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy.

Warunkiem otrzymania należności przewidzianych rozporządzeniem w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej jest jednak odbycie przez pracownika podróży służbowej. Niezależnie zatem od faktycznego miejsca wykonywania pracy, dla rozstrzygnięcia sporu o ustalenie składek (podstawy wymiaru składek), odnoszącego się do należności w postaci diet, kosztów podróży czy noclegu, istotne znaczenie ma kwalifikacja wyjazdów pracownika, jako podróży służbowej, która to kwalifikacja warunkuje skorzystanie z przedmiotowego zwolnienia.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 17 lutego 2012 r., III UK 54/11 wskazał, że pojęcie podróży służbowej z § 2 ust. 1 pkt 15 rozporządzenia nie może być rozumiane inaczej niż w art. 77 ⁵ § 1 k.p. stanowiącym, że pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Mając powyższe na uwadze - jak trafnie uznał Sąd Okręgowy - należało ocenić, czy w przypadku wyjazdów ubezpieczonej mamy do czynienia z podróżą służbową zdefiniowaną w art. 77 ⁵ § 1 k.p. Na konstytutywne cechy podróży służbowej wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 22 lutego 2008 r., sygn. I PK 208/07, stwierdzając, że podróż służbowa charakteryzuje się tym, że jest odbywana:

1) poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy,

2) na polecenie pracodawcy,

3) w celu wykonania określonego przez pracodawcę zadania.

Wszystkie te cechy, jak podkreślał Sąd Najwyższy, muszą wystąpić łącznie.

W uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów z 19 listopada 2008 r.,II PZP 11/08 Sąd Najwyższy wyjaśnił, iż art. 77 ⁵ § 1 k.p. odnosi się jedynie do zadania służbowego rozumianego jako zdarzenie incydentalne w stosunku do pracy umówionej i wykonywanej zwykle w ramach stosunku pracy. Z art. 77 ⁵ § 1 k.p. wynika bowiem wprost, że podróż służbowa, która jest swoistą konstrukcją prawa pracy, ma charakter incydentalny. Jej podstawę formalną stanowi polecenie wyjazdu służbowego, które powinno określać zadanie oraz termin i miejsce jego realizacji. Zadanie musi być skonkretyzowane i nie może mieć charakteru generalnego. Nie jest zatem podróżą służbową wykonywanie pracy (zadań) w różnych miejscowościach, gdy przedmiotem zobowiązania pracownika jest stałe wykonywanie pracy (zadań) w tych miejscowościach. W konsekwencji wykonywaniem zadania służbowego w rozumieniu art. 77 ⁵ § 1 k.p. nie jest wykonywanie pracy określonego rodzaju, wynikającej z charakteru zatrudnienia. Taka praca bowiem nigdy nie jest incydentalna, ale permanentna. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tej uchwały wywiódł przy tym, że rozważenia wymaga także wzajemna korelacja art. 29 § 1 pkt 2 k.p., który nakazuje określić w umowie miejsce wykonywania pracy, z przywołanym art. 77 ⁵ § 1 k.p. I tak w obu przepisach mowa jest o miejscu pracy, przy czym ten pierwszy stanowi o miejscu wykonywania pracy; drugi - o stałym miejscu pracy. Rozróżnienie to nie ma, zdaniem Sądu Najwyższego w składzie powiększonym, doniosłości normatywnej. W art. 77 ⁵ § 1 k.p. wzmianka o stałym miejscu pracy wskazuje bowiem, że za punkt odniesienia należy przyjąć właśnie miejsce wykonywania pracy określone w umowie o pracę zgodnie z art. 29 § 1 pkt 2 k.p. W rzeczywistości faktyczne miejsce wykonywania pracy może być inne niż określone w umowie. Ad casum uznanie, że stałe miejsce pracy jest równoznaczne z faktycznym miejscem pracy (miejscem wykonywania czynności pracowniczych - por. M. Taniewska: Przestrzenne granice wykonywania pracy, PiZS 1980 nr 3, s. 26) - nie zaś z umówionym miejscem pracy - powodowałoby negatywne konsekwencje dla pracownika np. w postaci niewypłaconych diet (…). Miejsce wykonywania pracy może być różnie oznaczone. Ograniczenie - w drodze wykładni - w określaniu miejsca świadczenia pracy w umowie zmniejszałoby możliwości elastycznego ukształtowania stosunku pracy.

Punktem ciężkości jest więc to, co słusznie zaakcentował Sąd I Instancji, czy pracownik ma do wykonania polecone zadanie w podróży służbowej (art. 77 ⁵ § 1 k.p.), która w kompleksie jego obowiązków stanowi zjawisko nietypowe, okazjonalne, czy też wykonuje pracę przez dłuższy czas (niekrótko) w innym miejscu (nawet za granicą), niż zapisane w umowie o pracę lub innym dokumencie (postanowienie Sądu Najwyższego z 18.06.2020 r., sygn. II UK 336/19).

Z art. 77 ⁵ § 1 k.p. wynika wprost, że podróż służbowa, która jest swoistą konstrukcją prawa pracy, ma charakter incydentalny. Jej podstawę formalną stanowi polecenie wyjazdu służbowego, które powinno określać zadanie oraz termin i miejsce jego realizacji. Zadanie musi być skonkretyzowane i nie może mieć charakteru generalnego. Nie jest zatem podróżą służbową wykonywanie pracy (zadań) w różnych miejscowościach, gdy przedmiotem zobowiązania pracownika jest stałe wykonywanie pracy (zadań) w tych miejscowościach. W konsekwencji wykonywaniem zadania służbowego w rozumieniu art. 77 ⁵ § 1 k.p. nie jest wykonywanie pracy określonego rodzaju, wynikającej z charakteru zatrudnienia. Taka praca bowiem nigdy nie jest incydentalna, ale permanentna (wyrok SN z 10 października 2013 r., sygn. akt II UK 104/13).

Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że dokonując wykładni art. 77 ⁵ § 1 k.p. akcent kładzie się na wykazanie, że dana podróż służbowa miała incydentalny, tymczasowy i krótkotrwały charakter. Bada się czy pracownik, w ramach podróży służbowej, ma polecone do wykonania zadanie, które to w kompleksie jego obowiązków stanowi zjawisko nietypowe, okazjonalne, czy też wykonuje swoją pracę przez dłuższy czas w innym miejscu (nawet za granicą) wskazanym przez pracodawcę, niż zapisane w umowie o pracę lub innym dokumencie (wyroki Sądu Najwyższego: z 22 lutego 2008 roku, w sprawie I PK 208/07, z 3 grudnia 2009 roku, w sprawie II PK 138/09, z 4 marca 2009 roku, w sprawie II PK 210/08). Pracę w ramach delegacji (podróży służbowej) wyróżnia, bowiem sporadyczność i przemijający czas trwania wysłania oraz wykonywanie konkretnie określonego zadania. W wyroku z dnia 8 listopada 2012 r., II UK 87/12 Sąd Najwyższy stwierdził, że o podróży służbowej można mówić jedynie w wypadku delegowania narzuconego pracownikowi, wobec czego zawarcie porozumienia, co do wykonywania określonej pracy w ramach delegowania prowadzi do okresowej zmiany ustalonego w umowie miejsca pracy. Wykonywaniem zadania służbowego w rozumieniu art. 77 ⁵ § 1 k.p. nie jest zatem wykonywanie pracy określonego rodzaju, wynikającej z charakteru zatrudnienia, gdyż ta nigdy nie jest incydentalna. Nie jest zatem podróżą służbową wykonywanie pracy (zadań) w różnych miejscowościach, gdy przedmiotem zobowiązania pracownika jest stałe wykonywanie pracy (zadań) w tych miejscowościach (por. wyrok Sądu Najwyższego z 4 lutego 2009 r., II PK 230/08).

W orzecznictwie jak i w doktrynie ugruntowana jest już zatem wykładnia powyższego przepisu, zgodnie, z którą wyjazdy służbowe poza siedzibę pracodawcy, aby mogły być traktowane, jako podróże służbowe powinny charakteryzować się między innymi incydentalnością w zakresie obowiązków pracowniczych.

Z braku uzgodnienia czy odpowiedniego dostosowania miejsca pracy określonego w umowie o pracę do rzeczywistego miejsca pracy, nie wynika, że pracownik jest w podróży służbowej, tylko dlatego iż wykonuje pracę w miejscu innym niż określone w umowie o pracę. Punktem ciężkości jest więc to, czy pracownik ma do wykonania polecone zadanie w podróży służbowej (art. 77 ⁵ § 1 k.p.), która w kompleksie jego obowiązków stanowi zjawisko nietypowe, okazjonalne, czy też wykonuje pracę przez dłuższy czas (niekrótko) w innym miejscu (nawet za granicą), niż zapisane w umowie o pracę lub innym dokumencie. (postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 czerwca 2020 r. II UK 336/19).

W kontekście powyższych rozważań na gruncie niniejszej sprawy – odnosząc się do apelacji płatnika składek - należało stwierdzić, że Sąd Okręgowy prawidłowo uznał, iż zainteresowana nie odbywała podróży służbowych.

Apelujący płatnik zasadniczo powielił w apelacji stanowisko prezentowane w odwołaniu, argumentując, że ubezpieczona była kierowana przez odwołującą spółkę do pracy w ramach podróży służbowych, a praca ta świadczona była w innych miejscach aniżeli w siedzibie pracodawcy w P., nadto ubezpieczona nie czyniła tego w sposób regularny, bowiem za każdym razem miejsce podróży było wyznaczane przez pracodawcę tuż przed wyjazdem. Nadto płatnik wskazywał na tymczasowość wykonania zadania poza siedzibą pracodawcy oraz fakt, że większość zadań była świadczona przez ubezpieczonego w siedzibie pracodawcy, gdyż stoisko targowe w przeważającym zakresie jest projektowane i przygotowywane w Polsce, a montaż stoiska w miejscu docelowym stanowił jedynie niewielką część czasu poświęconego na przygotowanie stoiska targowego.

Wbrew twierdzeniom apelacji, dowody zebrane w sprawie w żadnej mierze nie dają podstaw do twierdzenia, że ubezpieczona pracę wykonywała w podróży służbowej. Jej praca w okresie objętym zaskarżoną decyzją nie miała cech koniecznych, aby uznać ją za wykonywaną w ramach takiej podróży. Nie była ona bowiem w stosunku do umówionych obowiązków zjawiskiem incydentalnym, tymczasowym i krótkotrwałym. Z zebranego materiału dowodowego wynika, że ubezpieczona jako kierownik zaopatrzenia i logistyki świadczyła zasadniczo pracę w Polsce, tj. w siedzibie pracodawcy w P. w zakresie planowania i transportu stoisk targowych oraz zakupu materiałów, a organizowaniem rozładunku i przyjęcia towaru za granicą. Z perspektywy ubezpieczonej czynności te stanowią pewną całość i wzajemnie z siebie wynikają. Zakres czynności na wyjazdach, ani ich częstotliwość nie stanowiły dla ubezpieczonej niczego zaskakującego, odbiegającego od normy, miała tego świadomość od początku swojego zatrudnienia. Regularność tych wyjazdów, czas ich trwania, cykliczność, zakres obowiązków ubezpieczonej na wyjazdach, polecenia wyjazdowe uzyskiwane od stałego grona osób świadczą o tym, że wyjazdów ubezpieczonej nie sposób traktować jako podróże służbowe, charakteryzujące się co do zasady sporadycznością i szczególnymi potrzebami pracodawcy.

Sąd Apelacyjny uznał argumentację apelującego płatnika za bezzasadną, w całości podzielając ustalenia Sądu Okręgowego, że ubezpieczona nie odbywała podróży służbowych. W przedmiotowej sprawie pracownicy płatnika – w tym także ubezpieczona, w czasie wyjazdów nie realizowali szczególnych potrzeb pracodawcy, a przedmiot podstawowej działalności pracodawcy, tj. budowę i aranżację stoisk targowych, zgodnie z życzeniem kontrahenta płatnika i według uzgodnionych zasad. Wbrew twierdzeniom płatnika, z racji prowadzonej przez niego działalności, rytm pracy pracowników płatnika jest podyktowany harmonogramem i organizacją targów oraz wystaw, planowanych przez organizatorów ze stosownym wyprzedzeniem. Płatnik nie musi zatem tworzyć długoterminowych planów wyjazdowych dla swoich pracowników i podwykonawców, w tym zakresie wystarczy bowiem podstawowa wiedza o spodziewanym udziale kontrahentów płatnika w wybranych wydarzeniach i ekspozycjach, których terminy są powszechnie znane. Jak trafnie zatem ustalił Sąd I instancji - regularność tych wyjazdów, czas ich trwania, cykliczność, zakres obowiązków zainteresowanej na wyjazdach w relacji do czynności w siedzibie odwołującego, świadczą o tym, że wyjazdów ubezpieczonej nie sposób traktować jako podróże służbowe, chrakteryzujące się co do zasady sporadycznością i szczególnymi potrzebami pracodawcy.

Ustalenie, że wyjazdy ubezpieczonej nie miały charakteru podróży służbowych oznacza, że wypłacone w okresie objętym zaskarżoną decyzją kwoty z tytułu diet są przychodem stanowiącym podstawę wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonej.

W konsekwencji Sąd Okręgowy zasadnie uznał, że organ rentowy prawidłowo uwzględnił w podstawie wymiaru składek przychód osiągnięty przez ubezpieczoną A. G. z tytułu diet, szczegółowo określony w zaskarżonej decyzji. Zarzuty i twierdzenia apelującego płatnika w istocie swej sprowadzają się do powielenia wcześniej już przedstawianego stanowiska przed Sądem I instancji i do przedstawienia własnej subiektywnej oceny zgromadzonego materiału dowodowego oraz interpretacji obowiązujących przepisów prawa. Wskazane w apelacji zarzuty w żadnej mierze nie podważyły prawidłowych ustaleń Sądu Okręgowego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania, na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. oraz § 10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).

Wiesława Stachowiak