Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Dorota Goss-Kokot
Sędziowie:	SSA Maria Michalska-Goźdź SSA Ewa Cyran (spr.)
Protokolant:	inspektor ds. biurowości Krystyna Kałużna

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2013 r. w Poznaniu

sprawy z wniosku U. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawczyni U. Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 4 października 2012 r. sygn. akt IV U 3602/12

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 25.05.2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił U. Z. prawa do emerytury nauczycielskiej, gdyż nie spełniła warunków określonych w art.88 ust.1 ustawy z dnia 26.01.1982r. Karta Nauczyciela.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze wyrokiem z dnia 04.10. 2012r. oddalił odwołanie wnioskodawczyni.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i argumentacja prawna:

Wnioskodawczyni U. Z. urodzona (...) z pierwszym wnioskiem o emeryturę wystąpiła w dniu 18.04.2008r. Decyzją z dnia 25.04.2008r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił prawa do świadczenia emerytalnego wobec nieudowodnienia 30-letniego okresu zatrudnienia, braku 20 lat wykonywania pracy w szczególnych warunkach oraz nie rozwiązania stosunku pracy.

W dniu 25.04.2012r. wnioskodawczyni złożyła kolejny wniosek, wskazując w kwestionariuszu dotyczącym okresów składkowych i nieskładkowych okrasy pracy:

1/ od 01.10.1975r. do 11.06.1979r. w Akademii (...) we W. - dyplom

2/ od 01.09.1980r. do 31.08.1987r. w Zespole Szkół (...) w Ż. - świadectwo pracy,

3/od 01.09.1987r. do nadal w Szkole Podstawowej Nr (...) w Ż. – zaświadczenie.

Na podstawie przedłożonej dokumentacji organ rentowy ustalił, że wnioskodawczyni udowodniła okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 21 lat, 6 miesięcy i 26 dni okresów składkowych, 10 lat, 9 miesięcy i 17 dni okresów nieskładkowych, co po ograniczeniu okresów składkowych do 1/3 udowodnionych okresów składkowych – łącznie stanowi 28 lat, 9 miesięcy i 5 dni.

W okresach od 29.10.1984r. do 31.08.1987r. oraz od 01.09.1993r. do 30.01.1997r. wnioskodawczyni przebywała na urlopach wychowawczych z tytułu opieki nad dziećmi. Okresy te zostały zaliczone przez organ rentowy do stażu jako okresy nieskładkowe. Łączny wymiar okresów nieskładkowych wynosi 10 lat, 9 miesięcy i 17dni.

W okresach od 15.11.1991r. do 30.09.1992r. oraz od 01.02.1997r. do 31.08.1997r. wnioskodawczyni korzystała z urlopu dla poratowania zdrowia – łącznie 1 rok, 5 miesięcy i 15 dni. Staż pracy w zawodzie nauczyciela na dzień 31.12.1998r. wynosi 21 lat, 2 miesiące i 20 dni.

U. Z. nie rozwiązała stosunku pracy.

W rozważaniach prawnych Sąd Okręgowy wskazał na art. 88 ust. 1 ustawy z dnia 26.01.1982r. Karta Nauczyciela, zgodnie z którym nauczyciele mający 30 – letni okres zatrudnienia, w tym 20 lat wykonywania pracy w szczególnym charakterze mogą po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy przejść na emeryturę. Natomiast zgodnie z ust. 2a art.88 nauczyciele urodzeni po 31.12.1948r., a przed dniem 01.01.1969r. zachowują prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek, jeżeli: spełnili warunki do uzyskania emerytury, określone w ust.1, w ciągu dziesięciu lat od dnia wejście w życie ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem rozwiązania stosunku pracy oraz nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w tym funduszu, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Wobec brzmienia tych przepisów wnioskodawczyni powinna udowodnić 30-letni staż pracy, w tym 20 lat wykonywania pracy nauczycielskiej do dnia 31.12.1998r. oraz rozwiązać na swój wniosek stosunek pracy.

Sąd Okręgowy zgodził się z twierdzeniem wnioskodawczyni, iż zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego w wyroku z dnia 05.05.2005r. sygn. akt II UK 219/04 do okresu pracy w szczególnym charakterze, o którym mowa w art. 88 ust. 1 Karta Nauczyciela wlicza się okresy niezdolności do pracy z powodu choroby i macierzyństwa sprzed 1 lipca 2004r., to jest sprzed dnia wejścia w życie art.32 ust.1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Z uwagi na powyższe Sąd I instancji doliczył do okresów uznanych przez pozwanego okresy przebywania na urlopach dla poratowania zdrowia. Sąd wskazał, że brak jest jednak podstaw do zaliczenia okresów nieobecności w pracy związanych z opieką nad dziećmi do okresów składkowych.

W myśl art. 7 pkt.5 ustawy o emeryturach i rentach z FUS okresem nieskładkowym są przypadające przed dniem nabycia prawa do emerytury lub renty okresy urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego udzielonego na podstawie przepisów w sprawie bezpłatnych urlopów dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, innych udzielonych w tym celu urlopów bezpłatnych oraz okresów niewykonywania pracy – z powodu opieki na dzieckiem w wieku do lat 4- w granicach do 3 lat na każde dziecko oraz łącznie bez względu na liczbę dzieci – do 6 lat.

Sąd Okręgowy zwrócił uwagę, że wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.05.2011r. sygn akt. I UZP 1/11, na który powołuje się wnioskodawczyni nie ma w przedmiotowej sprawie zastosowania. Nie budzi bowiem wątpliwości, że sporne okresy urlopu wychowanego należy traktować jako okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy w rozumieniu art.29 ust.3 ustawy emerytalnej. Nie ma żadnych podstaw do wyłączenia stosowania w tym wypadku zasady uwzględniania tych okresów jako okresów nieskładkowych. W świetle obowiązujących przepisów nie jest możliwe zaliczenie okresów przebywania na urlopach wychowawczych do stażu jako okresów składkowych. Są to okresy podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy oddalił odwołanie wnioskodawczyni w oparciu o art. 477 ¹4 § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku wywiodła wnioskodawczyni, domagając się jego zmiany i uwzględnienia odwołania ewentualnie uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Zarzuciła, iż Sąd Okręgowy bezzasadnie uznał, że okresy korzystania z urlopu wychowawczego nie podlegają wliczeniu do stażu jako okresy składkowe.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje :

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Istotę sporu w niniejszej sprawie stanowiło ustalenie, czy wnioskodawczyni spełnia przesłanki uprawniające ją do nabycia prawa do emerytury nauczycielskiej na podstawie art. 88 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela.

Oceniając spełnienie przez wnioskodawczynię warunków do przyznania dochodzonego świadczenia, Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawczyni udowodniała 20-letni okres pracy nauczycielskiej - w szczególnym charakterze. Natomiast nie wykazała 30- letniego okresu zatrudnienia (składkowego i nieskładkowego) oraz nie rozwiązała stosunku pracy.

Udowodniony staż pracy wynosi 28 lat, 9 miesięcy i 5 dni.

W apelacji skarżąca domaga się uwzględnienia okresów przebywania na urlopach wychowawczych z tytułu opieki nad dziećmi od 29.10.1984r. do 31.08.1987r. oraz od 01.09.1993r. do 30.01.1997r. jako okresów składkowych, powołując się na uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18.05.2011r. sygn. akt. I UZP 1/11.

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd Najwyższy nie rozstrzygnął o tym, że okresy urlopu wychowawczego przypadające przed 1 stycznia 1999r. należy uwzględniać przy ustalaniu prawa i wysokości świadczeń jako okresy składkowe.

Sąd Najwyższy analizował bowiem okoliczności związane ze spełnieniem przez ubezpieczoną przesłanki wymienionej w przepisie art. 29 ust.2 pkt.2 ustawy emerytalnej tj. dotyczącej 6-miesięcznego okresu podlegania ubezpieczeniu społecznemu w stosunku pracy w okresie 24 miesięcy przed złożeniem wniosku o emeryturę. Uchwała Sądu Najwyższego rozwiązywała wątpliwości związane z uznaniem urlopu wychowawczego za okres podlegania ubezpieczeniom społecznym. Sąd Najwyższy podkreślił, że osoby korzystające z bezpłatnego urlopu dla matek pracujących opiekujących się małymi dziećmi, a później z urlopu wychowawczego – od początku ich wprowadzenia - zachowywały status pracownika i były to okresy uwzględniane do stażu emerytalnego. Tym samym niniejsza uchwała nie ma zastosowania w rozpoznawanej sprawie.

Sąd Najwyższy w powołanej uchwale przesądził, że przy ustalaniu pracowniczego stażu pracy, od którego zależy prawo do emerytury na podstawie art. 29 ust.3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych okres urlopu wychowawczego jest okresem podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu pozostawania w stosunku pracy, i nie powoduje automatycznego przekreślenia normy prawnej wynikającej z art. 7 pkt.5 ustawy emerytalnej. Brak więc podstaw prawnych do zaliczenia do przebiegu zatrudnienia wnioskodawczyni do emerytury okresu urlopu wychowawczego jako okresu składkowego.

Zasadnie zatem organ rentowy zaliczył wnioskodawczyni cały okres urlopu wychowawczego do stażu pracy jako okres nieskładkowy. W konsekwencji apelująca zamiast 30-letniego okresu składkowego i nieskładkowego, wykazała staż pracy w wymiarze 28 lat, 9 miesięcy i 5 dni.

Ponadto, jak wynika z niekwestionowanych ustaleń apelująca nie rozwiązała stosunku pracy na swój wniosek. Wobec niespełnienia przez ubezpieczoną przesłanek z art. 88 ust.1 ustawy Karta Nauczyciela apelacja nie mogła zostać uwzględniona.

Dlatego, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

/SSA Ewa Cyran/ /SSA Dorota Goss-Kokot/ /SSA Maria Michalska-Goźdź/