Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Wiesława Stachowiak

Sędziowie: SSA Ewa Cyran /spr./

del. SSO Izabela Halik

Protokolant: insp.ds.biurowości Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 10 września 2015 r. w Poznaniu

sprawy W. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji W. W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 3 lipca 2013 r. sygn. akt VII U 131/13

oddala apelację.

del. SSO Izabela Halik

SSA Wiesława Stachowiak

SSA Ewa Cyran

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Poznaniu wyrokiem z dnia 03.07.2013r. oddalił odwołanie W. W. od decyzji ZUS II Oddział w P. z dnia 04.09.2012r. odmawiającej przywrócenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Podstawę rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i argumentacja:

Wnioskodawczyni W. W. (ur. (...)) z zawodu kelnerka w okresie od 09.10.1985r. do 31.05.2006r. i od 01.10.2008r. do 31.12.2011r. miała ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Decyzją z dnia organ rentowy odmówił ubezpieczonej prawa do renty na dalszy okres.

W dniu 12.06.2012r. wystąpiła z kolejnym wnioskiem o rentę. Zaskarżoną decyzją organ rentowy odmówił przyznania prawa do tego świadczenia.

Sąd Okręgowy rozpoznając odwołanie wnioskodawczyni przeprowadził dowód z opinii laryngologa, psychologa, psychiatry, ortopedy i neurologa.

Biegli rozpoznali u badanej sprawność umysłową na pograniczu normy i upośledzenia, psychologiczne wykładniki organicznych zmian w obrębie CUN – w niewielkim stopniu nasilenia, zaburzenia sfery emocjonalno-motywacyjnej, postawę agrawacyjną, przewlekłe zaburzenia rzekomo nerwicowe nieznacznie upośledzające sprawność, obustronny niedosłuch średniego stopnia z szumami usznymi, zespół cerebrestaniczny po przebytym w 1979r. urazie czaszkowo- mózgowym, przebyte w 1979r. złamanie obojczyka prawego bez upośledzenia funkcji, zespół bólowy szyjny i lędźwiowy u osoby z początkowymi zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa szyjnego i lędźwiowo- krzyżowego, początkowe zmiany zwyrodnieniowe stawów biodrowych – bez dysfunkcji, koślawość paluchów.

W łącznej opinii biegli uznali, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy w jakimkolwiek stopniu.

Biegli psychiatra i psycholog odnosząc się do zastrzeżeń wnioskodawczyni stwierdzili, że wyniki badań nie potwierdzają występowania u badanej istotnych ubytków w sferze intelektu, szczególnie narastających zaburzeń pamięci, istotnych wykładników zmian organicznych w OUN i istotnej orzeczniczo depresji, sugerowanych w zaświadczeniach leczącego psychiatry i psychologów, na które powołuje się wnioskodawczyni. Wszystkie tego rodzaju zmiany występują obecnie w stopniu niewielkim i nie uzasadniają orzekania o niezdolności do pracy. Orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS psychiatry z 11. 12.2008r. o częściowej niezdolności jest natomiast bardzo słabo uzasadnione. Obecnie nie obserwuje się odchyleń w stanie psychicznym. Z kolei biegły ortopeda wyjaśnił, że nasilenie schorzeń narządu ruchu, zwłaszcza zmian zwyrodnieniowych stawów biodrowych nie ogranicza aktualnie sprawności ruchowej wnioskodawczyni i nie powoduje niezdolności do pracy.

Sąd Okręgowy przyjął ustalenia biegłych za własne i podzielił stanowisko o braku niezdolności wnioskodawczyni do pracy.

W tym stanie faktycznym Sąd i instancji przytaczając treść art. 57, art. 12, art.61 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie znalazł podstaw do przywrócenia wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Stwierdził, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, w tym dokumentacja medyczna, całkowicie wiarygodna opinia biegłych sądowych jednoznacznie wskazują na brak niezdolności do pracy z przyczyn laryngologicznych, psychiatryczno-psychologicznych i schorzeń neurologiczno-ortopedycznych. Opinia zasadnicza uzupełniona opinią biegłego psychiatry, psychologa i ortopedy zawiera szczegółowe odniesienia do dokumentacji medycznej, historii chorób oraz aktualnych wyników badań, nadto jest podbudowana badaniem przedmiotowym oraz szczegółowym wywiadem.

Dlatego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Powyższy wyrok wnioskodawczyni zaskarżyła apelacją.

Domagała się zmiany zaskarżonego wyroku i przywrócenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

W ocenie skarżącej biegli źle ocenili jej stan zdrowia, gdyż według lekarzy ją leczących psychologa, psychologa klinicznego i psychiatry wynika, że stan zdrowia nie uległ poprawie.

Organ rentowy nie zajął stanowiska wobec wniesionej apelacji.

SĄD APELACYJNY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Apelacja wnioskodawczyni nie zasługiwała na uwzględnienie.

Z niekwestionowanego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni urodzona (...), z zawodu kelnerka była uprawniona do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 09.10.1985 roku do 31.05.2006r., a następnie od 01.10.2008r. do 31.12.2011r. Zaskarżoną decyzją pozwany organ rentowy odmówił przywrócenia prawa do renty.

Sąd Okręgowy w oparciu o opinię biegłych sądowych neurologa, ortopedy, laryngologa, psychiatry i psychologa nie znalazł podstaw do przywrócenia prawa do renty.

W apelacji wnioskodawczyni powoływała się przede wszystkim na brak poprawy stanu zdrowia, podnosząc, że nadal pozostaje w leczeniu psychiatry, psychologa i psychologa klinicznego.

Sąd Apelacyjny mając na uwadze okoliczności rozpoznawanej sprawy uznał za konieczne uzupełnienie postępowania dowodowego i w tym celu przeprowadził dowód z opinii innego zespołu biegłych ortopedy, psychiatry i psychologa na okoliczność, czy wnioskodawczyni, która przez okres niespełna 26 lat pobierała rentę z tytułu niezdolności, nie pozostając w zatrudnieniu nadal jest niezdolna do pracy, na jaki okres, od kiedy i w jakim stopniu; czy posiada realne możliwości powrotu do aktywności zawodowej biorąc pod uwagę jej wiek.

W przypadku braku stwierdzenia niezdolności do pracy biegli zostali zobowiązani do wskazania na czym polega ewentualna poprawa stanu zdrowia.

Biegli psycholog mgr Wojciech Gojżewski, psychiatra Ryszard Gipka, ortopeda Adam Cyna w opinii z dnia 31.10.05 i 24.11.2014r. rozpoznali u wnioskodawczyni :

- przewlekły zespół bólowy kręgosłupa, szczególnie w odcinku szyjnym i L-S w przebiegu zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych wielopoziomowych, bez objawów korzeniowych i bez istotnej dysfunkcji narządu ruchu

- chorobę zwyrodnieniową stawów biodrowych w początkowym okresie, bez istotnej dysfunkcji narządu ruchu

- dawno przebyte wygojone złamanie prawego obojczyka, bez upośledzenia funkcji prawego stawu barkowego- bez wartości orzeczniczej

- koślawość paluchów obu stóp- poza wartością orzeczniczą

- upośledzenie lekkiego stopnia; otępienie średniego stopnia

- organiczne zaburzenia nastroju

- łagodne zaburzenia funkcji poznawczych

- agrawacja niesprawności psychicznej.

Biegły psycholog w stwierdził, że u opiniowanej nie doszło do poprawy funkcjonowania psychologicznego w stosunku do orzeczenia z dnia 11.12.2008r. co potwierdzają wyniki badań psychologicznych z 2014r .Występujące rozpoznanie psychologiczne jest przeszkodą do zdobycia zatrudnienia na otwartym rynku pracy. W ocenie tego biegłego wnioskodawczyni jest częściowo niezdolna do pracy w okresie kolejnych 24 miesięcy.

W ocenie biegłego psychiatry u badanej nie zachodzi niezdolność do pracy z przyczyn psychopatycznych. Wnioskodawczyni jest sprawna psychicznie w stopniu umożliwiającym jej zatrudnienie. Badanie specjalistyczne z ujawnieniem nasilonej postawy obronnej, czyli agrawacji nie wykazało choroby psychicznej lub innych ostrych przemijających zaburzeń psychicznych, ani nasilonego deficytu w zakresie funkcji poznawczych. Znajduje to potwierdzenie w dokumentacji psychiatrycznej, gdzie rozpoznaje się łagodne zaburzenia funkcji poznawczych, głównie w zakresie pamięci oraz w opinii psychiatrycznej i psychologicznej z 2012r.

Biegły podkreślił, że organiczne zburzenia nastroju mają charakter łagodny, nie upośledzają sprawności psychicznej w stopniu powodującym niezdolność do pracy. Nie zgodził się z rozpoznaniem przez psychologa. Ta rozbieżność orzecznicza i kliniczna zdaniem biegłego Gipki wynika z nieuwzględnienia przez biegłego psychologa agrawacji niesprawności psychicznej oraz pominięcia dowodów z akt sprawy.

Biegły ortopeda uznał wnioskodawczynie za osobę zdolną do pracy.

Wobec zgłoszonych przez wnioskodawczynię zastrzeżeń Sąd zobowiązał biegłych do złożenia ustnych opinii.

Biegły psycholog mgr Gojżewski podtrzymał swoją dotychczasową opinię, zaznaczając , iż opiera ją na testach przeprowadzonych w 2014r., na przeprowadzonych przez siebie testach W.. Jego ocena stanu zdrowia wnioskodawczyni dotyczy dnia wydania opinii. Wskazał, że stan zdrowia badanej od września 2012r. pogorszył się.

Biegły psychiatra Gipka podtrzymał swoja dotychczasową opinię o braku niezdolności wnioskodawczyni do pracy z przyczyn psychopatycznych. Podkreślił, że łagodne zaburzenia funkcji poznawczych nie dają podstaw do stwierdzenia niezdolności do pracy. Podobnie jak stwierdzone lekkie upośledzenie organiczne, które zostało również rozpoznane w dokumentacji lekarskiej sporządzonej przez dr J. O. Kliniki (...), której wiedzy i doświadczenia biegły w żaden sposób nie kwestionuje. Zdaniem biegłego przez 26 lat popełniano błędy orzecznicze, nie wnikając wnikliwie w przyczynę niezdolności.

U wnioskodawczyni nie zaistniało gwałtowne pogorszenie stanu zdrowia, jak twierdzi biegły psycholog.

Biegły w przeciwieństwie do biegłego psychologa odnosił stan zdrowia W. W. w chwili badania do daty badania przeprowadzonego przez lekarzy ZUS. Stan psychiczny wnioskodawczyni nie upośledza jej zdolności do pracy. Z uwagi na charakter wykonywanego zatrudnienia (kelnerka) nie ma przeszkód w powrocie do pracy w tym charakterze.

Podobnie podstaw do stwierdzenia niezdolności do pracy nie znalazła biegła psycholog, która w całej rozciągłości zgodziła się z opinią dwóch psychiatrów – dr R. G., jak i dr W. M..

Z opinii biegłych psychiatrów wynika jednocześnie, że ostatnia pozytywna kwalifikacja o istnieniu częściowej niezdolności wnioskodawczyni do pracy. Psychiatra dr B. W. rozpoznała wówczas organiczne zaburzenia nastroju, organiczne uszkodzenie OUN o niewielkim nasileniu. Według opinii dwóch biegłych psychiatrów opinia ta jest „bardzo słabo uzasadniona”, bez wskazania rodzaju przeprowadzonych badań oraz bez podania ich wyników, w przeciwieństwie do badań przeprowadzanych przez biegłych sądowych, którzy przeprowadzali testy B., test W..

W świetle powyższego Sąd Apelacyjny podzielił w całej rozciągłości opinię psychiatrów, psychologa R. Lewandowskiej i ortopedy, którzy stwierdzili, że wnioskodawczyni nie jest chociażby częściowo niezdolna do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

Skoro zatem zarzuty apelacji sprowadzały się do negowania prawidłowych ustaleń faktycznych opartych na wiedzy biegłych sądowych, podlega oddaleniu.

Wskazać należy w tym miejscu, że w obecnym orzecznictwie sądów powszechnych nie budzi żadnych wątpliwości, że w postępowaniu, którego przedmiotem jest przyznanie renty związanej z niezdolności do pracy koniecznym jest ustalenie stanu zdrowia osoby ubezpieczonej, z którym stanem związana jest przedmiotowa niezdolność do pracy. Natomiast stan zdrowia osoby ubezpieczonej bezsprzecznie jest okolicznością, dla której ustalenia niezbędne są wiadomości specjalne w rozumieniu art. 278 § 1 k.p.c. wymagające udziału w procesie biegłych lekarzy sądowych.

Kluczowa dla tego rodzaju spraw okoliczność stanu zdrowia oraz związana z tym niezdolność do pracy - w przypadku sporu co do tej okoliczności - nie może być ustalana przez Sąd samodzielnie lub wyłącznie na podstawie innych dowodów zgłaszanych przez strony postępowania, takich jak dokumenty, zeznania świadków , oględziny.

Uzupełnione postępowanie dowodowe, w szczególności uzyskane od biegłych opinie pozwoliły na poczynienie faktycznych ustaleń.

Powołani biegli dysponowali niezbędną wiedzą i doświadczeniem zawodowym, a sporządzone przez nich opinie zostały wydane nie tylko w oparciu o badania przedmiotowe, ale również uwzględniały całość zgromadzonej dokumentacji medycznej. Wbrew twierdzeniom skarżącej zawierały logiczne i rzeczowe uzasadnienia. Biegli ci podali, na jakiej podstawie i w oparciu o jaką dokumentację lekarską doszli do wskazanych wniosków.

Z powyższego wynika, że sporządzone opinie przez biegłych psychiatrów, psychologa R. Lewandowską, ortopedę dawały podstawy do stwierdzenia, że wnioskodawczyni nie jest osobą niezdolną do pracy po dniu 31.12.2012r.

Zastrzeżenia zgłoszone przez pełnomocnika wnioskodawczyni nie zasługiwały na uwzględnienie. Sprowadzały się bowiem do prezentowania oceny własnego stanu rzeczy, nie popartego żadnymi merytorycznymi argumentami.

Sąd Apelacyjny nie znalazł podstaw do uznania opinii biegłego psychologa Witolda Gojżewskiego za przydatną do rozstrzygnięcia sprawy albowiem biegły przyznał, że wyniki badań odnosił do aktualnego czasu. Wydana opinia jest uzasadniona aktualnymi wynikami badań.

Biegły nie odniósł się w żaden sposób do dokumentacji medycznej, zgromadzonej po 2008r., to jest od czasu, kiedy ostatni raz zakwalifikowano wnioskodawczynie do osób częściowo niezdolnych do pracy. W sposób przekonywujący nie odniósł się do opinii pozostałych psychiatrów i psychologa negatywnie oceniających stan zdrowia wnioskodawczyni, nie przedstawiając żądnych merytorycznych argumentów przemawiających za słusznością jego stanowiska.

W tym miejscu przypomnieć należy, że przedmiot rozpoznania sprawy wyznacza zaskarżona decyzja. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym, Sąd ubezpieczeń społecznych jest zobowiązany oceniać stan zdrowia osoby zainteresowanej na dzień wydania decyzji.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w sposób jednoznaczny wskazuje, że wnioskodawczyni na dzień 04.09.2012r. była osobą zdolną do pracy.

Kierując się powyższymi względami Sąd Apelacyjny nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

del. SSO Izabela Halik

SSA Wiesława Stachowiak

SSA Ewa Cyran