Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 15 stycznia 2025 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Marta Sawińska

Protokolant: Emilia Wielgus

po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2025 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy J. N.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o potrącenia renty rolniczej

na skutek zażalenia J. N.

na postanowienie Sądu Okręgowego w Koninie

z dnia 3 września 2024r. sygn. akt III U 1175/23

postanawia:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że stwierdzić brak przesłanek do zawieszenia postępowania,

2.  zasądzić do Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na rzecz J. N. kwotę 240 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty - tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.

Marta Sawińska

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 3 września 2024 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu w sprawie o sygn. III U 1175/23 zawiesił postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.

W uzasadnieniu Sąd Okręgowy wskazał, że Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wydał w dniu 13 listopada 2022r. decyzję w sprawie J. N., w której wznowił odwołującej prawo do wypłaty części uzupełniającej renty rolniczej, począwszy od 1 października 2023r. Decyzją o wstrzymaniu części uzupełniającej została wydana 14 czerwca 2023r., a decyzja zobowiązująca zwrot nadpłaconej renty została wydana w dniu 29 września 2023r. Decyzje z dnia 14 czerwca 2023r. i z dnia 29 września 2024r. są prawomocne, ponieważ odwołująca nie złożyła od nich odwołania.

KRUS w dniu 16 lipca 2024r. wydał decyzję o ustaniu ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i emerytalno-rentowego wnioskodawczyni w okresach od 17 stycznia 2004r. do 31 grudnia 2009r. oraz od 11 lutego 2010r. do 14 grudnia 2010r. Odwołanie od tej decyzji złożyła wnioskodawczyni, podnosząc, że niezasadnie została wyłączona z ubezpieczenia rolniczego. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą III U 686/24.

W ocenie Sądu I instancji ustalenia dokonane w przedmiotowej sprawie wskazują na celowość zawieszenia postępowania do czasu jej prawomocnego rozstrzygnięcia. Dopiero prawomocnie orzeczenia w sprawie III U 686/24 pozwoli sądowi właściwie rozstrzygnąć sprawę, albowiem od tego orzeczenia zależeć będzie zasadność odwołania. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy skorzystał z uprawnienia i zawiesił postępowanie (art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c.)

Zażalenie na powyższe postanowienie złożyła odwołująca J. N., zaskarżając postanowienie w całości i jednocześnie zarzucając obrazę przepisu postępowania, tj. art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c., mającą wpływ na treść zaskarżonego postanowienia, a polegającą na zawieszeniu postępowaniu, które było fakultatywne, a nadto zdaniem odwołującej przedmiot niniejszej sprawy, tj. konkretna decyzja organu rentowego, która została zaskarżona jest niezależny dla innego toczącego się postępowania, którego przedmiot jest zupełnie odmienny, co powinno skutkować uchyleniem zaskarżonego postanowienia w całości, a poza tym Sąd I instancji nie uzasadnił meriti tegoż postanowienia, co uniemożliwia dokonanie kontroli instancyjnej.

Wskazując na powyższe odwołująca wniosła:

⚫

o uchylenie zaskarżonego postanowienia Sądu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania temu Sądowi;

⚫

o rozstrzygnięcie o kosztach postępowania zażaleniowego, w tym kosztach zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W odpowiedzina zażalenie odwołującej Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniósł o oddalenie zażalenia oraz o zasądzenie od odwołującej na rzecz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie odwołującej jako zasadne podlegało uwzględnieniu.

Na wstępie Sąd Apelacyjny wskazuje, że zgodnie z art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. sąd może zawiesić postępowanie w sprawie jeśli jej rozstrzygnięcie zależy od wyniku innego toczącego się postępowania w sprawie. Jego zastosowanie będzie możliwe tylko w sytuacji, gdy mające zapaść w tej drugiej sprawie orzeczenie będzie mogło mieć decydujące znaczenie dla orzeczenia w sprawie, w której zawiesza się postępowanie.

Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, przesłankę zawieszenia postępowania na podstawie art. 177 § 1 k.p.c. stanowi nie wzgląd na zasadę ekonomii procesowej, czy też podobieństwo okoliczności faktycznych oraz podstawy prawnej dwóch spraw, ale zależność tego rodzaju, że orzeczenie, które ma zapaść w innym postępowaniu cywilnym, będzie prejudykatem, czyli podstawą rozstrzygnięcia sprawy, w której ma być zawieszone postępowanie (por. wyrok Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2005 r., sygn. V CK 407/05, opubl. LEX nr 462935).

Zależność prejudycjalna postępowania cywilnego od wyniku innego postępowania (cywilnego, administracyjnego, karnego lub dyscyplinarnego) występuje wtedy, gdy kwestia będąca lub mająca być przedmiotem innego postępowania (prejudycjalnego) stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym. Charakter relacji zachodzącej pomiędzy zagadnieniem prejudycjalnym oraz przedmiotem postępowania cywilnego jest taki, że bez uprzedniego rozstrzygnięcia kwestii prejudycjalnej niemożliwe jest rozstrzygnięcie sprawy w toczącym się postępowaniu. Fakultatywność zawieszenia postępowania i jego uzależnienie od celowości nie może oznaczać dowolności sądu w ocenie, czy zachodzą przesłanki zawieszenia postępowania w konkretnym przypadku (tak S. Dmowski (w:) Kodeks postępowania cywilnego..., t. 1, red. K. Piasecki, s. 895, z powołaniem się na niepubl. orzeczenie SN z 14 października 1980 r., IV PZ 62/80).

Podkreślić należy, że przepis art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. stanowi fakultatywną podstawę do zawieszenia postępowania, jeżeli rozstrzygniecie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego. Taka sytuacja ma miejsce wówczas, gdy przedmiot postępowania prejudycjalnego stanowi element podstawy faktycznej rozstrzygnięcia sprawy w postępowaniu cywilnym. Charakter relacji zachodzącej pomiędzy zagadnieniem prejudycjalnym oraz przedmiotem innego postępowania cywilnego jest taki, że bez uprzedniego rozstrzygnięcia kwestii prejudycjalnej niemożliwe jest rozstrzygnięcie sprawy w toczącym się postępowaniu.

W ocenie Sądu I instancji celowym było zawieszenie niniejszego postępowania do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie III U 686/24 toczącej się przed Sądem Okręgowym w Koninie. Dopiero prawomocnie orzeczenia w sprawie III U 686/24 pozwoli sądowi właściwie rozstrzygnąć sprawę III U 1175/23, bo od tego orzeczenia zależeć będzie zasadność odwołania.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, że nie mamy do czynienia z wyżej przedstawioną argumentacją. Sąd Apelacyjny nie podziela poglądu sądu pierwszej instancji, zgodnie z którym orzeczenie jakie zapadnie w sprawie III U 686/24 będzie mieć prejudycjalne znaczenie dla rozpoznania niniejszej sprawy. Należy zaakcentować, że w niniejszej sprawie występuje brak zależności prejudycjalnej, gdyż orzeczenie jakie zapadnie w ww. sprawie (III U 686/24) nie ma wpływu na treść rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie. Każda z tych spraw ma charakter indywidualny, samodzielny i wymaga odrębnych ustaleń stanu faktycznego, w następstwie których zostanie zastosowana odpowiednia norma prawa materialnego.

Sąd Apelacyjny zwrócił się o wypożyczenie akt sygn. III U 686/24 do Sądu Okręgowego w Koninie. Po analizie ww. akt Sąd Apelacyjny ustalił, iż w tym postępowaniu zaskarżono decyzję z dnia 16 lipca 2024 r. znak (...), która dotyczy stwierdzenia przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego ustania ubezpieczenia społecznego rolników w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego oraz ubezpieczenia emerytalno-rentowego dla J. N. od 27 stycznia 2004 r. do 31 grudnia 2009 r. oraz od 11 lutego 2010 r. do 14 grudnia 2010 r.

Tymczasem w niniejszej sprawie zaskarżona została decyzja z 13 listopada 2023 r. o podjęciu wypłaty części uzupełniającej renty i jak słusznie wskazał w odpowiedzi na zażalenie organ emerytalno-rentowy jest to decyzja techniczna wykonująca inną prawomocną decyzję organu emerytalno-rentowego tj. decyzję Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 29 września 2023 r. znak (...), która dotyczy wstrzymania wypłaty i żądania zwrotu nienależnie pobranych świadczeń emerytalno-rentowych i odnosi się do okresu od 1 maja 2015 r. do 30 czerwca 2023 r. Odwołująca złożyła odwołanie od decyzji z 29 września 2023 r., które zostało zarejestrowane w Sądzie Okręgowym w Koninie pod sygn. III U 557/24.

Mając powyższe na uwadze w ocenie Sądu Apelacyjnego stwierdzić należało, że w niniejszej sprawie nie zachodziła potrzeba zawieszenia postępowania do czasu zakończenia postępowania w sprawie o sygn. III U 686/24, albowiem w sprawie tej sporne są zupełnie inne okresy niż w niniejszej (tj. III U 1175/23).

Na marginesie Sąd Apelacyjny zaznacza, że ewentualnie możliwe jest zawieszenie niniejszego postępowania z uwagi na prejudykat, tj. orzeczenie, które ma zapaść w sprawie o sygn. III U 557/24, a nie jak wskazał w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia Sąd I instancji w sprawie III U 686/24.

Mając na uwadze powyższe na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 3 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że stwierdził brak przesłanek do zawieszenia postępowania (pkt 1 postanowienia).

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. w zw. z § 10 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie. Mając powyższe na względzie, tytułem zwrotu kosztów procesu (kosztów zastępstwa procesowego) zasądzono od Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego na rzecz J. N. kwotę 240 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego od dnia uprawomocnienia się orzeczenia o kosztach do dnia zapłaty - tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.

sędzia Marta Sawińska