Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 października 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Ewa Cyran /spr./

Sędziowie: SSA Iwona Niewiadowska-Patzer

SSA Wiesława Stachowiak

Protokolant: st. sekr. sądowy Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2016 r. w Poznaniu

sprawy Z. Z.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 12 sierpnia 2015 r. sygn. akt VII U 843/15

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz wnioskodawcy kwotę 135 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

SSA Wiesława Stachowiak

SSA Ewa Cyran

SSA Iwona Niewiadowska-Patzer

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 lutego 2015 roku (znak: (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 roku poz. 1440 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił Z. Z. prawa do emerytury.

Odwołanie od tej decyzji złożył Z. Z., wnosząc o jej uchylenie i przyznanie prawa do emerytury. W uzasadnieniu odwołujący podał, że w okresie od 1 stycznia 1974 roku do 30 kwietnia 1979 roku pracował w Kopalni (...) w J. w charakterze maszynisty koparki, a prace te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Natomiast w okresie od 1 sierpnia 1982 roku do 28 lutego 1993 roku pracował w (...) Gospodarstwie (...) J. w charakterze traktorzysty, a prace te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wyrokiem z dnia 12 sierpnia 2015r. Sąd Okręgowy w Poznaniu, VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt: VII U 843/15):

1.  zmienił zaskarżoną decyzję w całości i przyznał odwołującemu Z. Z. prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach poczynając od dnia 1 października 2014 roku,

2.  zasądził na rzecz odwołującego od pozwanego kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący Z. Z. ur. (...) ma wykształcenie zasadnicze zawodowe. Z zawodu jest ślusarzem mechanikiem.

W okresie od 29 sierpnia 1973 roku do 23 października 1973 roku odwołujący uczęszczał na kurs maszynistów i maszyn budowlanych i drogowych specjalność: spycharki.

W dniu 12 grudnia 1973 roku odwołujący uzyskał uprawnienia do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych; rodzaj specjalności: spycharki typ maszyny do 100 KM.

Z kolei w dniu 5 kwietnia 1975 roku odwołujący uzyskał uprawnienia do obsługi ciężkich maszyn budowlanych i drogowych; rodzaj specjalności: spycharki typ maszyny do 700 KM.

W dniu 28 czerwca 1976 roku odwołujący otrzymał tytuł mistrza w zawodzie ślusarza maszynowego.

W dniu 12 września 1978 roku odwołujący uzyskał uprawnienia do obsługi koparki jednonaczyniowej – wielkość maszyny do 0,6 m ³.

Od 9 czerwca 1980 roku do 14 czerwca 1980 roku odwołujący uczęszczał na kurs operatora ciągnika (...).

Odwołujący posiada łącznie na dzień 1 stycznia 1999 roku 26 lat, 6 miesięcy i 1 dzień okresów składkowych i nieskładkowych (co było bezsporne).

W dniu (...) roku odwołujący ukończył (...) lat.

W dniu 20 października 2014 roku odwołujący złożył wniosek o emeryturę. Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

ZUS na podstawie przedłożonych dokumentów uznał jako okres wykonywania pracy w szczególnych warunkach okres od 2 maja 1979 roku do 31 lipca 1982 roku z tytułu zatrudnienia w (...) Gospodarstwie (...) J. na stanowisku kierowcy ciągnika, tj. 3 lata i 3 miesiące.

Na dzień złożenia wniosku o emeryturę odwołujący pozostawał w stosunku pracy w: (...) (...) (...).

W dniu 12 lutego 2015 roku ZUS wydał zaskarżoną decyzję.

W okresie od 5 października 1972 roku do 30 kwietnia 1979 roku (tj. 5 lat i 4 miesiące) odwołujący był zatrudniony w (...) Zakładach (...) w K. Zakład (...) w pełnym wymiarze czasu pracy.

W świadectwie pracy z dnia 30 kwietnia 1979 roku wpisano, że odwołujący zajmował następujące stanowiska: od dnia 5 października 1972 roku do dnia 30 kwietnia 1973 roku ślusarza, od dnia 1 maja 1973 roku do dnia 31 grudnia 1973 roku pomocnika maszynisty spycharki, od dnia 1 stycznia 1974 roku do dnia 14 września 1978 roku maszynisty spycharki, od dnia 15 września 1978 roku do dnia 30 kwietnia 1979 roku maszynisty koparki.

W świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 22 listopada 2001 roku zaświadczono, że odwołujący w okresie od 1 stycznia 1974 roku do 30 kwietnia 1979 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę maszynisty koparki na stanowisku maszynisty koparki wymienionym w wykazie A dziale V poz. 3 wykazu stanowiącego załącznik do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 roku w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu budownictwa, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego oraz do wzrostu emerytury lub renty inwalidzkiej (Dz. Urz. MB i PMB nr 3 poz. 6).

W okresie od 1 stycznia 1974 roku do 30 kwietnia 1979 roku odwołujący wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Do 14 września 1978 roku był maszynistą spycharki, a od dnia 15 września 1978 roku maszynistą koparki.

Odwołujący wykonywał prace ziemne, jak np. przemieszczanie ziemi, piachu czy żwiru na bliskie odległości. Podawał piasek do procesu technologicznego na taśmę. Ładował piasek do silosów.

Wraz z odwołującym pracował J. S. (zatrudniony od 24 kwietnia 1964 roku do 31 października 2002 roku) i Z. B. (zatrudniony od 1 kwietnia 1971 roku do 30 kwietnia 1983 roku).

Od 2 maja 1979 roku do 28 lutego 1993 roku odwołujący był zatrudniony w (...) Gospodarstwie (...)w J. – Zakład (...) i Zakład Rolny w J. w pełnym wymiarze czasu pracy.

W świadectwie pracy z dnia 1 marca 1993 roku wpisano, że odwołujący zajmował stanowiska: traktorzysty i mechanika.

W świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 14 listopada 2014 roku wystawionym przez Oddział (...) w S., Filia (...) w Ł., zaświadczono, że odwołujący w okresie od 2 maja 1979 roku do 31 lipca 1982 roku stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowcy ciągnika na stanowisku kierowca ciągnika kołowego wymienionym w wykazie A dział VIII poz. 3 pkt 1 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa i Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31 marca 1998 roku w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach (Dz. U. MRL. i GŻ Nr 2 poz. 4 z późn. zm.).

W okresie od 2 maja 1979 roku do 31 lipca 1982 roku odwołujący wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace kierowcy ciągnika.

W okresie od 1 sierpnia 1982 roku do 28 lutego 1993 roku (tj. 10 lat i 7 miesięcy) odwołujący wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace kierowcy ciągnika i prace maszynisty ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych takich jak spycharki i koparki. Wykonywał prace polowe (np. bronowanie), opryski środkami chemicznymi, prace załadunkowe, prace ziemne ( wykopy, niwelacje gruntu), prace melioracyjne (kopał rowy, stawy), prace budowlane (koparką bądź spycharką),

Zdarzało się, że odwołujący wykonywał w warsztacie prace mechanika, naprawiając sprzęt, który samodzielnie obsługiwał. Zdarzało się także, że w razie awarii pojazdu, pozostawiał go w warsztacie, a przydzielano mu sprawny pojazd. Jeśli wykonywał usługi firmom zewnętrznym, to w razie awarii sprzętu usuwał ją samodzielnie w miejscu świadczenia usługi bądź wzywał mechaników z warsztatu. Odwołujący nie był zatrudniony na stanowisku mechanika w warsztacie. W warsztacie było zatrudnionych czterech mechaników, którzy poza naprawą sprzętu należącego do (...) J., naprawiali również sprzęt klientów Gospodarstwa. Wynagrodzenie mechaników było wyższe niż wynagrodzenie kierowców ciągników.

Wraz z odwołującym pracował Z. C. (zatrudniony od 28 listopada 1984 roku do 15 września 1992 roku) , I. J. (zatrudniony od 1 lutego 1979 roku do 31 marca 1992 roku), T. M. (k. 68-69) i R. S. (zatrudniony od 1979 roku do 1992 roku).

Z. Z. posiada ponad 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Na podstawie powyżej przedstawionego stanu faktycznego, Sąd I instancji wydał powyższy wyrok.

Sąd Okręgowy wskazał, że przedmiotem żądania odwołującego Z. Z. jest zaliczenie mu do stażu pracy w szczególnych warunkach okresów pracy: od 1 stycznia 1974 roku do 30 kwietnia 1979 roku w Kopalni (...) w J. i od 1 sierpnia 1982 roku do 28 lutego 1993 roku w (...) Gospodarstwie (...) J..

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz.U. 2015 roku poz. 748) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Podniesiono, że szczegółowe warunki przyznania prawa do wcześniejszej emerytury określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 83 ze zm.), które zachowuje moc obowiązującą również pod rządami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

W myśl § 2 ust. 1 przedmiotowego rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. ZUS odmówił odwołującemu prawa do emerytury, albowiem okres zatrudnienia w Kopalni (...) w J. nie został uznany z uwagi na braki formalne świadectwa wykonywania pracy w warunkach szczególnych, tj. brak charakteru pracy oraz przywołania odpowiedniej pozycji zarządzenia resortowego. Z kolei na okoliczność zatrudnienia w (...) J. odwołujący przedłożył świadectwo pracy z 1 marca 1993 roku, zaświadczenie (...) z 4 stycznia 2002 roku, zaświadczenie z dnia 1 lutego 2000 roku i świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 14 listopada 2014 roku, które jednoznacznie wskazują, że jako kierowca ciągnika kołowego odwołujący pracował w uznanym przez organ rentowy okresie od 2 maja 1979 roku do 31 lipca 1982 roku, natomiast w okresie od 1 sierpnia 1982 roku do 28 lutego 1993 roku zatrudniony był jako mechanik.

W załączniku do cytowanego rozporządzenia - wykazie A - wymienione są prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego. W dziale V zatytułowanym: „W budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych” pod pozycją 3 wymienione są prace: „prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych”, a w dziale VIII zatytułowanym „W transporcie i łączności” pod pozycją 3 wymienione są prace: „prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych”.

Podniesiono, że dla celów ustalenia pracy w warunkach szczególnych znaczenie ma nie nazewnictwo zajmowanych stanowisk, lecz faktyczne ich zajmowanie.

Sąd Okręgowy uznał, że przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało, iż odwołujący w okresie od 1 stycznia 1974 roku do 30 kwietnia 1979 roku wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Do 14 września 1978 roku był maszynistą spycharki, a od dnia 15 września 1978 roku maszynistą koparki. Wykonywał prace wymienione w wykazie A dziale V pod pozycją 3. Sąd ten uznał również, że w okresie od 1 sierpnia 1982 roku do 28 lutego 1993 roku odwołujący wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy prace kierowcy ciągnika i prace maszynisty ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych.

Podkreślono, że w przypadku odwołującego w ww. okresie doszło do połączenia w ramach jednego stanowiska prac o wysokim stopniu szkodliwości (w charakterze szczególnym), ponieważ odwołujący wykonywał prace kierowcy ciągnika i prace maszynisty ciężkich maszyn budowlanych i drogowych, które to prace są wymienione w wykazie A dziale V pod poz. 3 i w dziale VIII pod poz. 3.

W ocenie Sądu I instancji pracy kierowcy ciągnika i maszynisty ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych w warunkach szczególnych nie dyskwalifikują czynności dotyczące naprawy czy usunięcia jakiejś usterki bądź awarii w obsługiwanej maszynie bądź sprzęcie. Specyfika tej pracy może wiązać się z koniecznością wykonania pracy mechanika celem kontynuowania rozpoczętej już pracy kierowcy bądź maszynisty, a dokonywanie takich dodatkowych czynności nie wyklucza pracy w warunkach szczególnych. Podejmowane przez odwołującego prace mechanika nie wpływały na pracę wykonywaną stale i w pełnym wymiarze na stanowisku kierowcy ciągnika i maszynisty ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Prace mechanika (ślusarza mechanika) odwołujący wykonywał w sposób marginalny.

W konsekwencji Sąd Okręgowy uznał, że omawiane okresy powinny być zaliczone do stażu odwołującego jako praca w szczególnych warunkach, a w konsekwencji skutkować przyznaniem mu prawa do wcześniejszej emerytury.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany organ rentowy, zaskarżając go w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi organ rentowy zarzucił:

1.  naruszenie prawa materialnego poprzez nieprawidłowe zastosowanie art. 32 i 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,

2.  naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego, a także błędne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd Okręgowy w Poznaniu a dotyczące wykonywania przez wnioskodawcę pracy w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze powyższe, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie odwołania od decyzji z dnia 12 lutego 2015r.

W odpowiedzi na apelację, odwołujący wniósł o:

1.  oddalenie apelacji pozwanego w całości,

2.  zasądzenie od pozwanego na rzecz odwołującego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie.

Ubezpieczony Z. Z. w toku postępowania sądowego wykazał przesłanki warunkujące prawo do emerytury we wcześniejszym wieku w związku z pracą w warunkach szczególnych (art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tekst jednolity Dz.U. z 2009r. nr 153 poz. 1227 ze zm.), a zwłaszcza wymagany ustawą staż pracy w warunkach szczególnych.

Treść zarzutów i uzasadnienia apelacji wskazuje, że organ rentowy ostatecznie kwestionował ustalenie Sądu I instancji, z którego wynika, że ubezpieczony świadczył prace w warunkach szczególnych jako kierowca ciągnika i operator ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych w okresie od 1 sierpnia 1982r. do 28 lutego 1993r., z uwagi na to że z akt osobowych wynika, że w ww. okresie wnioskodawca był zatrudniony jako mechanik.

Postępowanie apelacyjne, jakkolwiek jest postępowaniem odwoławczym i kontrolnym, to jednakże zachowuje charakter postępowania rozpoznawczego. Oznacza to, że Sąd odwoławczy ma pełną swobodę jurysdykcyjną, ograniczoną jedynie granicami zaskarżenia. Podkreślić też należy, że Sąd ten nie może poprzestać jedynie na ustosunkowaniu się do zarzutów apelacyjnych. Merytoryczny bowiem charakter orzekania Sądu II instancji polega na tym, że ma on obowiązek poczynić własne ustalenia i ocenić je samodzielnie z punktu widzenia prawa materialnego, a więc dokonać subsumcji. Z tego też względu Sąd ten może, a jeżeli je dostrzeże - powinien, naprawić wszystkie stwierdzone w postępowaniu apelacyjnym naruszenia prawa materialnego popełnione przez Sąd I instancji i to niezależnie od tego, czy zostały one podniesione w apelacji, jeśli tylko mieszczą się w granicach zaskarżenia (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2000r., III CKN 812/98). Ponadto Sąd II instancji orzeka nie tylko na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego przez Sąd I instancji, ale także w postępowaniu apelacyjnym. Stąd też istnieje możliwość uzupełnienia postępowania dowodowego, o ile strony złożą stosowne twierdzenia faktyczne i wnioski dowodowe dopuszczalne w świetle art. 381 k.p.c. Sąd odwoławczy może także na podstawie art. 232 zd. 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. dopuścić z urzędu dowód niewskazany przez stronę (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2015r., I PZ 28/14).

Z uwagi na zarzuty apelacji, kwestionujące ustalony stan faktyczny, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 382 k.p.c. uzupełnił postępowanie dowodowe i przeprowadził dowód z przesłuchania świadków I. J., Z. C. oraz odwołującego na okoliczność charakteru pracy wykonywanej przez Z. Z. w (...) w J. w okresie od 1 sierpnia 1982r. do 28 lutego 1993r.

I. J. zeznał, że Z. Z. w (...) w J. w okresie od ok. 1979r. do 1992r. pracował jako operator sprzętu spycharko – ładowarki (...) oraz koparki wędkowej. Świadek wskazał, że w zakładzie było przyjęte, że każdy naprawiał sprzęt na którym pracował oraz, że była taka praktyka, że wpisywano w angażach inne stanowisko niż faktycznie wykonywano pracę z uwagi na wyższe wynagrodzenie. Potwierdzono, że w tym czasie mechanik zarabiał więcej niż kierowca pojazdów.

Również świadek Z. C. potwierdził, że wnioskodawca był operatorem sprzętu budowlanego oraz że sam konserwował swój sprzęt. Świadek wskazał również, że zdarzały się sytuacje, że pracownicy mieli wpisane w angażach inne stanowiska pracy. Przyjęta praktyka była taka, że wpisywano stawkę mechanika, ponieważ była wyższa. Świadek również znajdował się w takiej sytuacji.

Odwołujący zeznał, że przed 1982r. pracował w charakterze operatora sprzętu, a po 1982r. wykonywał taką samą pracę. W warsztacie zajmował się tylko swoim sprzętem. Wnioskodawca wskazał, że dyrektor podniósł mu stawkę i zmienił angaż z tego powodu, że posiadał uprawnienia na cały sprzęt.

Sąd Apelacyjny obdarzył wiarą zeznania odwołującego oraz ww. świadków. Zeznania te są zgodne, pozbawione sprzeczności, wzajemnie się uzupełniają. Ponadto, w ocenie Sądu Apelacyjnego, znajdują pełne potwierdzenie w pozostałym, zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, w tym dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy.

Co do zarzutu błędnych ustaleń faktycznych oraz wadliwej oceny zgromadzonego materiału dowodowego w zakresie stażu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych, Sąd Apelacyjny zauważa, że w postępowaniu sądowym fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie mogą być dowodzone wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi, bez ograniczeń obowiązujących w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym. Do sądu orzekającego należy ocena wiarygodności i mocy dowodowej wszystkich zgromadzonych w sprawie dowodów. Ustalenie charakteru zatrudnienia, które ma przesądzać o stażu ubezpieczeniowym, jest faktem mającym istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 227 k.p.c.), który w postępowaniu przed sądem może być udowadniany wszelkimi środkami dowodowymi. Nie obowiązują wówczas ograniczenia wynikające z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasady wypłaty tych świadczeń (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2006r., sygn. I UK 115/06). Zgodnie z art. 232 k.p.c. to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych na wnioskodawcy spoczywa więc ciężar wykazania tych okoliczności, od których zależy prawo do określonego świadczenia emerytalnego, jak i jego wysokości. Tym samym w niniejszym postępowaniu na Z. Z. spoczywał ciężar udowodnienia tego, że w wykazywanych w odwołaniu okresach spornych świadczył stale i w pełnym wymiarze czasu pracę w warunkach szczególnych (jako kierowca ciągnika i operator ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych). Weryfikując twierdzenia i dowodowy przedstawione przez strony, Sąd I instancji miał na względzie, że dokumentacja osobowa ubezpieczonego, w tym wystawione przed pracodawcę świadectwo pracy w warunkach szczególnych operuje nazewnictwem zajmowanego przez niego w spornym okresie stanowiska, które jest nieadekwatne do faktycznie świadczonej pracy. Z tego też względu Sąd I instancji dokonał właściwej konfrontacji dowodów z dokumentów, w tym również poza pracowniczych, jak choćby odbytych przez niego i ukończonych kursów oraz zeznań przesłuchanych w sprawie świadków, współpracowników ubezpieczonego i ubezpieczonego. Swobodna, lecz nie dowolna ocena wskazanych dowodów doprowadziła Sąd I instancji do trafnych, bo logicznych i odpowiadających zasadom prawidłowego rozumowania ustaleń.

Co do okresu zatrudnienia w (...) Gospodarstwie (...) w J. od 1 sierpnia 1982r. do 28 lutego 1993r. Sąd Apelacyjny zaważył, że wprawdzie z treści świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 14 listopada 2014r. wynika, że odwołujący w okresie od 1 sierpnia 1982r. do 28 lutego 1993r. zatrudniony był jako mechanik, jednakże powołani zarówno przed Sądem I instancji, jak i przed Sądem Apelacyjnym świadkowie zgodnie potwierdzili, że nazewnictwo stanowisk pracy przyjęte w dokumentacji pracowniczej u tego pracodawcy, nie pokrywało się z faktycznie wykonywanymi przez pracowników czynnościami. Zawnioskowani świadkowie wskazali, że w angażach wpisywano stanowisko mechanika, tylko z tego względu, że dawało to możliwość uzyskania wyższego wynagrodzenia. Chybiony zatem, bo zupełnie polemiczny okazał się zarzut apelacji przeciwko ustaleniu okresu pracy ubezpieczonego w warunkach szczególnych od 1 sierpnia 1982r. do 28 lutego 1993r. jako kierowca ciągnika i operator ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych. Organ rentowy wskazanego w tym zakresie stanowiska nie poprał żadną merytoryczną argumentacją, ograniczając się wyłącznie do przyjętego w dokumentacji ubezpieczonego z okresu zatrudnienia nazewnictwa stanowiska pracy.

Uwzględniając powyższe Sąd Apelacyjny stwierdził, że ocena materiału dowodowego dokonana przez Sąd Okręgowy jest swobodna, lecz nie dowolna i nie narusza granic zakreślonych treścią przepisu art. 233 § 1 k.p.c. W szczególności sformułowane w apelacji zarzuty błędnej oceny dowodów oraz sprzeczności zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego z podjętymi przez sąd ustaleniami nie zostały poparte uzasadnionymi argumentami. Organ rentowy jedynie wybiórczo odniósł się do niektórych tylko dowodów, pomijając ich ocenę w kontekście całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału i kontekstu sytuacyjnego. Nie może zaś stanowić uzasadnionej podstawy apelacyjnej polemika z wynikiem postępowania dowodowego i oceną dokonaną w granicach swobodnej oceny dowodów przez sąd orzekający, zwłaszcza gdy nie znajduje ona oparcia na żadnej rzeczowej argumentacji.

W tym stanie rzeczy, przy aprobacie poglądu, że gdy praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj faktycznie powierzonej mu pracy, Sąd Apelacyjny w pełni podzielił ustalenie, że ubezpieczony Z. Z. wykazał, że przez co najmniej 15 lat przed 1 stycznia 1999r., wykonywał prace w warunkach szczególnych, o której mowa w wykazie A dziale V poz. 3 załącznika do cyt. rozporządzenia, tj. prace maszynistów ciężkich maszyn budowlanych lub drogowych oraz w wykazie A dziale VIII poz. 3, tj. kierowcy ciągnika.

Zgodnie z przedstawionymi motywami Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego jako nieuzasadnioną oraz na podstawie art. 108 § 1 k.p.c., przy zastosowaniu zasady wyrażonej w art. 98 k.p.c. orzekł również o kosztach zastępstwa procesowego za II instancję, zgodnie z treścią § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U z 2002r. nr 163 poz. 1349 ze zm.).

SSA Wiesława Stachowiak

SSA Ewa Cyran

SSA Iwona Niewiadowska-Patzer