Portal Orzeczeń Sądu Apelacyjnego w Poznaniu

POSTANOWIENIE

Dnia 27 grudnia 2018 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Jolanta Cierpiał

Sędziowie: SSA Małgorzata Aleksandrowicz

del. SSO Renata Pohl (spr.)

Protokolant: st. sekr. sądowy Karolina Majchrzak

po rozpoznaniu w dniu 27 grudnia 2018 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

przy udziale zainteresowanych: Syndyka Masy Upadłości (...) I.

(...) + H. + B. + (...) sp. z o.o. w upadłości likwidacyjnej

w O.

o wysokość składek na ubezpieczenie społeczne

na skutek zażalenia (...) Sp. z o.o. z siedzibą w P.

na punkt 2 postanowienia Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 12 września 2018 r. sygn. akt VIII U 3199/15

postanawia:

1.  oddalić zażalenie;

2.  zasądzić od odwołującej się spółki na rzecz pozwanego organu rentowego kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu zażaleniowym.

del. SSO Renata Pohl

SSA Jolanta Cierpiał

SSA Małgorzata Aleksandrowicz

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Poznaniu postanowieniem z 12 września 2018 r., sygn. akt VIII U 3199/15, po rozpoznaniu odwołania (...) sp. z o. o. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. z 21 maja 2015 r. r. znak (...) zmienionej decyzją z 16 lipca 2015 r. znak (...) zmienionej decyzją z 23 września 2015 r. znak (...) umorzył postepowanie na skutek cofnięcia odwołania (pkt 1 ) i zasądził od odwołującej na rzecz pozwanego organu rentowego kwotę 7.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (punkt 2). Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach Sąd Okręgowy wskazał art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. 2013r., poz. 490 zez zm.), w wersji obowiązującej od 1 sierpnia 2015 r. do 1 stycznia 2016 r.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiodła odwołująca się spółka, zaskarżając je w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach procesu (punkt 2), zarzucając mu obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. 2013 r., poz. 490 ze zm.) poprzez jego błędne zastosowanie, w sytuacji, gdy nie było ku temu podstaw. Zdaniem żalącego, ponieważ odwołanie zostało wniesione przez dniem 20 lipca 2016 r., tj. przed wyrokiem Sądu Najwyższego w sprawie III UZP 2/16, o kosztach Sad powinien orzekać zgodnie z zasadami stosowanymi dotychczas, tj. § 11 ust. 2 Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. 2013 r., poz. 490 zez zm.).

Podnosząc powyższe zarzuty, skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego rozstrzygnięcia poprzez zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w wysokości 60 zł.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. W.. w odpowiedzi na zażalenie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od odwołującej na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Wobec stanowiska żalącej w pierwszym rzędzie wskazać należy, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych w zależności od przedmiotu sporu koszty zastępstwa procesowego mogą być ustalane w dwojaki sposób, gdyż albo przyjmowana jest określona w odpowiednich rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości dotyczących opłat za czynności adwokackie/radcowskie stała stawka minimalna, albo stosowana jest stawka minimalna uzależniona od wartości przedmiotu sporu - im wartość przedmiotu sporu jest wyższa, tym wyższa jest stawka należna profesjonalnemu pełnomocnikowi za udzieloną pomoc w prowadzeniu postępowania.

Sprawa o ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, której dotyczy spór, jest sprawą o prawo majątkowe. Wbrew sugestii skarżącego, w orzecznictwie Sądu Najwyższego jest utrwalony pogląd, w którym przyjmuje się, że wartością przedmiotu sporu w sprawie o wysokość podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne równa jest różnicy pomiędzy wysokością składki wskazywaną (zapłaconą) przez odwołującego się i składką należną, ustaloną w zaskarżonej decyzji za sporny okres - art. 22 w związku z art. 398 ² § 1 k.p.c. (por. postanowienia z 17 kwietnia 2009r., II UZ 12/09, OSNP 2010 nr 23-24, poz. 301; z 26 stycznia 2011r., II UK 190/10, LEX nr 786391; z 7 kwietnia 2010 r., I UZ 8/10, LEX nr 1620499; z 24 maja 2012 r., II UZ 16/12, LEX nr 1222163 oraz postanowienie z 7 listopada 2013 r., II UZ 59/13, LEX nr 1391553). Poglądy te odnoszą się do sytuacji, gdy istotą sporu jest wysokość składek wymierzonych od ustalonej przez organ rentowy podstawy ich wymiaru. W takim przypadku wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi różnica między wysokością składek zapłaconych, a wysokością składek naliczonych przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji.

Natomiast w przypadku, gdy przedmiotem sporu nie jest wysokość zobowiązania składkowego, ale wysokość samej podstawy wymiaru - wartość przedmiotu sporu stanowi różnica między zadeklarowaną przez płatnika składek podstawą wymiaru składek, a podstawą wymiaru należną według organu rentowego (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 26 czerwca 2012 r., II UK 312/11, LEX nr 1235842; z 8 listopada 2013 r., II UZ 61/13, LEX nr 1396417). Zatem w przypadku sporu, który nie dotyczy wysokości zobowiązania składkowego, ale wysokości samej podstawy wymiaru, wartość przedmiotu sporu wyraża się różnicą między podstawą wymiaru składek przyjętą przez płatnika składek, a podstawą wymiaru składek określoną w decyzji organu rentowego.

Ponadto podkreślić także wypada, że Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów w uchwale z 20 lipca 2016 r., sygn. III UZP 2/16, mającej moc zasady prawnej, przesądził już ostatecznie o słuszności przyjętego wcześniej przez sądy sposobu ustalania należnych kosztów w tego typu sprawach. Sąd Najwyższy wprost bowiem wskazał, że w sprawach o ustalenie istnienia bądź nieistnienia obowiązku ubezpieczenia, jego zakresu lub wymiaru składki z tego tytułu, minimalne stawki wynagrodzenia pełnomocnika procesowego będącego radcą prawnym (także adwokatem) powinny być ustalane z uwzględnieniem wartości przedmiotu sprawy (wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia), zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w odpowiednich przepisach kolejnych rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości, regulujących kwestię należnych opłat za czynności radców prawnych/adwokatów. Przepisy te mają bowiem niewątpliwie zastosowanie także w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, co wynika choćby z tytułu rozdziału, w którym zostały umieszczone.

Wbrew twierdzeniom żalącego, brak jest przeciwwskazań do stosowania przywołanej powyżej zasady prawnej również w toku postępowań wszczętych przed dniem wydania uchwały z 20 lipca 2016 r., III UZP 2/16. Przedmiotowa uchwała nie tworzy bowiem nowego stanu prawnego, lecz jedynie porządkuje niejednolitą - do czasu jej wydania - praktykę sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego w zakresie wykładni obowiązujących przepisów. Wydane orzeczenie w żaden sposób nie wprowadza więc zmian w dotychczasowym systemie prawnym oraz sytuacji stron postępowania. Kierując się poprzednio zapadłymi orzeczeniami sądów, odwołująca wnosząc odwołanie powinna była przewidywać obowiązek uiszczenia kosztów zastępstwa procesowego nie tylko w wysokości stawki minimalnej wynoszącej 60 zł, lecz wedle stawki wynikającej z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013 r. poz. 490 ze zm.) z uwagi na wartość przedmiotu sporu.

W niniejszej sprawie ani w odwołaniu inicjującym analizowane postępowanie, ani w odpowiedzi na odwołanie, strony nie oznaczyły wartości przedmiotu sporu. Wartość tę Sąd Okręgowy ustalił natomiast stosując się do ww. reguł oraz mając na uwadze pismo organu rentowego z 28 grudnia 2015 r. (k.39), w którym wskazano stan zadłużenia wg sentencji decyzji zmieniającej z 23 września 2015 r. na kwotę 205.477,56 zł.

W świetle powyższych rozważań, w niniejszej sprawie – wbrew stanowisku skarżącej - ustalenie przez Sąd Okręgowy wysokości należnych pozwanemu, jako stronie wygrywającej spór, kosztów zastępstwa procesowego, w oparciu o stosowaną stawkę dla ustalonej wartości przedmiotu sporu, było w pełni uzasadnione i w żadnym razie nie naruszało § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. 2013 r., poz. 490 zez zm.)

Z tych względów, Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oddalił wniesione zażalenie jako bezzasadne, co uczyniono w sentencji postanowienia.

O kosztach postepowania zażaleniowego orzeczono w punkcie 2 na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy. Odwołujący przegrał postępowanie zażaleniowe w całości, dlatego winien zwrócić organowi rentowemu poniesione przez niego koszty niezbędne do celowej obrony jego praw. Z tych względów Sąd Apelacyjny zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 900 zł kosztów postępowania odwoławczego, na co złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego ustalone w oparciu o § 10 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 507, z późn. zm.).

del. SSO Renata Pohl

SSA Jolanta Cierpiał

SSA Małgorzata Aleksandrowicz