Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wiesława Stachowiak

Sędziowie: Małgorzata Woźniak-Zendran

Przemysław Horak

Protokolant: Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2023 r. w Poznaniu na posiedzeniu niejawnym

sprawy E. H.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji E. H.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 21 października 2021 r. sygn. akt IV U 930/21

oddala apelację.

Przemysław Horak

Wiesława Stachowiak

Małgorzata Woźniak-Zendran

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12.02.2021 r., znak: (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił ubezpieczonej E. H. prawa do ponownego przyznania emerytury. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że decyzją z dnia 02.07.2015 r. przyznał wnioskodawczyni emeryturę powszechną na podstawie art. 24, obliczoną w myśl art. 26 ustawy emerytalnej. Zgodnie z decyzją o ponownym ustaleniu wysokości emerytury z dnia 12.01.2021 r. podstawa obliczenia emerytury nie podlega pomniejszeniu o kwoty pobranych wcześniejszych emerytur.

W odwołaniu od decyzji z 12.02.2021r. E. H. nie zgodziła się z odmową przyznania emerytury, podkreślając, że składając wniosek o emeryturę wcześniejszą i emeryturę po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego nie była świadoma konsekwencji jako osoba urodzona w roku (...) r. Ubezpieczona powołała się na przepis art. 194j ustawy emerytalnej. Jednocześnie odwołująca wniosła o uchylenie decyzji z dnia 02.07.2015 r. znak (...) oraz decyzji z dnia 04.06.2019 r. znak (...) i ponowne przeliczenie emerytury zgodnie z wnioskiem z dnia 07.01.2021 r. w oparciu o zgromadzony i zwaloryzowany kapitał początkowy za okres od dnia złożenia wniosku, zgromadzone składki oraz przez zastosowanie średniego dalszego trwania życia, obowiązującego w dniu złożenia wniosku.

Wyrokiem z 21 października 2021r., sygn. akt IV U 930/21, Sąd Okręgowy w Zielonej Górze oddalił odwołanie.

Powyższy wyrok zapadł w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

Wnioskodawczyni E. H. ur. w dniu (...) złożyła wniosek o emeryturę w dniu 07.01.2021 r. będąc uprawnioną do emerytury wcześniejszej i emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.

Na podstawie wniosku z dnia 14.04.2009 r. ubezpieczona nabyła prawo do wcześniejszej emerytury, którą organ rentowy przyznał decyzją z dnia 30.04.2009 r., znak (...), od dnia 01.03.2009 r.

Wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie i występowała do organu rentowego z wnioskami o waloryzację emerytury.

W dniu 02.10.2014 r. E. H. złożyła do organu rentowego wniosek o emeryturę w związku z osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.

Decyzją z dnia 02.07.2015 r. znak (...) przyznano ubezpieczonej prawo do emerytury z wieku powszechnego od dnia 01.10.2014 r. na podstawie art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej podstawę obliczenia emerytury pomniejszono o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przez obliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne, co stanowiło kwotę 147.219,53 zł. Wysokość emerytury z wieku powszechnego okazała się być świadczeniem mniej korzystnym od dotychczasowo wypłacanej emerytury, wobec czego zawieszono jej wypłatę, kontynuując wypłatę świadczenia ustalonego decyzją z dnia 30.04.2009 r.

Wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie, występując z wnioskami o doliczania składek.

W dniu 09.04.2019 r. wnioskodawczyni wystąpiła do organu ze skargą o wznowienie postępowania powołując się na art. 145a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, wnosząc o wznowienie postępowania i uchylenie decyzji o przyznaniu emerytury i obliczeniu zgodnie z art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Wnioskodawczyni powołała się na wyrok TK z dnia 06.03.2019 r. i domagał się wydania nowej decyzji, w której emerytura zostanie obliczona bez uwzględnienia przepisu art. 25 ust. 1b.

Decyzją z dnia 04.06.2019 r. znak: (...) Zakład odmówił uchylenia decyzji z dnia 02.07.2015 r., ponieważ wnioskodawczyni nabyła prawo do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy na kolei. Wnioskodawczyni nie zaskarżyła ww. decyzji.

Zakład na podstawie art. 194j ustawy emerytalnej wszczął postępowanie i decyzją z dnia 12.01.2021 r. znak: (...) dokonał ponownego ustalenia wysokości emerytury poczynając od dnia 01.10.2014 r. tj. od pierwszego dnia miesiąca w którym złożono wniosek o emeryturę z wieku powszechnego. Wysokość emerytury została obliczona od podstawy niepomniejszonej o kwoty pobranej emerytury wcześniejszej. Przy ustalaniu wysokości świadczenia Zakład uwzględnił wszystkie zmiany w wysokości świadczenia, od momentu jej przyznania do 31.12.2020 r., w tym jej waloryzacje. Emerytura ustalona decyzją była świadczeniem mniej korzystnym od dotychczas pobieranej emerytury wcześniejszej z dnia 30.04.2009 r., dlatego Zakład wskazał, że będzie wypłacał emeryturę wcześniejszą.

Od ww. decyzji wnioskodawczyni nie złożyła odwołania.

Ubezpieczona złożyła ponowny wniosek o emeryturę powszechną w dniu 07.01.2021 r., na skutek którego wydano zaskarżoną decyzję.

Emerytura ustalona decyzją z 12.01.2021 r. jest świadczeniem mniej korzystnym od emerytury przyznanej decyzją z 30.04.2009 r.

Na dzień 01.10.2021 r. emerytura wcześniejsza wnioskodawczyni wyniosła 2.968,40 zł, a emerytura z wieku powszechnego – 2.715,64 zł.

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy wskazał, że odwołanie było bezzasadne.

Sąd Okręgowy przytoczył treść art. 194i ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym do ustalenia podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ubezpieczonego urodzonego w (...)r., nie stosuje się przepisu art. 25 ust. 1b, jeżeli wniosek o przyznanie tej emerytury zgłosi w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 1222), zwaną dalej ustawą zmieniającą, która wprowadziła do porządku prawnego powołany przepis, pod warunkiem że prawo do emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma ustalone na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r.

Sąd Okręgowy wskazał następnie, ze stosownie do art. 194j ustawy emerytalnej:

1. Kwotę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ubezpieczonemu urodzonemu w (...) r., który wcześniej pobierał emeryturę wymienioną w art. 25 ust. 1b na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r., ustala się ponownie od podstawy ustalonej z zastosowaniem art. 194i.

2. Przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury.

3. Do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia.

4. Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone - od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata.

5. Jeżeli ponownie ustalona wysokość emerytury przyznanej na podstawie art. 24 jest wyższa od wypłacanej dotychczas, emerytowi wypłaca się wyrównanie. Kwotę wyrównania stanowi różnica między sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie od dnia, o którym mowa w ust. 4, do dnia wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie.

W ocenie Sądu Okręgowego treść przepisów art. 194i oraz art. 194j ust. 1 ustawy nie budzi żadnych wątpliwości. Zostały one wprowadzone do ustawy emerytalnej w wykonaniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019 r. sygn. akt P 20/16, w którym stwierdzono, że art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1270 oraz z 2019 r. poz. 39), w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 r., w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w (...) r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy, jest niezgodny z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Z treści art. 194i ustawy wynika, że do ustalenia podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ubezpieczonego urodzonego w (...) r., nie stosuje się przepisu art. 25 ust. 1b, jeżeli wniosek o przyznanie tej emerytury zgłosi w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 1222), która wprowadziła do porządku prawnego powołany przepis, pod warunkiem że prawo do emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma ustalone na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r.

Przepis art. 25b zobowiązuje ZUS do odliczenia od podstawy obliczenia emerytury sumy kwot pobranych emerytur wcześniejszych - w obniżonym wieku.

Jak wynika z analizy akt sprawy, wnioskodawczyni wniosek o wcześniejszą emeryturę złożyła w dniu 14.04.2009 r., a więc przed dniem 1 stycznia 2013 r. Organ rentowy decyzją z dnia 30.04.2009 r. przyznał jej prawo do powyższego świadczenia na podstawie art. 46 ustawy emerytalnej od dnia 01.03.2009 r.

Następnie dnia 02.10.2014 r. odwołująca wystąpiła z wnioskiem o emeryturę w wieku powszechnym, przyznaną na podstawie art. 24 ustawy emerytalnej. Decyzją z dnia 02.07.2015 r. Zakład przyznał jej świadczenie emerytalne w powszechnym wieku od dnia 01.10.2014 r., a jego wysokość obliczył pomniejszając podstawę o sumę kwot pobranych emerytur wcześniejszych. Wypłata tak obliczonej emerytury została zawieszona, jako świadczenia mniej korzystnego od dotychczas wypłacanej emerytury wcześniejszej.

Wnioskodawczyni kontynuowała zatrudnienie, występując do organu rentowego z kolejnymi wnioskami o doliczania składek.

W związku z wejściem w życie ustawy z 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, powołanej wyżej, w dniu 12 stycznia 2021 r. organ rentowy wydał z urzędu decyzję, ponownie ustalającą wysokość emerytury powszechnej wnioskodawczyni.

W decyzji ZUS dokonał ponownego ustalenia wysokości emerytury ubezpieczonej, bez pomniejszania podstawy obliczenia emerytury o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych z uwzględnieniem wszystkich zmian w wysokości świadczenia, jakie miały miejsce od dnia jej przyznania tj. zmiany wynikające z waloryzacji, jakimi emerytura była objęta oraz zmiany wynikającej z załatwienia zgłoszonych wniosków. Tym razem jednak, zgodnie z art. 194j ust. 4, przeliczenia dokonał na dzień, od którego przysługiwała emerytura przyznana na podstawie art. 24 czyli emerytura powszechna, tj. na 01.10.2014 r. Wysokość świadczenia obliczonego na ten dzień wyniosła 2.715,64 zł i nadal była świadczeniem mniej korzystnym od dotychczas pobieranej emerytury wcześniejszej z dnia 30.04.2009 r., dlatego Zakład wskazał, że będzie wypłacał wnioskodawczyni emeryturę wcześniejszą.

W świetle przytoczonych wyżej przepisów ustawy zmieniającej brak jakichkolwiek podstaw do obliczenia wysokości emerytury wnioskodawczyni na nowo, tj. tak jak gdyby przechodziła na emeryturę w wieku powszechnym po raz pierwszy w 2021 r., a do tego zmierza jej odwołanie, w którym domaga się, aby obliczono świadczenie na podstawie zwaloryzowanych składek i zwaloryzowanego kapitału z 2021 r. i przyjęcia wskaźnika dalszego średniego trwania życia również z 2021 r. Powołana ustawa zmieniająca wprowadziła bowiem do ustawy emerytalnej przepis art. 194j ust. 3, który stanowi, że przy ponownym obliczeniu emerytury osobom takim jak wnioskodawczyni, tj. objętym dyspozycją art. 194j ust. 1, przytoczonego wyżej, do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury.

Sąd Okręgowy wskazał, że przepis art. 194j ust. 2 wyraźnie stanowi, że przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, w przypadku wnioskodawczyni będzie to podstawa przyjęta w decyzji z dnia 02.07.2015 r., nie zaś podstawa ustalona na 2021 r. Przeliczenie wysokości emerytury ubezpieczonych, których dotyczyła ustawa zmieniająca z 19 czerwca 2020 r. nie oznacza, że w wyniku tego przeliczenia każdy z tych ubezpieczonych będzie miał naliczoną wyższą emeryturę powszechną.

Zdaniem Sądu Okręgowego w niniejszej sprawie taka sytuacja zachodzi, albowiem emerytura kolejowa wnioskodawczyni w tzw. obniżonym wieku emerytalnym jest nadal świadczeniem korzystniejszym niż emerytura przysługująca w wieku powszechnym. Do obliczenia tzw. emerytury powszechnej, w odróżnieniu od emerytury wcześniejszej, nie ma żadnego znaczenia długość okresu zatrudnienia po 31 grudnia 1998 r., ale jedynie wysokość odprowadzanych po tej dacie składek. O ile składanie zaświadczeń o kontynuowaniu zatrudnienia może wpływać na zwiększenie wysokości emerytury obliczonej wg. tzw. "starych zasad"- w systemie zdefiniowanego świadczenia, to okoliczność ta nie może wpłynąć na wysokość emerytury powszechnej w systemie zdefiniowanej składki.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalono odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku wniosła odwołująca, w całości, zarzucając wadliwe ustalenie, że:

1) ZUS prawidłowo ustalił podstawę przeliczenia emerytury wnioskodawczyni w oparciu o decyzję z dnia 02.07.2015 r., pomimo że wydana była ona na podstawie niekonstytucyjnego przepisu, co należało zakwalifikować jako błąd organu rentowego i wyeliminować ww. decyzje za podstawy obliczenia świadczenia dla wnioskodawczyni;

2) ZUS uprawniony był do zawieszenia świadczenia emerytalnego odwołującej się, w sytuacji gdy przyznano jej wcześniejszą emeryturę, co nie stanowi nowego świadczenia, a prawo do emerytury wcześniejszej nie wygasa, w związku ze spełnieniem warunku osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, a jedynie następuje ustalenie na nowo podstawy wymiaru emerytury.

W oparciu o powyższe zarzuty apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i rozstrzygnięcie co do istoty sprawy poprzez uwzględnienie odwołania w całości.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził prawidłowe postępowanie dowodowe, a zebrany materiał poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów, przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które tutejszy Sąd w pełni podziela i przyjmuje za własne.

Istota sporu sprowadzała się do oceny zasadności zaskarżonej decyzji z 12.02.2021r., na mocy której pozwany odmówił odwołującej ponownego przyznania emerytury w oparciu o wniosek z 7.01.2021r.

Apelująca powołując się na wyrok Trybunały Konstytucyjnego z 6.03.2019r. wskazywała, że decyzją z 2.07.2015r. ZUS ustalił podstawę przeliczenia emerytury w oparciu o niekonstytucyjny przepis (art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS). Zdaniem apelującej należało przeliczyć jej emeryturę z uwzględnieniem powyższego orzeczenia TK, to jest tak, jakby przepis art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z FUS nie obowiązywał w dacie decyzji o przyznawaniu emerytury, a tym samym nie mógł on stanowić podstawy prawnej decyzji, w której podstawę obliczenia emerytury pomniejszono o kwoty pobranych emerytur.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego stanowisko odwołującej nie jest zasadne. Wskazać w pierwszej kolejności należy, że wnioskodawczyni nabyła prawo do emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego od dnia 1.10.2014r. (decyzją z 2.07.2015r.) i nie ma możliwości ponownego nabycia prawa do emerytury w oparciu o wniosek złożony w dniu 7.01.2021r. Ponadto w związku z wejściem w życie ustawy z 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w dniu 12.01.2021 r. organ rentowy wydał z urzędu decyzję, ponownie ustalającą wysokość emerytury powszechnej wnioskodawczyni. Pozwany na podstawie art. 194j ustawy o emeryturach i rentach z FUS decyzją z dnia 12.01.2021 r. znak : (...)dokonał ponownego ustalenia wysokości emerytury poczynając od dnia 01.10.2014 r. tj. od pierwszego dnia miesiąca w którym złożono wniosek o emeryturę z wieku powszechnego. Tym razem wysokość emerytury została obliczona od podstawy niepomniejszonej o kwoty pobranej emerytury wcześniejszej. Przy ustalaniu wysokości świadczenia Zakład uwzględnił wszystkie zmiany w wysokości świadczenia, od momentu jej przyznania do 31.12.2020 r., w tym jej waloryzacje. Emerytura ustalona decyzją była świadczeniem mniej korzystnym od dotychczas pobieranej emerytury wcześniejszej z dnia 30.04.2009 r., dlatego Zakład wskazał, że będzie wypłacał emeryturę wcześniejszą. Wnioskodawczyni nie złożyła odwołania od powyższej decyzji.

Należy w tym miejscu przypomnieć, że zgodnie z art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, jeżeli ubezpieczony pobrał emeryturę częściową lub emeryturę na podstawie przepisów art. 46, 50, 50a, 50e, 184 lub art. 88 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762), podstawę obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ustaloną zgodnie z ust. 1, pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych emerytur w wysokości przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Powyższy przepis, przewidujący obowiązek pomniejszenia podstawy wymiaru emerytury o kwotę emerytur pobranych przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, został dodany przez art. 1 pkt 6 lit. b ustawy z 11 maja 2012 r. (Dz.U z 2012 r., poz. 637 – opublikowano 6 czerwca 2012r.) zmieniającej ustawę emerytalną z dniem 1 stycznia 2013 r.

Art. 25 ust. 1b w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2017 r., w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w (...) r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013 r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 tej ustawy, został uznany za niezgodny z art. 2 Konstytucji RP, wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r. sygn. akt P 20/16. Wyrok Trybunału opublikowano 21 marca 2019 r. w Dz. U. z 2019 r. poz. 539. Trybunał Konstytucyjny, stwierdzając niekonstytucyjność zaskarżonego przepisu, nie zakwestionował jednak możliwości stosowania określonego w nim mechanizmu potrącania w stosunku do pozostałych osób.

Problematyka stanowiąca przedmiot rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego w orzeczeniu z 6 marca 2019 r., skutkowała podjęciem przez ustawodawcę inicjatywy w zakresie uregulowania sposobu przeliczania emerytury, tj. przywrócenia większej podstawy obliczenia emerytury ubezpieczonym, którzy zdecydowali się przejść na tzw. wcześniejszą emeryturę nie mając wiedzy, że kwoty tej właśnie wcześniej pobranej emerytury pomniejszą ich emeryturę powszechną. Dotyczyło to urodzonych w (...) r. osób, które wniosek o wcześniejszą emeryturę złożyły przed dniem 1 stycznia 2013 r. W wyniku prac legislacyjnych - w wykonaniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2019 r. sygn. akt P 20/16 - ustawą z 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1222), która weszła w życie 10 lipca 2020 r., do ustawy emerytalnej wprowadzone zostały art. 194i oraz art. 194j.

Zgodnie z art. 194i do ustalenia podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ubezpieczonego urodzonego w (...) r., nie stosuje się przepisu art. 25 ust. 1b, jeżeli wniosek o przyznanie tej emerytury zgłosi w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 1222), pod warunkiem że prawo do emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma ustalone na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r.

Natomiast zgodnie z art. 194j ust. 1 kwotę emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ubezpieczonemu urodzonemu w (...) r., który wcześniej pobierał emeryturę wymienioną w art. 25 ust. 1b na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r., ustala się ponownie od podstawy ustalonej z zastosowaniem art. 194i. Przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury (ust. 2). Do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, a następnie uwzględnia się kolejne zmiany wysokości świadczenia (ust. 3). Emerytura w ponownie ustalonej wysokości przysługuje od dnia, od którego podjęto wypłatę emerytury przyznanej na podstawie art. 24, a w przypadku gdy prawo do tej emerytury było zawieszone - od dnia, od którego mogłaby być podjęta jej wypłata (ust. 4). Jeżeli ponownie ustalona wysokość emerytury przyznanej na podstawie art. 24 jest wyższa od wypłacanej dotychczas, emerytowi wypłaca się wyrównanie. Kwotę wyrównania stanowi różnica między sumą kwot emerytur, jakie przysługiwałyby w okresie od dnia, o którym mowa w ust. 4, do dnia wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, z uwzględnieniem ich waloryzacji, a sumą kwot wypłaconych w tym okresie (ust. 5). Przepisy ust. 1-5 stosuje się odpowiednio do ponownego ustalenia wysokości renty rodzinnej (ust. 6).

Z treści art. 194i ustawy wynika, że do ustalenia podstawy obliczenia emerytury, o której mowa w art. 24, ubezpieczonego urodzonego w (...) r., nie stosuje się przepisu art. 25 ust. 1b, jeżeli wniosek o przyznanie tej emerytury zgłosi w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która wprowadziła do porządku prawnego powołany przepis, pod warunkiem że prawo do emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego ma ustalone na podstawie wniosku złożonego przed dniem 1 stycznia 2013 r.

Uwzględniając wyżej poczynione rozważania prawne, Sąd Apelacyjny uznał zarzuty odwołującej za nieuzasadnione, podzielając pogląd Sądu I instancji, że nie ma podstaw do obliczenia wysokości emerytury wnioskodawczyni na nowo, tj. tak jakby przechodziła na emeryturę w wieku powszechnym po raz pierwszy w 2021 r. Powołana ustawa zmieniająca wprowadziła bowiem do ustawy emerytalnej przepis art. 194j ust. 3, który stanowi, że przy ponownym obliczeniu emerytury osobom takim jak wnioskodawczyni, tj. objętym dyspozycją art. 194j ust. 1, do ustalenia nowej kwoty emerytury przyjmuje się średnie dalsze trwanie życia przyjęte w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury. Przepis art. 194j ust. 2 stanowi, że przeliczeniu podlega podstawa obliczenia emerytury przyjęta w decyzji o ustaleniu prawa do emerytury, a wobec wnioskodawczyni będzie to podstawa przyjęta w decyzji z dnia 02.07.2015 r., nie zaś podstawa ustalona na 2021 r. Przeliczenie wysokości emerytury ubezpieczonych, których dotyczyła ustawa zmieniająca z 19 czerwca 2020 r. nie oznacza, że w wyniku tego przeliczenia każdy z tych ubezpieczonych będzie miał naliczoną wyższą emeryturę powszechną. Jak trafnie uznał Sąd Okręgowy – taka sytuacja zachodzi w niniejszej sprawie, gdyż emerytura kolejowa wnioskodawczyni w tzw. obniżonym wieku emerytalnym jest świadczeniem korzystniejszym niż emerytura przysługująca w wieku powszechnym.

Jak już wyżej wskazywano - w związku z wejściem w życie ustawy z 19 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w dniu 12 stycznia 2021 r. organ rentowy wydał z urzędu decyzję, ponownie ustalającą wysokość emerytury powszechnej wnioskodawczyni. W decyzji dokonał ponownego ustalenia wysokości emerytury ubezpieczonej, bez pomniejszania podstawy obliczenia emerytury o kwoty pobranych emerytur wcześniejszych z uwzględnieniem wszystkich zmian w wysokości świadczenia, jakie miały miejsce od dnia jej przyznania, przy czym przeliczenia dokonał na dzień, od którego przysługiwała emerytura przyznana na podstawie art. 24 czyli emerytura powszechna, tj. na 01.10.2014 r. Wysokość świadczenia obliczonego na ten dzień była świadczeniem mniej korzystnym od dotychczas pobieranej emerytury wcześniejszej, dlatego pozwany wypłacał wnioskodawczyni emeryturę wcześniejszą jako świadczenie korzystniejsze.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny podzielając ustalenia faktyczne i prawne Sądu I instancji, nie znalazł podstaw do wzruszenia kwestionowanego wyroku w kierunku postulowanym w apelacji. Zarzuty apelacji nie podważyły powyższych ustaleń, zaś apelacja stanowiła jedynie nieskuteczną polemikę z prawidłowymi ustaleniami i rozważaniami Sądu Okręgowego.

Konkludując, Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. apelację oddalił, nie znajdując podstaw do jej uwzględnienia.

Przemysław Horak

Wiesława Stachowiak

Małgorzata Woźniak-Zendran